Yenidoğanın cildi yetişkine göre çok daha kuru ve ince olduğundan nemi hapsetme kapasitesi son derece azdır. Bu durum derinin koruma fonksiyonunu etkiler ve yenidoğan cildini enfeksiyonlara ve çeşitli toksinlere karşı daha duyarlı hale getirir. Bebeğin cildi doğumdan sonra dış ortama uyum sağlayana dek toksik eritem, bebeklik sivilcesi olarak da adlandırılan sebaseöz hiperplazi, milia ve konak gibi çeşitli cilt problemleri görülebilir. Bunlardan en sık karşılaşılan, genellikle saçlı deriyi tutan konak problemidir. Doğru uygulamalarla kontrol altına alınmadığı takdirde uzun süre kalıcı hale gelebilen ve geçse dahi tekrarlama eğilimi gösteren konak hastalığı mutlaka üzerinde durulması gereken önemli cilt problemlerinden biridir.
Konak Nedir?
Bebeklerde konak, özellikle yaşamın ilk haftalarında ortaya çıkan ve saçlı deride görülen bir cilt problemidir. Doğumdan sonra bebeğin saçları büyük oranda dökülür ve yerine hızla yenileri çıkar. Genellikle bu saç değişimi sürecinde kafa derisini kaplayan kuru cilt kabukları ortaya çıkar. Bu kabuklar ilerleyen dönemde saçlı derinin tamamını kaplar ve beyaz ya da sarı-kahverengi görünümde sert bir tabaka oluşturur ve bebeğin kafa derisindeki sarı lekeler tıpta konak hastalığı olarak adlandırılır. Bu tabakalar nemlendirilerek yumuşak tutulduğunda ve zorla tarama gibi girişimler uygulanmadığında bebeğe acı vermez ancak yine de doğru şekilde tedavi edilmesi gerekir. Doğru tedavi edilmediği takdirde sık sık tekrarlar ve ilerleyen dönemde bebekte başka cilt problemlerine yol açabilir.
Bebeklerde Konak Neden Olur?
Yaşamın ilk dönemlerinde bebeğin cildi dış dünyaya uyum sağlayabilmek için fazlasıyla değişim gösterir ve bu süreçte bazı cilt problemleri ortaya çıkabilir. Doğumda yenidoğan cildi steril kabul edilir dolayısıyla cilt onu koruyan yararlı bakteri florasından yoksundur. Bu durum hem cildi hem de bebeği dış etkenlere karşı çok daha hassas hale getirir.
Bebek yaklaşık 6 haftalık olduğunda cilt florası yetişkin cildine benzer şekilde gelişir, zenginleşir. Bu haftalarda bebeğin cildi çeşitli mikroorganizmaları tanımaya ve onları uzaklaştırarak bebeği korumaya başlar. Ancak bu flora tam anlamıyla gelişip yerleşene kadar cilt son derece kuru ve gergin görünümde olur. Bu durumda vücut fazla miktarda yağ üreterek kuru ve gergin olan cilt dokusunu yumuşatmaya çalışır. Cildin pek çok bölgesi için son derece faydalı olan bu olay saçlı deride bazı problemlere yol açabilir. Fazla miktarda üretilen yağsı maddeler bebeklerin saçı derisinde birikir ve daha sonra kuruyup kabuk formunu alarak sarı-kahverengi konal tabakalarını oluşturur.
Doğumdan sonra bebeğin cildinin normalden daha fazla yağ üretmesinin bir diğer nedeni de anneden geçen gebelikle ilgili pek çok hormonun bebeğin kanında halen dolaşıyor olmasıdır. Bu hormonlar yapıları gereği yağ ile uyumlu hormonlardır ve vücut bu hormonların varlığında normalden daha fazla yağ üretme eğiliminde olur.
Bebeklerde Konak Nasıl Temizlenir?
Bebeklerde konak temizliği yapılırken birkaç önemli noktaya dikkat edilmesi gerekir. Konak temizleme işlemi bazı durumlarda faydalı olsa da işlem sırasında bebeğin saçlı derisinin zarar görme riski son derece yüksektir. Dolayısıyla kabuklu tabakayı temizlemeden önce bu işlem hakkında detaylı bilgi sahibi olmak önemlidir.Öncelikle kafada konak bulunan bölgeleri doğru şekilde saptamak gerekir. Daha sonra bu bölgelere saf zeytinyağı veya bebek yağı gibi uygun içerikte bir yağ ile masaj yapılır ve sert kısımların yumuşaması sağlanır. Kuru ve kabuklu formda olan tabakanın yumuşatılması bebeklerde konak temizliği işleminin ilk ve en önemli adımıdır. Bu tabaka yumuşamaz ve temizleme işlemi henüz kabuklar sertken yapılırsa bebeğin saçlı derisi hasar görür, derinin üst tabakası soyulur ve hatta kanayabilir. Bu durum hem bebeğin acı çekmesine yol açar hem de saçlı deride enfeksiyon riskini artırır.
Uygun içerikte bir yağ ile konaklar yumuşatıldıktan sonra kafa derisi bebek şampuanı ile yıkanır. Bu uygulama sırasında bebeğe ılık bir duş aldırmak onun gevşemesine, sakinleşmesine ve konak temizliği sürecinin çok daha kolay geçmesine yardımcı olur. Duş sırasında yağdan arındırılan konak tabakası ılık suyun da etkisiyle yumuşar ve temizlenmeye hazır hale gelir. Yumuşamış olan tabakayı bebeğin kafa derisinden uzaklaştırmanın en iyi yolu banyo sonrasında saçların ve saçlı derinin yumuşak bir fırça ile taranmasıdır. Bu şekilde konaklar kolayca uzaklaştırılırken derinin tahriş olması önlenir ve deri bütünlüğü korunmuş olur.
Bebeklerde Konak Nasıl Geçer?
Bebeklerde konak problemi uygun bakım verilmediği takdirde sık sık tekrarlayan ve bebeğin saçlı deri gelişimini etkilediği kadar konforunu da etkileyen ciddi sorunlardan biridir. Konağın geçirilmesi için öncelikle doğru şekilde temizlenmesi ve temizleme işlemi sırasında saçlı derinin doku bütünlüğüne zarar verilmemesi gerekir. Uygun bir bebek yağı veya saf sızma zeytinyağı ile masaj yapılarak yumuşatılan ve daha sonra yumuşak bir fırça ile temizlenen bölgeye uygun aralıklarla cilt bakımı yapmak gerekir. Aksi takdirde konaklar yalnızca tek seferlik uzaklaştırılmış olur ve kısa süre içerisinde tekrarlama riski yüksektir.
Bebeğin uygun saç bakımı alması ve bebekler için özel olarak üretilmiş şampuanlarla her gün düzenli olarak yıkanması önemlidir. Uygun temizlik ve bakımdan mahrum kalan bebeklerde konak ve benzer cilt problemlerinin yanı sıra çeşitli sağlık problemleri de gelişir. Dolayısıyla hem saçta mevcut olan konağı geçirmek hem de sağlıklı bir cilt dokusu elde ederek bu gibi problemlerin tekrarlamasını önlemek için düzenli bakım uygulaması gerekir.
Duştan önce saçlı deriye uygun içerikli bir yağ veya konak tedavisi için geliştirilmiş olan ürünlerle masaj yapmak ve daha sonra bölgeyi yumuşak bir fırça ile taramak konak tabakasının uzaklaştırılması için yeterlidir. Ancak bebeklerde tekrarlayan konak problemi daha bütüncül bir bakım gerektirir. Bu noktada bebeğin saçlı deri bakımını günlük bakım rutinine eklemek ve saçlı deriye değerli yağlarla her gün masaj yapmak gerekir. Yağlar ve masaj sayesinde bebeğin saç derisi yumuşar, beslenir ve konak probleminin tekrarlama riski büyük oranda azalır. Konak tabakası kuruma ve pullanma ile ortaya çıktığı için konağı geçirmeye yönelik ilk adım derinin etkilenmiş olan bölgesini doğru şekilde nemlendirmek olmalıdır. Ancak o bölgedeki konak tabakası uzaklaştırılsa dahi kısa süre içerisinde tekrarlayabilir veya diğer bölgelerde görülebilir. Dolayısıyla konak problemini tam anlamıyla geçirebilmek için saçlı deriye ihtiyacı olan bakımı doğru şekilde ve doğru sürede uygulamak gerekir.
Bebeklerde Konak Tedavisi Nasıldır?
Bebeklerde konak hastalığı çoğunlukla yukarıda bahsedilen uygulamalar sayesinde hızla geriler ve kontrol altına alınır. Ancak bazı durumlarda bebeğin saç derisi son derece hassaslaşır ve bazı uygulamaları yapmak fazlasıyla zorlaşır. Saçlı deride konakla birlikte dermatit, enfeksiyon ve benzer başka problemler görülmesi derinin kızarık ve ödemli bir görünüm elde etmesine yol açar. Bu tabloda bebeğin hassasiyeti de son derece artar ve konak bakımı yapmak bebeğin canının yanmasına neden olabilir. Bu gibi durumlarda konak problemini kontrol altına almak için öncelikle bu probleme yönelik üretilmiş şampuan ve kremler tercih edilebilir. Bölgenin kuruluğunu gideren, kızarıklık ve hassasiyeti yatıştıran bu ürünler bir süre kullanıldıktan sonra bebeğe bölgenin hassasiyetini kontrol etmek ve bebeğin verdiği yanıtlar doğrultusunda bütüncül konak bakımına geçmek gerekir. Bu bakım ve uygulamalar sırasında bebeğin canının yanması onun hem uygulamalara hem de duş almak gibi önemli olaylara karşı direnç geliştirmesine neden olabilir. Dolayısıyla bebeklerde konak bakımı yapılırken bebeğin canının yanmadığından emin olunmalı ve tedavi planı onun tepkileri doğrultusunda şekillendirilmelidir.
Tüm bu bakım ve uygulamalar çoğunlukla bebeğin konak problemini tedaviye gerek kalmadan çözmek için yeterlidir. Genellikle kendiliğinden gerileme eğiliminde olur ve yaklaşık 3 ayda kaybolur. Bazı durumlarda bu süre 1 yıla kadar uzayabilir ancak bebeğe ciddi rahatsızlık vermiyorsa tedavi gerektirmez.
Konak tedavisi daha çok saçlı deride kaşıntı, kızarıklık, hassasiyet artışı, kanama, sızıntı ve akıntı gibi problemler ortaya çıktığında tercih edilir. Bu durum bebeğin cildinde enfeksiyon varlığının belirtisi olabilir ya da cildi enfeksiyona yatkın hale getirir. Bebeğin sağlıklı cilt florası henüz gelişmemiş olduğu için deri koruma görevini tam olarak yerine getiremez ve bebeğin cildinde gelişen herhangi bir enfeksiyon hızla şiddetlenme eğilimi gösterir. Bu durum bebeğin sağlık bütünlüğünü ve bu doğrultuda gelişimini risk altında bırakır. Dolayısıyla bebeklerde konak başlangıcı itibariyle üzerinde durulması gereken önemli konulardan biridir. Özellikle geçmeyen konak varlığında ve bebeğin rahatsızlık düzeyinin artması durumunda saçlı deri uzman bir dermatolog tarafından değerlendirilmeli ve hekim önerileri doğrultusunda bebeğe uygun bir tedavi planı yapılmalıdır.
Randevu Alın
E-Sonuç
Sizi Arayalım