Bebeklerde reflü sık görülen ve genellikle bebek büyüdükçe kendiliğinden düzelen bir durumdur. Belirli bir aya ulaşan bebeklerde, reflü durumunun devam etmesi altta yatan bir hastalığa işaret edebilir.
Bebeklerde Reflü Nedir?
Reflü, mide içeriğinin yemek borusuna geri kaçmasıyla meydana gelen bir rahatsızlıktır. Ağızdan mideye besinlerin geçişini sağlayan organ yemek borusudur. Yemek borusunun mideye bağlandığı yerde, alt özofagus (yemek borusu) sfinkteri adı verilen halkasal bir kas bulunur. Bu kas, yutma işlemi gerçekleşirken açılarak besinlerin mideye geçişini sağlar. Diğer zamanlarda ise kasılı halde durur ve mide içeriğinin yemek borusuna geri kaçmasını engeller.
Bebeklerde çeşitli nedenlerden ötürü bu kas görevini yerine getiremez ve mide içeriği ağza kadar gelir. Bebeğin, beslendikten kısa bir süre sonra ağzına süt ve tükürük gelmesi bu nedenle olur.
Bebeklerde Reflü Nasıl Anlaşılır?
Reflü özellikle 3 aylıktan küçük bebeklerde yaygın görülen bir durumdur. ‘Bebeklerde reflü ne zaman geçer?’ sorusunun cevabı ise bebekten bebeğe değişiklik gösterebilir. Reflü 4 ay civarında en yoğun şekilde görülürken, reflünün 12-18 ay arasında tamamen düzelmesi beklenir. 24 aylıktan büyük bebeklerde reflü belirtileri olması nadir bir durumdur ve altta yatan bir probleme bağlı olarak geçmeyebilir. Böyle bir durumda ailenin çocuk doktoruna başvurmasında yarar vardır.
Reflünün 24 ay ve üzeri bebeklerde görülmesi gastroözefahial reflü hastalığı (GÖRH) adı verilen bir nedene bağlı olabilir. Yeni doğan bebeklerde reflü görülmesi ve bunun 18 aya kadar devam etmesi normal kabul edilirken, GÖRH daha ciddi belirtilere sebep olabilecek bir hastalıktır.
Bebeklerde reflü belirtileri:
Tükürme ve Kusma: Bebeklerde ağızda tükürük görülmesi normal bir durumdur. Ancak bu durumun şiddetli olması ve 12 aydan büyük bebeklerde yemek sonrası görülmesi, GÖRH’e işaret ediyor olabilir. Tükürme, normalde acısız bir durumdur ve bebekte herhangi bir rahatsızlık hissi oluşturmaz. Şiddetli tükürme ise bebeğe acı verebilir ve bebeği ağlatabilir.
Yutmada Zorluk: Bebek, beslenme sırasında ağrı hissediyor ya da yutmada zorluk hissediyorsa yemek yemeyi reddedebilir. Beslenme sırasındaki ağrının sebebi, asitli mide içeriğinin yemek borusuna kaçarak oluşturduğu doku tahribatına bağlı olabilir.
Beslenme Esnasında Huzursuzluk: Gastroözafagial Reflü Hastalığına (GÖRH’e) sahip bebeklerde emzirme ya da yemek yeme esnasında huzursuzluk görülebilir. Reflüye bağlı yemek borusu hasarı ya da karın ağrısı bu duruma yol açabilir.
Sıvıyla Karışık Gaz Çıkarma: Bebeklerde gaz çıkarma ya da hıçkırık sırasında mide içeriğinin de ağza gelmesi, reflüde sık görülen bir belirtidir.
Kilo Kaybı: Reflü ya da GÖRH’e bağlı olarak beslenme bozukluğu ve aşırı kusma gibi davranışlar, bebeğin kilo kaybetmesine ya da yeterince kilo alamamasına neden olabilir.
Arkaya Doğru Gerinme: Bebekler, beslenme sırasında ya da hemen sonrasında kafalarını arkaya doğru attıkları gerinme hareketini yapabilir. Bu hareket, birçok farklı sebebe bağlı olarak gerçekleşebileceği gibi reflünün yol açtığı karındaki yanma hissi nedeniyle de olabilir.
Sık Sık Öksürme: Mideden geri kaçarak boğaza kadar gelen asitli içerik, bebekte öksürüğe neden olabilir. Mide içeriğinin öksürük sırasında solunum yoluna kaçması ise zatürre (pnömoni) gibi solunum sistemi hastalıklarına yol açabilir.
Öğürme ve Boğulma: Yemek borusuna geri kaçan içerik, bebekte öğürme ve boğulma hissine yol açabilir. Bebeğin beslenme sırasındaki pozisyonunun uygun olmaması bu durumu daha da kötü hale getirebilir.
Göğüste Yanma Hissi: Mideden özofagusa kaçan içerik asitli olduğu için yemek borusu dokusuna zarar verebilir. Bu durum sonucunda mide ekşimesi, göğüste ağrılı yanma hissi görülebilir. Çocuklarda ve yetişkinlerde reflünün en sık görülen belirtisi olan bu durumu bebeklerde fark etmek çok kolay olmayabilir.
Uykunun Sık Bölünmesi: Reflüsü olan bebekler, gece boyunca uyumada sıkıntı yaşayabilir. Midede duyulan rahatsızlık hissi nedeniyle uyku bölünebilir.
Bebeklerde Reflü Neden Olur?
Bebeklerde reflünün tam olarak nedeni aydınlatılamamış olsa da reflü gelişiminde rol oynayan faktörler vardır:
- Alt Özofagus Sfinkterinin Tam Gelişmemesi: Yemek borusunun mideye bağlandığı bölümde bulunan alt özofagus sfinkteri adı verilen halkasal kas, bebeklerde gelişimini tam olarak tamamlayamamıştır. Bu nedenle yutma ve normal zamandaki açma kapama işlemi, gelişimini tamamlamamış kas tarafından düzgün bir biçimde gerçekleştirilemez. Bu durum bebeklerde oldukça yaygın görülen bir durumdur ve genellikle bir probleme neden olmaz. Ancak bu durumun, yemek borusunun iç yüzeyini döşeyen tabakaya zarar vermesi ve komplikasyonlara sebep olması bebekte GÖRH varlığı şüphesini uyandırır.
- Kısa ya da Dar Yemek Borusu: Özofagus yapısının dar veya kısa olması, mideden kaçan asitli içeriğin daha kolay ağza gelmesine ve yemek borusunun asitten daha çok zarar görmesine yol açabilir.
- Diyet: Anne sütüyle beslenen ya da ek gıda tüketimine başlayan bebeklerin diyetlerinde yer alan besinler reflü oluşumuna sebep olabilir. Domates, narenciye çeşitleri midede asit oluşumunu artırır. Çikolata, nane ve yağlı yiyecekler ise yemek borusundan mideye geçişi sağlayan kasın daha uzun süre açık kalmasına yol açar. Diyette bu yiyeceklerin tüketilmesi, bebekte reflü görülme riskinin artmasına neden olur.
- Bebeğin Aşırı Beslenmesi: Bebeğin tek seferde çok fazla besin tüketmesi ya da çok sık beslenmesi reflü oluşumuna yol açabilir. Bebeğin gerek annesini emerken gerek de biberonla beslenirken aşırı miktarda beslenmesi engellenmeli, bunun yerine daha sık ve normal porsiyonlarda beslenmesi sağlanmalıdır.
- Bebeğin Pozisyonu: Bebeğin beslenme sırasında ve sonrasında sürekli yatay pozisyonda olması, mide içeriğinin geri kaçısını kolaylaştırarak reflüye sebep olur. Bebeğin emerken ya da yemek yerkenki pozisyonunda yapılacak değişimler, reflü oluşumunu azaltmaya yardımcı olabilir.
Bebeklerde reflü tedavisi için, bebekte görülen belirtiler ve reflü oluşumuna yol açan sebep önemli iki faktördür. Bebeklerde reflü genelde tedaviye gerek kalmadan düzelir. Reflü bebekte ciddi komplikasyonlara neden olmuyorsa, bebeğin beslenmesi sırasında dikkat edilecek birkaç öneri ile reflü belirtileri hafifletilebilir. Bebeğin kilo alımında bozulma olması, yemek borusunda iltihaplanma görülmesi, yemek yemeyi reddetmesi veya bebekte kronik astım ve reflü gelişmesi gibi durumlarda daha ileri tetkik ve tedaviye ihtiyaç duyulabilir. Reflü oluşumuna yol açan yapısal anomalilerin düzeltilmesinde cerrahi yöntemler kullanılabilir. Bebeklerinde reflüye bağlı komplikasyon varlığı farkeden ailelerin doktora başvurmasında fayda vardır.
Bebeklerde Reflü Nasıl Geçer?
Bebeklerde reflüyü azaltmak için:
- Bebeklerin dik bir pozisyonda beslenmesi yararlı olacaktır. Anne sütüyle beslenen bebeklerin kafaları yukarıda kalacak şekilde hafif eğimle emzirilmesi önerilir. Bebeklerin, beslenme sonrasında yaklaşık 30 dakika oturur pozisyonda durması, yer çekimi etkisiyle besinlerin mideye geçişini kolaylaştırır ve mideden geriye kaçmasını önler.
- Bebeklerde reflü belirtileri görüldüğünde, porsiyonlarda hafif bir küçülmeye gidilmesi fayda sağlar. Biberon ile beslenen bebeklerde, şişenin her zamankinden daha az doldurulması ve bununla beraber beslenme sıklığının artırılması tavsiye edilir.
- Bebeklerde midede kalan gazın çıkarılması için masaj yapılması da bebeğin rahatlamasına yardımcı olur. Bebek bu sayede daha huzurlu hisseder.
- Bebeklerin sırt üstü yatırılması, reflü açısından daha olumlu sonuçlar sağlar. Bebeklerde reflü yastığı adı verilen ve uyku sırasında bebeğin başının daha yüksekte kalmasını sağlayarak reflüyü azaltan yastık kullanımı da bebeğin daha rahat hissetmesine yardımcı olur.
Randevu Alın
E-Sonuç
Sizi Arayalım