Bebeklerde ve Çocuklarda Kalp Hastalıkları Belirtileri

• İlaç tedavisi: Çocuklara kalbin daha efektif çalışmasını sağlayacak ilaçlar reçete edilebilir.
• İmplantlar: Kalp hastalıklarından bazıları kalp pili olarak bilinen implantlar ile düzeltilebilir. Kalbe takılan bu cihazlar, kalbin ritmik bir şekilde çalışmasını sağlar.
• Kateter İşlemleri: Kateter işlemleri, çocuğun kalbindeki kusurun hastanın göğsü açılmadan yapılmasına olanak sağlar. İşlem sırasında doktor, çocuğun bacağından ince tüp şeklindeki kateteri kalbe doğru ilerletir. Kateter, kalpteki kusurlu bölgeye geldiğinde cihaz içerisindeki küçük aletler yardımıyla kusur düzeltilir.
• Açık Kalp Ameliyatı: Kateter işleminin kusuru düzeltmek için yeterli olmadığı durumlarda kalp ameliyatı seçeneğine başvurulur. Cerrah, çocuğun göğsünü açarak kalpteki defektlere doğrudan müdahale eder.
• Kalp Nakli: Nadiren de olsa bazı vakalarda kalpteki defekt ameliyat ile düzeltilemeyecek kadar ciddi olabilir. Bu durumlarda çocuğa kalp nakledilmesi gerekir. 

Kalp hastalıkları sadece yetişkinlerde görülen bir sağlık sorunu değildir. Bebekler ve çocuklarda da çok sayıda farklı kalp hastalığı görülebilir. Bebeklerde ve çocuklarda görülen kalp hastalıkları doğuştan yani konjenital olabileceği gibi sonradan da ortaya çıkabilir.

Doğumsal (Konjenital) Kalp Hastalıkları Nelerdir?

Konjenital kalp hastalığı ya da konjenital kalp defekti, kalpte doğuştan gelen bir anormallik olmasıdır. Bu anormallik kalp kapakçıklarında, kalbin duvarlarında veya kalpten çıkan ana damarlarda olabilir. Kalp yapılarındaki bozukluklar farklı farklıdır. Bazı konjenital defektler çok ciddi bir sağlık sorununa yol açmazken bazıları ise yaşamı tehdit edebilecek ölçüde ciddi sonuçlar doğurabilir.

Doğumsal kalp hastalıkları çok sayıda hastalığın bir araya gelerek oluşturduğu bir gruptur. Bu hastalıklar, kalpte yapısal anomalinin görüldüğü yere göre üç ana bölüme ayrılabilir:

• 1) Kalp Kapakçığı Hastalıkları: Kapakçıklar, kalbin içerisindeki kanın akış yönünü belirler ve vücuda pompalanan kanın kalbe geri kaçmasını engeller. Kalp kapakçıklarında bir kusur olduğunda kalp vücuda kanı düzgün bir şekilde pomplayamaz. Bebeklerde kalp kapakçığı hastalıkları ciddi komplikasyonların gelişmesine neden olabilir. 
   
• 2) Kalp Duvarı Hastalıkları: Anne karnındaki bebeğin dolaşım sistemi, plasentayla uyum sağlayacak biçimde gelişir. Anne karnındaki bebeklerde kalbin odacıkları arasındaki duvarlar tam olarak kapalı değildir ve kan odacıklar içerisinde hareket edebilir. Ancak bebek dünyaya geldiğinde plasentadan ayrılır ve kendi solunumunu yapmaya başlar. Bu süreçte kalp odacıkları arasındaki duvarların yeni duruma uyum sağlayarak kapanması gerekir. Bazı bebeklerde ise bu kapanma gerçekleşmez ve kalp dolaşımında soruna yol açar. Odacıklar arasında kapanmayan bölüm ne kadar büyükse bebekte görülen sorunlar da o ölçüde büyük olur. Atrial septal defekt, ventriküler septal defekt, patent duktus arteriyozus gibi kusurlar; kalp duvarı hastalıklarına örnektir.  
• 3) Kan Damarı Hastalıkları: Vücuttaki kanı kalbe getiren veya kalpten vücuda kan taşıyan damarlarda görülen problemler, kalbin fonksiyonunu olumsuz etkileyebilir. 

Bazı bebeklerde farklı grupta yer alan birlikte görülebilir. Örneğin, Fallot Tetralojisi olarak bilinen konjenital kalp hastalığında bebeğin kalbinde;

• Odacıklar arası duvarda delik 
• Sağ karıncık ile pulmoner arter (akciğere kan götüren damar) arasında darlığı
• Kalbin sağ duvarında kalınlaşma 
• Yanlış yerleşimli aort olmak üzere 4 farklı kusur birden bulunur. 

Doğumsal kalp hastalıkları siyanotik ve asiyanotik olarak da ayrılabilir. Her iki grup hastalıkta da kalbin fonksiyonlarında sorun vardır. İki grup arasındaki temel fark siyanotik hastalıklarda kandaki oksijen seviyesi düşükken siyanotik hastalıklarda ise kandaki oksijen düzeyi normaldir.  Siyanotik rahatsızlığı olan bebekler nefes darlığı, dudaklarda ve yüzde morarma gibi belirtiler gösterebilir. Asiyanotik hastalığı olan bebekler, kanlarındaki oksijen seviyesi normal olduğundan bu belirtileri göstermez. Ancak bu bebeklerde yaşamın ilerleyen yıllarında yüksek tansiyon gibi sağlık sorunları görülebilir. 

Bebek ve çocuklarda, doğuştan var olan kalp hastalıklarının yanı sıra sonradan oluşmuş kalp rahatsızlıkları da görülebilir. 

• Aritmiler: Kabin belirli bir ritimde, düzende atmaması aritmi olarak adlandırılır. Aritmiler kalp fonksiyonlarını olumsuz etkileyebilir. Çocuklarda taşikardi (kalbin hızlı atması), bradikardi (kalbin yavaş atması), uzun Q-T sendromu, Wolff-Parkinson-White sendromu gibi farklı tüpte aritmiler oluşabilir. 
• Kawasaki Hastalığı: Kawasaki hastalığı; el, ayak, ağız ve boğazda yer alanlar başta olmak üzere damarlarda iltihaplanma yapar. Bu hastalık aynı zamanda lenf bezlerinde şişme ve ateş gibi belirtilere de yol açabilir. Özellikle 5 yaşın altındaki çocuklarda görülen Kawasaki, kalbi besleyen koroner arterleri de etkileyerek kalp sağlığını bozabilir.
• Üfürüm: Üfürümler, kalp içerisindeki kanın odacıklar arasındaki hareketi sonucu ortaya çıkar. Kalpteki üfürümü duymak için genellikle steteskop kullanmak gerekir. Konjenital kalp hastalıkları, ateş, kansızlık gibi durumlar kalpte üfürüm duyulmasına yol açabilir. Bebeklerde ve çocuklarda zamanla kendiliğinden geçen ‘masum’ üfürümler olabilir. Dolayısıyla üfürümü olan bir çocuğun gerekli kontrolleri yapılmalı ve üfürümün hastalık nedeniyle mi oluştuğu yoksa ‘masum’ bir üfürüm mü olduğu tespit edilmelidir. 
• Perikardit: Perikard, kalbin etrafını çevreleyen zara verilen isimdir ve bu yapı iki katmandan oluşur. Perikard zarının enfekte olması veya iltihaplanması durumunda perikardit gelişir. Perikardit durumunda perikardı katmanları arasında aşırı miktarda sıvı birikir. Biriken sıvı kalbin kanı pompalama gücünü azaltır. Perikardit; kalp defektlerini düzeltmek için yapılan cerrahiler, göğüs travmaları, bakteriyel enfeksiyonlar, bağ dokusu hastalıkları gibi sebeplerle meydana gelebilir.
• Romatizmal Kalp Hastalıkları: Streptococcus cinsi bakterilerin yol açtığı farenjit ve kızıl gibi rahatsızlıklar, romatizmal kalp hastalığı gelişimine neden olabilir. Romatizmal kalp hastalıklarında kalp kapakçıklarında ve kalp kasında kalıcı hasarlar meydana gelir. Romatizmal kalp hastalıklarının önlenmesi için Streptococcus cinsi bakterilerin neden olduğu boğaz enfeksiyonlarının antibiyotiklerle tedavi edilmesi gerekir. Okul çağı çocuklarda (5-10 yaş) gözlenen romatizmal kalp hastalıklarında erken tanı ve tedavi çok önemlidir. Ülkemizde sık görülmesi nedeniyle 7 yaşındaki her çocuğun kardiyolojik muayenesinin yapılması hastalığın zararlarını en aza indirmek açısından önemlidir.
• Viral Enfeksiyonlar: Grip gibi solunum yolu enfeksiyonlarına neden olan virüsler kalp kasını da etkileyebilir. Miyokardit olarak adlandırılan bu durum kalbin kasılma gücünün azalmasına yol açar. 

Bebeklerde Kalp Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Bebeklerde kalp hastalığı nasıl anlaşılır?’ sorusu ebeveynlerin sıklıkla sorduğu sorulardan biridir. Konjenital kalp hastalıkları, genellikle gebelik sürecindeki kontrollerde fark edilir. Anne karnındaki bebeğin kalp atışları, ultrason görüntüleri gibi bulgular kalpteki hastalığın teşhis edilmesine yardımcı olur. Bazen de kalp hastalıkları doğumdan sonra bebeklerde görülen belirtiler sayesinde anlaşılır.

Yenidoğan kalp hastalıkları olarak da bilinen doğumsal kalp kusurları bebeklerde;

• Dudakların, yüzün, cildin, el ve ayak parmakların mavi-mor renk görünmesi
• Nefes darlığı, soluk alıp vermede zorlanma
• Beslenmede sorunlar
• Artmış kalp hızı
• Düşük doğum ağırlığı
• Büyümenin yavaşlaması gibi belirtiler görülebilir. 

Çocuklarda Kalp Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Bebeklerde ve çocuklarda görülen kalp hastalıkları benzer semptomlara neden olur. Çocuklarda gerek konjenital gerekse sonradan ortaya çıkan kalp hastalıkların şu belirtiler görülür:

• Kolay yorulma
• Soluk cilt
• El, kol ve bacaklarda sıvı toplanması ödem
• Baş dönmesi
• Kalp ritminde bozukluk
• Baygınlık
• Nefes darlığı
• Gelişim geriliği

‘Çocuklarda kalp hastalığı nasıl anlaşılır?’ diye merak eden ebeveynler olabilir. Yukarıda sayılan belirtilerden bir ya da birkaçını gösteren çocukların mutlaka doktora götürülmesi ve gerekli sağlık kontrollerinin yaptırılması gerekir. 

Doğumsal Kalp Hastalıkları Tedavisi Nasıl Yapılır?

Konjenital kalp hastalıklarının tedavisi; kalpteki hasarın büyüklüğü, çocuğun yaşı ve genel durumu gibi faktörler göz önünde bulundurularak yapılır.

Kalpteki küçük kusurlar, çocuk büyüdükçe kendiliğinden düzelebilir. Bu gibi durumlarda çocuğun kalple ilgili ciddi bir sıkıntısı yoksa tedaviye ihtiyaç duyulmayabilir. Çocuk düzenli aralıklarla kontrole çağrılarak izlem yapılması yeterli olur. Ancak kalpteki sorunun ciddi boyutta olduğu veya çocuğun bu sorun nedeniyle sıkıntı yaşadığı durumlarda vakit kaybetmeden tedaviye başlanır. 

Çocukta hangi kalp hastalığı olduğu, tedavi için seçilecek yöntemi belirler.

Kalp hastalıkları, alt yaş grupları da etkileyen bir sağlık sorunudur. Tedavi edilmeyen kalp rahatsızlıkları çocuklarda çok ciddi komplikasyonların gelişmesine neden olur. Bebeğinde kalp ile ilgili bir sorun olduğunu düşünen aileler mutlaka doktora başvurmalıdır.