Gece Körlüğü Nedir? Gece Körlüğü Belirtileri ve Tedavisi

Gece körlüğü ya da diğer adıyla niktalopi, ışığın az olduğu ortamlarda görme sorunu yaşamaya verilen addır. Gece körlüğü yaşayan kişiler, geceleri az aydınlatılmış yerler, sinemalar, loş ortamlar gibi yerlerde görme güçlüğü yaşar. Bu görme güçlüğü tamamen görememekten yani tam bir görme kaybından ziyade karanlıkta araba sürmek, yürümek gibi aktivitelerde zorlanma olarak görülür. Gece körlüğü farklı sağlık sorunlarına bağlı olarak ortaya çıkabilir. Bu sorunlardan bazıları tedavi edilebilirken bazılarının ise tedavisi mümkün değildir.

Gece Körlüğü Nedir?

Gece körlüğü karanlıkta, loş ışıkta görmenin kısıtlanması durumudur. Bu duruma sahip kişiler ışıklandırmanın az olduğu ortamlarda basit işleri yapmakta bile zorlanabilir. Gece körlüğü hastalığı ile ilgili belirtilerin ne kadar ağır olacağı, kişide hastalığın derecesi ile yakından ilişkilidir.Gece körlüğü aslında bir hastalık olmaktan ziyade farklı sağlık sorunlarına bağlı gelişen bir semptomdur. Gözler, ortamdaki ışığa sürekli adapte olur. Az ışıklı ortamlarda, göz bebekleri (gözün ortasındaki küçük siyah bölge) büyüyerek gözün içerisine giren ışık miktarını artırır. Göze giren ışık, gözün arkasındaki retinaya düşer. Retinada koni ve çubuk hücreleri bu ışığı algılamakla görevlidir. Koni hücreleri renkli görmeyi sağlarken çubuk hücreleri ise karanlıkta görmeyi sağlar. Çubuk hücreleri yaralanma, hastalık veya başka bir sebeple zarar gördüğünde gece görüşü de etkilenmiş olur.

Gece Körlüğü Neden Olur?

Gece körlüğü genellikle altta yatan gözle ilgili bir sağlık sorununa bağlı olarak gelişir. 

• Glokom: Glokom, göz içerisindeki basınç artışının optik sinire zarar verdiği bir hastalıktır. Glokoma bağlı olarak görmeyle ilgili kalıcı da olabilecek sorunlar görülebilir. Glokom, gece körlüğüne de yol açabilir.
• Katarakt: Gözdeki merceğin berraklığını yitirdiği, bulanıklaştığı bir göz problemidir. Bu bulanıklaşma, mercekteki proteininin yıkılması, genellikle yaşlanmayla ilişkili olarak, sonucu gelişir. Katarakt loş ışıkta görme dahil olmak üzere görmeyle ilgili problemlere sebebiyet verebilir.
• Miyopi (Uzağı görememe): Miyopi, gözün yatay ekseninin uzayarak ışığı tam olarak sarı noktaya düşürememesi sonucu gelişir. Miyopi sorunu yaşayan kişiler uzaktaki cisimleri görmekte sorun yaşarlar. Miyopi ilerlediğinde gece körlüğü de yapabilir.
• Retinitis Pigmentosa: Retinitis pigmentosa, retinaya zarar veren genetik bir rahatsızlıktır. Retinanın zarar görmesi, loş ışıkta görme problemi yaşanmasına da zemin hazırlayabilir.

Gece Körlüğü Nasıl Anlaşılır?

Gece körlüğünün teşhisinde en önemli kısım hastanın sahip olduğu belirti ve bulgulardır. Doktor, hastanın şikayetlerini ayrıntılı bir şekilde sorgulayarak gece körlüğü veya başka bir göz hastalığının tanısı koymaya çalışır.
 

• Loş ışıkta evin içerisinde hareket ederken zorlanıyor musunuz?
• Gece araba kullanırken güçlük çekiyor musunuz?
• Loş ışıkta yüzleri tanımak zor oluyor mu?
• Aydınlık ortamdan karanlık ortama geçişte adapte olmanız uzun sürüyor mu?
• Aydınlıktan karanlık ortama geçince görmeniz uzun sürede mi normale dönüyor?

• Baş ağrısı
• Göz ağrısı
• Mide bulantısı, kusma
• Bulanık görme
• Işığa karşı hassasiyet
• Uzaktaki cisimleri görmekte zorlanma

Gece körlüğü teşhisinde hastanın şikayetlerine ek olarak ayrıntılı bir göz muayenesi de yapılmalıdır. Gece körlüğü testi ile hastanın loş ışıktaki görmesi değerlendirilir. Hem hasta hikayesi hem de muayene ile elde edilen bilgiler ile hastaya teşhis konulabilir. Bu işlem sırasında hastada gece körlüğüne neden olabilecek diğer göz hastalıkları açısından da araştırılmış olur.

Gece Körlüğü Hangi Vitamin Eksikliğinde Görülür?

A vitamini eksikliği gece körlüğü yapabilir. Vitamin A ya da diğer adıyla retinol, retinanın ışığa hassas bölgesinde yer alan ve sinir iletilerini resimlere dönüşmesinde rol oynayan bir moleküldür. A vitamini eksikliğinde bu dönüşümde sıkıntılar yaşanabilir ve gece görüşü etkilenir.Pankreas yetmezliği, kistik fibrozis gibi hastalıklar; yağda çözünen tip bir vitamin olan A vitaminin eksikliğine zemin hazırlayabilir. Dolayısıyla bu hastalıklara sahip kişiler de gece körlüğü açısından risk altındadır.Gece körlüğü vitamin eksikliğinde görülen bir hastalıktır. Diyetle birlikte yeterince A vitamini almak gece körlüğünün önlenmesinde oldukça önemlidir. A vitamininden zengin besinler şu şekilde sıralanabilir:

• Havuç
• Kavun
• Bal kabağı
• Mango
• Ispanak ve diğer koyu yeşil yapraklı sebzeler
• Ciğer benzeri kırmızı et ürünleri
• Süt
• Yumurta

Gece Körlüğü Tedavisi Nasıldır?

Gece körlüğü tedavisinde temel mantık, görme sorununa yol açan altta yatan sebepleri tedavi etmektir. Bu amaçla farklı sorunlar için farklı tedavi yöntemlerine başvurmak gerekir:

• Katarakt sebebiyle ortaya çıkan gece körlüğünün tedavisi için hasarlı göz merceğinin değiştirilmesi gerekir. Bu amaçla basit bir göz ameliyatı planlanabilir. Ameliyat ile bulanıklaşmış lens, yapay ve şeffaf olan yeni bir lensle değiştirilir. Böylelikle gece körlüğü, bulanık görme gibi şikayetler düzeltilmiş olur.
• Vitamin A eksikliğine bağlı gece körlüğünün düzeltilmesi için vitamin takviyelerinin alınması gerekir. Dengeli ve düzenli beslenen kişilerde A vitamini eksikliği görülme ihtimali düşüktür. Ancak düzgün beslenmeyen kişilerde veya emilim ile ilgili sorunlara yol açan hastalıkların varlığında vitamin eksikliği görülme riski artar.
• Retinitis pigmentosa gibi genetik durumlara bağlı gece körlüğünün geri döndürülme şansı yoktur. Retinitis pigmentosa hastalığında retinada pigment birikmeye başlar. Bu birikim gece körlüğü ameliyatı veya ilacı gibi bir yöntemle geri döndürülemez. Dolayısıyla retinitis pigmentosaya bağlı gece körlüğünün tedavisi şu an için mümkün değildir. Bu tarz hastalığı olan kişilerin gece araba kullanmak gibi tehlikeli sonuçları olabilecek durumlardan kaçınması gerekir.

Gece körlüğü belirli önlemler alınarak engellenebilen, bu soruna yol açabilecek risk faktörlerinin kontrol edilebildiği bir durumdur. Gece körlüğünün önlenmesinde ilk akla gelen yöntem, vücudun ihtiyaç duyduğu A vitaminin düzenli olarak alınmasıdır.

Gece körlüğü, gözle ilgili görülen onlarca sorundan bir tanesidir. Günümüzde ekran süresinin artması, beslenme düzenin değişmesi gibi durumlar göz sağlığını da olumsuz etkilemiştir. Göz sağlığının korunması ve gece körlüğü gibi olası sorunların erken dönemde tanı alıp tedavi edilmesi için düzenli olarak göz kontrollerine gitmek faydalı olacaktır.

• Güneş gözlüğü takmak: Güneş ışınları göze zarar vererek katarakt, maküler dejenerasyon, glokom gibi problemlere zemin hazırlayabilir. Bunun önüne geçmek için özellikle güneşli havalarda güneş gözlüğü takılması önerilmektedir. Tercih edilecek güneş gözlüğününün; gözü her açıdan koruması, UVA ve UVB ışınlarının en az %99’unu engellemesi ve görülebilir mavi ışığın %75-90’ını filtrelemesi gerekmektedir.
• Antioksidan açısından zengin besinleri tüketmek: Antioksidan özellikteki vitaminlerden bol tüketmek, antioksidan açısından zengin meyve ve sebzeleri yemek göz sağlığının korunmasına yardımcı olur.
• Düzenli egzersiz yapmak: Düzenli aktivite hem kan şekerini düzenleyerek hem de göz tansiyonu değerini düşürerek göz sağlığına katkıda bulunur.
• Düzenli olarak göz muayenesi yaptırmak: Göz sağlığını yakından takip etmek için her 1-2 yılda bir göz muayenesine gidilmesi gerekmektedir. Bu kontroller sayesinde gözlerdeki olası bir sağlık sorunu erken dönemde fark edilerek hemen tedavi edilebilir.