AORT Kapak Darlığı Nedir? Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri

Aort stenozu olarak da bilinen aort kapak darlığı, kalp ile aort damarı arasında bulunan aort kapağında bir darlık meydana gelmesi ile ortaya çıkar. Meydana gelen bu darlık sebebiyle kapakçık düzgün bir şekilde açılıp kapanamaz ve bu durum tedavi edilmediği sürece daha ciddi kalp problemlerinin oluşmasına zemin hazırlayabilir. Ciddi ve yıkıcı sonuçları olabilen bir rahatsızlıktır; ancak erken teşhis ve tedavi ile sorun sıklıkla kontrol altına alınabilir. Birden fazla nedenden kaynaklı olarak ortaya çıkabilen aort kapak darlığı hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak için yazının devamını okuyabilirsiniz.

Aort Kapak Darlığı Nedir?

Kalpte vücuttaki kan dolaşımını kontrol etmeye yardımcı olan ve kan akışını sağlayan dört kapakçık bulunur. Bazen farklı nedenlerle bu kapakçıklarda hasarlar meydana gelebilir. Bir tür kalp hastalığı olan aort darlığı, kalbin sol alt odacığı olan sol ventrikül ile vücudun ana arteri aorta arasında bulunan kapakçığın daralması ile ortaya çıkar. Bu daralma dolayısıyla kanın akışı tam olarak sağlanamaz ve kalp vücudun ihtiyacı olan kan miktarını vücuda pomoalayabikmek için için daha çok çalışmak zorunda kalır. Bazı durumlarda darlık daha ciddi boyutta olabilir ve kanın vücuda akışı engellenir. Bu durumda hayatı tehdit eden daha ciddi sorunlar meydana gelir. Vücuda kan akışı olmadığından doku ve organların oksijen seviyesi düşer ve hayati fonksiyonlar tehlikeye girer. Göğüs kafesinde ağrı veya nefes darlığı gibi semptomlarla kendini belli edebilen bu durum acil müdahale gerektirir. En yaygın ve ciddi kapak hastalıklarından biri olan aort kapak darlığı, doğuştan olabileceği gibi sonradan da gelişebilir.

Aort Kapak Darlığı Nedenleri

Yaygın ve ciddi kapak hastalığı sorunlarından birisi olan aort kapak darlığı, sıklıkla altta yatan bir hastalığa ikincil olarak ortaya çıkar. Bazı genetik faktörler ve sağlık koşulları aort kapağı işlevinin bozulmasına sebep olarak darlık gelişimine zemin hazırlayabilir. Bu faktörlerden bazıları şu şekilde sıralanabilir:

• Genetik: Aort kapak darlığı konjenital (doğuştan) olabilir. Normal bir aort kapağı birbirine tam oturan üç yaprakçıktan meydana gelir. Ancak bazen yenidoğan bir bebeğin aort kapağının kanatları iki yada dört tane yaprakçık içerebilir. Ayrıca bazen bu kapakçılar tamamen açılıp kapanamayacak kadar kalın da olabilir. Böyle durumlarda kalp, ilk başlarda sorunsuz bir şekilde çalışsa da zaman içerisinde çeşitli komplikasyonlar meydana gelecektir. Bu tür konjenital kalp kusurları kalp kapağının cerrahi yolla onarılması veya değiştirilmesi ile tedavi edilir.
• Romatizmal ateş: Vücudun birçok bölümünü etkileyebilen romatizmal ateş, kalp kapağı problemlerinin en yaygın nedenlerinden biridir. Özellikle etkilenen organlar; beyin, kalp, eklemler ve deri olarak sıralanabilir. Strep A adı verilen bir bakterinin neden olduğu romatizmal ateş, bulaşıcı bir hastalıktır ve aort kapakçığını etkileyerek darlığa zemin hazırlayabilir.
• Valflerin kireçlenmesi: Aort kapak darlığı genellikle yaşlanmayla birlikte ortaya çıkabilen bir problemdir. Yaşlanmaya bağlı olarak gelişen aort kapak darlığı, aort kapağının zaman içerisinde kireçlenmesi ve skarlaşmasından dolayı meydana gelir. Bu kireçlenmenin sebebi, fazla kalsiyumun aort kapaklarında birikmesidir. Kalsiyum birikintileri, genel olarak aort kapakçıklarını olumsuz yönde etkileyebilir ve kapakçıkların düzgün açılıp kapanmasını engelleyebilir.

Aort Kapak Darlığı Belirtileri

Aort kapak darlığı, başlangıç aşamasında herhangi bir belirti ya da bulgu vermeyebilir. Hastalığın ilerlemesiyle birlikte ise vücutta çeşitli semptomlar görülmeye başlar. Aort kapak darlığı ilerlediğinde yaşanan semptomlar ciddi olabilir. Aort kapak darlığına bağlı görülebilen semptomlardan bazıları şu şekilde sıralanabilir:

• Kalp, yapısı bozulan kalp kapakçığı sebebiyle vücuda ihtiyacı olan kanı pompalamakta zorluk çekeceğinden göğüs ağrısı
• Egzersiz yaparken veya efor sarf ederken hızlı bir şekilde yorulma
• Özellikle efor sarf ettikten sonra gelen nefes darlığı
• Kalp çarpıntısı veya anormal kalp atışları
• Kalp atarken anormal aort darlığı üfürümü oluşması. Üfürüm, normal kalp atışları arasında fazladan bir ses olmasıdır.
• Baş dönmesi
• Bayılma
• Aşırı halsizlik ve tükenmişlik hissi

• Beslenme ve kilo alma ile ilgili sorunlar
• Kolayca yorulmak
• Göğüs ağrısı
• Baş dönmesi
• Bayılma
• Nefes darlığı

Bebeklerde ve Çocuklarda Aort Darlığı

Aort darlığı doğuştan gelebilen bir kalp kusuru olduğundan yenidoğan bebeklerde görülebilir. Bebeklerde aort darlığı tek başına veya diğer kalp problemleriyle birlikte olabilir. Bebeklerde ve çocuklardaki aort darlığı, yetişkinlere nazaran daha farklı belirtiler verebilir veya hiç belirti vermeyebilir. Bebeklerde ve çocuklarda görülebilen belirtiler şu şekilde sıralanabilir:

Şiddetli aort kapak darlığı durumlarda, bir bebek doğumdan sonraki günler içerisinde oluşan ciddi solunum güçlükleri yaşayabilir. Bazı vakalar başlangıçta hafif gibi görülsede, çocuğun yaşı büyüdükçe ciddi bir hal alabilir. Bundan dolayı bebeklerdeki aort kapak darlığını erkenden kontrol altına almak daha ciddi kalp problemlerinin gelişmesini önleyebilir. Bu problemi etkili bir şekilde çözmek için bebeklerde aort darlığı ameliyatı uygulanabilir.

Aort Kapak Darlığı Tedavisi

Aort kapak darlığı belirtileri başlangıçta fark edilmese de, hastalığın ilerleyen süreçlerinde kendini gösterebilir. Aort kapak darlığını etkili bir şekilde tedavi etmek için, öncelikle hastalığın seviyesi ve ciddiyeti teşhis edilmelidir. Alanında uzman olan kardiyolog, kapsamlı bir fizik muayene ve çeşitli testler ile durumu ayrıntılı şekilde inceleyebilir. Hastanın tıbbi geçmişini ve ailesinde kalp hastalığı olup olmadığını öğrenerek tanı için bilgi toplar. Doktor, kalpte herhangi bir sorun tespit ederse, daha kapsamlı ve ayrıntılı muayene için daha fazla test yapmak isteyebilir. Aort kapak darlığını teşhis etmek için şu yöntemler kullanılabilir:

• Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRI): Kalp ve kalpteki damarların ayrıntılı bir şekilde incelenmesi için manyetik alan ve radyo dalgaları kullanan bu cihazın içinde büyük mıknatıslar vardır. Bu büyük mıknatıslar sayesinde vücudun ayrıntılı bir görüntüsü elde edilir.
• Bilgisayarlı Tomografi Cihazı (BT): Vücudun değişik açılardan çekilen resimleri tek bir görüntüde birleştiren bu cihaz, x-ışınlarını kullanarak çalışır. Kalbin ve kalpteki damarların ayrıntılı şekilde incelenmesine yardımcı olabilir.
• Göğüs Röntgeni: X-ışınları kullanılarak göğüs bölgesinin detaylı görüntüleri elde edilir. Bu sayede kalpteki ve kalp damarlarındaki olası değişiklikler fark edilebilir.
• Ekokardiyografi (EKO): Ses dalgaları kullanarak kalbin iç yapısı ve işlevinin incelenmesini sağlayan bu cihaz, göğüs duvarının çeşitli yerlerine yerleştirilen ve transdüser adı verilen iletici cihazlar yardımıyla ayrıntılı bir grafik sunabilir.
• Kalp Kateterizasyonu: Kalp damarlarındaki herhangi bir tıkanıklığı tespit etmek için kullanılan bu yöntemde, kalbe ve damarlara verilen özel bir boya, x-ışınları ile izlenir.

Teşhis edilen aort darlığı, çeşitli yöntemlerle tedavi edilebilir. Bu yöntemler şu şekilde sıralanabilir:

• İlaçlar: Aort kapak darlığını kesin olarak tedavi eden bir ilaç yoktur. Çünkü bir kez aort kapak darlığı meydana geldiğinde bu ilaçlarla geri döndürülemez. Bununla birlikte ilaçlar yardımıyla aort kapak darlığının sebep olduğu semptomlar kontrol altına alınabilir. Özellikle kalbin yükünü azaltmak için doktor, ilaç reçete edebilir.
• Ameliyat: Ciddi aort darlığı, hastanın yaşam kalitesini olumsuz yönde etkilediğinden dolayı doktor, hastaya ameliyat önerebilir. Bu işlem, hasarlı olan aort kapağını onarmayı veya değiştirmeyi kapsar. Aort darlığı ameliyatı, minimal cerrahi işlemle veya açık ameliyat prosedürü ile gerçekleştirilebilir. Minimal cerrahi işlem, açık kalp ameliyatına göre sıklıkla daha kısa sürer ve daha az kan kaybına yol açar. Ayrıca iyileşme süresi açık kalp ameliyatına göre daha kısadır. Genellikle kapak onarımında minimal cerrahi işlem uygulanır. Ancak bazı durumlarda kapağın değişmesi gerekebilir. Bu gibi durumlarda açık kalp ameliyatı gerekebilir.

Kendinizde veya ailenizde aort darlığı belirtileri olduğunu düşünüyorsanız, erken teşhis ve tedavi için bir sağlık kuruluşuna başvurmayı ihmal etmeyin.