Kanser, son yıllarda geliştirilen tanı ve tedavi yöntemleriyle artık kronik bir hastalık olarak kabul edilmektedir. Her kronik hastalıkta olduğu gibi kanser hastalığı da, hastalığa ve ya tedavisine bağlı olarak hastalarımızda psikolojik veya fiziksel engelliliğe neden olabilir. Birçok kronik hastalığın tedavisi ve hastalığa uyum sürecinde rehabilitasyon programları uzun süredir kullanılmaktadır. Bu nedenlerle onkolojik rehabilitasyonu son yıllarda oldukça gündemdedir.
Onkolojik Rehabilitasyon Nedir?
Onkolojik rehabilitasyon, hastalarımıza hastalığının ve tedavilerinin belirlediği sınırlar içerisinde maksimum psikolojik, sosyal ve fiziksel fonksiyon kazandırılmasına yardım eden bir süreç olarak tanımlanabilir. Onkolojik rehabilitasyonun başarılı olabilmesi için öncelikle iyi planlanmış bir rehabilitasyon programına ihtiyaç vardır. Bu onkolojik rehabilitasyon programı multidisipliner bir yaklaşım gerektirir.
Onkolojik Rehabilitasyon Ekibinde Kimler Bulunur?
Fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzmanı- tıbbi onkoloji uzmanı- radyasyon onkolojisi uzmanı -cerrah- algoloji uzmanı- fizyoterapist -psikolog- diyetisyen
Mutlaka bireyselleştirilmiş, iyi planlananmış rehabilitasyon programları oluşturulmalıdır.
Onkolojik Rehabilitasyonun Evreleri Nelerdir?
Rehabilitasyonun Koruyucu Evresi: Fonksiyon kaybı oluşmadan veya artmadan hastanın eğitimi ile sorunların giderilmesi amaçlanır.
Rehabilitasyonun Restoratif Evresi: Hastalık ve tedaviye bağlı oluşan sorunları ortadan kaldırmak ya da sorunları maksimum oranda iyileştirmeyi amaçlamaktadır.
Rehabilitasyonun Destekleyici Evresi: Oluşan fonksiyonel değişiklikleri saptamak ve fonksiyon kaybının yarattığı sorunları miniminize etmeyi amaçlamaktadır.
Rehabilitasyonun Palyatif Evresi: Bu dönem fonksiyon kaybının ilerlemesi ile karakterizedir. Palyatif tedavinin amacı hastaya ait komplikasyonların en aza indirilmesi hasta ve yakınlarının fiziksel ve emosyonel olarak rahatlamasıdır.
İyi planlanmış gözetimli egzersizlerin kanser mortalitesini ve nüks riskini azalttığı son yıllarda yapılan bilimsel yayınlarda gösterilmiştir.
Ayrıca kardiyovasküler yan etkileri azaltmak için de özellikle kullanılan tedaviye bağlı kardiyopulmoner rehabilitasyon programı da uygulanmaktadır.
Hem tedavinin hem de hastalığının kendisi; hastalarda depresyon, anksiyete ve uyku bozukluğuna yol açmaktadır. Bu sorunlarla baş edebilmek için vücut farkındalık eğitimleri, nefes egzersizleri gibi programlar uygulanmaktadır.
Ağrı kontrolü açısında da elektroterapi yöntemlerinde de kullanılmaktadır. Bunlar TENS, FES, NMES, İYONTOFOREZ gibi yöntemlerdir. Bu terapötik modaliteler hem iyi bir ağrı kontrolü sağlar hem de ayrıca hastaların günlük yaşam kalitesini de artırır.
Kanser, hastalarında gelişen lenf ödem tedavisi de yapmaktayız. Lenf ödem tedavisi için bireyselleştirirmiş rehabilitasyon programlar uygulanmaktadır.
Hastalığın ya da tedavinin yol açtığı komplikasyonlara göre de kognitif rehabilitasyon, solunum rehabilitasyonu ve nörolojik rehabilitasyon gibi programlar uygulanmaktadır.