Ağız ve Diş Sağlığı Nedir?
Ağız ve diş sağlığı; diş başta olmak üzere diş eti, damak, çene gibi yapılar ile ilgili sorunların çözümünü sağlayan profesyonellik alanıdır. Bu alanın önemi, ağız ve diş sağlığının genel sağlık için ne kadar kritik olduğunun anlaşılması ve bu sağlığı olumsuz etkileyecek şekerli besin tüketimi gibi alışkanlıkların yaygınlaşmasıyla daha da artmıştır.
Ağız ve diş sağlığının farklı alanlarda uzmanlık gerektiren çok sayıda alt dalı vardır. Bu alt dallarından biri ortodontidir. Ortodonti, diş ve çenenin dizilim bozuklukları ile ilgilenir. Pedodonti ya da diğer adıyla pediatrik diş hekimliği ise çocuklarda ağız ve diş sağlığıyla ilgili hem önleyici hem de tedavi edici işlemler yapan alandır. Periodontoloji; dişleri çevreleyen ve destekleyen diş eti, alveolar kemik, periodontal ligament gibi yapılarla ilgilenen ağız ve diş sağlığı alt dalıdır. Endodonti de dişin pulpa, kök gibi bölümlerinin hastalıklarını tedavi eden bölümdür. Ağız ve çene cerrahisi ise ağız içerisindeki yapıların ve çene kemiklerinin hastalıklarını cerrahi olarak düzeltmeyi hedefleyen bir alandır.
Ağız ve Diş Sağlığında Tanı Yöntemleri ve Florence’ın Yaklaşımı
Ağız ve diş sağlığında, oral ve dental hastalıkların teşhisi için başta fizik muayene olmak üzere çok farklı tanı yöntemi kullanılabilir:
- Muayene: Ağız muayenesinde hastanın ağzını genişçe açması istenir. Ağız içerisindeki yapıların ayrıntılı bir şekilde değerlendirilebilmesi için çeşitli el aletleri kullanılır. Muayene sırasında ağızda birikebilecek tükürüğün doğru bir değerlendirmeyi engellememesi için tükürük emici cihaza başvurulur.
- Diş Röntgeni: Diş ve çene kemiklerinin ağız içerisinde yerleştirilen bir sensör ve X ışınları yardımıyla görüntülenmesidir. Röntgen diş hastalıklarının tanısında kullanılabildiği gibi dolgu, diş teli yerleştirilmesi gibi tedavilerin öncesinde hazırlık için de kullanılabilir. Diş röntgenin geleneksel ve panoramik olarak iki farklı türü vardır. Panoramik diş röntgeni, geleneksel olana kıyasla daha az radyasyon içerir.
- Ağız İçi Kamera: İntraoral kamera, ucunda küçük bir ışık kaynağı ve kamera olan bir cihazdır. Bu cihaz dişin yanı sıra ağız içindeki diş eti, damak gibi yapıların incelenmesi için de kullanılır. Bu cihaz sayesinde diş ve diş eti rahatsızlıklarını erken dönemde teşhis etmek mümkün olur. Ağız içi kamera ile elde edilen görüntüler depolanıp saklanabilir. Böylelikle hastalıkların tanısının yanı sıra tedavisindeki ilerlemeyi somut olarak görmek için de faydalıdır.
Florence Hastaneleri gelişmiş alt yapısı ve uzman diş hekimliği kadrosuyla diş hastalıklarının tanısı için donanımlı merkezlere sahiptir. Florence Hastaneleri farklı özellikte çok sayıda röntgen cihazları ile hastaların hızlı bir şekilde diş filmi çekilmesine olanak sağlar. Muayene odalarındaki el aletlerinin yeterli sayıda olması ve intraoral kameraların yaygın kullanımı da hastalıkların teşhisine hem hız hem de doğruluk açısından katkıda bulunur.
Ağız ve Diş Sağlığında Tedavi Edilen Hastalıklar Nelerdir?
Ağız ve diş sağlığı, bebeklik döneminden ileri yaşa kadar üzerinde önemli durulması gereken bir konudur. Ağız ve diş sağlığındaki bozulma beslenmeden estetik görünüme, kalp damar hastalıklarından zatürre gibi solunum rahatsızlıklarına kadar geniş bir yelpazedeki sağlık sorunları ile yakından ilişkilidir.Ağız ve diş sağlığı bölümünün en sık ilgilendiği hastalıklar şu şekildedir:
- Diş Çürümesi: Diş çürüğü; ağız içerisindeki besin artıklarının, bakterilerin ve asidin diş üzerindeki birikmesi ve plak oluşturması sonucu gelişir. Ağız içerisindeki asiditenin dişin mine, dentin ve bağ doku tabakasını aşındırmasıyla da dişte kalıcı hasar meydana gelir. Çürümenin ileri boyutlarında dişte kaviteler yani boşluklar oluşabilir.
- Gingivit: Gingivit ya da diğer adıyla diş eti hastalığı, diş etlerinin iltihaplanmasıdır. Gingivit oluşmasında ağız ve diş bakımının iyi yapılmaması etkilidir. Diş üzerinde biriken plaklar diş etlerinin iltihaplanmasına yol açar. İltihaplanan diş etleri, diş fırçalama ya da diş ipi kullanma sırasında kanayabilir. Tedavi edilmeyen diş eti iltihabı, periodontit adı verilen ciddi enfeksiyonun oluşmasına neden olur.
- Periodontit: Çene kemiklerinde enfeksiyon gelişmesi durumudur. Periodontit, vücutta enfeksiyona karşı sistemik bir yanıtın oluşmasına yol açabilir.
- Diş Taşı: Dişlerde besin artığı, bakteri ve asit nedeniyle oluşan plağın sertleşmesi sonucu diş taşı oluşur. Diş taşı oluşumunun engellenmesi, halihazırda oluşmuş diş taşlarının temizlenmesi çürümenin önlenmesi açısından önemlidir.
- Diş Çatlaması/Kırılması: Diş gıcırdatma, sert kabuklu besinleri ağızda kırma veya çiğneme, ağız bölgesine darbe alma gibi durumlar dişte zarar verebilir. Diş çatlaması veya kırılması hastada oldukça ağrılı bir durum oluşturabilir.
- Diş Hassasiyeti: Dentin hipersensitivitesi ya da diş hassasiyeti olarak bilinen durum, sıcak ya da soğuk besinlerin tüketilmesiyle dişlerde ağrı da rahatsızlık hissedilmesidir. Hassas dişler, kanal tedavisi veya dolgu gibi işlemlerden sonra geçici olarak oluşabilir. Diş hassasiyeti aynı zamanda diş eti hastalığı, dolgunun yanlış/yetersiz yapılması, diş çatlaması gibi durumlara ikincil olarak da gelişebilir. Bazı kişilerde mine tabakasının ince olması da hassas diş problemine neden olabilir. Ayrıca dişlerin çevresindeki alveol kemiğinin erimesi nedeniyle hassasiyet oluşabilir.
- Dizilim Bozuklukları: Diş dizilimi ile ilgili bozukluklar, ağız ve diş sağlığını olumsuz etkileyen ve kişide estetik kaygılar oluşturabilen durumlardır. Ağız ve diş başta olmak üzere genel sağlığın korunması ve kişinin dış görünüşüyle ilgili endişelerinin giderilmesi için dizilim bozukluklarının tedavi edilmesi çok önemlidir. Dizilim bozuklukları tedavisinde diş telinden çene ameliyatına kadar çok sayıda farklı yöntem bulunmaktadır. Hastaya uygun tedavi yönteminin belirlenmesi, hastadaki diziliş bozukluğunun derecesi ve eşlik eden damak/dudak yarığı gibi durumların varlığı ile yakından ilişkilidir. Bazı hastalarda birkaç tedavi yönteminin birlikte kullanılması gerekebilir.
- Ağız Kanseri: Diş eti, dudak, damak, dil, ağız tabanı, damak yapılarından köken alan kanserler; genel olarak ağız kanseri ya da oral kanser olarak adlandırılır. Sigara içmek ev tütün çiğnemek ağız kanseri gelişiminde rol oynayan risk faktörlerindendir.
Ağız ve Diş Sağlığında Yapılan İşlemler ve Tetkikler Nelerdir?
Ağız ve diş sağlığı bölümünde hastalıkların hem tanı hem de tedavisinde farklı farklı işlemler uygulanır. Bu bölümde ayrıca diş beyazlatma gibi estetik yönü de olan işlemler yapılmaktadır. Bölümde sık uygulanan işlemler şu şekilde sıralanabilir:
- Diş Temizleme: Dişlerde biriken plak ve tartarın temizlenmesi, diş çürümesinin önüne geçmek açısından oldukça önemlidir. Ayrıca diş temizliği dişlerdeki lekelerin, diş taşlarının kötü görüntüsünün düzeltilmesini sağlar.
- Diş Beyazlatma: Daha parlak ve beyaz dişlere sahip olmak toplumda oldukça yaygın rastlanan bir istektir. Diş beyazlatma işlemi ile bu isteğe cevap verilebilir. Diş beyazlatma dişleri bembeyaz yapmaz ancak dişlerin mevcut renginin birkaç ton beyazlamasını sağlar. Bu işlem için beyazlatıcı jel veya lazer beyazlatma gibi farklı yöntemler kullanılabilir.
- Diş Çekme: Çocuklarda süt dişlerinin zamanında dökülerek yerine kalıcı dişlerin gelmesi, diş diziliminin düzgün olması için önemlidir. Kendiliğinden dökülmeyen süt dişlerinin çekimi ağız ve diş sağlığı bölümünde sık yapılan işlemlerden biridir. Yetişkinlik döneminde çıkan 20’lik dişler, gerek diş eti altında gömülü kalarak gerek de dizilimi bozacak şekilde çıkarak diş sağlığını olumsuz etkileyebilir. Bu gibi durumlarda 20’lik dişlerin çekilmesi gerekebilir.
Ağız ve Diş Sağlığında Tedavi Yöntemleri ve Florence’ın Yaklaşımı Nedir?
Ağız ve diş sağlığı bölümünde hastanın şikayetine ve sorununa bağlı olarak farklı tedavi yaklaşımları kullanılır. Bölümde sık başvurulan tedavi yöntemleri şu şekildedir:
- Dolgu: Dolgu, diş çürümesi tedavisinde en sık kullanılan yöntemlerden biridir. Dolgu işleminde öncelikle dişin çürük kısımları temizlenir. Dişin çürük kısmı tamamen uzaklaştırıldıktan sonra kalan boşluk dolgu maddeleriyle doldurulur. Dolgu için amalgam, porselen, diş renginde kompozit materyal ve farklı maddeler kullanılabilir.
- Kanal Tedavisi: Diş çürüğü, sızdıran dolgu, travmaya bağlı diş hasarı gibi durumların tedavisinde kanal tedavisi uygulanabilir. Kanal tedavisi ile diş kökündeki enfeksiyon tedavi edilir ve böylelikle dişin ağızda kalması sağlanır. Diş kökü tedavi edilmediğinde diş canlılığını yitirir ve bu gibi durumlarda dişin tamamen çekilmesi gerekebilir.
- Diş İmplantı: Dişte çürümeye veya travmaya bağlı dişte hasar oluşur. Bu hasarın dolgu, kanal tedavisi gibi yöntemlerle tedavi edilemediği durumlarda diş çekimi yapılabilir. Çekilen dişler nedeniyle diş diziliminde boşluklar oluşabilir. Oluşan bu boşlukların doldurulması hem çiğneme gibi fonksiyonların korunması hem de çene ve yüzün estetik görüntüsünün bozulmaması açısından önemlidir. Eksik dişlerin doldurulması için diş implantı uygulanır. İmplant eksik diş bölgesindeki kemik içine çene kemiği ile uyumlu bir şekilde yerleştirilir. Daha sonra bu implant üzerine kron yada köprü protezi yapılır.
- Diş Teli Tedavisi: Diş dizilim bozukluklarının tedavisinde diş teli tedavisine başvurulabilir. Diş teli sayesinde dişlerin birbirine göre olan yerleşimleri düzelir. Dizilim bozuklarının tedavisi hem ağız sağlığının korunmasında hem de estetik kaygıların giderilmesinde önemlidir.
- Çene Ameliyatı: Çene ilerletme veya geriletme başta olmak üzere çene ameliyatları, diş dizilim bozukluğunun dahil olduğu maloklüzyonun tedavisinde yapılır.
Florence Hastaneleri ağız ve diş sorunlarına karşı, deneyimli diş doktorları ile hastanın şikayetleri ve tercihleri doğrultusunda tedavi imkanı sunar. Tedavi yöntemi seçilirken hastaya geçici bir çözüm sunmak yerine kalıcı, uzun süreli ve tekrar gerektirmeyen işlemler seçilir. Hastanın ağız ve diş sorununa göre farklı tedavi yöntemlerinin birleştirilmesi gerekebilir.
Ağız ve Diş Sağlığında Kullanılan Sağlık Teknolojileri Nelerdir?
Ağız ve diş sağlığı bölümünde gerek tanı gerek de tedavi aşamasında çok farklı özellikte cihazlara ihtiyaç duyulur.
Panoramik grafi çekimi yapan röntgen cihazları ile hastalar diş filmlerini daha az radyasyon maruz kalarak çekilebilir. Özellikle uzun süreli diş tedavilerinde tekrar tekrar diş filmi çekimi nedeniyle radyasyon maruziyeti ciddi bir boyutta olabilir. Panoramik grafi cihazı, radyasyon maruziyeti konusunda daha güvenli bir seçenek olduğu kadar tüm dişlerin ve çene kemiklerinin görüntüsünü de sağlar.
Ağız ve Diş Sağlığı için Neden Florence’ı Tercih Etmeliyim?
Florence Nightingale Kadıköy Hastanesi hem çocuk hem de erişkin hastalar için çok sayıda bölümü bünyesinde barındıran bir merkezdir. Ağız ve diş sağlığı bölümünün de yer olduğu Florence Kadıköy Hastanesi, farklı bölümlere konsülte edilmesi gereken hastalar için uygun alt yapıya sahiptir.
Florence Nightingale İstanbul Hastanesi, İstanbul’daki en kapsamlı hastanelerinden biridir. Her bölümde olduğu gibi ağız ve diş sağlığı bölümündeki uzman kadrosuyla hastaların diş problemlerini özel klinik hızında ve titizliğinde çözmektedir.
Florence Nightingale Ataşehir Hastanesi, ağız ve diş sağlığı dahil olmak üzere farklı bölümlerin ihtiyaç duyduğu gelişmiş laboratuvar olanaklarına sahip bir merkezdir. Diş sorunları nedeniyle bu merkeze gelen hastaların tüm işlemleri, başka bir merkeze başvurmaya gerek kalmadan halledilir.
Multidisipliner Bakış Açısıyla Diğer Birimler ile İlişkisi Nedir?
Ağız ve diş sağlığı, tıp bölümleri ile yakın ilişki halindedir. Ağız ve dişlerin sağlıklı olması, kalp damar hastalıklarının önlenmesinde önemli rol oynar. Dolayısıyla kardiyoloji ile ağız ve diş sağlığı yakından ilişkilidir. Örneğin diş sağlığındaki bozulmalar, kalp kasını etkileyerek iltihaplanmaya yol açabilir. Bu gibi durumlar meydana geldiğinde iltihaplanma tedavisinin başarılı olabilmesi için dişlerdeki sorunlar çözülmeli ve iltihaplanmanın tekrar etmesinin önüne geçilmelidir. Kalp damar hastalığı olan kişilerin diş tedavisi öncesi kardiyoloji bölümünden onay alması gerekebilir. Çünkü kalp ve damar hastalıklarının tedavisinde kullanılan kan sulandırıcı (antikoagülan) ilaçlar, kanamaya yatkınlık yapabilir. Bu ilaçları kullanmaya ara vermek veya ilaçların dozunu azaltmak gibi konularda ağız ve diş sağlığı ile kardiyoloji iletişim halinde olmalıdır.
Plastik cerrahi ile ağız ve diş sağlığı da birlikte çalışması gereken iki branştır. Yarık damak/dudak onarımı, çene ameliyatı gibi tedavilerde bu iki branşın multidisipliner yaklaşımı gerekir. Tedavinin tam anlamıyla başarılı olması ve hastanın en optimal tedaviyi alabilmesi için her iki bölüm kontrollerine düzenli olarak gitmesi gerekir.