Kalsifik tendinit genellikle omuzlarda görülse de diz, el bileği, dirsek ve ayak bileğinde de rastlanabilir. Biriken kalsiyum kristalleri zamanla enflamasyona ve kronik tahribata neden olur. Tendonlardaki birikinti basınç oluşmasına ve şiddetli ağrıya sebep olabilir. Toplumda %3-5 arasında görülen kalsifik tendinit vakalarının neredeyse yarısında semptom görülmez.
Kalsifik Tendinit Nedir?
Kalsifik Tendinit, tendon ve ligamanlarda kalsiyum kristallerinin depolanması sonucu meydana gelen polimorf bir hastalıktır. Kalsiyum bir bölgede birikebilir veya birden fazla yerde oluşabilir. Kalsifik tendinit 30-60 yaş arasındaki bireylerde, kadın cinsiyette daha sık olmak üzere görülür. Hastalığın altında yatan bir endokrin problem olabilir. Hastalığın neden oluştuğu kesin olarak bilinmemekle birlikte tekrarlayan mikrotravmalar ve diyabet-hipotirodizm gibi dahili problemler hastalığın görülme sıklığını artırmaktadır.
Kalsifik Tendinit Belirtileri Nelerdir?
Kalsifik tendinitli kişilerin yaklaşık %80’inde ayırt edici bir semptom görülmeyebilir. Hastaların en çok yakındıkları şikâyetlerin başında ise omuz ağrısı gelir. Bazı hastalarda şiddetli ağrı uykusuzluğa neden olabilir ve kolların hareketini kısıtlayabilir. Kalsifik tendinit, diğer eklem bölgelerinde de görülebildiğinden kalsiyum birikiminin olduğu yerlerde de ağrılar oluşabilir. Ağrılar aniden ortaya çıkabileceği gibi yavaş yavaş gelişip, kademeli olarak artabilir. Her kalsifik tendiniti olan hastada aynı semptomlar görülmez. Hastalarda farklı semptomlar gelişebilir:
- Ani omuz ağrısı veya sertliği
- Omuz hareketi ile şiddetli ağrı
- Uykuyu bozan şiddetli ağrı
- Azaltılmış hareket aralığı
- Rotator manşet hassasiyeti
Kalsifik Tendinit Nasıl Oluşur?
Genellikle omuzda görülen kalsifik tendinitin dejeneratif ve reaktif kalsifikasyon olmak üzere 2 çeşidi vardır:
Dejeneratif Kalsifikasyon:
Yaşlanmaya bağlı olarak rotator manşetin tendonlarına giden kan akışında azalma meydana gelir. Bu azalma tendonların zayıflamasına neden olur. Zayıflayan tendonlar, omuz kullanıldıkça, zorlandığında veya ufak travmalarda aşınmış bir iplik gibi kolayca yırtılabilir. Vücut, hasarlı tendonları onarmak için bu bölgelerde kalsiyum birikintileri oluşturur.
Reaktif Kalsifikasyon:
Reaktif kalsifikasyonun neden oluştuğu hakkında kesin bir bilgi olmasa da araştırmacılar reaktif kalsifikasyonun 3 aşamada meydana geldiğini düşünür.
- Kalsifikasyon öncesi (Ön kireçlenme): Bu en erken evredir. Genellikle asemptomatiktir. Bu aşamada kalsiyumun biriktiği alanlarda hücresel değişiklikler meydana gelir.
- Kalsifik evre: Kalsiyum, hücrelerden salınarak kalsiyum birikintileri oluşturur. Tendonların içinde biriken kalsiyum kristalleri bir süre sonra vücut tarafından geri emilir. Bu aşama şiddetli ağrılara neden olabilir.
- Kalsifikasyon sonrası (Postkalsifik evre): Tendonlardan geri emilen kalsiyum kristalleri, yerini sağlıklı dokulara bırakır ve iyileşme meydana gelir. Yeni doku ile ağrılar azalır ve hareket kabiliyeti geri gelir.
Kalsifik Tendinit Neden Olur?
Kalsifik tendinit, çeşitli nedenlerle ortaya çıkmaktadır:
- Yaşlanma
- Aşınma ve yıpranma
- Omuz travmaları
- Kalsiyum birikimine genetik yatkınlık
- Ani ve zorlayıcı hareketler
- Hareketsizlik
- Diyabet
- Hipotiroidizm
Kalsifik Tendinit Teşhisi Nasıl Yapılır?
Kalsifik tendinit belirtileri gösteriyor ve şikayetiniz uzun süre geçmiyorsa mutlaka bir hekime görünmeniz gerekir. Öncelikle hekiminiz belirtilerinizi ve tıbbi geçmişinizi değerlendirir. Ardından fizik muayene yapar. Fiziki muayene sonrasında herhangi bir kalsiyum birikimini veya diğer olası anormallikleri teşhis edebilmek için röntgen, manyetik rezonans görüntüleme (MRI), ve ultrason gibi bazı görüntüleme testleri isteyebilir. Kalsifik tendinitin oluşumuna romatizmal hastalıklar da neden olabileceğinden laboratuvar testleri de gerekebilir.
Kalsifik Tendinit Tedavisi Nasıl Yapılır?
Kalsifik tendinit tedavisi semptomların şiddeti, süresi ve bölgesine göre farklılık gösterir. Kalsifik tendinit vakalarının yaklaşık %90’i cerrahi müdahale gerektirmeden ilaç veya fizik tedavi ile kontrol altına alınabilir. Kalsifik tendinit için uygulanabilecek tedavi yöntemleri şunlardır:
İlaç tedavisi
İbuprofen, naproksen gibi steroid olmayan antiinflamatuar ilaçlar, kalsifik tendinit tedavisinde kullanılabilir. Tedaviniz sırasında ilaçların doktorunuzun önerdiği dozda kullanılması gerekmektedir. Ağrı veya şişliğin giderilmesi için kortizon enjeksiyonları yapılabilir.
Cerrahi olmayan tedaviler
Hafif-orta dereceli vakalarda doktorunuz aşağıdaki işlemlerden birini önerebilir. Bu konservatif tedaviler herhangi bir anestezi ya da ön hazırlık gerektirmeden yapılabilir.
- Ekstrakorporeal şok dalgası tedavisi (ESWT): Bu uygulamada kalsifik tendinitin neden olduğu ağrıyı azaltmak ve iyileşmeyi hızlandırmak için küçük bir el cihazı ile tendonlara şok dalgası verilir.
- Radyal şok dalgası tedavisi (RSWT): Bu tedavi ekstrakorporeal şok dalgası tedavisi ile benzerdir. Fakat farklı bir teknikle uygulanır.
- Lavaj tedavisi: Bu tedavide hekim, lokal anestezi uygulandıktan sonra doğrudan kalsiyum birikintisine steril salin solüsyonu enjekte eder. Salin, kalsiyum kristallerini parçalayarak birikintiyi azaltır. Uygulama ile tendondaki basıncı azaltabilir ve bu da ağrıyı azaltabilir.
- Terapötik ultrason: Yüksek frekanslı bir ses dalgası ile kalsiyum kristalleri parçalanır. Uygulama ağrısızdır.
- Fizik tedavi: Orta veya şiddetli vakalar, hareket aralığınızı geri döndürmeye yardımcı olmak için fizik tedavi gerektirir. Tedavi boyunca buz veya ısı uygulaması, ağrı ve iltihabın azalmasını sağlar.
Cerrahi tedavi
Kalsifik tendinit şiddetine göre vakalarının sadece %10’unda cerrahi müdahale gerekebilir. Operasyon doktorun tercihine ve kalsifik tendinitin büyüklüğüne göre açık veya kapalı şekilde yapılır. Açık ameliyatlarda kalsiyum birikintisinin olduğu bölgeye bir kesi yapılarak kalsiyum kristalleri uzaklaştırılır. Artroskopik cerrahi tercih edilen operasyonlarda ise ilgili bölgede küçük bir kesi yapılarak kamera desteği ile görüntülenen kalsiyum birikintisi cerrahi aletler yardımı ile alınır. Operasyondan sonra hekim, omzu desteklemek ve/veya korumak için bir süre boyunca askı takılmasını önerebilir. Operasyon sonrası iyileşme süreniz, kalsiyum birikintilerinin boyutuna, konumuna ve sayısına bağlıdır. İyileşme süresi ayrıca kişiden kişiye de değişiklik gösterir. Ancak genellikle hastalar operasyondan bir hafta sonra normal hayatlarına geri dönebilmektedirler. Bazı vakalarda tam iyileşme 3 ay kadar sürebilir.
Kalsifik Tendiniti Önlemek İçin Öneriler
Kalsifik tendinit, egzersiz veya ilaçlarla kolayca tedavi edilebileceği gibi cerrahi müdahale gerektiren ciddi durumlara da neden olabilir. Kişinin günlük hayatındaki fiziksel aktivitelere dikkat etmesi, kalsifik tendinitin oluşumunu önemli ölçüde engelleyebilir:
- Özellikle tendonlarda aşırı yüklenmeye neden olan aktivitelerden kaçınılmalı.
- Egzersiz sırasında tendonlarda ağrı veya yanma hissedildiğinde hemen hareketlere ara verilmeli.
- Herkes için aynı sportif aktiviteler veya egzersiz programları uygun olmayabilir. Kişiye uygun spor ve egzersiz planı oluşturulmalı.
- Antrenmanlardan sonra kasları dinlendirmek için mutlaka ısınma ve soğuma hareketleri yapılmalı.
- Uzun süre masa başında hareketsiz kalmayı gerektiren durumlarda çalışma ortamı (sandalye, masa, klavye, mouse) kişiyi rahat ettirecek ergonomide olmalı.