Damarları Genç Tutmanın Yolları

Kan damarları, yaşam fonksiyonlarının sürdürülmesinde esas olarak görevli yapılardır. Embriyonun oluşumundan yaşamın sonlanmasına kadar besinlerin ve oksijenin vücuda dağılımından, doku ve organların canlı kalmasından sorumludur. Bol su ve meyve sebze tüketmek, günlük yaşamın her anına hareketli aktiviteler eklemek, şeker ve yağ tüketimini kısıtlamak gibi önlemler yeni damarların sağlıklı oluşumuna ve var olan damarların sağlığının korunmasına yardımcı olur.

Damar Sağlığını Korumak İçin 9 Önlem

Damar sağlığı, kalp sağlığı ile doğrudan ilişkilidir. Sigara, stres ve hareketsizlik gibi faktörler; kalp ve damar sağlığı konusunda kötü sonuçlar doğurur. Damar tıkanıklığı, pıhtı atması, ani ölüm gibi durumlar sıklıkla kalp damar problemlerinden kaynaklanır. Damarlarda kireçlenmeye bağlı sertleşme, plak birikmesi ve damar tıkanıklığı kontrol altında olmayan yüksek tansiyon, şeker hastalığı, kolesterol yüksekliği, inme ve kalp krizi ile yakından ilişkilidir. Damar sağlığını korumak ve damarların ömrünü uzatmak yalnızca kalp için değil vücuttaki tüm doku ve organlar için gereklidir. Saç tellerinden ayak tırnaklarına kadar vücuttaki tüm yapılar damarlar ile beslenir ve canlılığını korur. Vücudun her noktasında yer alan damarların korunması ve genç tutulması tüm organların ömrünü uzatmak için önemlidir. Vücuttaki en büyük ve en değerli organlardan biri olan cilt, damarların genç ve sağlıklı olması durumunda canlılık kazanır ve genç bir görünüme katkı sağlar.Damar sağlığını korumak ve kalp krizi gibi istenmedik olayların önüne geçmek için yirmili yaşlarda bile önlem almak önerilir. Bu önlemler yaşam tarzı değişikliği gibi herkes tarafından uygulanabilecek yöntemleri içerebilir. Kalp damar sağlığını korumak, damarları genç tutmak için; yaş, cinsiyet, genetik faktörler gibi değiştirilemeyen bazı risk faktörleri olsa da değiştirilebilir risk faktörlerine dikkat etmek önemlidir. Sağlıklı bir vücut kitle indeksi, obezitenin önüne geçmek ve şeker hastalığından kaçınmak bu yönde atılabilecek adımların başında gelir. Yazının devamında damarları genç tutmak için dikkat edilmesi gereken başlıca noktalara yer verilmiştir.

Fazla Kilolardan Kurtulmak

Fazla kilolu bireylerde kilo kaybı ve sağlıklı beden kitle indeksine sahip olmak, kalp damar sağlığı ile birlikte hemen hemen tüm hastalıkları önlemede en etkili yollardan biridir. Uygun aralıkta bir kilo ile kan basıncı düşer ve böylece yüksek tansiyonun önüne geçilmiş olur. Vücuttaki yağ-kas oranının dengelenmesi ve fazla kilolardan arınmak, vücutta hormonal dengeyi düzenler ve kan şekerini normal sınırlarda tutarak şeker hastalığı riskini azaltır. Yüksek kolesterol ve trigliserid düzeyleri de kilo kontrolü ile dengelenebilir. Sağlıklı beden kitle indeksine ulaşmak için çeşitli beslenme programları, aralıklı beslenme ve detoks diyetler tercih edilebilir. Uzmanların günümüzde sık olarak tavsiye ettiği Akdeniz diyeti uygulaması, kilo vermede etkili olmasının yanında pek çok kronik hastalıktan korunmaya yardımcı olur. Akdeniz diyeti, Akdeniz’e kıyısı olan ülkelerde benimsenmiş, geleneksel besinlerin tüketilmesini kapsar. Çok katı kısıtlamalara sahip bir diyet değildir; fakat rafine şekerlerin, işlenmiş ve paketlenmiş gıdaların tüketiminden mümkün olduğunca kaçınmayı tavsiye eder.

Tansiyon, Kolesterol ve Şeker Düzeylerini Kontrol Altında Tutmak

Sağlıklı bir yetişkinde tansiyon değerinin 120/80 mmHg civarında olması gerekir. 140/90 mmHg üzeri tansiyon, yüksek tansiyon olarak bilinir ve bu sağlık sorunu, vücutta farklı olumsuz sonuçlar doğurur. Damarlarda plak oluşumu, kalp krizi ve inme gibi durumlarda sorumlu tutulan faktör sıklıkla yüksek tansiyondur. Kolesterol yüksekliği de kalp ve damar hastalıklarına zemin hazırlayan risk faktörlerinin başında gelir. Kötü kolesterol düzeyinin yüksek, iyi kolesterol düzeyinin düşük olması kalp damar hastalığı bulunan bireylerin büyük çoğunluğunda karşılaşılan bir durumdur. Sigaradan uzak durmak, düzenli egzersiz yapmak ve beslenme kontrolü, iyi kolesterol düzeyinin yükselmesini sağlayabilir. Balık gibi Omega 3’ten zengin gıdalar ile beslenmek ve B3 vitamini olarak bilinen niasinin yeterli düzeyde alımı da iyi kolesterol düzeyinde artışa yol açabilir.

• Maya
• Süt ve süt ürünleri
• Yumurta
• Et ve sakatat
• Bulgur, kuru baklagiller ve tahıllar
• Ceviz, fındık ve fıstık gibi kuruyemişler olarak sıralanabilir.

Takviye olarak niasin tüketiminde dikkat edilmesi gereken belirli noktalar vardır. Niasinin yiyeceklerle birlikte ya da aç karnına alınması önerilmez. Aç karnına alınan niasinin mide bulantısı, karın ağrısı, ishal, kaşıntı ve kalp hızında artış gibi yan etkileri olabilir. Açlık kan şekeri düzeyinin sağlıklı bir insanda 100 mg/dL’nin altında olması beklenir. Yüksek kan şekeri, uzun vadede kan damarlarına, kalp ve böbrek başta olmak üzere organlara ve diğer dokulara zarar verebilir. Kan şekeri düzeyi, özellikle tip 2 diyabet olarak bilinen şeker hastalığı türü, yaşlanma, bel bölgesinde yağlanma, kötü beslenme ve hareketsizlik gibi durumlarda artış gösterebilir. Şeker ve karbonhidrat tüketiminin kontrolsüz olması, insülin direncine yol açabilir. İnsülin direnci de tip 2 diyabet ve metabolik sendrom ile yakından ilişkilidir. 

Sigara Gibi Kötü Alışkanlıklardan Uzak Durmak

Sigara kullanmak ve pasif içicilik, bilinen diğer ilişkili hastalıklar gibi damar hastalıklarında da sorumlu tutulur. Sigara, içinde bulunan tütün ile birlikte binlerce kimyasal, akciğerler ile tüm vücuda yayılır ve zamanla tüm hücrelerde yaşlanma ve ölüme yol açar. Aktif içici olunmasa bile sigara dumanına maruz kalmak, özellikle küçük yaşlardan itibaren sigara içilen ortamlarda bulunmak damar sağlığını ciddi düzeyde etkiler. Kalp hastalıkları, kanser ve inme riski; sigara dumanına maruziyet ile belirgin artış gösterir.

Sağlıklı Beslenme Planı Oluşturmak

Kalp ve damar sağlığı için geliştirilmiş beslenme modelleri, günümüzde sıklıkla tercih edilir. Balık, kümes hayvanları, kabuklu yemişler, bitkisel yağlar, doğal süt ürünleri, kepekli tahıllar, baklagiller ve renkli meyve ve sebzeler; tüketilmesi önerilen besinlerdir. İşlenmiş gıdalar, şeker ve karbonhidrat oranı yüksek gıdalar, yağlı kırmızı et ve tuz ise tüketimi sınırlandırılması gereken besinler arasındadır. Polifenol düzeyi yüksek besinler yüksek tansiyonu önleyerek damar sertliğinin önüne geçebilir. Polifenol, bitkilerde bulunan doğal kimyasal maddelerdir ve bitkisel yağlar arasında yer alan zeytinyağı, en iyi bilinen kaynaklarındandır. Polifenolden zengin gıdalar bitkisel bileşiklerdir ve bunlar sıklıkla antioksidan özellikler de barındırır. Ceviz, fındık, siyah ve yeşil çay, sızma zeytinyağı; polifenolden zengin besinler arasında yer alır.

Tuz Kullanımını Kısıtlamak

Zerdeçal, karabiber, kırmızı biber, kekik, çörek otu gibi baharatlar ile yemeklere aroma kazandırmak hem fazla tuz tüketiminin önüne geçer hem de yeni tatların deneyimlenmesi ile sağlıklı beslenme alışkanlığı kazanmayı kolaylaştırır. Uzun vadede yüksek miktarlarda tuz tüketimi, yüksek tansiyona yol açabilir. Yüksek tansiyon ile birlikte damar duvarında hasarlanma ve fonksiyonunda bozulmalar olabilir. Vücutta ödem ve böbrek fonksiyon kaybı yüksek tuz tüketiminin olumsuz sonuçları arasındadır.

Hareketli Olmak

Hareketli bir yaşam tarzı, kilo kontrolünü sağladığı gibi yeni ve sağlıklı damarların gelişimi için de önemlidir. Yarışmalı sporlar aynı zamanda adrenalin deşarjına yol açarak kalp için risk yaratabildiğinden yarışmalı sporlarara egzersiz planında daha az yer vermek doğru olabilir.

Stresi Yönetebilmek

Stresli bir hayattan uzak durmak, her zaman mümkün olmasa da stres ile başa çıkmak mümkündür. Stres ile başa çıkmanın yolları, kişiler arası farklılık göstermekle birlikte başarılı olunduğunda hastalıklara yakalanma riski belirgin oranlarda azalır ve hastalıkların tedavisinde alınan sonuçlar da iyileşir. Damarları ve dolayısıyla bedeni genç tutmak için stres yönetimi esastır ve gerekli durumlarda bir uzmandan destek alınması mutlaka önerilir.

Uyku Düzeni Oluşturmak

Yeni çalışmalar sonucunda elde edilen kanıtlara göre uyku ile damarlarda sertleşmeye ve damar sağlığı kaybına yol açan mekanizmaların önüne geçilebildiği görülmüştür. Kaliteli uyku, kalp ve damar sağlığı için önemlidir. Uyku esnasında beyin tarafından düzenlenen çeşitli mekanizmalar ile kan damarlarının hasardan korunabildiği belirlenmiştir. Hafif tempolu egzersizler ve açık alanlarda yürüyüşler, uyku kalitesini artırmak ve sağlıklı bir şekilde uykuya dalmak için en iyi yoldur. Hareketli bir yaşam tarzı uyku kalitesini artırdığı gibi stres düzeyini azaltmada da yardımcı olur.

Kalp Kontrollerini Aksatmamak

Kalp kontrollerinin düzenli olarak yapılması hastalıkların erken tanınması ve tedavisinde önemlidir. Kalp ve ilişkili yüksek tansiyon, hiperkolesterolemi ve diyabet gibi hastalıklarda verilen tedavi planına uyum sağlamak, ilaçları düzenli kullanmak ve hastalığın önemsenmesi önemlidir.Yaşlanma, önlenebilen bir süreç değildir; fakat sağlıklı yaşlanmak mümkündür. Yaşlanmak, artık bir hastalık olarak değil yaşamın doğal bir parçası olarak kabul edilir ve beklenen bir süreçtir. Damarları genç tutmak için önlem almaya genç yaşlarda başlanmalı ve yaşam boyu sürdürülmelidir. Bahanelerden kurtulmak ve harekete geçmek için hiçbir zaman geç değildir ve sağlıklı yaşlanmak her birey için mümkündür.Uzun ve sağlıklı bir yaşam sürdürmek için; günlük yaşam aktivitelerini sınırlandıran, hayat kalitesini düşüren semptomlar varlığında bir uzman görüşüne başvurmak ve sağlık muayenelerini aksatmamak önerilir.