Hastalıklar ve yaralanmalar vücudunuzda hasar oluşturduğunda, laktik dehidrogenaz (LDH) kan dolaşımına geçer ve kanınızdaki LDH seviyesi artar. Kanınızdaki yüksek LDH seviyesi, akut veya kronik hasarın işaretçisi olabilir, fakat sebebini bulmak için ilave tahliller gerekir. Anormal derecede düşük LDH seviyesi nadiren ortaya çıkar ve genellikle zararlı olarak kabul edilmez.
LDH Nedir?
LDH, şekeri hücreleriniz için enerjiye çeviren, bu süreçte gerekli olan bir enzim yapısıdır. LDH, bu önemli görevi sebebiyle karaciğer, kalp, pankreas, böbrekler, iskelet kasları, lenf dokusu ve kan hücreleri dahil olmak üzere vücuttaki çoğu organ ve dokuda mevcuttur.
İzoenzimler adı verilen beş farklı LDH formu vardır. Yapılarındaki küçük farklılıklar ile birbirlerinden ayırt edilirler.
LDH Neden Yükselir?
- Kan akışı yetersizliği
- İnme
- Bazı kanserler
- Hemolitik anemi (kırmızı kan hücrelerinin, ömürlerini tamamlamadan yıkıma uğraması ve kan dolaşımından ayrılması)
- Enfeksiyöz mononükleoz (tükürük yoluyla bulaşan viral hastalık, öpücük hastalığı)
- Hepatit gibi karaciğer hastalığı
- Kas hasarı
- Kas distrofisi (ilerleyici güçsüzlük ve kas kitlesi kaybının görüldüğü genetik hastalık)
- Pankreatit (pankreas iltihabı)
- Doku ölümü
- Alkol veya belirli uyuşturucuların kullanımı
- Sepsis (enfeksiyona karşı vücudun verdiği tepkinin organlara zarar vermesi)
- Septik şok (kan zehirlenmesi sonucu yaşanan şok)
Yüksek ve Düşük LDH Seviyeleri
LDH yüksekliği Nedir?
LDH yüksekliği, bir çeşit doku hasarını gösterir. Birden fazla LDH formunun yüksek seviyeleri, birden fazla doku hasarı olduğunu açıklar. Örneğin, zatürre olan bir hastanın kalp krizi geçirmesi gibi… Son derece yüksek LDH seviyeleri, ciddi bir hastalığı veya çoklu organ yetmezliğini işaret edebilir.
LDH vücutta çok sayıda dokuda bulunduğundan, LDH seviyeleri tek başına doku hasarının yerini ve nedenini belirlemek için yeterli olmaz. Teşhis, LDH seviyelerinin ölçülmesine ek olarak, diğer testlerin ve görüntülerin kullanılmasını da gerektirir. Örneğin, yüksek LDH-4 ve LDH-5, karaciğer hasarı veya kas hasarı anlamına gelebilir ancak karaciğer hastalığı, tam bir karaciğer taraması olmadan doğrulanamaz.
Kalp hasarı için diğer kan göstergelerinin keşfinden önce, kalp krizi geçiren insanları takip etmek için LDH seviyeleri kullanılmıştır. Şimdi ise, özellikle kalp hücrelerinde üretilen bir protein olan troponin, genellikle bir kalp krizinin daha doğru bir göstergesi kabul edilir.
LDH seviyeleri ayrıca, bazı kanserlerin tedavisi sırasında sonuçları öngörmek ve vücudun ilaçlara tepkisini izlemek için sıklıkla kullanılır.
LDH Yüksekliği Nasıl Düşürülür?
Doktorunuz durumunuzu teşhis ettikten sonra, tedavinizin ilerlemesini izlemek için LDH seviyenizi düzenli olarak ölçer. Bunun için doktorunuzun önerilerine kulak vermelisiniz. LDH seviyesini düşürmenin en önemli yolu, temelde yatan tıbbi sorunu çözmektir.
LDH Düşüklüğü Nedir?
LDH düşüklüğü vücudun, özellikle kas hücrelerinde olmak üzere, hücrelerde enerji olarak kullanılacak şekeri nasıl parçaladığını etkiler. Bir insanda düşük LDH seviyeleri görülmesi çok nadir bir durumdur.
Bazı genetik mutasyonlar düşük LDH seviyelerine neden olur. Bu kişilerden bazıları, özellikle egzersiz sırasında yorgunluk ve kas ağrısından şikayet ederler. Bazıları ise hiç belirti göstermeyebilir. Fazla miktarda askorbik asit (C vitamini) tüketmişseniz de LDH seviyeleriniz düşük olur.
LDH Testi Nedir?
Doktorlar genelde kandaki LDH seviyelerini ölçer. Bazı durumlarda ise, idrarda veya beyin omurilik sıvısında LDH seviyelerini ölçmeleri gerekir.Bazı ilaçlar ve takviyeler doğru bir LDH testini etkileyebilir. Yüksek miktarlarda C vitamini (askorbik asit) LDH seviyesini düşürebilir.
Alkol, anestezikler ve aspirin LDH seviyelerini yükseltebilen maddelerdir. Yüksek tempolu yoğun egzersiz de LDH seviyelerini yükseltebilir. Bu sebeple, testten önce kaçınmanız gereken ilaçları ve diğer durumları doktorunuza sorun.
Kandaki LDH testi sırasında, kolunuzdaki bir damara yerleştirilen bir iğne yoluyla kanınız alınır. Beyin omurilik sıvısının LDH testleri için, lomber ponksiyon (spinal tap olarak da adlandırılır.) adı verilen, örneğin incelenmesi için uygulanan bir tıbbi işlem uygulanır. Sırtınızın alt kısmına ince bir iğne sokulur ve örnek alınır. Her iki testten de önce, doktorunuza kullandığınız tüm ilaçlar, takviyeler, şifalı bitkiler, baharatlar ve vitaminler hakkında bilgi vermeyi ihmal etmeyin. LDH kan testi sonrası, kanama, morarma, enfeksiyon, kan alınan yerde ağrı, uyuşma ve baş ağrısı şikayetleri gözlemlenebilir.
Doktorunuz aşağıdakiler gibi çeşitli nedenlerden, sizden LDH tahlili isteyebilir:- Doku hasarı olup olmadığını anlamak ve varsa ne kadar olduğunu ölçmek için
- Hemolitik anemi, böbrek ve karaciğer hastalığı gibi ciddi enfeksiyonları veya durumları gözlemlemek için
- Bazı kanserleri belirlemek veya kanser tedavisini değerlendirmeye yardımcı olmak için durumunuza bağlı olarak, düzenli bir şekilde LDH tahlilleri yaptırabilirsiniz.
Test Sonuçları Ne Anlama Gelir?
Kanda LDH yüksekliği, doku hasarı veya hastalığın bir işareti olabilir. Kandaki LDH seviyeniz ayrıca hastalığınızın kötüye gidip gitmediği veya tedavinizin işe yarayıp yaramadığı konusunda doktorunuza fikir verir. Beyin omurilik sıvısındaki normalden yüksek LDH seviyeleri, merkezi sinir sistemimizde bir enfeksiyon veya iltihaplanma olduğunu gösterebilir. Bakteriyel menenjit gibi beynimizi veya omuriliğimizi etkileyen bir hastalığınız olduğu anlamına da gelebilir.
LDH Yüksekliğinde Ne Yapılmalıdır?
Alkol, bazı ilaçlar ve takviyeleri kullanmayı bırakmanız durumunda LDH seviyeniz düşer. Doktorunuzun bilgisi dahilinde bunları kullanmayı kesebilirsiniz. LDH seviyeleriniz normalden yüksekse, doktorunuz hasarın nerede olduğunu belirlemek için daha fazla test ister ve LDH formlarının seviyelerine bakar.
LDH seviyeleriniz yüksek görüldüğünde, doktorunuz ALT, AST veya ALP testleri de isteyebilir. Bunlar tanıya yardımcı olur veya bu hasarın hangi organlarda olduğunu belirlemeye yardım eder.
Kandaki yüksek LDH seviyesi her zaman bir soruna işaret etmez. Yorucu bir egzersizin sonucu da olabilir. Kan örneği laboratuvarda özensiz işlenirse veya uygun sıcaklıkta saklanmazsa da LDH seviyeniz yüksek çıkar. Son olarak, trombosit (küçük kan hücreleri) sayınız normalden yüksekse kandaki LDH seviyeniz yüksek olabilir. Normal veya normal değerin altında olan LDH seviyeleri ise çoğunlukla sorun teşkil etmez.
- 0 ila 10 günlük - 290-2000 ünite/litre
- 10 günlük ila 2 yaş - 180-430 ünite/litre
- 2 ila 12 yaş - 110-295 ünite/litre
- 12 yaştan fazla - 100-190 ünite/litre
LDH Ne Kadar Yüksek Olursa Tehlikelidir?
LDH seviyeleri yaşa ve bireysel koşullara göre değişim gösterir. Bebekler ve küçük çocuklar, daha büyük çocuklardan veya yetişkinlerden çok daha yüksek LDH seviyelerine sahiptir. LDH litre başına ünite (U/L) olarak rapor edilir. Genel olarak, kandaki LDH normal değerleri aşağıdaki şekildedir:
Beyin omurilik sıvısında ise LDH normal değeri, yeni doğanlar için 70 U/L veya daha düşük, yetişkinler için 40 U/L veya daha düşüktür. Yetişkinler için bu değerden yüksek olursa tehlikelidir.
Laktat Dehidrogenaz (LDH) seviyeleri ve LDH testi ile ilgili merak ettiğiniz konuları Grup Florence Nightingale Hastaneleri’nin uzman ekibine sorabilir, sorunuzla ilgili öneriler isteyebilirsiniz. Bize ulaşmak için web sitemizde yer alan iletişim formunu kullanabilirsiniz.