AORT Kapak Yetmezliği: Belirtileri, Dereceleri ve Tedavisi

Aort, insan vücudundaki önemli arterlerden (atardamar) biridir ve kalbin sol alt odasından kanın tüm vücuda iletilmesini sağlar. Damarın kalpten çıktığı kısımda bir kapak bulunur ve buna aort kapağı denir. Aort kapağının sıkıca kapanmayıp kanın geriye doğru sızıntı yaptığı durumda aort kapak yetersizliği veya aort yetersizliği denilen bir hastalık meydana gelir. Sızıntıdan dolayı vücuda yeterli miktarda pompalanmayan kan, zamanla kişide yorgunluk, nefes darlığı, çarpıntı gibi belirtiler gösterebilir. Uzun vadede bu hastalık daha da şiddetli bir hale gelebilir ve sonuç olarak kapağı onarmak için ameliyat gerekebilir. Aort yetmezliği bulguları ve aort yetmezliği dereceleri gibi hastalık ile ilgili daha detaylı bilgiler için yazının devamını okuyabilirsiniz.

Aort Kapak Yetmezliği Nedir?

Kalpte kan akışını kontrol edebilmek için 4 kalp kapakçığı bulunur. Bu kapakçılar, kalpten çıkan ve kalbe giren kanın geri kaçmasını engeller ve kanın doğru yönde akmasını sağlar. Aort kapağı da kan akışının kontrol edilmesini sağlayan bu 4 kapakçıktan biridir. Kalbin sol alt odacığı (sol ventrikül) ile ana atardamar olan aort arasında bulunur. Aort kapağında meydana gelen hasar sonucunda aort kapak yetmezliği veya aort yetersizliği olarak adlandırılan hastalık görülür. Bu kapağın tamamen kapanmaması durumunda vücuda iletilmesi için gönderilen kanın bir miktarı geriye doğru sızıntı yapar. Kan yükü artan bölüm, zaman içinde genişlemeye başlar. Bu bölgedeki kanı pompalayan kalp kası ise bu genişlemeden dolayı daha fazla çalışmaya başlar. Tüm bu fazladan çalışma ve fazla kan yükü bir süre sonra kalbi ve dolayısıyla vücudu yormaya başlar. Bu durum ilerleyen dönemde vücuda yeterli miktarda kan pompalayamaması sonucunu doğurur. Bu problem, zamanla hem kalbinizde hem de vücudunuzda çeşitli semptomlar ile kendini belli etmeye başlar.

Aort Yetmezliği Belirtileri

Aort yetmezliği belirtileri, genellikle zaman içerisinde sinsi bir şekilde yavaşça gelişir. Kapakta hasarın meydana geldiği ilk zamanlar hiçbir belirti veya semptomunuz olmayabilir. Bu da durumun erken vadede fark edilmesini zorlaştırır. Akut aort kapak yetmezliği belirtileri ise kapakta meydana gelen bir enfeksiyon sonucunda ani olarak gelişir.

• Egzersiz varlığında veya normal zamanda görülen nefes darlığı 
• Özellikle aktivite seviyenizi artırdığınızda yorgunluk ve halsizlik
• Aort yetmezliği üfürümü (Kalpte normalde olmayan ek bir ses duyulması) 
• Aritmi (Düzensiz nabız)
• Baş dönmesi veya bayılma
• Genellikle egzersiz sırasında artan göğüs ağrısı (anjina), rahatsızlık veya sıkışma 
• Hızlı, çırpınan bir kalp atışı hissi (çarpıntı) 
• Ayak, bacak veya karında ödem
• Uykuya daldıktan bir süre sonra nefes darlığıyla uyanmak 
• İstemsiz ağırlık kaybı 
• Öksürük

Aort Yetmezliği Risk Faktörleri

Kalbin aort kapakçığını etkileyen herhangi bir durum, aort yetmezliği için risk faktörü olarak kabul edilebilir. Geçmiş zamanlarda romatizmal ateş hastalığı aort kapak yetmezliği için ana neden olarak kabul edilmekteydi. Ancak günümüzde romatizmal ateş, antibiyotikler ile tedavi edilebilir.

• Ankilozan spondilitin aort tutulumu
• Biküspid aort kapak gibi konjenital (doğumda mevcut) kapak problemleri
• Endokardit (Kalp iç yüzeyi veya kapakçıklarda enfeksiyon) 
• Yüksek kan basıncı 
• Marfan sendromu
• Reiter sendromu (Reaktif artrit olarak da bilinir)
• Frengi (Sifiliz)  
• Sistemik lupus eritematozus
  
  Aort yetmezliği, erkeklerde kadınlara oranla daha sıklıkla görülür. En yoğun olarak ise 30 ile 60 yaş aralığındaki erkeklerde görülür.

Aort Yetmezliği Tanı ve Tedavisi

Aort yetmezliği tedavisi, belirtilerinizin durumuna ve şiddetine göre değişiklik gösterebilir. Aort yetmezliği, geri döndürülemez bir hastalık ve bu nedenle rahatsızlığı tamamen iyileştiren bir ilaçtan bahsetmek mümkün değil. Bunun yerine tedaviler, genellikle belirtileri yönetmeye odaklanır. Aort yetmezliği tedavisi:

• İlaç tedavisi
• Cerrahi prosedür
• Yaşam tarzı değişikliği
• Düzenli kontrol gibi tedavi seçeneklerini içerebilir.

Aort yetmezliği tanısı kalbin ultrason ile değerlendirilmesi (ekokardiyografi) ile konulur. Yapılan ekokardiyografi ile hafif aort yetmezliğinden ileri aort yetmezliğine kadar dört basamakta derecelendirilir. İleri aort yetmezliği tanısı konulmasında bazen ekokardiyografi ile arada kalınması durumunda kardiyak MRI inceleme gerekebilir.Hafif aort yetmezliği tanısı konulduğunda sadece takip gerekir. Ancak hastalığın ilerleyişinin takip edilebilmesi için düzenli olarak ekokardiyografi (EKO) çekilmesi gerekir. Yüksek tansiyon aort kapak yetmezliği durumunun kötüleşmesini yani hastalık semptomların gelişmesini veya belirginleşmesini tetikleyebilir. Bu nedenle tansiyon hastalarına aort yetmezliğinin ilerlemesini yavaşlatmak veya belirtilerini iyileştirebilmek için ilaç tedavisi uygulanabilir. İlerlemiş aort yetmezliği sonucu görülen semptomlar kalp yetmezliğine bağlıdır. Kalp yetmezliği tedavisi için doktor tarafından idrar söktürücü ilaçlar reçete edilebilir şikayetlerin azaltılması için verilebilinir. Ayrıca aortta meydana gelen hasar sonucu ekstra yük binen kalbi daha fazla yoracak veya zorlayacak ağır egzersiz gibi faaliyetlerden kaçınmak gerekir.

Aort kapağının cerrahi olarak değiştirilmesi ileri aort yetmezliğinde günümüzde uygulanan en etkili yöntemdir. Ameliyat tedavisi değerlendirilirken yaşınız, sağlık durumunuz, sahip olduğunuz belirtiler, kalbinizin işlevi ve durumu dikkate alınacaktır.

Cerrahi açıdan çok yüksek riskli bulunan bireylerde katater yolu ile aort kapak yerleştirilmesi (TAVI) yöntemine olan ilgi giderek artmaktadır. Günümüzde kateter yolu ile aort kapak yerleştirilmesi daha önceden değiştirilen biyoprotez aort kapakta ileri aort yetmezliği gelişmesi durumunda yapılmaktadır. Hastanın kendi aort kapağının bozulması ve ileri aort yetmezliği gelişmesi durumunda TAVI yöntemi ile kapağın değiştirilmesi için yeni yöntemler geliştirilme aşamasındadır.
Bunların yanı sıra:

• Kalp için iyi olmayan stres gibi olumsuz duygu durumlarını hayatınızdan çıkarmayı hedefleyen,
• Sigara ve alkolden uzak durduğunuz,
• Sağlıklı beslenme,
• Yeterli egzersiz ile sağlıklı bir yaşam biçimine odaklanmanız da semptomlarda iyileşmeler görebileceğiniz yaşam tarzı değişiklikleri olarak görülebilir.

Aort kapak yetmezliği, uzun süre semptom vermeden ilerleyebileceği için fark edilmesi kolay olan bir hastalık değildir. Meydana gelen bir enfeksiyon sonucunda ani olarak ortaya çıktığında ise daha kolay fark edilebilir. Hastalığın tanısı konar konmaz tedavi sürecine başlanmalıdır. Her hastalığın tedavisi kişiye ve koşullarına özel olarak planlanır. Bu nedenle tedavi ile ilgili en doğru ve uygun bilgiyi doktorunuz size verecektir. Eğer aort kapak yetmezliği hastalığı ile ilgili bir şüpheniz varsa size en yakın hastaneye başvurarak kontrollerinizi yaptırabilirsiniz.