Polip Nedir? Polip Belirtileri ve Tedavisi

Polipler çoğunlukla küçük düz yumrular veya küçük mantar benzeri saplar gibi görünen anormal doku büyümeleridir. Poliplerin çoğu bir santimden daha küçüktür.

Polip Nedir?

Polipler çoğunlukla küçük düz yumrular veya küçük mantar benzeri saplar gibi görünen anormal doku büyümeleridir. Poliplerin çoğu bir santimden daha küçüktür. Kolondaki polipler en yaygın olanıdır ancak aşağıda verilen vücudun farklı bölgelerindeki dokularda da polip oluşması mümkündür:

• Kulak kanalı
• Serviks, rahim ağzı
• Mide
• Burun
• Rahim
• Boğaz

Poliplerin çoğu iyi huyludur, yani kanserleşmemişlerdir. Ancak anormal hücre büyümesine bağlı olduklarından, sonunda kötü huylu veya kanserli hale gelebilirler. Sağlık ekibi ve doktorunuz biyopsi yaparak, bu büyümenin polip olup olmadığını belirlemeye yardımcı olabilir. Bu işlemde ilgili bölgeden küçük bir doku örneği alınarak kanserli hücrelerin varlığı açısından test yapılabilir.

Polip tedavisi, poliplerin bulundukları yere, boyutlarına ve iyi huylu veya kötü huylu olup olmadıklarına göre değişkenlik gösterebilir.

Poliplerin Belirtileri Nelerdir?

Polip türü bulunduğu konuma bağlı olarak farklı belirtilere neden olabilir. Aşağıda bazı yaygın polip türleri, konumları ve belirtileri bulunur.

İşitsel: Kulak kanalında görülür ve işitme kaybı ile kulaktan kan gelmesi gibi belirtilere neden olur.

Servikal: Rahmin vajinaya bağlandığı bölge olan serviksteki polip tipik olarak belirti vermez, ancak şiddetli menstrüasyonda veya cinsel ilişki sırasında kanama veya olağan dışı bir akıntı oluşturabilir.

Kolorektal: Dışkıda kan, karın ağrısı, kabızlık ve ishal belirtileri gözlenebilir.

Burun: Baş ağrısı, burun ağrısı, koku kaybı gibi soğuk algınlığına benzer belirtiler gösterebilir.

Mide: Mide ve mide zarında oluşabilen polipler, ağrı, hassasiyet, kusma, kanamaya sebep olabilir.

Safra kesesi polipleri: Genellikle safra kesesi taşları ve çamuru ile karıştırılır. Polip boyu büyükse ve/veya birden fazla ise ve/veya safra akışında tıkanıklığa yol açıyorsa safra kesesinin alınması gerekir. Safra kesesi polipleri ile ilgili ayrıntılı bilgiye Safra Kesesi Polipleri adresinden ulaşabilirsiniz.

Endometrial: Uterusta oluşan polipler, genellikle endometriyum (rahimin içini döşeyen tabaka) kısırlığına, düzensiz adet kanaması ve vajinal kanamaya sebebiyet verebilir.

Vokal kord (boğaz): Birkaç günden birkaç haftaya kadar sürebilen ses kısıklığına neden olabilir.

Mesane: Mesane iç yüzey epitelinde gelişen bu polipler, idrarda kan, ağrılı idrara çıkma, sık idrara çıkma gibi belirtiler gösterebilir.

Çoğu zaman kolondaki polip kansere yol açmaz ve sıklıkla ileri aşamalara gelene kadar belirti göstermez. Ancak bazı durumlarda mide poliplerinde olduğu gibi kansere dönüşebilirler.

Polip Oluşmasının Sebepleri Nelerdir?

Poliplerin nedenleri bulundukları yere göre değişiklik gösterebilir. Örneğin, boğaz polipleri genellikle yüksek sesle bağırmaktan kaynaklanan bir yaralanmanın veya solunum tüpünden kaynaklanan hasarın bir sonucudur. Bazı durumlarda da doktorlar poliplerin nedenini belirleyemezler.

Bilinen bazı nedenler şunlardır:

• İltihap
• Yabancı bir nesne
• Kist
• Tümör
• Kolon hücrelerinin genlerinde mutasyon
• Kronik mide iltihabı
• Aşırı östrojen

Polipler, kanser hücreleriyle benzer şekilde hızla bölünerek çoğalır veya büyürler. Poliplerin çoğu iyi huylu olsa da kansere dönüşebilmelerinin nedeni budur.

Polip Oluşumunda Risk Faktörleri Nelerdir?

Sigara içen insanlar mesane polipleri için daha yüksek risk taşır. 40 yaşın üzerinde olan veya çocuk sahibi olan kadınların rahimde polip geliştirme olasılığı daha yüksektir. Servikal polipler için risk, 20 yaşın üzerindeki kadınlarda ve premenopozal olanlarda artar.

Asit reflüsü olan kişiler, boğaz polipleri için daha yüksek risk taşır. Ancak işitsel polipler için bilinen hiçbir risk faktörü yoktur.

Belirli bir tür polip hakkında endişeleriniz varsa, bireysel riskleriniz hakkında doktorunuza danışabilirsiniz.

Kolon Polipleri İçin Risk Faktörleri Nelerdir?

Kolon polipleri için risk faktörleri:

• Yüksek yağlı, düşük lifli beslenmek
• 50 yaşın üzerinde olmak
• Ailede kolon polipleri ve kanser öyküsü
• Tütün ve/veya alkol kullanmak
• Ülseratif Kolit gibi bir bağırsak iltihabı bozukluğuna sahip olmak
• Obez olmak
• Yeterince egzersiz yapmamak
• İyi yönetilmeyen Tip-2 diyabete sahip olmak

Ayrıca Afro-Amerikalı ırka ait kişilerde kolonda polip görülme sıklığı yüksektir.

Mide Polipleri İçin Risk Faktörleri Nelerdir?

Mide polipleri için risk aşağıdakilerle birlikte artar:

• Orta yaş ile yaşlılıkta daha yaygındır.
• Bakteriyel mide enfeksiyonları
• Nadir bir genetik sendrom olan ailesel adenomatöz polipozis (FAP)
• Nexium, Prilosec ve Protonix gibi proton pompası inhibitörlerinin düzenli kullanımı ile risk artar.

Nazal Polipler İçin Risk Faktörleri Nelerdir?

Burun poliplerinin, aşağıdaki durumları yaşayan kişilerde gelişme olasılığı daha yüksektir:

• Devam eden sinüs enfeksiyonları
• Alerjiler
• Astım
• Kistik fibrozis
• Aspirine duyarlılık

Polipler Nasıl Teşhis Edilir?

Aile ve tıbbi öyküsünde ve fizik muayenede polip varlığından şüphelenilmesi durumunda ilgili organ sistemini incelemek için X-ışınları, ultrason veya bilgisayarlı tomografi (BT) taraması gibi görüntüleme tekniklerini kullanabilir. Bu incelemelerde polip varlığı ve boyutu doğrulanır. Polip yapısının histolojik (hücresel) yapısını belirlemek ve buna göre kanserleşme riski hakkında bilgi sahibi olmak için yapıdan biyopsi alınır. Patolojik değerlendirmeye göre polip hücre tipi hakkında kesin bilgi toplanır.

Polip veya poliplerin nerede bulunduğuna bağlı değişkenlik göstermekle birlikte, oluştuğu bölgeden numune almak için çeşitli işlemler yapılır. Bunlar:

• Vajina veya servikste polip olup olmadığını kontrol etmek için bir Pap Smear Testi
• İnce bağırsak ve mide için özofagogastroduodenoskopi veya endoskopi
• Ulaşılması kolay alanların biyopsisi, böylece bir örnek alınabilir ve mikroskop altında analiz edilebilir.
• Kalın bağırsakta bulunan polipler için kolonoskopi
• Ses tellerinizi kontrol etmek için ağzınızın arkasına bir ayna tutarak muayene etmek.

Polipler Nasıl Tedavi Edilir?

Bazı polipler, özellikle de doktorunuz zararlı olmadığını söylüyorsa tedavi gerektirmez. Boğaz polipleri tipik olarak dinlenme ve ses terapisi ile kendiliğinden geçer. Diğerleri, kanser geliştirme ihtimaline karşı bir önlem olarak ameliyatla çıkarılabilir.

Polip tedavisi, aşağıdakiler dahil bir dizi faktöre bağlıdır:

• Poliplerin kanserli olup olmadığı
• Kaç polip bulundu
• Nerede bulunduğu
• Boyutları

Kolorektal polip durumunda, bir doktor kolonoskopi sırasında polipleri çıkarabilir. Kolonoskopi, doktorunuzun rektum ve kalın bağırsağın iç kısımlarına bakmak için kamera takılı ince bir tüp kullanmasıdır.

Doktorunuz, rahim ağzı ve rahim polipleri gibi hormonla ilgili polipler için progestin ve gonadotropin salgılayan hormon agonistleri reçete edebilir. Bu ilaçlar vücudunuza polipleri küçültmek için daha fazla hormon üretmesini söyleyecektir.

Nazal steroidler veya kortikosteroid tedavileri, nazal poliplerin tedavisine yardımcı olabilir. Doktorunuz cerrahi müdahaleleri seçmeden önce en az invaziv tedaviyi kullanacaktır.

Polipler Nasıl Önlenir?

Polipler her zaman önlenemez. Nazal ve rahim polipleri gibi bazı polip türleri için durum böyledir. Bununla birlikte sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek, kolon polipleri oluşma riskini azaltabilir ve dolayısıyla kolorektal kanser riskinizi en aza indirebilir.

Polip oluşumunu en aza indirmek açısından aşağıdakiler önerilir:

• Meyve, sebze ve tam tahıl içeren sağlıklı bir beslenme tarzı
• Alkol tüketiminizi sınırlamak
• Tütün kullanmaktan kaçınmak
• Sağlıklı bir vücut ağırlığını korumak için düzenli egzersiz yapmak

Özellikle ailenizde polip geçmişiniz varsa, polipleri önlemek için atabileceğiniz ek adımlar hakkında doktorunuza danışabilirsiniz.

Polipli Biri İçin Sonraki Adımlar Nelerdir?

Kanserli olmayan polipler ve belirtileri olmayan polipler, günlük aktivitelerinize engel olmadıkça genellikle herhangi bir müdahale gerektirmez. Doktorunuz, poliplerin daha fazla büyümediklerinden emin olmak için belirli aralıklarla izlem yaparak "dikkatli beklemeyi" tavsiye edebilir. Ayrıca polipleri çıkarmak için ne zaman ameliyat olmanız gerektiğini size söyleyebilecektir.

Poliplerle ilgili endişeleriniz varsa şunları yapabilirsiniz:

• Ailenizin polip geçmişi hakkında daha fazla bilgi edinebilir ve bunları doktorunuzla tartışabilirsiniz.
• Teşhisinizle ilgili olarak önceki testlerin ve görüntüleme çalışmalarının güncel tıbbi kayıtlarını tutabilirsiniz.
• Polipler çıkarıldıysa, temiz olduğunuzdan emin olmak için doktorunuza danışabilirsiniz.
• Polip belirtilerinin farkında olabilir ve ortaya çıktığında tedavi arayabilirsiniz.

Poliplerin yeniden ortaya çıkma şansı zayıftır, ancak kolon polipleri, onları çıkaranların %30'unda tekrar eder. Doktorunuz genellikle 3 ila 5 yıl içinde takip işlemleri önerecektir.

İyi huylu poliplerin kanserli poliplere dönüşmesi veya rahim poliplerinin kısırlık oluşturması ya da nazal poliplerden kalıcı tıkanıklık gelişmesi mümkün olabilir.