Miyop veya uzağı görememe, yakındaki nesneleri daha rahat görebilip uzaktaki nesneleri görmekte zorlanma rahatsızlığıdır. Gözün derecesine bağlı olarak uzaktaki nesneleri bulanık görmeye neden olan miyop, doğumsal olabilir veya sonradan da oluşabilir. Gözlükler, kontakt lensler, lazer tedavisi, ortokeratoloji ve düşük doz atropin gibi uygulamalar, miyopun günlük yaşamdaki etkilerini azaltmaya ve tamamen ortadan kaldırmaya yardımcı olur. Küçük çocuklarda kolayca anlaşılamasa bile ilerleyen yaşlarda miyop daha kolay anlaşılabilir. Gözü sürekli kısma ihtiyacı, uzaktaki nesnelere odaklanmakta zorlanma gibi pek çok belirti görülebilir. Miyopun varlığını erkenden teşhis edebilmek ve mümkünse önüne geçmek için düzenli göz muayeneleri yaptırmak oldukça önemlidir.
Miyop Nedir?
Miyop, gözde oluşan bir ışığı gerektiği şekilde kıramama problemidir. Bu problem, gözün belli bir mesafedeki nesnelere odaklanırken zorlanmasına yol açar. Normalde net bir biçimde ve kusursuz görebilmeniz için gözünüzün ışık ışınlarını hem korneadan hem de lensten sorunsuz geçebilmesi gerekir. Işığı kıran kornea ve mercek, görüntünün retinaya gitmesini sağlar. Buradan da görüntüler beyninize ulaşır ve görme gerçekleşir. Miyoptaki kırma problemi ise gereğinden fazla kırmaışığın doğru şekilde ilerleyebilmesini engeller. Bu nedenle de görüntü bulanıklaşır ve uzaktaki nesneleri görmekte zorluk çekilir. “Miyoplar nasıl görür?” sorusu da bu şekilde yanıtlanabilir.
Toplumda azımsanmayacak bir kesimi etkileyen miyop, kalıtsal yollarla çocuğa geçebileceği gibi sonradan da gelişebilir. Doğuştan gelen miyop, çocuklar okul çağına geldiğinde daha kolay anlaşılabilir. Önceden teşhis için ise düzenli muayeneleri gitmek gerekir. Gerek sonradan gerekse de kalıtsal olarak meydana gelen miyop, günlük yaşamın pek çok safhasını olumsuz etkiler. Örneğin, araba kullanırken, kitap okurken, okuldayken, sokakta yürürken, herhangi bir tabelayı okumaya çalıştığınız zaman miyop nedeniyle zorluklar yaşamanız olağandır.
Miyop, kimi durumlarda astigmat ile beraber ortaya çıkar. Bu da miyop astigmat göz kusurunu doğurur. “Miyop astigmat nedir?” sorusu, hem uzağı hem de yakını görmede sorun yaşamak olarak açıklanabilir. Astigmat ayrı bir göz kusuru değildir aynı gözün iki yarısının kırıcılığının birbirinden farklı olmasına verilen isimdir bu durumda ışık normalden daha fazla saçılır ve hem uzak hem yakın görmede problem yaratır. ikisinin aynı anda görülmesi miyop astigmat olarak tanımlanır.
Miyop Belirtileri Nelerdir?
Miyop belirtileri, görüş özelliklerini ve göz çevresinde yaşanan bazı semptomlar dikkate alındığında kendini gösterebilir. Örneğin, birey uzağa dikkatlice odaklanıp belli mesafeyi göremediğini fark etmelidir. Aynı zamanda uzaktaki nesneleri görmeye çalışırken zorlandığına dikkat etmesi gerekebilir.
Miyopun belli başlı belirtilerinden bazıları şunlardır:- Göz yorgunluğu ve ağrı
- Baş ağrısı
- Uzağı daha iyi görebilmek için gözleri kısarak bakmak
- Yoldaki işaretleri, tahtadaki yazıları ve televizyondaki içerikleri görmekte zorluk çekmek
- Hava karardığında araç kullanırken görmede güçlük yaşamak
- Gözleri sürekli ovalama ihtiyacı
Bu belirtiler görüldüğünde en kısa zamanda bir göz doktoruna danışmak ve göz muayenesinden geçmek önemlidir. Çocuklardaki göz hastalıklarını yaşları büyümeden fark edebilmek zor olduğundan yaşadıkları belirtileri ebeveynlerin takip etmesi ve dönemsel muayeneler yaptırmaları da gerekir. Örneğin, çocuk sürekli şaşı bakıyorsa, televizyona daha yakın oturmayı tercih ediyorsa, uzaktaki nesneleri işaret ettiğinizde fark etmiyorsa, sürekli göz kırpıyor ve gözünü ovalıyorsa miyop olma riski bulunabilir. Böyle bir durumda göz doktoruna gitmek ve varsa miyop derecesini belirlemek önemlidir. Doktorunuz, uzağı görememe derecenize ve varsa diğer göz rahatsızlıklarınıza göre en uygun tedavi yöntemini uygular.
Miyop Nedenleri Nelerdir?
Miyop neden olur ve miyopu tetikleyen unsurlar nelerdir konusu bazı detaylara sahiptir. Miyop, genetik yapılardan, anne babadaki kalıtsal miyop hastalığından veya günlük yaşamdaki rutinlerden kaynaklı olarak ortaya çıkabilir. Genetik olarak dik kavisli bir korneaya sahip olmak veya gözün normalden daha uzun bir yapıda olması miyopa sebebiyet verebilir.
Gözde odaklanma bozukluğu olan miyop, anne babadan çocuğa da geçebilir. Ebeveynlerin herhangi birinde veya ikisinde de miyop olması, çocuğun miyop doğma riskini artırabilir. Kalıtsal kökenli miyop, düzenli göz muayeneleri yapılmadığı takdirde ortalama 8 yaşlarında fark edilebilir. Gençlik yıllarında ve ergenlik döneminde yaşanan hızlı gelişimler ise miyopun daha hızlı ilerlemesine yol açabilir.
Genetik ve kalıtsal özelliklerin yanı sıra miyop, günlük hayattaki rutinlerden dolayı da normal seyrinden daha hızlı bir artış gösterebilir Sürekli teknolojik cihazlar kullanmak, yorucu işler yapmak, çok sık kitap okumak gibi eylemler gözlerin yorulmasına ve miyopun biraz daha hızlı artmasına sebebiyet verebilir. Bunun önüne geçmek için belli aralıklarla gözü dinlendirmek önemlidir. 8-12 yaş arasındaki çocuklarda daha sık miyop oluşur. Bunun en önemli nedeni ise bu yaş aralığında göz yapısının değişmesidir. Tüm bunlara ek olarak miyop, vücuttaki diyabet ve tansiyon gibi hastalıklardan dolayı da oluşabilir. Bu hastalıkların tetiklemesi, göz merceğinin ışığı kırma konusunda zorluklar yaşamasına neden olarak miyopu doğurabilir.
Miyop Çeşitleri Nelerdir?
Miyop, temelde gözdeki odaklanma sorunudur ve her bireyde aynı şekilde etki gösterir. Farklı olan durum, miyopun şiddeti ve görüldüğü yaş aralığıdır. Miyopun şiddetini miyop dereceleri belirler. Şiddetli miyop uzaktaki nesnelerin maksimum düzeyde bulanık olmasıyla sonuçlanır. Daha az şiddetli miyop ise nesneleri fark edebildiğiniz ancak yine de bulanık gördüğünüz durumdur. Yaş aralığı olarak önemli olan çeşit çocuklarda miyoptur. Çocuklarda miyop, genetik olarak veya gelişimsel olarak oluşabilir.
Genel olarak miyop türleri şu şekildedir:- Çocuklarda Miyop: Çocuklarda miyop kalıtsal kökenli veya gelişime bağlı olarak çeşitli şekillerde görülür. Kalıtsal kökenli miyop muhtemelen anne veya babadan ya da her ikisinden kaynaklanır. Gelişime bağlı olan miyop ise 8 yaştan itibaren oluşan hızlı değişimlerle birlikte meydana gelir. Vücudun hızlı büyümesi, miyopun şiddetinin artmasına yol açabilir.
- Yüksek Miyop: Şiddetli miyop veya yüksek miyop, miyop testi sonucunda çok yüksek bir dereceye sahip olmaktır. Şiddetli miyop, ilerleyen yıllarda retina yırtılmasını da tetikleyebilir. Aynı zamanda glokom ve katarakt görülme oranı da yüksek miyop derecesine sahip kişilerde daha yüksektir. 8-9 numara ve üzeri myoplar için kullanılır ve dejeneratif miyopluk olarak adlandırılır bu hastalarda miyop ilerlemesi gelişim döneminden sonra durmaz artmaya devam eder. Bu atış retina dokusunu incelttiği için görmede azalma ve retina yırtık ve dekolmanına yol açar
- Düşük Miyop: Düşük miyop veya hafif miyop, normal bir miyop derecesine sahip olmaktır. Düşük miyoplu kişiler, şiddetli miyop yaşayanlara göre uzaktaki nesneleri daha iyi fark edebilirler ancak yine de görüşlerinde bulanıklık ve zorlanma mevcuttur. Miyop belirtileri arasında yer alan bulanıklık, ağrı ve yorgunluk, düşük miyoplu kişilerde daha az rahatsız edici olabilir.
Miyop göz kusuru, yalancı miyop olarak da kendini gösterir. Yalancı miyop, gözün okumadan, bilgisayar kullanmaktan ve çeşitli nedenlerden kaynaklı olarak yorulması sonucu oluşur. Fazla çalışma, gözün ışığı kırmasında geçici sorunlara sebebiyet verir.
Miyop, 20’li yaşlardan itibaren daha durağan bir şekilde ilerlemeye başlar. Yani, göz derecesi belli bir numaraya sabitlenir ve ergenlik dönemindeki kadar hızlı ilerlemeyebilir. Bu yaşa kadar olan süreçte gerekli önlemleri almak miyop tedavisi sürecini kolaylaştırabilir.
Miyop Tanısı Nasıl Konulur?
Miyop tanısı, bir uzman göz doktoru tarafından çeşitli testler yardımıyla konulur. Göz doktoru, son derece kapsamlı göz muayeneleri ve testler aracılığıyla göz rahatsızlıklarının tümünü belirleyebilir. İlk aşamada genellikle standart görme testi uygulanır. Bu test, bir çizelgede yer alan farklı boyutlardaki harfleri okumaktır. Sıralı harflerin hangilerini okuyup hangilerini okuyamadığınıza göre genel bir tanı konulabilir.
Göz doktoru, tanı ve teşhis esnasında bazı cihazlardan da faydalanır. Yakını veya uzağı görememeyi tespit eden retinoskop ve kırma kusurunun miktarını ölçen foropter, göz doktorlarının faydalandığı cihazlardan bazılarıdır. Göz doktorunuz, standart görme testine ve cihazlardan aldığı verilere göre gerekli reçeteyi hazırlar ve sizi bilgilendirir. Tedavi yöntemleri ve yardımcı araç gereçlerle miyopun etkileri azaltılabilir.
Miyop Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Miyop göz kusuruna sahip bireyler “Miyop önlenebilir mi?” ve “Miyop geçer mi yoksa ilerler mi?” gibi soruları sık sık sorar. Miyop tedavisi mümkün olan bir göz kusurudur. Yaşam kalitesini azaltan miyop göz, lazer tedavisi ve miyop ameliyatı yardımıyla tedavi edilebilir. En doğru tedavi yöntemine göz doktorunuzla birlikte karar verebilirsiniz.
En yaygın kullanılan yöntemlerden biri gözlük veya kontakt lens kullanımıdır. Bu cihazların kullanımı, rahatsızlığı tamamen çözmez ancak günlük hayattaki olumsuz etkilerini azaltabilir. Gözlük ve kontakt lens kullanımının en önemli özelliği göz numarası ilerledikçe cihazları yenileriyle değiştirmek durumunda olmanızdır.
Miyop ameliyatı, göz yapısını lazerle şekillendirme işlemidir. Işığın geçişini ayarlayan lazer tedavisi, herhangi bir araç gereç kullanmadan normal hayatınıza devam edebilmenize yardımcı olur. Sert kontakt lenslerle miyopu azaltmayı sağlayan ve uzun vadede etki gösteren ortokeratoloji bir diğer miyop tedavisi yöntemidir. Düşük doz atropin kullanımı ise miyopun genç yaşlardaki bireylerde ilerlemesini engellemeye yardımcı olur.