İshale Ne iyi Gelir? İshali Nasıl Anlarsınız?

İshal, tüm bireylerin yaşamları boyunca birçok kez karşı karşıya kaldığı sağlık sorunlarından biridir. Tek başına bir enfeksiyon veya beslenme kaynaklı hastalık olabileceği gibi herhangi farklı bir hastalığın belirtisi olarak da görülebilir. Sürekli olarak tuvalete gitme ihtiyacı oluşturması nedeniyle günlük yaşamı ve iş yaşamını oldukça zorlaştıran sağlık sorunlarındandır. Bu nedenle ishal sorunu yaşayan bireylerin en sık merak ettiği konular arasında ishale ne iyi gelir evde çözüm yöntemleri nelerdir gibi sorular yer alır.

İshal Nedir?

İshal sulu ve yumuşak olarak bağırsakların hareketlerinden dolayı sık sık dışkılama durumudur. Çoğu zaman birkaç gün içinde kendiliğinden iyileşir ve herhangi bir tedaviye ihtiyaç duyulmaz.

Ancak ishalin de akut veya kronik olduğu durumlar söz konusudur. Akut ishal, ishalin bir iki günlüğüne ortaya çıkıp kendiliğinden iyileşmesini ifade eder. Viral veya bakteriyel bir enfeksiyon sonucunda ortaya çıkması muhtemeldir.

Bunun dışında nadir olarak gıda zehirlenmesinden kaynaklı da görüldüğü olur. Farklı ülkelere veya kentlere yapılan kısa süreli gezilerde, günlük rutinlerin ve yeme alışkanlıklarının farklılaşması halinde de akut ishal görülebilir. Halk arasında bu "Gezgin İshali" olarak da bilinen bir türdür.

Kronik ishal ise en az 4 hafta boyunca devam eden ishal olarak tanımlanır. Sağlıklı bireylerde kendiliğinden kronik ishalin ortaya çıkması durumu çok nadirdir ve genellikle Çölyak veya Crohn hastalığı gibi bağırsakları tutan sindirim sistemi bozukluklarında görülür.

İshal bağırsakların hareketliliği ile alakalı olduğundan, bağırsak hastalığı olan bireylerde ishal daha sık gözlenir. Bunun önüne geçilebilmesi adına tedavi için muayene olmak gerekir. Aksi takdirde bu durum insanların günlük yaşamını olumsuz yönde etkiler ve hastaların yaşam standartlarını oldukça düşürür.

Ciddi boyutta su ve elektrolit kaybına yol açan ishal, önemsenmesi ve tedavi edilmesi gereken bir durumdur. Beslenme veya hafif enfeksiyonlardan kaynaklı oluşan ishaller genellikle bir tedavi gerektirmeden birkaç gün içerisinde kendiliğinden iyileşir.
Fakat uzun süren ishal veya sürekli ishal olmak gibi durumlarda sağlık kuruluşlarına başvurularak bu sorunun nedeni öğrenilmeli, buna yönelik bir tedavi uygulanmalıdır.

İshal Belirtileri Nelerdir?

İshalin birbirinden farklı birçok belirtisi vardır. Bazı hastalarda bu belirtiler tek başına ortaya çıkarken bazı hastalarda birçok belirtinin bir arada görüldüğü durumlar olabilir. Belirtileri ortaya çıkartan bir neden mutlaka vardır. İshalin altında yatan neden fark etmeksizin en yaygın belirtiler arasında;

Aniden ortaya çıkabilen veya sürekli devam eden mide bulantısı,
Çoğu zaman mide bulantısına eşlik eden karın ağrısı,s
Bağırsak hareketlerinin anormal ve olması gerekenden hızlı olmasından kaynaklanan kramplar,
Dışkılamadan sonra dahi devam eden şişkinlik hissi,
Dehidrasyon (vücudun susuz kalması),
Bazı ishal türlerine eşlik edebilen ateş,
İhtiyaç olmasa bile sürekli tuvalete çıkma ve bağırsakları boşaltma hissi,
Normal günlerden farklı olarak çok fazla dışkılamak yer alır.

Bu belirtiler çoğunlukla birkaç günde ortadan kalkar. Aksi durumlarda bir doktordan yardım alınması gerekir. Çünkü başka bir hastalığın belirtisiu olarak ortaya çıkabilen ishal daha ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

İshal Nedenleri Nelerdir?

İshale neden olan belli başlı virüsler arasında;

Norwalk virüsü,
Sitomegalovirü
Viral hepatit vardır.

Rotavirüs olarak bilinen bir virüs türü ise çocukluk çağındaki ishallerin birçoğunun oluşmasının nedenidir.

Bunların dışında Covid-19'a neden olan virüsün de mide bulantısı ve ishale neden olduğu bilinmektedir. Kirlenmiş yiyecek veya su bazlı bakteri ve parazitlerin vücuda nüfuz etmesine neden olabilir. Bu bakteri ve parazitler de ishale yol açabilir.

Ayrıca birçok bakteriyel hastalığın tedavisinde kullanılan antibiyotikler bağırsaklarda bulunan vücuda yararlı bakterilerin de ölmesine neden olur. Bu durumda yine bağırsak düzeni bozularak ishal ortaya çıkar.Ayrıca kanser tedavisinde kullanılan ilaçlar ile magnezyum içeren antiasitler de ishale yol açar.

Bazı insanlar süt ve süt ürünlerinde bulunan laktozun sindirilmesinde güçlük çekerler. Bu bireyler süt ve süt ürünleri tükettikten sonra ishal olabilirler. İnsanların yaşı ilerledikçe laktozu sindirmeye yardımcı olan enzim sayılarında düşüş olur. Laktoz hassasiyeti olan bireylerin bu nedenle yaşlandıkça daha sık ishal olması durumları ortaya çıkabilir.

İshal Teşhisi Nasıl Konulur?

İshal teşhisinin yapılabilmesi için öncelikle hastanın tıbbi geçmişi incelenir. Bunun amacı hastanın kullandığı ilaçların ve tükettiği gıdaların ne içerdiğini öğrenebilmektir. Ardından bir dizi fiziki muayene ile ishale neyin sebep olduğunu öğrenebilmek adına birtakım testler uygulanır.

Bu testlerin içerisinde kan testi, dışkı testi, esnek sigmoidoskopi veya kolonoskopi yer alır. Tam bir kan sayımı testi ishale neyin sebep olduğuna ilişkin doktora fikir verebilir. Bununla birlikte yapılacak olan dışkı testi ise herhangi bir bakterinin veya parazitin dışkıda olup olmadığına ilişkin kesin sonuçlar sunabilir.

Ayrıca hastanın rektumuna yerleştirilen ince, ışıklı bir tüp kullanarak doktor kolon içini görebilir ve biyopsi alabilir. Esnek sigmoidoskopi alt kolonun görüntülenmesini sağlarken, kolonoskopi ise doktorun kolonun tamamını görmesine yardımcı olur. Böylece kesin ve doğru bir şekilde teşhis koyulması mümkün olabilir.

Tedavisi Nasıldır?

Sulu ishale ne iyi gelir, zehirli ishale ne iyi gelir, hamileyken ishale ne iyi gelir soruları toplumumuzda en çok merak edilen sorular arasında yer alır. Bütün ishal türlerinin çoğunlukla altında yatan bir neden vardır. İshalin tedavisinin sağlanabilmesi için altta yatan bu nedenin tedavi edilmesi gerekir.

Bakterilerin neden olduğu bir ishal tedavi edilirken antibiyotiklerden faydalanılabilir.
Ancak bir virüsün neden olduğu ishalde antibiyotikler hiçbir şekilde tedavide işe yaramayacaktır.
Hamilelerin birçok gıdayı tüketmesi sakıncalı olduğundan bol bol su tüketmeleri tavsiye edilir.
Bunun yanında şekerli ve yağlı gıdaların tüketiminin azaltılması da ishal tedavisinde olumlu rol oynar.
Yine ishale iyi gelen yiyecekler arasında birtakım medikal çaylar, kahve yer alır ve bu da aynı zamanda ishale kahve iyi gelir mi sorusunun cevabıdır.
Yoğurt, balık, patates püresi, pişmiş et, pirinç lapası ve muz gibi yüksek derecede potasyum ve protein içeren gıdaların tüketiminin arttırılmasında fayda vardır.
Yetişkinlerde ishal ile bebeklerde ishal arasında farklılıklar bulunur. Çünkü bebeklerin her besini tüketmesi mümkün değildir. Henüz emzirilen bebeklerin ishal olması durumunda daha sık emzirilmesi önemlidir.
6 aydan büyük bebeklerde ise emzirmeye ek hububat, sebze gibi gıdalardan faydalanılabilir.

Evde uygulanabilecek yöntemler bazen, geçmeyen ishale ne gelir sorusuna cevap olmayabilir. Böyle durumlarda bir doktora görünmekte fayda vardır. Karın ağrısı ve ishale ne iyi gelir de en çok merak edilen konular arasındadır. Karın ağrısını dindirmek için sıcak bir bezin bağırsaklar üzerinde bekletilmesi faydalı olabilir. Uygulanabilecek bütün yöntemlerin yanında mutlaka bol su tüketilmelidir.

Özellikle çocuklarda ve bebeklerde uzun süreli ishal durumlarında yeterli su tüketilmemesi halinde çok ciddi sağlık sorunları ortaya çıkabilir.

İshali Ne Keser?

Erişkinde görülen ishal için ev çözümlerinden bazıları:

patates haşlaması veya az süt ve bitkisel yağ ile yapılan patates püresi,
evde yapılmış yoğurt ve ayran,
pirinç çorbası,
demli çay,
muz ve havuç,
probiyotik kaynağı kefirdir.

Ayrıca şiddetli ishal durumunda evde sıvı ve elektrolit kaybını önleyecek oral rehidrasyon sıvısı (ORS) adı verilen karışım hazırlanabilir.

Hazırlanışı: