Arama

Üzgünüz, Aradığınız Sonuç Bulunamadı

Aramanızla eşleşen herhangi bir sonuç bulunamadı, lütfen arama terimlerinizi değiştirerek tekrar deneyiniz.

B12 Eksikliği Belirtileri Nelerdir?

image

B12 vitamini, vücudumuzda; DNA sentezi, enerji üretimi ve merkezi sinir sistemi işlevi gibi süreçler de yer alan temel bir vitamindir. B12 vitamini, doğal olarak çeşitli yiyeceklerde bulunan ve suda çözünen bir vitamindir. Vitamin birçok gıdada bulunsa da B12 vitamini eksikliği yaygındır. Bu durum genellikle sınırlı diyetler, emilim bozukluğu, bazı tıbbi durumlar veya B12 emilimini engelleyen ilaçların kullanımından kaynaklanır.

B12 (Vitamin B12) Eksikliği Nasıl Anlaşılır?

Referans olarak, 300 pg/mL'nin üzerindeki B12 seviyeleri normal, 200-300 pg/mL seviyeleri sınırda ve 200 pg/mL'nin altındaki seviyeler B12 vitamini eksikliği olarak kabul edilir.

Vücudun B12 vitamini ihtiyacı günlük 2-3 mcg’dir. Hamilelerde ve emzirenlerde günlük B12 vitamini ihtiyacı daha fazladır. İnsan vücudunda B12 vitamini çok önemli biyokimyasal reaksiyonlarda yer aldığı için B12 değeri klinik açıdan 500-800 pg/ml aralığında tutulmalıdır. 800 pg/ml ve üstü değerler ise yüksek B12 vitamini değerlerini gösterir. B12 vitamini yaşla birlikte azaldığından, yaşlılar da eksiklik daha sık görülür. Bu durum, hamile ve emzirenler de dahil olmak üzere çocuklar ve genç yetişkinlerin B12 eksikliği geliştiremeyeceği anlamını taşımaz.
 

Kimler B-12 Vitamini Testi Yaptırmalıdır?

Vücudumuz doğal olarak B-12 vitamini üretmez. Balık, et ve süt ürünleri gibi hayvansal ürünlerden elde edilir. B-12 vitamini eksikliği riski taşıyan kişiler şunlardır:

  • Yaşlılar,
  • Çocuklar,
  • Veganlar,
  • Katı Vejetaryenler,
  • Diyabetli Bireyler,
  • Mide Operasyonu Geçirmiş Kişiler,
  • Crohn veya Çölyak Hastalığı Gibi Gastrointestinal Rahatsızlıkları Olan Kişiler 
  • Kronik Mide Ekşimesi İçin Proton Pompası İnhibitörleri Kullananlar
     

Vitamin B12 Eksikliği Neden Olur? Nedenleri Nelerdir?

  • Pernisiyöz anemi: B12 vitamini; mideden salgılanan intrinsik faktör ile birleşerek, ince bağırsaktan emilir. Pernisiyöz anemi, otoimmün bir hastalıktır ve B12 eksiliği nedenleri arasındadır.
    Otoimmün hastalıklarda; bağışıklık sistemi zararlı mikroorganizmalar yerine vücudun kendi hücrelerine karşı savaşır. Bunun sonucunda bağışıklık sisteminin hedefi olan dokularda hasar meydana gelir. Pernisiyöz anemide; bağışıklık sistemi, mideden intrinsik faktör salgılayan hücrelere saldırır. Bu durumda intrinsik faktör salgısı azalır. İntrinsik faktör azaldığından, B12 ile yeterince kompleks oluşturamaz. Sonuç olarak  B12 emilimi azalır ve serum B12 konsantrasyonu düşer. Pernisiyöz aneminin tam sebebi bilinmemekle birlikte 60'lı yaşlarda sık görüldüğü bilinmektedir. Vitiligo gibi başka bir otoimmün hastalığı olan kişilerde görülme ihtimali daha yüksektir.
     
  • Diyet: Yetersiz B12 alımı da vitamin eksikliğine yol açar. Et, balık, süt ve süt ürünleri gibi yiyecekler B12 açısından zengindir. Diyette bu besinlerden yeterince tüketmeyen kişilerde eksiklik görülebilir. Yetersiz beslenmenin etkisi hemen ortaya çıkmayabilir. B12 depoları yaklaşık 2 ile 4 yıl kadar yeter.
  • Mide problemleri: Mide operasyonu geçirmiş kişilerde vitamin eksikliği görülebilir. Gastrektomi gibi mide iç yüzey alanını azaltan cerrahi işlemler, B12 emilimini azaltabilir.
     
  • Bağırsak sorunları: Bağırsağın iç yüzeyini döşeyen epitelde meydana gelen bozulmalar, bağırsaktan emilen maddelerin emilimini engeller. Çölyak, Crohn hastalığı gibi durumlarda bağırssaktan B12 emilimini azaltabilir.
     
  • Fonksiyonel B12 eksikliği: Bu durumun görüldüğü kişilerde, serum B12 konsantrasyonu normal seviyelerde olmasına rağmen eksikle ilgili belirtileri vardır. Bu kişilerde problem, B12'nin hücreler arası taşınmasındaki sorunlardır.

B12 Eksikliği Nelere Sebep Olur?

Vitamin B12; vücut için gerekli pek çok reaksiyonda görev aldığı için eksikliğinde pek çok farklı organı içeren belirtiler görülebilir. Örneğin B12 eksikliği baş ağrısı belirtisi ile karşımıza gelebileceği gibi kilo kaybıyla da gelebilir.
B12 eksikliğinin en önemli belirtilerinden biri anemidir. Anemi, kanda dolaşan ve dokulara oksijen taşımakla görevli kırmızı kan hücrelerinin az olması ya da oksijen taşımakla görevli hemoglobin molekülünün üretilmesinde sorunlar oluşmasıdır. Bu olay sonucunda kan dokulara yeterince oksijen taşıyamaz. 

B12 eksikliği anemi belirtileri:
  • Yorgunluk,
  • Halsizlik,
  • Nefes nefese kalma,
  • Bayılacak gibi hissetme,
  • Baş ağrısı,
  • Solukluk,
  • Kalp çarpıntısı,
  • İştahsızlık,
  • Kilo kaybı olarak sıralanabilir. 

B12 eksikliği anemiye sebep olmanın yanında belirtilere de neden olabilir:
  • Ciltte soluk sarı renk,
  • Ağrılı ve kızarık dil,
  • Karıncalanma,
  • Yürüme, hareket etme şeklinde değişiklik,
  • Bozulmuş görüş olarak sayılabilir.
B12 eksikliği psikolojik belirtileri:
  • Sinirlilik,
  • Depresyon,
  • Düşünme ve davranış şeklinde değişiklik,
  • Hafıza, anlayış, yargılama gibi bilişsel kabiliyetlerde azalma şeklindedir.

B12 Eksikliği Tedavisi Nasıldır?

Vitamin B12 eksikliği tedavisinde farklı yöntemler vardır. Uygun tedavi yöntemi seçilirken, eksikliğe neden olan durumun tespit edilmesi önemlidir. Altta yatan sebep belirlendikten sonra bu sebebin tedavisi de yapılmalıdır. Örneğin vegan beslenen kişilerde diyetle B12 alımı yetersiz olabilir. Bu kişilerde B12 eksikliği tedavisi yapıldıktan sonra hastalığın tekrar etmemesi için vitamin takviyesi önerilebilir.

B12 eksikliği tedavisi oral (ağızdan) ve parenteral (enjeksiyon yoluyla) olarak yapılabilir. 
 

  • Oral tedavi; günde 250-1000 mcg (mikrogram) olacak şekilde 1 hafta süreyle her gün, sonra 2 hafta süreyle haftada 2 gün şeklinde daha sonra da haftada 1 kez 1-2 hafta süreyle verilir. Bu tedavi yöntemi kullanılacağında, hastanın tedavisine düzenli olarak devam edip etmediği kontrol edilmelidir. Kontrol için belli aralıklarla B12 düzeyi ölçülebilir. B12 eksikliği hafif ve orta seviyede olan yaşlılarda tercih edilebilir. Çocuklarda kullanım rahatlığı sağladığından kullanılabilir.
     
  • B12 eksikliği iğnesi olarak da bilinen parenteral tedavi; günde 100-1000 mcg olacak şekilde kas içine ya da deri altına 1 hafta boyunca her gün, sonra haftada 2 gün şeklinde 2 hafta boyunca, daha sonra da haftada 1 kez 1-2 hafta süresince uygulanır. Mide ve bağırsak ile ilgili hastalıklarda B12 emilimi bozuktur. Bu hastalara oral tedavi verilmesi, emilim bozuk olduğundan fayda sağlamaz. Nörolojik belirtileri olan hastalarda idame tedavisi daha uzun süre devam edebilir.
     

B12 Eksikliğine Ne İyi Gelir?

B12 eksikliğine maruz kalmamak için dikkat edilebilecek en önemli unsurlardan biri diyettir.

Diyetle günlük alınması gereken B12 miktarının; 1 yaşına kadar olan bebeklerde 0,5 mcg; 1-13 yaş arası için 1-2 mcg; 14 yaşından büyük kişilerde 2,4 mcg olması tavsiye edilmiştir. Hamilelerde bu miktar 2,6 mcg, emziren kadınlarda 2,8 mcg olarak artış gösterir.

Diyetinizin B12 vitamini açısından yeterli olması, ek bir hastalığınız olmadığı durumda sizi B12 eksikliğinden korur.

B12 eksikliği olanlar ne yemeli: Eksilikten kurtulmanız ve hiç B12 eksikliği çekmemeniz için somon, kırmızı et, ton balığı, istiridye, süt ve süt ürünleri gibi B12 içeriği zengin besinleri diyetinize ekleyebilirsiniz.

B12 eksikliği olanlar ne yememeli: Alkol, vücuttaki B12 seviyesini azaltabilir. 

B12 Vitamininden Zengin Gıdalar Nelerdir?

B12 içeren besinlerin düzenli tüketilmesi eksikliğin gelişimini önlemenin en önemli adımıdır. B12’den zengin besinler genellikle hayvansal gıdalardır.

  • Karaciğer, dalak gibi sakatatlar,
  • Midye, istiridye, karides gibi kabuklu deniz ürünleri,
  • Alabalık, ringa, uskumru ve ton balığı,
  • Süt, yoğurt, peynir,
  • Yumurta önde gelen kaynaklardır.

B12 Eksikliği Sonuçları Nelerdir?

B12 eksikliği anemiye sebep olabilir. Eksikliği tedavi edilmemiş ve anemisi ağırlarmış hastalarda dokulara oksijen taşınma kapasitesi azalmıştır. Kalp bu azalmayı telafi etmek için daha hızlı çalışır ve nabız artar. Bunun uzun süre devam etmesi sonucu, kalp güçlü kasılma yeteneğini kaybeder, kalp yetmezliği gelişebilir. 

Hastada nörolojik değişimler görülebilir. Görme ile ilgili sorunlar, hafıza kaybı, hareketlerde kordinasyon kaybı ve karıncalanma B12 eksikliği etkileri arasındadır. Nörolojik değişimler genellikle geri döndürülemezdir.

B12 eksikliği, geçici kısırlığa yol açabilir. Bu durum genellikle eksiklik giderildiğinde düzelir.

B12 eksikliğinin altında yatan sebep pernisiyöz anemi olduğunda hastalarda mide kanseri için risk artmıştır.

Hamilelikte B12 eksikliğinin, nöral tüp defekti (bozukluğu) olarak bilinen çok ciddi sonuçları olmaktadır. Bu bozukluklar arasında bebeğin omuriliğinin gelişmemesi, kafatası ve beynin bazı kısımlarının olmaması gibi durumlar görülebilir. 

Hamilelerde B12 seviyesi yakından takip edilmeli ve gerektiği durumlarda takviyeler yardımıyla B12 düzeyleri normal aralıkta tutulmalıdır.

Bu Makale Size Yardımcı Oldu mu?
Bu Makale Size Yardımcı Oldu mu?
İletişim Formu
Yukarı Kaydır
loading