Diş Çürüğü Nasıl Geçer? Diş Çürüğü Tedavisi

Dişler, ağız boşluğunda yer alan ve sindirime yardımcı olan kemiklerdir. Diş ve diş eti sağlığının korunabilmesi, diş çürüklerinin ve diş eti hastalıklarının önlenmesi için düzenli ağız bakımı ve hassasiyet gerekir. Ağız bakımının yetersiz olduğu durumlarda ağızda ve diş yüzeylerinde bakteri plakları oluşabilir. Bakteri plakları düzenli diş fırçalama ile sürekli temizlenmediği takdirde dişlerde asidik ortam oluşturarak diş minesinin aşınmasına ve dentin tabakasının zarar görmesine neden olur. Dişlerin çiğneme yüzeylerinde ve ön yüzlerinde oluşan çürükler gözle görülebilir. Fakat diş aralarında, arka kısımlarda ve üst çenedeki dişlerde oluşan çürükler düzenli diş muayenesi yaptırmayan bireylerde çürüğün ilerleyerek ağrıya neden olmasına kadar fark edilemeyebilir. Bu gibi durumların önlenebilmesi ve diş çürüklerinin başlangıç aşamasında tespit edilerek tedavi edilmesi için en az altı ayda bir rutin diş hekimi muayenesinden geçilmelidir.

Diş Çürüğü Nedir?

Diş çürükleri, dişlerin sert yüzeylerinde bulunan küçük açıklıklara veya boşluklara (kavite) dönüşmüş kalıcı hasarlardır. Bu hasara neden olan asidik ortam, ağızdaki bakterilerin şeker içeren besin artıklarından asit üretmesinden kaynaklı olarak oluşur. Bu nedenle şekerli ve asitli besinlerin sık sık tüketilmesi diş çürüklerinin oluşma olasılığını yükseltir. Diş çürükleri, çocuklar arasında çok daha yaygın olmakla birlikte yaşın ilerlemesiyle birlikte diş çürüğüne neden olabilecek birtakım etkenler de ortaya çıkar. Yetişkinlikten yaşlılığa geçiş sürecinde diş etlerinde çekilme oluşur ve dişlerin açıkta kalan bölümleri artar.

Bununla birlikte dişlerin kök kısımları, alt kısımlarından daha yumuşak yapılı bir tabaka olan sement ile kaplıdır. Bu tabakanın asit ile aşınması ve çürüğe dönüşmesi çok daha kolaydır. Özellikle 50 yaş üzeri bireylerde ortaya çıkan diş çürüklerinin büyük bir kısmı kök çürükleridir. Ek olarak çocukluk ve gençlik döneminde florürlü diş macunlarına ulaşamamış olan yetişkin ve yaşlılarda da diş çürükleri çok daha yaygındır.

Diş Çürüklerinin Belirtileri Nelerdir?

Diş çürükleri, konumuna göre değişmekle birlikte genellikle başlangıç evresinde çok fazla belirtiye ve rahatsızlığa yol açmaz. Minenin aşınması ve dentinin hasar görmeye başlaması ile birlikte bazı besinlerin tüketilmesi esnasında çürüğün bulunduğu yerde ağrı ve hassasiyet hissedilebilir. Ağız bakımının yetersiz olması ile birlikte dişteki kavite büyümeye devam eder ve besinlerin çiğnenmesi, dişlerin sıkılması gibi durumlarda ağrıya neden olur. Erken evrede tespit edilen diş çürüklerinde, çürük tabakası temizlenerek dolgu malzemesi ile doldurulabilir. Bu tedavi çürüğün ilerlemesini durdurduğu gibi dişte oluşan boşluğun da kapatılmasını sağlar. Fakat ilerlemiş diş çürükleri diş kaybına kadar gidebilen sorunlara neden olabilmektedir. 

• Nedensiz şekilde ortaya çıkan diş ağrısı,
• Dişlerde hassasiyet,
• Şekerli besinlerin, soğuk veya sıcak içeceklerin tüketimi sırasında ağrı veya hassasiyet oluşumu,
• Dişlerde gözle görülebilir renk değişimi, lekelenme ve çukur oluşumu,
• Çiğneme, ısırma gibi baskı oluşturan hareketler sırasında ağrı hissetme,
• Ağızda kötü koku

Diş Çürükleri Neden Olur?

Dişlerinde çürüme başlayan bireylerin birçoğu diş çürükleri nasıl oluşur sorusuna yanıt aramaktadır. Diş çürüklerinin en temel nedeni ağız ve diş bakımının düzenli şekilde yapılmaması ile şeker, karbonhidrat ve asit içeren besinlerin fazla tüketilmesidir. 

• Gazlı içeriklerin fazla tüketimi
• Dişlerin doğru ve etkili şekilde fırçalanmaması, diş ipi kullanmama, dil temizliğinin yapılmaması
• Ağız kuruluğu
• Reflü hastalığı
• Anoreksiya nervoza ve Bulimia nervoza gibi yeme bozukluğu hastalıkları
• Yeterli miktarda florür almamak

Bunlara ek olarak diş taşları da diş çürüklerinin önemli nedenlerinden bir tanesidir. Tartar olarak adlandırılan diş taşları, bakteri plaklarının fırçalama ile dişten uzaklaştırılmasını zorlaştırarak bakteriler için bir kalkan oluşturur. Tartarların altında kalan bakteri plakları dişe hızla zarar verir ve çürümeye yol açar. Bakteri plaklarının temizlenmeyerek taşlaşması sonucunda diş taşları oluşur. Aynı zamanda ağız bakımına özen gösteren bireylerde dahi tükürük sıvısı ve çeşitli minerallerin, bakterilerin birleşimi ile tartarlar oluşabilir. Bu nedenle düzenli diş hekimi muayenesine ek olarak diş taşı temizliği de hekimin önerdiği aralıklarla yaptırılmalıdır.

Diş Çürüğü Çeşitleri Nelerdir?

Diş çürükleri dentin çürüğü ve mine çürüğü olarak ikiye ayrılır. Mine çürüklerinde bakterilerin oluşturduğu hasar yalnızca dişin en dış katmanı olan mine tabakasındadır ve dentinde hasar söz konusu değildir. Dentine ulaşan kaviteler ise dentin çürüğü olarak adlandırılır. Dentin çürükleri, çürümenin dişin hangi yüzeyinde gerçekleştiğine göre çeşitli alt gruplara ayrılır. 

• Çiğneme yüzeyi çürükleri (oklüzal çürükler)
• Ağzın ön kısmına bakan yan yüzey ile çiğneme yüzeyinin her ikisinde birden görülen çürükler (mezial oklüzal çürükler)
• Ağzın arka kısmına bakan yan yüzey ile çiğneme yüzeyinin her ikisinde birden görülen çürükler (distal oklüzal çürükler)
• İki yan yüzey ve çiğneme yüzeyinin birlikte çürümesi (mezial oklüzal distal çürükler)
• Ön diş çürükleri olarak da bilinen ön yüzey ile diş etine yakın bölümün çürümesi (kole çürükleri)
• Diş kökünde oluşan kök çürükleri

Diş Çürükleri Nasıl Teşhis Edilir?

Diş çürüklerinin hastalar tarafından fark edilebilmesi için dişin görünür bir yüzeyinde kahverengi veya siyah renk değişikliği oluşturması ya da ağrı, hassasiyet, ağız kokusu gibi semptomlara yol açması gerekir. Başlangıç aşamasındaki çürükler ile dişin yan yüzleri, üst azı dişleri gibi gözle görülmeyen bölümlerde oluşan çürükler ise rutin diş hekimi muayenelerinde tespit edilebilir. Dişlerin röntgen ile yapılan görüntülemelerinde çürükler net bir şekilde görüntülenebilir. Hekim tarafından çürüğün derinliği ve hangi tabakaya kadar ulaştığı belirlendikten sonra tedavi planı belirlenir.

Derin olmayan çürüklerde çoğunlukla çürük bölgesinin tamamen temizlenmesi ve kazınmasının ardından dolgu yapılarak kavite kapatılır. Daha derin çürüklerde ise genellikle kanal tedavisine ihtiyaç duyulur. Önerilen tedavilerin bir an önce gerçekleştirilmesi, çürüğün ilerleyerek daha geniş alanları etkilemesinin önüne geçmek açısından oldukça önemlidir.

Diş Çürüklerinin Tedavisi Nasıl Yapılır?

Diş çürüklerinin zamanında teşhis edilerek tedavi edilmesi büyük bir öneme sahiptir. Tedavi edilmeyerek ilerleyen diş çürüklerinde sürekli diş ağrısı, iltihaplanma, diş kırılması, beslenme ve çiğneme güçlüğü, kan dolaşımına ulaşarak sepsise kadar ilerleyebilen ciddi komplikasyonlar ortaya çıkabilir. Bu nedenle diş hekimi muayeneleri ertelenmemelidir.

Diş çürüğü başlangıcı tespit edilen hastalarda çürüğün çok erken bir evrede olması halinde florür tedavisi ile diş minesi onarılabilir. Bunun mümkün olmadığı durumlarda diş çürükleri tedavisi için en sık tercih edilen yöntem diş dolgularıdır. Oldukça kısa süren bir işlem olan dolgularda dişin çürüyen kısmı tamamen kazınarak dolgu malzemesi ile doldurulur. Daha şiddetli olgularda diş çürükleri temizleme işleminin yapılmasının ardından kalan kısma taç veya diş kronu adı verilen malzeme yerleştirilerek tedavi edilir.

Diş kronları porselen veya çelik olabilir. Çürüklerin derinleşerek sinirlere ulaşması halinde kanal tedavisi uygulanır. Bu tedavide dişte bir kanal açılır ve dişin çürümüş kısımları ile birlikte sinirler ve kan damarları çıkartılır. Enfeksiyon söz konusu ise buna yönelik müdahaleler yapılır ve ardından kalan boşluk dolgu malzemesi ile doldurulur. Çürüğün durumuna göre kanal tedavisi uygulanan dişin üzerine diş kronu da yerleştirilebilir. Tamamen çürümüş dişler için ise tek çözüm yolu dişin çekilmesi ve yerine protez yerleştirilmesidir.

Tedavi sürecinde hissedilen diş ağrılarının hafifletilmesi için hekim tarafından önerilecek olan ağrı kesicilerden yararlanılabilir. Aynı zamanda çok sıcak ve çok soğuk besinlerin tüketiminden kaçınmak ve ağız hijyenine yönelik bakımlara devam etmek de ağrılarla başa çıkmak konusunda etkilidir. Tedavi sonrasında yeni çürüklerin oluşumunu önlemek adına şekerli ve asitli besinlerin tüketiminden kaçınmak, günde en az iki kez diş fırçalamak ve bir kez diş ipi kullanmak gerekir. Ayrıca öğün aralarında yapılan atıştırmalıkların sınırlandırılması, florürlü diş macunlarının kullanılması, sağlıklı beslenmeye ve özellikle de yeterli kalsiyum alımına dikkat edilmesi diş çürüklerinin önlenmesi açısından oldukça önemlidir.

Eğer siz de diş çürüğüne sahip olduğunuzu düşünüyor ve diş çürükleri nasıl geçer diye merak ediyorsanız vakit kaybetmeden bir diş hekimine başvurarak muayeneden geçmeli, tedavilerinizi gerçekleştirmelisiniz. Bu sayede çürüğün ilerlemeden tedavi edilmesini sağlayarak diş kaybının önüne geçebilirsiniz. Herhangi bir çürüğünüz olmasa dahi altı ayda bir rutin diş muayenesinden geçerek olası ağız ve diş hastalıklarınızın erken evrede tespit edilmesini sağlayabilir, sağlıklı dişlere sahip olabilirsiniz.