Özellikle 5-15 yaş arası çocuklarda yaygın olarak görülen kızıl hastalığı bulaşıcı bir enfeksiyon hastalığıdır. Yaygın belirtileri yüksek ateş, boğaz ağrısı, ciltte kızarıklık ve döküntüdür. Çocukların günlük aktivitelerini olumsuz etkileyen hastalık çoğunlukla ciddi sonuçlar doğurmaz. Nadir de olsa bakterilerin üst solunum sistemi dışında organlara yerleşmesi durumunda daha şiddetli semptomlar görülür ve komplike tedavi gerekebilir.
Kızıl Hastalığı Nedir?
Kişilerin çocukluk çağındaki büyüme ve gelişme evresinde, birçok farklı çevresel etkenlere maruz kalmasıyla birlikte bazı mikroorganizmalar vücut bağışıklık sistemi ile ilk kez karşılaşır. Vücut bağışıklık sisteminin yeni karşılaştığı bu mikroorganizmaların vücutta verdiği hasar sonucunda bazı enfeksiyon hastalıkları meydana gelebilir. Kızıl hastalığı beta mikrobunun neden olduğu bakteriyel bir enfeksiyon hastalığıdır. Kızıl hastalığı 5-15 yaş arası okul çağı çocuklarda yaygın olarak görülmektedir. Yüksek ateş, boğaz ağrısı ve döküntü gibi belirtiler sıklıkla karşılaşılan belirtilerdir. Kızıl hastalığı deride parlak kızıl görünümlü döküntüye neden olur. Bu ciltteki kızıl görünüm deride güneş yanığı lekesi gibi görünür. Kızıl hastalığın belirgin semptomlarından biri lekelerin yüzde veya boyunda başlamasıdır. Hastalık ilerledikçe gövdeye, kollara ve bacaklara yayılım gösterir. Genellikle ciddi sonuçlar beklenmez ve hastalık kısa bir süre içinde kendiliğinden geçer. Ancak hastalığın semptomlarının şiddetli seyretmesi durumlarında doktor kontrolünde tedavi gerekir.
Kızıl Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Kızıl hastalığı beta mikrobunun neden olduğu bakteriyel bir enfeksiyon rahatsızlığı olduğundan klinik belirtiler enfeksiyonel hastalığın belirtilerini gösterir. Kızıl hastalığı bulaşma süresi hastalarda belirtiler görülmeden 2 ila 5 gün önceye denk gelir. Yüz ve dilde kırmızılık ve kızarıklık meydana gelir. Bu kızıl döküntüler ilk olarak hastanın boyun ve göğüs çevresinde görülebilir. Daha sonra vücudun sırt, kol, bacak ve yüz bölgelerine yayılabilir. Kızarıklığın yaklaşık 6 ila 7 gün devam edebilir. Belirtilerin azalmaya başlaması ile cildin enfeksiyondan etkilenen bölümlerinde soyulmalar görülebilir.
Kızarıklığın yanı sıra vücuttaki bakterinin dokularda iltihaplanmayı başlatması ve toksin üretmesi ile hastalarda aşağıdaki belirtiler görülebilir:- Yüksek ateş ve titreme
- Ciltte parlak kırmızı renkte döküntüler
- Boğaz ağrısı
- Baş ağrısı
- Koltuk altı ve dizlerde koyu kırmızı renkte buruşmalar
- Mide bulantısı ve kusma
- Karın ağrısı
- Özellikle boyun bölgesinde ve diğer bölgelerde lenf bezi şişmesi
- İştahta azalma
Kızıl hastalığında hastanın bağışıklık sistemi bakteriyle mücadelesinde vücudun kendi dokularını da tehdit olarak görmesine bağlı olarak hastada bazı ciddi komplikasyonlar meydana gelebilir. Bu bakımdan, beta mikrobu enfeksiyonlarının yetersiz tedavi durumunda bakteriler boğazdan, vücudun başka bölgelerine yayılabilirler. Kızıl hastalığına neden olan bakteriler vücutta yayılarak akciğer, böbrek, deri, kalp ve kulak gibi organları enfekte edebilir ve hasar verebilirler. Bu nedenle semptomların şiddetli seyrinde mutlaka uzman doktor kontrolünde tedavi yapılmalıdır.
Kızıl Hastalığı Neden Olur?
Enfeksiyon hastalıklarına yol açan mikroorganizmalar, vücudun iç organlarına yerleşirler ve iltihaplanmaya neden olurlar. Vücudun içinde meydana gelen iltihaplanma dokulara hasar vermeye başlarlar. Kızıl hastalığına yol açan beta mikrobu çoğunlukla hastaların boğaz bölgesine yerleşerek bu bölgedeki dokulara hasar verir. Çocuklarda kızıl hastalığı sıklıkla görülür ve başta boğazda görülmek üzere üst solunum yolu enfeksiyonu yapar. Bununla beraber bakterinin yapısında bulunan biyokimyasal maddeler ve ürettiği toksinler hastalarda boğaz iltihaplanmasına ek olarak farklı sağlık problemlerine yol açabilir. Kızıl hastalığında beta mikrobunun çoğunlukla üst solunum yollarına yerleşmesi nedeni ile damlacık yoluyla başkalarına hızla bulaşabilir. Damlacık yoluyla bulaşma, hastanın öksürük, hapşırma veya temas yoluyla başka yüzeylere bakteriyi ulaştırması ya da doğrudan teması ile gerçekleşebilir. Ayrıca damlacıklar havada uzun süre asılı kalabildikleri için solunum yolu ile de bulaşma olabilir. Kızıl hastalığının kuluçka süresi, genellikle iki ila dört gündür.
Kızıl Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?
Hastalığa tanı konulması için hastanın yaşadığı belirtilerin uzman doktor tarafından fiziki muayene ile incelemesi yapılır. Muayene sırasında hastanın öncelikle bakterinin en yaygın yerleştiği boğazı, bademcikleri ve dili incelenir. Ayrıca doktor diğer yaygın belirti olan lenf düğümlerinin şişme durumunu inceler. Son olarak da hastanın vücudunda meydana gelen kızarıklıkların yeri, büyüklüğü, iltihap durumunun incelenmesi yapılır. Muayene tamamlandıktan sonra doktor tarafından yaygın klinik belirtiler görüldüğünde kesin tanı için hastadan boğaz kültürü istenir. Boğaz kültürünün incelemesi sonucunda kızıl hastalığı etkeni A grubu beta hemolitik streptokok bakterilerinin görülmesi hastalığa kesin tanı koydurur.
Kızıl Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?
Kızıl hastalığı bakteriyel bir enfeksiyon olduğundan hastalığın tedavisindeki en önemli yöntem uygun antibiyotiklerin kullanılmasıdır. Uygun dozda kullanılan antibiyotikler bakterileri öldürerek vücut bağışıklık sisteminin güçlenmesine ve dokulardaki iltihaplanmanın giderilmesine katkı sağlarlar. Hastalığın şiddeti ve bakterilerin üst solunum yolu dışında vücuttaki diğer iç organlara yerleşmeleri durumunda farklı komplikasyonlar meydana gelebilir. Bu komplikasyonlara bağlı olarak doktor tarafından uygulanan antibiyotik tedavisinin süresi ve dozajı değişebilir. Kızıl hastalığı bitkisel tedavi yöntemi semptomları azaltmak ve bağışıklık sistemini güçlendirmek için uygulanabilir. Kişinin düşük olan vitaminlerin kanda tespiti ve buna göre takviye alması bağışıklık sistemini güçlendirebilir. Boğaz ağrısı için bal verilmesi, yoğurt ve kefir gibi probiyotik besinlerin diyete eklenmesi kızıl hastalığı semptomlarını rahatlatabilir. Kızıl hastalığında yenmemesi gerekenler asitli içecekler ve acı, baharatlı yemeklerdir. Bu besinleri içeren diyetler semptomları kötüleştirebilir. Bağışıklık sistemini güçlü tutmak için ilaç tedavisinin yan ısıra sağlıklı beslenmeye önem verilmelidir. Hastalar tarafından sıvı tüketimi artırılmalı ve özellikle su tüketimine önem verilmelidir. Günümüzde hala kızıl hastalığına yönelik bir aşı bulunmamaktadır. Hastalığın önlenmesinde en etkili yöntem bulaşmadan kaçınmaktır. Bulaşmadan kaçınmak için el hijyenine özen göstermek, hastalarla temastan uzak durulmak, kapalı ortamları çok sık havalandırmak ve maske kullanmak faydalı olabilir.
Kızıl Hastalığı Tedavisi Ne Kadar Sürer?
Kızıl Hastalığın tedavisi hastada görülen belirtilere ve belirtilerin şiddetine göre 1-2 hafta sürebilir. Uzman doktor tarafından yapılan muayene sonrası fiziksel belirtiler değerlendirilerek antibiyotik tedavisine başlanır. Hastalar tarafından vücutlarındaki belirtilerinde azalma görülse de doktorun vermiş olduğu antibiyotikler düzenli kullanılmalıdır. Kişinin ilaçları düzenli kullanmadığı durumlarda tedavi süresi uzayabilir ve enfeksiyon diğer iç organlara sıçrayabilir. Günümüzde hastalığa uygun antibiyotik tedavileri ile tedavi kısa süre içerisinde çözülmektedir. Yetişkinlerde kızıl hastalığı için ilaç dozu daha yüksek iken, çocuklarda yaş ve kilolarına uygun antibiyotikler kullanılmaktadır. Tedavi süresi çoğunlukla 2 hafta sürmektedir.