Göz kapaklarında bulunan salgı bezlerinin iltihaplanması sonucunda alt veya üst göz kapağında görülen, çoğunlukla ağrısız olan yumrular şalazyon olarak adlandırılır. Farklı nedenlerden kaynaklanabilen şalazyonlar, bazı kişilerde kısa sürede iyileşirken bazı kişilerde ise göz kapağında aylarca kalabilir. Tedavi uygulamalarına rağmen belirli bir sürenin sonunda iyileşmeyen şalazyonların, şalazyon ameliyatı olarak da adlandırılan cerrahi prosedürlerle alınması gerekebilir.
Şalazyon (Göz Kapağı Kisti) Nedir?
Göz kapağı kistleri, gözdeki salgı kanallarının tıkanması sonucunda gözdeki nemlilik ve yağlanmayı sağlayan sıvıların birikerek bir kist oluşturması ile gelişir. Kistin içeriği genellikle yağ salgıları ve irinden oluşur. Göz kapağında şalazyon olarak adlandırılan bu kistler çoğu zaman gözün içerisinde oluşan arpacıkların enfeksiyöz olmaktan çıktıktan sonra kistleşerek göz kapağında kalması sonucunda oluşur.
Bununla beraber görünümünün benzer olması nedeniyle şalazyon sıklıkla arpacık ile karıştırılır. Yağ bezlerinin çevresinde oluşan bu kistler boyutuna göre değişen çeşitli rahatsızlıklara neden olabilir. Şalazyonlar, göz kapağına yapılacak ılık kompres, hafif masaj gibi uygulamaların da yardımıyla çoğu zaman bir süre sonra kendiliğinden iyileşir.
Fakat özellikle de birkaç haftadan daha uzun süre kalan göz kapağı kistleri, büyüyerek hem kozmetik açıdan istenmeyen bir görüntüye hem de göz hareketleri esnasında rahatsızlığa neden olur. Böyle durumlarda şalazyonların cerrahi operasyonla alınması gerekebilir.
Şalazyon (Göz Kapağı Kisti) Belirtileri
Şalazyon, genellikle birkaç milimetre boyuta sahip yumrular şeklinde tek bir gözde veya her iki gözde görülebilir. Bu şişlik şalazyonun en temel belirtisidir. Bununla birlikte özellikle de kistin büyümesi ile birlikte bazı ek belirtiler gözlenebilir. Şalazyon belirtileri olarak sayılabilecek bu semptomlar arasında şunlar yer alır:
- Bulanık görme
- Göz kapağında sarkıklık
- Gözde tahriş, sulanma, kızarıklık gibi belirtiler
- Göz açıp kapama esnasında batma hissi
- Göz küresinde rahatsızlık hissi
Göz kapağında kist şeklinde görülen bir kitlenin arpacık mı yoksa şalazyon mu olduğunun anlaşılmasında kullanılabilecek en önemli ayrım ağrıdır. Enfeksiyon içeren arpacıklarda rahatsız edici bir ağrı söz konusudur. Şalazyon kistleri ise genellikle ağrısızdır ve yalnızca çok büyük boyutlu olmaları halinde neden oldukları fiziksel baskı nedeniyle göz kırpma gibi eylemlerde batmaya neden olabilir.
Ağrılı veya ağrısız olması fark etmeksizin göz kapağında beze ya da hissedilen yumrular için mutlaka göz doktoru muayenesinden geçilmelidir. Şalazyonların iyileşmemesi halinde büyüyerek göz küresine baskı yapması ile çeşitli göz hastalıkları gelişebilir ve görme problemleri ortaya çıkabilir. Bunlardan korunmak adına belirli bir süre boyunca kendiliğinden iyileşmeyen göz kistleri ameliyatla alınmalıdır.
Şalazyon (Göz Kapağı Kisti) Nedenleri
Şalazyonun birçok farklı nedenden dolayı ortaya çıkabilen bir sağlık sorunudur. Herhangi bir cilt veya göz sağlığı sorunu bulunan kişilerde kanal tıkanıklıkları oluşabildiğinden şalazyon gelişme ihtimali çok daha yüksektir. Özellikle de göz enfeksiyonları, arpacık gibi hastalıkların sonrasında şalazyon kistleri ortaya çıkabilir. Bununla birlikte gül hastalığı veya seboreik dermatit gibi hastalıklar sürekli olarak tekrarlayan şalazyonlara neden olabilir.
Şalazyonun en yaygın nedeni, normalde gözün yağlı ve nemli yapısını oluşturan salgıları üretmekten sorumlu olan meibomian bezlerindeki tıkanıklıklardır. Bu şekilde oluşan şalazyonlarda kist içeriği yoğunluklu olarak yağlardan, arpacık sonrası kistlerin ise büyük bir kısmı artık enfeksiyöz olmayan irin kalıntılarından oluşur. Göz kapağı içerisinde birikerek kist oluşturan bu gibi nedenlerin yanı sıra şalazyon nedenleri arasında sıralanabilecek bazı diğer faktörler şunlardır:
- Bakteriyel ve viral enfeksiyonlar
- Konjonktivit
- Blefarit
- Şeker hastalığı ve bazı diğer kronik hastalıklar
- Oküler rosacea hastalığı
- Kirpik köklerini etkileyen enfeksiyonlar
- Genetik yatkınlık
- Göze zarar verebilecek kimyasal maddelere maruz kalma
- Göze zarar verecek düzeyde yüksek radyasyona maruz kalma
- Özellikle güneşin dik açıya yakın dünyaya geldiği zamanlarda ultraviyole ışınlardan etkilenme
Şalazyon (Göz Kapağı Kisti) Tedavisi
Göz kapağında şişlik (ağrılı veya ağrısız), veya kitle hisseden kişiler mutlaka vakit kaybetmeden bir göz hastalıkları uzmanına başvurmalıdır. Yoğun ışık altında gözü inceleyerek fiziksel muayeneyi gerçekleştiren hekim, gözdeki bu kitlenin enfeksiyon kaynaklı bir arpacık ya da şalazyon olduğunu kolaylıkla tespit edebilir. Bununla birlikte hastanın yaşadığı rahatsızlıklar hakkında bilgi edinilir, yakın zamanda herhangi bir göz enfeksiyonu geçirilip geçirilmediği öğrenilir.
Mevcut kitlenin ne kadar zamandır var olduğunun öğrenilmesi tedavi yaklaşımı açısından oldukça önemlidir. Bununla birlikte şalazyonun boyutu da derhal müdahale gerektirecek kadar büyük olabilir. Küçük boyutlu, batma veya rahatsızlığa yol açmayan ve kısa zaman önce ortaya çıkmış olan şalazyonlar için genellikle rutin göz temizliği, topikal göz merhemleri, göz damlaları ve sıcak kompres gibi uygulamalar ile tedavi ve takip önerilir.
Şalazyona neden olan tıkanıklıkların kendiliğinden açılmaması ve şalazyonun birkaç haftadan daha uzun süredir herhangi bir iyileşme göstermemesi halinde hekimler tarafından cerrahi şalazyon operasyonu önerilebilir. Bu kararın verilmesinde şalazyonun boyutu oldukça etkilidir. Küçük boyutlu ve göze zarar vermeyecek şekildeki arpacıklarda sıcak kompres ve merhem, damla gibi tedaviler bir süre daha uzatılabilir. Fakat çok büyüyen veya aylardır varlığını sürdüren şalazyonlar için tedavi yolu cerrahi operasyondur.
Şalazyon ameliyatı olarak bilinen bu operasyon, hekimin muayenehane ortamında gerçekleştirdiği kısa ve basit bir işlemdir. Operasyona başvururken göze lokal anestezi uygulanır. Ardından yumru, göz kapağının altından açılacak minimal bir kesi ile boşaltılır. Kesinin içeriden yapılması gözde herhangi bir izin kalmasını önler. Bir diğer tedavi yöntemi ise şalazyon kistinin içerisine kortikosteroid içerikli enjeksiyon uygulanmasıdır.
Göz kapaklarında oluşan yumruların çok büyük bir kısmı iyi huylu kitlelerdir. Fakat yine de operasyon sonrasında çıkarılan kist içeriği patolojik açıdan incelenmek üzere laboratuvara gönderilir. Böylece göz kapağı kisti nasıl geçer sorusuna cevap bulunmaya çalışılır. Göz kapağı kisti ameliyatı sonucunda da kistin tekrarlamaması açısından gerekli tüm tetkikler yapılır.
Şalazyon Ameliyatı Sonrası Nelere Dikkat Edilmeli?
Basit bir operasyon olan şalazyon tedavisi, yani şalazyon ameliyatı sonrasında enfeksiyon riskine karşılık hekim tarafından genellikle antiseptik içerikli göz damlaları reçetelenir. Önerilen bu damla ve merhemlerin düzenli olarak kullanılması, olası bir göz enfeksiyonunun önlenmesi ve operasyon bölgesinin sorunsuz bir şekilde iyileşmesi için önemlidir.
Operasyon sonrasında gül hastalığı veya kronik göz hastalıkları gibi nedenlerle bazı durumlarda şalazyonlar sık aralıklarla tekrarlama eğiliminde olabilir. Bu kişilerin göz hijyenine azami şekilde dikkat etmesi ve bazı durumlarda ise şalazyonlardan korunmak adına hekiminin önerdiği bazı ilaçları kullanması gerekebilir. Aksi takdirde göz kapağı kisti tedavisi aşamasında aksaklıklar olabilir.
Şalazyon kistlerinin önüne geçmek veya tekrarlama riskini azaltmak adına göz hijyenine dikkat etmek oldukça önemlidir. Özellikle göz makyajında kullanılan, sağlık açısından uygun olmayan bazı ürünler gözü enfeksiyonlara açık hale getirebilir. Bu nedenle kozmetik ürünler sağlık açısından uygun nitelikteki ürünler arasından seçilmelidir. Göz enfeksiyonlarına ve dolayısıyla göz kapağı kistlerine yatkın olan bir diğer grup ise kontakt lens kullanan kişilerdir.
Hijyen açısından kontakt lens kullanan kişiler çok daha dikkatli olmalı, lenslerin kullanım sürelerine ve solüsyonların doğru kullanımına hassasiyet göstermelidir. Bunların yanı sıra gözlere kesinlikle kirli ellerle dokunulmamalı, gözler sert bir şekilde ovuşturulmamalı ve göz makyajı her gün mutlaka temizlenmelidir.
Şalazyonlarda veya diğer tüm göz hastalıklarında mümkün olduğunca erken muayene olarak tedavi almanız, kalıcı göz hasarlarının önüne geçmeniz için önemlidir. Bu nedenle siz de gözünüzde şalazyon benzeri bir şişlik hissediyorsanız bir an önce doktor kontrolünden tedavi gereklilikleri hakkında bilgi alınız.
Şalazyon ile ilgili merak ettiğiniz konuları Grup Florence Nightingale Hastaneleri’nin uzman ekibine sorabilir, sorunuzla ilgili öneriler isteyebilirsiniz. Bize ulaşmak için web sitemizde yer alan iletişim formunu kullanabilirsiniz.
Randevu Alın
E-Sonuç
Sizi Arayalım