Keratokonus (Kornea Dikleşmesi) Nedir? Tedavisi Nasıl Olur?

Keratokonus veya konik kornea, iltihap olmaksızın korneanın simetrik olmayan ilerleyici olarak incelmesi, dikleşmesi ve öne doğru çıkıntı yapmasıdır.

Keratokonus Kimlerde Görülür?

Genellikle ergenlik döneminde başlar. Son araştırmalar istatistiksel bir fark olmamasına rağmen erkeklerde daha sık olduğunu bildirmektedir. Sıklıkla tek gözde başlar, birkaç yıl –yaklaşık 5 yıl sonra diğer gözde ortaya çıkar. Beş-yedi yıllık aktif başlangıçtan sonra uzun süre ilerlemeden kalabilir. 30’lu-40’lı yaşlardan sonra duraklar. Sıklığı yaklaşık 100 000’de 50 dir.

Keratokonusun Belirtileri Nelerdir?

Keratokonus belirtilerini hastalık evrelerine göre değerlendirmek mümkündür.

• Görmede hafif bulanıklık,
• Düz çizgilerin eğik veya dalgalı görülmesi gibi bozulmuş görme,
• Işık ve parlamaya artmış duyarlılık,

• İlerleyici asimetrik düzensiz astigmatizma(sıklıkla çarpık görme) ile birlikte  miyopide    artış  meydana gelir.
• Gözlükle daha önce iyi olan görme derecesi  bozulur ve gözlükle  düzeltilemez.
• Daha önce kullandığı  yumuşak kontakt lenslerle  astigmatizma  düzeltilemez.
• Gözlerde kamaşma, ışık etrafında halo, hayalet imajlar ve tek gözde çift görme gelişebilir.

Risk Faktörleri Nelerdir?

Genetik geçiş belirgin değildir, fakat olguların %6-8’inde aile öyküsü vardır. Hastalığın klinik belirtilerini göstermeyen birinci derece akrabaların kornea topografilerinde keratokonusla ilişişi bazı anormallikler görülebilir. Gözü kaşımak ve ovalamak, birçok doğumsal göz anomalisi, atopik hastalıklar-alerji, retinitis pigmentosa (gece körlüğü), bazı sistemik hastalıklar, refraktif LASIK cerrahisi sonrası, bazı hormonal etkiler, oksijeni iyi geçirmeyen sert kontakt lens kullanımı ile keratokonusun görülme sıklığı artar.

Keratokonus Tanısı Nasıl Konur?

Hastanın şikayetleri ile ilgili olarak sorgulanması ve doktor muayenesi ile ilgili olan bulguların saptanmasına ek olarak görüntüleme sistemleri (kornea topografisi) ile korneanın dikleşen, incelen alanları ve bazı parametreleri kapsamlı olarak saptanır. Hastalık hafif, orta ve ciddi olarak sınıflandırılabilir.

Keratokonus İlk Teşhis Edildiğinde Hastaların Bilmesi Gerekenler

Görme kalitesi için kontakt lensler mutlaka gerekecektir. Keratokonusun sonucu önceden bilinemez, ilerleme değişkendir. Hastalık körlüğe neden olmaz fakat hayat kalitesini etkileyebilir. Hastanın yıllık hatta daha sık 6 ayda bir kontrolleri yapılmalıdır.

Keratokonusun Tedavisi Nasıl Yapılır?

Erken olgularda gözlükle görme derecesi düzeltilebilir. Gözlükle düzeltilemediği zaman kontakt lensler denenir. Kontakt lensler hastalığın seyrini değiştirmez fakat görme derecesini artırarak hayat kalitesini düzeltir.

 Başlangıç keratokonuslarda torik yumuşak kontakt lensler denenebilir.Daha ileri durumlarda kaliteli bir görüş için oksijen geçirgenliği yüksek sert kontakt lensler uygulanır. Şimdilerde yumuşak lensler ve sert+yumuşak kontakt lensleri birlikte içeren melez (hibrid) keratokonus lensleri de vardır.

İleri keratokonuslarda skleral kontakt lensler oldukça başarılıdır. İlerleyen keratokonuslarda ilerlemeyi durdurmak için cerrahi girişimler yapılabilir. Keratokonus ameliyatları:

Keratokonus Ameliyatları

• Çapraz bağlama (cross-linking): Bu cerrahi girişimde kolajen çapraz bağlama ile kornea direnci artırılarak kornea dikleşmesinin tedavisi amaçlanır.
• Korneal halka (ring) uygulaması: :Bazı durumlarda kornea stroması içine halka yerleştirilebilir.
• Kornea nakli: Hasta kontakt lens takamıyorsa, görme kalitesi kornea skarına bağlı olarak azalmışsa, değişik şekillerdeki kornea nakil ameliyatları yapılabilir. Nakil sonrası da kontakt lensler uygulanabilir.

Erken Teşhisin Önemi Nedir?

Gözünü ovalamaması yönünden hasta uyarılır. Aralıklı kontrollerde ilerleme saptandığında ilerlemeyi durdurmak için kornea kollajen çapraz bağlama (crosslinking) işlemiyle kornea dokusu kuvvetlendirilir. Önceden kontakt lens kullanan hastanın, bu işlemden sonra da kontakt lens kullanması gerekecektir.

Keratokonusun Komplikasyonları Nelerdir?

• Nebula: Korneada konusun tepesinde epitel altında oluşan fibrotik skar dokusudur. Kontakt lens takılmasını zorlaştırır. Cerrahi olarak ya da lazer ile bu skar dokusu kazınır. Düzleşen kornea ile görme derecesi artabilir. Kornea epiteli iyileştikten sonra tekrar kontakt lens uygulanır.
• Akut hidrops: Korneanın desme tabakasındaki çatlaklar  akut kornea ödemine yol açar. Görme aniden bozulur. Tıbbi tedavi uygulanır. İyileşme 6-10 hafta sürebilir. Yerinde skar (nedbe) dokusu kalabilir. Bazen  bu skar dokusunun  korneayı düzleştirmesiyle ilgili olarak görme derecesi  daha iyi olabilir. En az 3-4 ay sonra ödem kaybolduğunda cerrahi müdahale yapılabilir.

Keratokonusta kornea delinmesi nadirdir.