Safra Kesesi Kanseri Nedir? Belirtileri ve Tedavi Yöntemi

• özellikle sağ üst kadranda görülen karın ağrısı
• karında şişkinlik hissi
• ateş
• istemsiz kilo kaybı
• mide bulantısı
• deri ve gözün beyaz kısımlarında sararma

Safra kesesi kanseri nadir görülen, hızlı ilerleyen ve kötü sağkalım oranına sahip bir sindirim sistemi kanseridir. Dünyada Hindistan, Şili ve Japonya’da yüksek görülme oranı ve ölüm hızına sahiptir. Genellikle safra kesesinin çıkartıldığı ameliyatlardaki (kolesistektomi) doku örneklerinde tesadüfen rastlanır. Klinik belirti verdiğinde ise ilerlemiş evrelerdedir.

Safra Kesesi Kanseri Nedenleri Nelerdir?

Safra kesesi kanserine yol açan nedenler tam olarak bilinmemektedir. Safra kesesi kanserlerinin çoğu kese içerisini döşeyen ve salgılama yapan (glandüler) hücrelerden başlar. Bu hücreler kronik inflamasyon zemininde birbirlerine benzerliğini kaybeder (displazi) ve zaman içinde önce bulunduğu yerde daha sonra kese genelinde invaziv karsinomaya dönüşür. Bu değişimin 5-10 yıllık bir süre aldığı kabul edilmektedir.

Kese kanserinin toplumda yayılma özelliği safra kesesi taşları ile yüksek oranda benzemektedir. Safra kesesi taşlarının %0,5-3’ünde kanser görülmesi kesedeki kronik inflamasyonun kansere yol açtığını düşündürmektedir. Ayrıca safra kesesi polipleri gibi diğer safra kesesi hastalıklarının da kanser riskini artırdığı düşünülmektedir.

Kronik inflamasyonun en ileri formu olan porselen kese olgularında kanser görülme oranı %25’dir. Bu nedenle tüm porselen keselerde kolesistektomi endikedir.

Deneysel çalışmalarda safra kesesi kanseri olan hastaların safra içeriklerinde normalden yüksek oranda ikincil safra asitleri saptanmıştır. Ayrıca metildopa, oral kontraseptif, isoniazid tedavisi alma ve lastik endüstrisinde çalışma hazırlayıcı faktörler olarak düşünülmektedir.

Safra kesesi kanseri kadınlarda ve ileri yaşta daha sık görülmektedir.

Safra Kesesi Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Safra kesesi anatomik olarak dört bölümden oluşur; infindibulum, fundus, korpus ve boyun. Tümör olgularının %10’unda infindibulumda, geri kalanı korpus ve fundusta yerleşir. Safra kesesi fundus, korpus, infindibulum ve boyun bölgelerinden oluşur. 

Erken evre safra kesesi kanserinin belirtileri tanı koydurucu olmayabilir veya belirtisiz seyredebilir. Olası belirti ve bulguları:

Safra Kesesi Kanserinde Tanı Nasıl Konur?

Batın sağ üst kadran ağrısı ile başvuran bir hastada tıbbi öykü ve fizik muayene ile kilo kaybı, sarılık ve ele gelen kitle değerlendirilip önce klinik şüphenin uyanması gerekir. İlk yapılacak işlem batın ultrasonografisi ile kesenin değerlendirilmesidir. Kese mukozasının bütünlüğünün bozulması, ekojenisitesindeki artış veya mukoza altındaki dokuda hipoekojenik kalınlaşma kanser şüphesini destekler.

Laboratuvar tetkiklerinden kan sayımı, karaciğer fonksiyon testleri, alkalen fosfataz ve safra kesesinin salgıladığı bilirubin seviyesi kese fonksiyonu hakkında bilgi verir. Karaciğer orga dokusunda, intra veya ekstrahepatik safra yollarında kanser tutulumu gerçekleşmişse laboratuvar değerlerinde bozulma saptanır. Klinik bulgulara ek olarak tümör belirteçlerinden karsinoembriyojenik antijen (CEA) hastaların %50’sinde, kanser antijeni (CA 19-9) %80’ninde yüksek saptanır.

Ultrasonografi bulgusu kanser şüphesini güçlendirdiğinde bilgisayarlı tomografi (BT) incelemesi yapılır. Böylece tümörün karaciğer, bölge ve batın içindeki diğer lenf nodu tutulumu değerlendirilmiş olur.

Manyetik rezonans (MR)-kolanjiyografi ve MR görüntüleme kullanılarak BT’den daha ayrıntılı şekilde kanserin yayılım alanı ve tümör boyutu öğrenilebilir.

Pankreas (peripankreatik) ve ve portal sistem (periportal) ile ilişkili lenf nodülleri endoskopik ultrasonografi (endosonografi)yapılarak tespit edilebilir. Bu işlem sırasında ince iğne biyopsisi yapılarak cerrahi yapılamayacak olgular belirlenebilir.

Endoskopik retrograd kolanjiografi (ERK) ve perkütan transhepatik kolanjiografi (PTK) tümörün tam olarak çıkartılıp çıkartılamayacağı kararının verilmesinde veya palyatif işlem seçiminde yol gösterici olabilmektedir.

Tüm kanser olgularında olduğu gibi tümörün vücutta yayıldığı organları tespit amacıyla pozitron emisyon tomografi (PET) taraması ve kesin tanı için biyopsi yapılır.

Safra Kesesi Kanserleri Nasıl Tedavi Edilir?

Safra kesesi kanserinde temel tedavi cerrahidir. Bununla birlikte cerrahi yaklaşım cerrahlar arasında farklılık göstermektedir.

Bazı cerrahlar asemptomatik safra kesesinde profilaktik kolesistektomi yapabilir. Bazı araştırıcılar ise safra kesesi taşlarının safra kesesi kanserine yol açma oranının düşük olduğunu öne sürerek profilaktik kolesistektomiyi önermemektedir.

Safra kesesi kanserinin cerrahi tedavisinin genişliği hastalığın evresi, tümörün yerleşimi ve ameliyatın birincil olup olmamasına göre belirlenir. Bazı durumlarda safra kesesi ile birlikte karaciğerin loblarından da doku çıkartılması veya karaciğer içinde safra yolları rezeksiyonu ve başka majör işlemler yapılması gerekebilir.

• ultrasonografide safra kesesi duvarında şüpheli görünüm veya “porselen kese” varlığı
• >1 cm (büyük) çaplı ve az sayıda polip varlığı (kanserleşme riski yüksek olduğu için)
• Kesede sayı olarak 3’den fazlaveya 18 mm’den büyük olan polipler (kanserleşme riski yüksek olduğu için)

• Evre 1: İn-situ karsinom, safra kesesi tümörü sadece intramüsküler yerleşimlidir.
• Evre 2: Tümör sadece safra kesesinin müsküler tabakasını tutmuştur.
• Evre 3: Safra kesesinin duvarı tüm katları kanser tümörü ile karşı karşıyadır. Duktus sistikus lenf nodülleri tutulmuş ya da tutulmamış olabilir.
• Evre 4: Bu evrede safra kesesi kanseri karaciğer ve diğer komşu organlara yayılma göstermiştir. Safra kanalları ve diğer lenf nodüllerinde tutulum mevcuttur.

Hastalık evresi ilerledikçe (kötüleştikçe) cerrahi yaklaşım karaciğer ve lenf nodlarını da içerecek şekilde geniş çaplı rezeksiyon şeklindedir. Bu yaklaşımlarda amaç hastanın sağkalım oranlarını yükseltmektir.

Ameliyat edilemeyecek ileri evre hastalarda perkütan drenajla sarılığın azaltılmasına, ağrıyı azaltacak yaklaşımlara yer verilir.

Adjuvan tedaviler: Safra kesesi kanserleri genel olarak kemoterapiye yanıt vermezler. Periton ve lenfatik yayılım özelliğine sahip oldukları için radyoterapi uygulaması da yapılamaz.

Son dönemde tümör çıkartıldıktan sonra karın içinin sıcak kemoterapi ile 1-1,5 saat yıkanması esasına dayanan “sıcak kemoterapi” ve bazı akıllı ilaç uygulamaları kullanılmaktadır.

Safra kesesi kanseri ile ilgili merak ettiğiniz konuları Grup Florence Nightingale Hastaneleri’nin uzman ekibine sorabilir, sorunuzla ilgili öneriler isteyebilirsiniz. Bize ulaşmak için web sitemizde yer alan iletişim formunu kullanabilir ya da 444 0436 numaralı telefonu arayabilirsiniz.

Palyatif tedavi:
Hastalığın sinsi karakteri nedeniyle oldukça geç bir evrede yakalanması hastanın cerrahi şansını kaybetmesine yol açmaktadır. Bu hastalara tanı konduğu anda 12 aylık yaşam beklentisi %5’den azdır. Palyatif yaklaşımlar, hastanın öne çıkan şikayetlerini azaltmayı veya hastanın konforunu artırmayı amaçlar.