Sağlık problemleri arasında sık karşılaşılan şikayetlerin başında ağrı şikayeti gelir. Vücutta hemen her bölgede ağrı şikayeti ile karşılaşılsa da; bazı dokularda meydana gelen ağrı şikayeti, diğerlerinden daha şiddetli hissedilebilir. Özellikle sinir dokularından kaynaklanan ağrılar hastaların hayat kalitesini ciddi anlamda olumsuz etkiler. Bu ağrı şikayetlerinden biri kaburga ağrısıdır.
Kaburga Ağrısı(İnterkostal Nevralji) Nedir?
Kaburga ağrısı veya interkostal nevralji, kaburga kemiklerinin altında seyreden interkostal damar ve sinir paketinde meydana gelen çeşitli rahatsızlıklara bağlı hissedilen şiddetli ağrılardır. Göğüs ağrısı olarak da hissedilebilen kaburga ağrısı, kaynaklandığı doku itibariyle farklı sağlık sorunlarına işaret ettiğinden, göğüs boşluğunda yer alan organlara ait göğüs ağrısından ayrımı yapılmalıdır.
Kaburga ağrıları göğüs ön duvarında hissedilebildiği gibi; kaynaklandığı sinirin seyrettiği anatomik bölge boyunca göğüs yan duvarı veya sırtta, karın üst kısmında veya boyun bölgesinde hissedilebilir. Yine kaburga ağrısı nedenleri farklı sağlık problemlerinden kaynaklandığından, tedavinin doğru ve etkili olabilmesi için, altta yatan sebebin doğru tespit edilmesi önemlidir.
Kaburga Ağrısı Nasıl Gelişir?
Sağlıklı kişilerde omurgayı oluştan omurlardan 8.’si ile 20.’si arasında seyreden omurlara torasik omurlar adı verilir. (T1 –T12) Bu omurlara toplamda 12 çift kaburga kemiği eklemlenir. Her bir kaburga kemiği altında anatomik olarak birer adet atardamar, toplardamar ve sinir dokusu yerleşir ve bu damar-sinir paketi göğüs duvarının kanlanmasını ve sinirsel uyarılmasını sağlar.
Her bir sinir dokusu, seyrettiği anatomik bölge boyunca yerleşen cilt dokusunun dokunma, ağrı ve sıcaklık duyularından sorumludur. Dermatom adı verilen bu bölgeler her bir kaburgaya ait sinirle sınırlanmıştır.
Eğer kaburgalara ait sinirler anatomik olarak bası altında kalırsa, iltihaplanırsa veya fiziksel olarak zarar görürse, ilgili dermatom boyunca anormal uyarılar oluşturarak ağrı şikayetine neden olur. Gelişen ağrı şikayeti, sinirsel bir ağrı olduğundan; ani, keskin, yanıcı veya elektrik çarpması şeklinde hissedilir. Yine göğüs duvarı ve göğüs kafesi solunumla hareket ettiğinden, ayrıca kol, baş ve karın hareketleri ile ilişkili olduğundan, sinir dokusunun sıklıkla uyarılmasına neden olur. Bundan dolayı, kaburga ağrısı hayat kalitesini kötü etkileyecek şekilde şiddetli gerçekleşebilir.
Kaburga Ağrısı Neden Olur?
İnterkostal nevralji genel itibariyle kaburga kemiklerinin altında seyreden sinirlerin çeşitli rahatsızlıkların etkisiyle zarar görmesine bağlı hissedilir. Bu doğrultuda, aşağıdaki durumlarda, etkilenen vücut yarısına bağlı olarak sağ kaburga altında ağrı veya sol kaburga altı ağrısı meydana gelebilir.
- Fiziksel travma: Göğüs duvarına dışarıdan gelen darbelere bağlı kaburga kemiklerinin zarar görmesi sonucu sinir dokusu da yaralanabilir. Buna bağlı sol kaburga ağrısı veya sağ kaburga ağrısı ortaya çıkabilir.
- Viral enfeksiyonlar: Suçiçeği gibi çeşitli viral enfeksiyonlar sinir hücrelerini enfekte ederek, zona gibi çeşitli döküntülü hastalıkların gelişmesine neden olur. Sonuçta sinir dokusu boyunca hissedilen şiddetli ağrılar gelişebilir.
- İltihaplı hastalıklar: Eklem romatizması gibi bazı romatolojik hastalıklar göğüs duvarında iltihaplanmayla beraber kaburga ağrısı yapabilir.
- Tümörler: Kaburga kemiklerinde ortaya çıkan iyi veya kötü huylu tümörler sinir dokusunda zedelenmeye neden olarak kaburga ağrısı yapabilir.
- Eklem hastalıkları: Kaburga kemiklerinin göğüs kemiği ile olan eklemlerinin veya göğüs kafesindeki kıkırdak yapılarla birleşme noktalarının etkilendiği çeşitli eklem hastalıkları kaburga ağrısı ile sonuçlanabilir. (kostokondrit)
- Sinir tuzaklanmaları: Anatomik olarak sinir dokunu bası altında bırakan çeşitli hastalıklarda kaburga ağrısı ortaya çıkabilir.
- Sinir hastalıkları: Nöropati olarak da ifade edilen, sinir dokularının etkilendiği çeşitli sinir sistemi hastalıklarında kaburga sinirlerinin etkilendiği koşullarda kaburga ağrısı gelişebilir.
- Cerrahi girişimler: Göğüs duvarının açılmasıyla sonuçlanan çeşitli cerrahi ameliyatlarda (torakotomi gibi) sinir dokusunun yaralanmasına bağlı ağrı şikayeti meydana gelebilir.
- Yanlış hareketler: Özellikle güreş, kayak, futbol gibi yüksek hızlı ve temaslı sportif aktivitelerde, göğüs duvarını oluşturan kas-iskelet sistemi elemanlarının fazla zorlanmasına bağlı sinir dokuları zedelenebilir ve kaburga ağrısı ile sonuçlanabilir.
- Gebelik: Hamilelikle birlikte meme dokusunda büyüme, bebek ağırlığının artışı ile rahmin büyümesi, hormonal değişikliklerle birlikte kas-iskelet sisteminde gevşeme ve gerilme gibi nedenler dolayısıyla kaburga ağrıları sık görülür. Yine bebeğin son trimesterde tekmelemeleri sonucu gebelikte kaburga ağrısı meydana gelebilir.
- İdiyopatik: Bazı vakalarda, altta yatan sebep kesin olarak belirlenemese de, kaburga ağrısı ile karşılaşılabilir. (Tietze sendromu)
Kaburga Ağrısı Belirtileri Nelerdir?
Kaburga ağrısının en önemli belirtisi göğüs ön veya yan duvarında, sırt veya belde, karın üst kısmında veya boyun bölgesinde hissedilen; ani başlangıçlı, şiddetli, keskin, yanıcı veya elektrik çarpması şeklinde hissedilen ağrıdır.
Ancak bunun yanında aşağıdaki belirtiler de kaburga ağrısına eşlik edebilir:- Göğüste sıkışma hissi
- Karıncalanma
- His kaybı
- Nefes alma veya hareketle ağrının şiddetlenmesi
- Göğüs kaslarında ani kasılmalar veya güçsüzlük
- Ciltte kaşıntı, döküntü veya kızarıklık
Kaburga Ağrısında Tanı Nasıl Konur?
İnterkostal nevraljinin uzman bir hekim tarafından dikkatle değerlendirilmesi gerekir. Zira çok çeşitli sağlık sorunları göğüs ağrısına neden olabildiğinden, sıklıkla interkostal nevralji ile karışabilir. Sağlık problemlerinin tedavisi birbirinden farklı olduğundan, interkostal nevralji tanısının doğru şekilde konulması oldukça önemlidir.
Bu bakımdan, uzman bir hekim tarafından hastadan alınan ayrıntılı hastalık öyküsü ile yapılan detaylı fizik muayene sonrası elde edilen veriler tanıda büyük ölçüde yardımcıdır. Hekim gerekli gördüğü takdirde ek görüntüleme ve laboratuvar tetkiklerine başvurarak tanıyı kesinleştirebilir.
- direkt radyolojik grafiler,
- bilgisayarlı tomografi (BT),
- ultrason veya
- manyetik rezonans (MR) görüntüleme tanıda oldukça faydalıdır.
Göğüs ağrısı şikayeti, kalp-damar hastalıkları veya akciğer rahatsızlıklarına bağlı ortaya çıkabildiğinden hastalar bu sağlık sorunları bakımından detaylı tetkik edilir. İnterkostal nevralji tanısının konulması özellikle bu problemlerinin yokluğu durumunun belirlenmesi ile konur.
Kaburga Ağrısı Tedavisinde Neler Yapılır?
İnterkostal nevralji tanısı konulduktan sonra tedavi hastanın özellikleri ve belirtilerin şiddetine bağlı olarak planlanır. Bu bağlamda aşağıdaki yöntemler tedavide sıklıkla uygulanır.
Hafif kaburga ağrılarında cilt üzerinden uygulanan lidokainli ağrı kesici jeller, bantlar veya cilt merhemleri kullanılır.
İlaç tedavisi bir diğer başvurulan yöntemdir. Bu doğrultuda, non-steroid anti-inflamatuvar ilaçlar (NSAİİ) verilebilse de sıklıkla ağrının giderilmesinde yetersiz kalır. Bu durumda, bazı antiepileptik ilaçlar, narkotik analjezikler veya antidepresanlar sıklıkla reçete edilir. Özellikle bazı antidepresan ilaçlar ağrı kesici özelliklere sahip olduğundan tedavide oldukça yararlıdır.
Şiddetli vakalarda, kaburga altındaki sinir dokusunun uyuşturulmasına yönelik girişimsel tedaviler tercih edilebilir. Sinir bloğu adı verilen bu yöntemde, hekim görüntüleme yöntemlerinin yardımıyla uygulama bölgesini tespit eder ve enfeksiyon yardımıyla lokal anestetik ve steroid içerikli solüsyonu sinir dokusuna verir. Solüsyon yardımıyla hem ağrı kontrolü sağlanır, hem de sinir dokusunda meydana gelen iltihaplanma giderilir. Sinir bloğu ile tedavi aylarca etkisini gösterebilir.
Diğer bir girişimsel tedavi metodu, torasik epidural enjeksiyondur. Omurganın sırt bölümünde epidural aralığa anti-inflamatuvar ilaçların enjekte edilmesi esasına dayalı bu yöntemde, göğüs duvarı boyunca ağrı kontrolü sağlanabilir.
Radyofrekans yöntemiyle kaburga altında yer alan sinir dokusunun, enjekte edilen elektrotlar yardımıyla uyarılarak ağrı kontrolü sağlanabilir.
Akupunktur başvurulan bir diğer tedavi yöntemi olarak karşımıza çıkar. Özellikle interkostal nevraljinin çeşitli tedavi yöntemlerine dirençli olması ve kronik seyir göstermesine bağlı, alternatif tedavi metotlarının önemi ortaya çıkar. Akupunktur yöntemiyle, enjekte edilen çeşitli iğneler yardımıyla kaburga ağrısı kontrolü sağlanabilir ve uzun dönemli iyileşme elde edilebilir.
Bu yöntemlerin dışında çeşitli fizik tedavi yöntemleri ve psikoterapiler hastalarda interkostal nevralji ile mücadelede oldukça faydalı diğer tedavi metotları olarak bulunur.