Vitrektomi Nedir? Vitrektomi Ameliyatı Hakkında Her Şey

Gözün içinde vitreus adında saydam bir sıvı bulunur. Bu jölemsi sıvı sayesinde göz bir bütün olarak durur. Ancak bazen çeşitli göz hastalıklarını tedavi etmek için bu sıvının boşaltılması gerekebilir. Vitrektomi olarak adlandırılan bu göz sıvısı boşaltma işlemi sayesinde geçmişte tedavisi mümkün olmayan birçok göz hastalığı tedavi edilebilir. “Vitrektomi işlemi nedir ve nasıl yapılır” gibi merak edilen sorular için okumaya devam edebilirsiniz

Vitrektomi Nedir?

Vitrektomi özellikle vitröz hurç olarak bilinen gözün ortasını dolduran jel benzeri maddeyi etkileyen çeşitli göz hastalıklarını tedavi etmek için yapılan bir cerrahi işlemdir. Vitrektomi sırasında yetenekli bir göz uzmanı veya göz cerrahı, özel olarak tasarlanmış aletler kullanarak gözden vitröz sıvının bir bölümünü veya tamamını çıkarır. Bu işlem genellikle gözün vitröz ile ilgili anormallikleri düzeltmek veya hasarlı retinal dokuyu onarmak amacıyla kullanılır. Vitrektominin genel amacı görmeyi iyileştirmek veya geri kazandırmaktır.Vitrektomi oftalmoloji alanında son derece uzmanlaşmış ve etkili bir işlem olarak kabul edilir ve çeşitli göz sorunlarına sahip bireylerde görüşü korumak veya geri kazanmak için kullanılır. Genellikle diğer daha az invazif tedaviler başarılı olmadığında veya durum ciddi ve cerrahi müdahale gerektirdiğinde önerilir. Hastalar, göz uzmanıyla görüşerek belirli göz durumları için vitrektominin uygun bir tedavi seçeneği olup olmadığını belirlemelidirler.

Vitrektomi Ameliyatı Neden Yapılır?

Vitrektomi cerrahisi, gözün ortasını dolduran jel benzeri madde olan vitröz hurç veya retinanın, görme sorunlarına yol açtığı bazı belirli göz koşullarında yapılır. Bu cerrahi işlem, diğer daha az invazif tedaviler başarılı olmadığında veya durum ciddi ve cerrahi müdahale gerektirdiğinde genellikle düşünülür. 

• Retina Ayrılması: Vitrektomi retina ayrılmasını tedavi etmek için kullanılabilir. Bu, retinanın gözün arka tarafından ayrılmasıyla ortaya çıkan ciddi bir durumdur. Cerrahi, retinayı tekrar takmak için ve retinayı çeken anormal vitröz veya skar dokusunu çıkarmayı içerebilir.
• Maküler Delik: Maküler delik, gözün merkezi görüşten sorumlu olan retina merkezindeki küçük bir yırtıkla karakterize edilir. Vitrektomi deliği onarmak ve merkezi görüşü iyileştirmek veya geri kazanmak için kullanılabilir.
• Diyabetik Retinopati: Diyabetik retinopatinin ileri vakaları için, diyabet nedeniyle gözde kanama veya skar dokusu oluşabilir. Görüşü korumak veya iyileştirmek için kanı ve skar dokusunu çıkarmak amacıyla vitrektomi gerekebilir.
• Vitreöz Kanama: Diyabetik retinopati veya retinal yırtıklar gibi durumlar nedeniyle vitröz sıvı içine kanama olduğunda vitrektomi, kanı temizlemek ve temel retinal sorunların daha iyi görünmesini ve potansiyel tedaviyi sağlamak için yapılabilir.
• Epiretinal Membran: Epiretinal membran, retinanın yüzeyinde gelişebilen ince bir skar dokusu tabakasıdır ve görüşü bozabilir. Vitrektomi bu membranı çıkarmak ve görüş netliğini artırmak için kullanılabilir.
• Endoftalmit: Ağır göz enfeksiyonları (endoftalmit) durumlarında, enfekte vitrözün çıkarılması ve enfeksiyonu kontrol altına almak için vitrektomi gerekebilir.
• Vitröz Yüzerler: Bazı durumlarda, özellikle vitröz hurç içindeki belirgin ve rahatsız edici yüzerlerin görüşü ve yaşam kalitesini etkilediği durumlarda, vitrektomi yüzerleri çıkarmak için düşünülebilir.
• Travmatik Göz Yaralanmaları: Göz içinde yabancı cisimler veya hasar görmüş doku oluşturan yaralanmalarda, hasarı onarmak ve daha fazla komplikasyonları önlemek için vitrektomi gerektirebilir.

Vitrektomiye gitme kararı, belirli göz durumuna, ciddiyetine ve cerrahi ile ilişkilendirilen potansiyel fayda ve risklere bağlıdır. Hastalar, belirli göz sorunları için vitrektominin uygun tedavi seçeneği olup olmadığını belirlemek için bir göz uzmanı ile görüşmelidirler.

Vitrektomi Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Vitrektomi cerrahisi, deneyimli göz uzmanları veya göz cerrahları tarafından gerçekleştirilen hassas ve özelleşmiş bir işlemdir. Cerrahi genellikle bir ameliyat odasında yapılır ve birkaç temel adımı içerir:

• Anestezi: Cerrahiye başlamadan önce, cerrahi işlemin karmaşıklığına ve hastanın tıbbi durumuna bağlı olarak hasta ya lokal ya da genel anestezi verilir. Lokal anestezi sadece gözü uyuştururken genel anestezi hastayı uyutur
• Hazırlık: Cerrah, göz bölgesini temizler ve sterilize eder ve cerrahi bölgeyi açıkta bırakacak şekilde hastanın yüzünün üzerini kaplayacak steril bir örtü yerleştirir,.
• Kesi: Gözdeki özel aletlere erişim sağlamak için küçük kesiler yapılır. Bu kesiler genellikle 1 milimetrein altında boyutta olup büyük bir hassasiyetle yapılır.
• Vitreöz Çıkarma: Cerrah, özel mikrocerrahi aletleri kullanarak gözden vitröz hurçun bir bölümünü veya tamamını çıkarır. Bu adım çeşitli göz koşullarını tedavi etmek için kritiktir.
• Temel Durumun Tedavisi: Tedavi edilen belirli göz koşuluna bağlı olarak vitrektomi sırasında ek prosedürler yapılabilir. Örneğin, retinal yırtıklar veya ayrılmalar varsa, bunlar lazer tedavisi veya kriyoterapi kullanılarak onarılabilir.
• Yedek Madde: Bazı durumlarda vitröz sıvı, iyileşme sırasında retinayı desteklemeye yardımcı olmak için geçici bir maddeyle değiştirilebilir. Yedek madde seçimi cerrahın değerlendirmesine ve hastanın durumuna bağlıdır.
• Kapanış: Vitrektomi ve gerekirse ek prosedürler tamamlandığında, cerrah dikkatlice kesileri diker veya kendiliğinden kapanmalarına izin verir. Steril pansumanlar veya yama göze uygulanır.
• İyileşme: Hasta iyileşme süreci için gözlemlenmek üzere bir iyileşme alanına taşınır. İyileşme alanında kalış süresi, kullanılan anestezi türüne ve hastanın durumuna bağlı olarak değişir.
• Ameliyat Sonrası Bakım: Cerrahi sonrası hastalar reçete edilen göz damlalarını kullanma, göz kalkanı veya yama takma ve iyileşme sürecine yardımcı olmak için belirli pozisyon kısıtlamalarını takip etme talimatları alırlar.

Önemli bir nokta, bir vitrektomi prosedürünün spesifik ayrıntılarının, hastanın bireysel koşullarına ve tedavi edilen göz durumuna bağlı olarak değişebileceğidir. Cerrah, hastayla ameliyat öncesi prosedürü, beklenen sonuçları ve potansiyel riskleri tartışacaktır.
 

Vitrektomi Ameliyatından Sonraki Süreç

Vitrektomi cerrahisi sonrası, hastalar iyileşme ve ameliyat sonrası bakımın kritik bir aşamasına girerler. Bu dönem, iyileşme süreci ve mümkün olan en iyi görsel sonuçlara ulaşma açısından önemlidir. 

• Hemen Sonrası Bakım: Ameliyat sonrasında, hastalar genellikle iyileşme alanında veya belirlenmiş bir ameliyat sonrası odasında gözlem altına alınır. Tıbbi personel, hayati işaretleri kontrol eder ve hastanın hemen sonraki durumunu değerlendirir. Bu aşama, kullanılan anestezi türüne ve hastanın genel sağlığına bağlı olarak süre açısından değişebilir.
• Göz Bandajı: Hastalara genellikle operasyon geçiren gözü korumak için bir göz kalkanı veya bandaj verilir. Bu koruyucu kaplama kazayla yaralanmayı ve enfeksiyonu önlemeye yardımcı olur.
• Reçete Göz Damlaları: Hastalara reçete göz damlalarını kullanma talimatları verilir. Bu damlalar enfeksiyonu önlemek, iltihabı azaltmak ve iyileşme sürecine yardımcı olmak için kritiktir.
• Pozisyon Kısıtlamaları: Bazı durumlarda gaz kabarcığı veya silikon yağının retina iyileşme sürecini desteklemesi amacıyla hastalara tavsiye edilebilir. Hastaların bu talimatları uygulamaları doğru iyileşme için gereklidir.
• Fiziksel Aktivite Kısıtlamaları: Hastalara genellikle ameliyat bölgesini etkileyebilecek veya iyileşme sürecini yavaşlatabilecek zorlu fiziksel aktivitelerden, ağır kaldırmalardan veya göz içi basıncı artırabilecek aktivitelerden kaçınmaları tavsiye edilir.
• Takip Randevuları: Cerrah, iyileşme ilerlemesini izlemek ve cerrahi sonucu değerlendirmek için takip randevuları düzenler. Bu randevular sırasında cerrah, hastanın ameliyata verdiği yanıta göre tedavi planını ayarlayabilir veya ek rehberlik sağlayabilir.
• Gaz Kabarcığı Önlemleri: Eğer göze bir gaz kabarcığı yerleştirilmişse, hastalara gaz kabarcığının gözdeki davranışını etkileyebileceği için uçakla seyahat etmek veya gaz kabarcığına etki edebilecek hızlı yükseklik değişiklikleri içeren aktivitelerden kaçınma konusunda özel talimatlar verilir.
• Silikon Yağı Bakımı: Silikon yağının kullanıldığı durumlarda ek önlemler ve bakım talimatları verilecektir. Silikon yağının retina yeterince iyileştikten sonra çıkarılması gerekebilir.
• Görsel İyileşme: Vitrektomi cerrahisi sonrası görsel iyileşme kişiden kişiye değişir ve temel göz durumuna bağlıdır. Bazı hastalar hemen iyileşme yaşarken diğerlerine önemli görme keskinliği kazanmak için birkaç hafta veya ay gerekebilir.
• Talimatlara Uyma: Hastaların cerrahlarından sağlanan ameliyat sonrası bakım talimatlarını titizlikle takip etmeleri gereklidir. Bu, takip randevularına katılmayı, reçete edilen ilaçları kullanmayı ve pozisyon ve aktivite kısıtlamalarına uymayı içerir.

Vitrektomi sonrası iyileşme süreleri de değişebilir ve hastaların başarılı bir iyileşme ve işlem sonucunu optimize etmek için cerrahlarının talimatlarına titizlikle uymaları önemlidir. Herhangi bir endişe veya semptom değişikliği, genellikle komplikasyonları önleyebilir ve vitrektomi cerrahisinin sonucunu optimize edebilir.

Vitrektomi Amekliyatının Riskleri Nelerdir?

Vitrektomi cerrahisi genellikle güvenli ve etkili kabul edilir. Ancak herhangi bir cerrahi işlemde olduğu gibi belirli riskleri ve potansiyel komplikasyonları taşır. Hastaların cerrahiye başlamadan önce bu riskler hakkında göz doktorları veya göz cerrahları ile kapsamlı bir görüşme yapmaları önemlidir. 

• Enfeksiyon: Vitrektomi cerrahisi sonrası gözde enfeksiyon gelişme riski bulunur. Bu risk nispeten düşüktür, ancak meydana gelirse ciddi olabilir. Hastalara genellikle enfeksiyon riskini azaltmak için antibiyotik göz damlaları reçete edilir.
• Kanama: Ameliyat sırasında intraoperatif kanama meydana gelebilir. Cerrahlar kanamayı en aza indirmek için önlemler alırlar, ancak bazı durumlarda ek kanama olabilir. Bu bazen ikinci bir cerrahiye ihtiyaç duyulmasına neden olabilir.
• Retina Ayrılması: Vitrektomi, özellikle önceden mevcut risk faktörleri olan kişilerde retina ayrılma riskini artırabilir. Bu, görme tehdit eden bir komplikasyon olup daha fazla cerrahi gerektirebilir.
• Katarakt Oluşumu: Vitröz humorun çıkarılması kataraktın (gözün doğal merceğinin bulanıklaşması) gelişimini hızlandırabilir. Kataraktları daha önce olmayan hastalar, vitrektomi sonrası daha erken gelişme riski altında olabilirler.
• Yükselmiş Göz İçi Basınç (GİB): Bazı hastalar vitrektomi sonrası artmış GİB (göz içi basınç) yaşayabilirler. Bu, gerekirse ilaçlar veya ek prosedürlerle yönetilebilir.
• Yüzen Cisimler ve Görme Bozuklukları: Vitrektomi sonrası hastalar yeni yüzen cisimler veya görme bozuklukları fark edebilirler. Bunlar genellikle geçici olabilir veya bazı durumlarda kalıcı olabilir.
• Makula Ödemi: Vitrektomi sonrası makula şişebilir. Bu, merkezi keskin görüşten sorumlu retinanın şişmesine neden olarak görmenin azalmasına yol açabilir. Ancak bu durum genellikle tedavi edilebilir.
• Kanama: Nadir durumlarda, ameliyat sonrası vitröz kanaması görülebilir ve görmenin bulanmasına neden olabilir. Bu genellikle kendiliğinden çözülür, ancak nadiren daha fazla tedavi gerekebilir.
• İltihap: Cerrahi sonrası gözde iltihap (uveit) gelişebilir ve anti-enflamatuar ilaçların kullanılmasını gerektirebilir.
• Kornea Değişiklikleri: Korneanın şekil veya kalınlığında değişiklikler meydana gelebilir ve görme üzerinde etkisi olabilir. Bu değişiklikler genellikle geçici olmasına rağmen ek tedavi gerektirebilir.
• Silikon Yağı Komplikasyonları: Silikon yağı geçici bir vitröz hurç yerine kullanıldığında, glaukom, katarakt veya yağın göz içinde hareketi gibi komplikasyonlara neden olabilir.
• Anestezi Komplikasyonları: Hem lokal hem de genel anestezi kendi risklerine sahiptir. Bu riskler arasında alerjik reaksiyonlar, solunum güçlükleri veya kullanılan ilaçlara karşı olumsuz reaksiyonlar bulunur.

Dikkat edilmesi gereken bir nokta da ,tüm hastaların bu komplikasyonları yaşamayacağı ve birçok kişinin hiçbir olumsuz etki olmadan başarılı vitrektomi cerrahisi geçirdiğidir. Belirli riskler ve olasılıkları, hastanın genel sağlığı, temel göz durumu ve cerrahın uzmanlığına bağlı olarak değişebilir. Hastalar, potansiyel riskleri ve faydaları dikkatlice göz doktorları veya göz cerrahları ile görüşmeli ve iyileşmelerini en aza indirmek ve iyileşmeyi optimize etmek için ameliyat sonrası talimatları titizlikle takip etmelidirler.Vitrektomi işlemi geçirmiş veya geçiecek olan hastalar bu konu hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak en yakın sağlık kuruluşuna başvurabilirler.