Çene Ağrısı Neden Olur? Çene Ağrısı Nasıl Geçer?

Çene ağrısı, toplumda sık görülen bir rahatsızlıktır. Ağrı bazı durumlarda yüzün farklı yerlerine doğru yayılabilir. Çene ağrısı pek çok farklı sebebe bağlı olarak ortaya çıkabilir.

Çene Ağrısı Nedir?

Çene ağrısı, konuşmayı ve yemek yemeyi zorlaştırabilen bir ağrı türüdür. Çene kemiği ya da bir diğer adıyla mandibula, temporomandibular eklem (TME) aracılığıyla kafatasına bağlanır. Bu eklem kulakların hemen önünde yer alır ve ağzın açılıp kapanmasını sağlar. TME ile ilgili sorunlar çene ağrısının en sık görülen sebepleri arasındadır. Çene kemiği, diş ve diş etlerini tutunur. Dolayısıyla diş ve diş etlerinde enfeksiyon gibi problemler de çene ağrısı yapabilir. 

Çene Ağrısı Neden Olur?

Çene ağrısı, farklı sebeplere bağlı olarak gelişebilir. Her bir sebep farklı karakteristikte ağrılara yol açabilir veya çene ağrısına eşlik eden başka belirtilerin ortaya çıkmasına yol açabilir. Tüm bunlara rağmen ‘Çene neden ağrır?’ sorusuna cevap vermek her zaman kolay olmayabilir. Sık görülen çene ağrısı nedenleri:

Çene Eklemi (Temporomandibular Eklem - TME) Hastalıkları 


TME hastalıkları, çene ağrısının en çok görülen sebeplerindendir. Her 8 kişiden birinde TME hastalığı görülür. Bu hastalıklara kadınlarda daha sık rastlanır. 

• Çenede yaralanma (travma)
• Artrit (eklem iltihabı) gibi rahatsızlıklar
• Diş gıcırdatma
• Çene ve diş yapısındaki (okluzal travma) bozukluklar
• Çene çevresindeki kaslarda iltihaplanma (inflamasyon) olması gibi durumlara bağlı olarak gerçekleşebilir. 

• Ağzı açarken ‘klik’ sesi duyulması
• Yüz, kulak ve çenede ağrı/sızı
• Sürekli baş ağrısı
• Kulak çınlaması
• Baş dönmesi
• Görme fonksiyonlarında bozulma
• Çiğneme esnasında zorlanma, ağrı hissetme
• Çene kitlenmesi olarak sayılabilir.
• Stres, TME hastalıklarında görülen belirtileri şiddetlendirebilir. 

Travma

Çene kemiği de diğer kemiklerde olduğu gibi travmaya bağlı olarak kırılabilir veya yerinden çıkabilir. 

Çene kemiğinde oluşan hasar sonrası kişide:

• Çene kemiği ağrısı
• Çene çevresinde morarma, çürük oluşumu
• Çenede şişkinlik
• Diş kırılması veya diş kaybı görülebilir. 

Diş ve Diş Eti Problemleri

Çene ağrısı yapabilecek dental problemler şu şekildedir:

• Çürük diş veya dişte apse gelişimi
• Dişin sıcaklığa veya basınca karşı hassas hale gelmesine neden olan diş çatlakları, kırıkları
• Diş eti hastalıkları
• 20’lik diş çıkması
• Diş dizilim bozuklukları
• Diş gıcırdatma 

Genellikle diş ağrısı veya diş etiyle ilgili problem hangi taraftaysa çene ağrısı o yönde olur. Örneğin sağ tarafta yer alan bir diş çürüğü, sağ çene ağrısı yapar. Ağrı genellikle bölgeseldir. 

Eklem ile İlgili Sorunlar

Romatoid artrit, bağışıklık hücrelerinin kişinin kendi vücuduna saldırması sonucu gelişen otoimmün bir eklem hastalığıdır. Romatoid artrit, temporomandibular eklemi tutabilir. Hastalıktan etkilenen eklemde, çenenin sorunsuzca hareket etmesini sağlayan kıkırdak yapı hasar görür. Sonuç olarak kişide çene kemiğinde ağrı görülebilir. 

Bazı Hastalıklar

Günümüzde aşılama sayesinde artık nadiren görülse de kabakulak ve tetanoz gibi hastalıklar çene ağrısı yapabilir.Virüs enfeksiyonu sonucu oluşan bir hastalık olan kabakulak, ağzın yanında yer alan tükürük bezlerinde şişmeye neden olur. Bu hastalıkta çene hareketleri kısıtlanabilir. 

Kalp Krizi

Sol çene altında ağrı, kalp krizinin bir belirtisi olabilir. Kalp krizi sırasında kalbe yakın sinirlerden iletilen ağrı, vücudun başka bir yerindeymiş gibi hissedilebilir. Bu duruma, “yansıyan ağrı” adı verilir. Kalp krizinde sol çene ağrısı veya alt çene ağrısı da yansıyan ağrı olarak karşımıza çıkabilir. Ağrı çenenin yanı sıra omuz ve kolun iç kısmına da yayılabilir. 

Sinüzit

Burun içerisinde ve göz altında yer alan boşluklara sinüs adı verilir. Sinüs boşluklarının iltihaplanması sinüzit olarak adlandırılır. Özellikle kronik sinüzit, çenenin üst kısmında yani çene kökünde ağrı hissedilmesine neden olabilir.

Trigeminal Nevralji

Yüz bölgesinin duyusunu beyne taşıyan sinir trigeminal sinirdir. Kan damarlarının bu sinire bası uygulaması sonucu ağrı oluşabilir. Multipl Skleroz (MS) hastalığı da bu duruma neden olabilir. Trigeminal nevraljide görülen çene ağrısı genellikle tek taraflıdır. Daha çok üst çene ağrısı olarak hissedilen bu ağrı, hastalar tarafından genellikle bıçak saplanması veya elektrik çarpması gibi tarif edilir. Trigeminal nevraljinin neden olduğu çene ağrısı yeme içmeyi imkansız hale getirecek kadar şiddetli olabilir.


Küme Tipi Baş Ağrısı

Küme tipi baş ağrısı, aniden başlayan veya belirli bir düzende görülen bir ağrı tipidir. Bu ağrı, kişiyi gece uykusundan uyandıracak kadar şiddetli olabilir. Küme tipi baş ağrısı, göz ve şakak bölgesinin yanı sıra çenede de ağrı hissedilmesine yol açabilir.

Osteomiyelit

Kemikte görülen enfeksiyonlar osteomiyelit olarak adlandırılır. Osteomiyelitin bir alt grubu olan anaerobik osteomiyelit, çene kemiğini etkileyebilir. Çene kemiğindeki enfeksiyon tedavi edilmezse kemikte kalıcı hasar oluşabilir.

Tümör ve Kistler

Çene kemiğinde, ağız ve yüzdeki yumuşak dokularda tümör ve kist oluşumu gözlenebilir. Odontojenik olarak adlandırılan bu yapılar genellikle kötü huylu değildir. Ancak bu yapılar hızla büyüyerek diş sağlığını etkileyebilir. Bu nedenle odontojenik tümör ve kistlerin cerrahi olarak çıkarılması gerekebilir. 

Çene Ağrısı Nasıl Geçer?

Çene ağrısının kalıcı olarak geçmesi için ağrıya neden olan durumun tespit edilmesi ve tedavisinin yapılması gerekir. Ancak kalıcı çözüme kadar olan süreçte ağrıyı hafifletmeye yarayan bazı uygulamalar vardır. 

• Çenede ağrıyan bölge üzerine ısıtılmış havlu koymak
• Ağrılı bölgeye soğuk uygulaması yapmak (örneğin buz kalıbını bir havluya sararak ilgili bölgeye koymak)
• İbuprofen veya parasetamol içeren ağrı kesicileri kullanmak
• Etkilenen çene eklemine, işaret ve orta parmak ile hafifçe bastırarak ve daireler çizerek masaj yapmak olarak sıralanabilir.
• Çene eklemi bölgesine uygulanan Fizik Tedavi uygulanabilir.

Çene Ağrısı Tedavisi Nasıldır?

Çene ağrısının tedavisi, ağrıya neden olan rahatsızlığa yönelik yapılır. TME hastalıklarının tedavisinde, ağrı kesiciler ve çene eklemini güçlendirici egzersizler kullanılır.

Diş ve diş eti hastalıklarının tedavisi ise diş hekimleri tarafından hastalığa göre ( çürük için kanal tedavisi veya diş çekme, enfeksiyon için antibiyotik vs.) yapılır.

Romatoid artrit otoimmün bir hastalık olduğundan tedavisinde ise bağışıklık baskılayıcı ilaçlar kullanılabilir.

Kalp krizi acil tıbbi müdahale gerektiren bir durumdur. Kalp krizi tedavisinde anjiyo, bypass cerrahi gibi seçenekler mevcuttur.

Sinüzit tedavisi de çeşitli ilaçlar içeren burun spreyleri tercih edilebilir. 

Trigeminal nevralji tedavisinde sinirin beyne sinyal göndermesini engelleyen karbamazepin gibi ilaçlar kullanılabilir. 

Küme tipi baş ağrısı için de hastaya triptan grubu ajanlar reçete edilebilir.

Osteomiyelit tedavisi antibiyotiklerle yapılır.

Odontojenik tümör ve kistlerin ilerleyen dönemde diş sağlığını bozmaması için cerrahi olarak çıkarılması planlanır.

Çene ağrısı tedavisinin başarılı bir şekilde yapılabilmesi için altta yatan hastalığın mutlaka düzeltilmesi veya kontrol altına alınması gerekir. Bunlar yapılmadan uygulanacak ağrı tedavisi efektif olmaz.

Gece plakları kullanılarak tedavi edilebilir.

Okluzal travmalarda selektif aşındırmalar yapılabilir. 



Çene ağrısı genellikle basit bir rahatsızlık olarak görülür. Ancak çene ağrısı, kalp krizi gibi hayatı tehdit eden bir sorunun habercisi olabilir. Bu nedenle, birkaç gün içinde kendiliğinden geçmeyen çene ağrısı olan kişiler; mutlaka bir sağlık merkezine başvurmalı ve gerekli kontrolleri yaptırmalıdır.