Kusma, bebeklerde ve çocuklarda çok sık görülen bir durumdur. Basit bir durum olabileceği gibi hastalık belirtisi de olabilir.
Bebekler Neden Kusar?
Özellikle yaşamın ilk haftalarında bebekler beslendikten kısa süre sonra zorlanmaksızın ağız dolusu kusabilirler, bu durum genelde normal kabul edilir. Bebekler büyüdükçe, normal kilo almaya başladıkça bu durum azalır. Genellikle sekiz aylık olduklarında beslenme sonrası kusmalar ortadan kalkar.
Metabolizma hastalıkları, bebeğin annenin amnios sıvısını fazla yutması, süt alerjisi gibi gastro-intestinal allerjiler de yenidoğan döneminde görülen kusmaların nedenlerindendir. Beslenirken hava yutan, aşırı hızlı veya aşırı yavaş emen bebekler, besledikten sonra gazı çıkarılmayan bebekler de zorlanmaksızın kusabilirler. Beslenme tekniğindeki hatalar düzeltilirse bebeklerde görülen bu kusmalar sona erer.
Kaç Tip Kusma Vardır?
Zorlanmasız ve zorlanmalı kusma olarak iki tip kusma görülür. Zorlanmasız kusma genelde yaşamın ilk haftalarında ve yanlış beslenme tekniği sonrasında görülür.
Zorlanmalı kusma; mide bulantıları ve öğürtüler ile başlayan fışkırır tarzda kusmadır. Küçük bebeklerde huzursuzluk, solgunluk, terleme, kusmaya eşlik edebilir.
Yenidoğan bebekte ilk 24-36 saatte görülen şiddetli kusmalar sindirim sistemi tıkanıklığının göstergesi olabilir. Bunlar içinde en sık görülenler;özofagus atrezisi (yemek borusunun mideye bağlandığı ucun kör olması) gastro özafajiyal reflüpilor stenozubarsak tıkanıklığı barsak darlıkları karın organlarının göğüs içine fıtıklaşması Gastroözofagial reflü mide borusunun mideye bağlandığı yerde meydana gelen kasılma yetersizliği sonucu mide içeriğinin yemek borusuna geri kaçma durumudur. Genellikle yaşamın 3-10.günler arasında başlar. Beslendikten sonra bebek 30 dakika süreyle yarı oturur pozisyonda tutulabilirse kusma büyük ölçüde engellenebilir.
Bebek büyüdükçe geriler. Büyümeyi beklememeyi gerektiren ciddi kilo kaybına yol açıyorsa cerrahi müdahale gerektirebilir. Yemek borusunu mideye bağlanan ucunun kör olması, ciddi bir regürjitasyon sebebidir. Bu durumda bebek doğumdan sonraki bir kaç beslenmesinden sonra besinler yemek borusunda birikebileceği için kusmaya başlar.
Bazı durumlarda bu kapalı olan yemek borusu bir boru ile soluk borusuna bağlı olabilir. Bu durumda nefes darlığı ve mororma da gözlenebilir. Özellikle erkek çocuklarda yaşamın üçüncü haftasında başlayan şiddetli kusmalar bir nevi mide darlığı olarak kabül edilen pilor stenozunu akla getirir. Pilor stenozunda tedavi cerrahidir.
Barsak darlıkları ya da tıkanıkları bebeğin doğduğu ilk günlerinde karnının şiştiği, kakasını yapamadığı ve buna eşlik eden şiddetli kusmasının mevcut olduğu durumlarda akla gelir. Acilen doktora başvurulmalıdır.
Daha büyük çocuklarda en sık zorlanmalı kusma nedenlerinin başında enfeksiyonlar gelir. En sık kusmaya neden olan enfeksiyonlar: Gribal enfeksiyon, boğaz enfeksiyonu, bronşit Mide-barsak enfeksiyonları Kulak enfeksiyonları İdrar yolu enfeksiyonları Meninjit ve santral sinir sistemi enfeksiyonlarıdır.
Kusma Tedavisi Nasıl Yapılır?
Kusma bir enfeksiyon sonucu olduğunda kusmanın kesilmesi için enfeksiyonun iyileştirilmesi gerekir. Enfeksiyon sonucu oluşan kusmalarda vücutta artan keton cisimciklerini dengelemek için çocuğa şekerli su içirilir. Kaybedilen sıvının yerine konması önemlidir. Aşırı kusmalarda doktor yönlendirmesi ile anti emetik kullanılabilir.
Çocuklarda Kusmanın Görüldüğü Diğer Durumlar Nelerdir?
Çocukluk çağı zehirlenmelerinde kusma görülebilir. Birden kusmaya başlayan, kusma için altta yatan enfeksiyon ya da başka sebep bulunmayan, 1-11 yaş arasındaki çocuklarda zehirlenme düşünülmedlidir. Besin zehirlenmelerinde de kusma görülebilir. Tansiyon yüksekliği çocukluk çağında kusma nedeni olabilir. Çocukluk diyabetinde de kusma görülebilir. Ara sıra olan kusmaya ağızda aseton kokusu, sık idrara çıkma, bol su içme, ağız kuruluğu eşlik ediyorsa çocuk diyabetinden şüphelenmek gerekir.
Kusmanın psikolojik kökeni de olabilir. Bazı çocuklar heyecanlandıkları zaman kusarlar. Okula sorunu olan çocukların hafta içi sabahlarda mide bulantısı ve kusma yaşadıkları bilinmektedir. Yeme problemi olan iştahsız çocuklar yemek için zorlandıkları takdirde kusmaya başlarlar.