Bebeklerde İnek Sütü Alerjisi Neden Olur?

İnek sütü alerjisi, süt ya da sütten yapılmış gıdalar tüketildiğinde bağışıklık sisteminin normal olmayan bir cevap vermesi durumudur. Normal şartlarda bağışıklık sistemi bu gıdalara karşı reaksiyon göstermezken, inek süt alerjisi olan kişilerde güçlü yanıt görülür. Belirtiler orta ya da ağır seyredebilir. Belirtiler arasında kusma, ciltte döküntü, nefes darlığı bulunur. Çocuklarda en sık rastlanan gıda alerjisi türü inek sütü alerjisidir. 1 yaşın altındaki bebeklerin yaklaşık %7'sinde inek sütü alerjisi olduğu düşünülür. Birçok çocukta inek sütü alerjisi 5. yaşa yaklaşırken geriler. İnek sütünün yanı sıra; koyun ve keçi sütünün de çocuklarda alerjiye neden olduğu bilinir.

İnek Süt Alerjisi Nedir?

İnek süt alerjisi, bağışıklık sistemi hücrelerinin sütte bulunan bazı proteinlere karşı geliştirdiği reaksiyondur. Alerjisi olmayan sağlıklı kişilerde inek sütü herhangi bir soruna neden olmaz. İnek sütü alerjisi olan bebeklerde ise bağışıklık sistemi immünoglobulin E (IgE) adı verilen bir molekül üreterek, inek sütüne karşı reaksiyon gösterir. Bu reaksiyon sonucu, vücudun bağışıklık hücreleri histamin ve başka kimyasallar salgılayarak çeşitli alerjik belirtilere sebep olurlar. Bu belirtiler; kusma, hırıltılı nefes alıp verme, kurdeşen olabilir. İnek sütü alerjisi, bazı ciddi vakalarda anaflaksi adı verilen ve hayatı tehdit eden bir alerjik reaksiyona da neden olabilir.

İnek Sütü Alerjisinin Belirtileri Nelerdir?

İnek sütü alerjisinin belirtileri bebekten bebeğe değişebilir. Belirtiler, süt ya da sütten yapılmış gıdaları tükettikten hemen sonra ortaya çıkabildiği gibi; gıdayı tükettikten bir süre sonra da görülebilir. 

• Ciltte döküntüler
• Hırıltılı nefes alıp verme, solunumda sıkıntılar
• Ağız ya da dudağın etrafında karıncalanmalar, kaşıntılar
•  Ağızda, boğazda ya da dilde kızarıklık; şişlik
• Öksürük ya da nefes darlığı
• Kusma

• Sulu dışkı, ishal, dışkıda kan
• Karın ağrısı
• Burun akıntısı
• Gözlerde sulanma
• Tansiyon düşmesi
• Kolik

İnek sütü alerjisi bazı durumlarda anafilaksi adı verilen ciddi bir alerjik reaksiyona neden olabilir. Süt ya da sütten yapılmış gıdanın tüketiminden hemen sonra meydana gelen bu durum; solunum sıkıntısı, yüzün kızarması (al basması), tansiyonun düşmesi ile karakterizedir. Bu reaksiyon sonucu solunum yolu daralarak hava girişi engellenebilir. Acil müdahale gerektirir.

İnek Sütü Alerjisi Neden Olur?

İnek sütü alerjisinin başlıca oluşma nedeni, sütün içerisinde bulunan iki proteinin bağışıklık sistemi tarafından yabancı madde olarak algılanıp, onlara karşı reaksiyon göstermesidir. Bu proteinler; whey ve kazein proteinleridir. Whey proteini sütün sıvı kısmında bulunur, süt kesildikten sonra sıvı kısımda kalır. Kazein ise sütün katı kısmında yer alır, süt kesildikten sonra topaklanan katı kısımda bulunur. Bebeklerde inek sütü alerjisi; bu proteinlerden yalnızca birine karşı gelişebileceği gibi, her iki proteine karşı da alerji gelişebilir. Günümüzde bu proteinlerin yalnızca süt ve süt ürünlerinde değil; aynı zamanda bazı hamur işi ve işlenmiş gıdalarda da bulunduğu unutulmamalıdır.

İnek sütü alerjisinde yaş önemli bir etkendir. Henüz sindirim sistemi çok gelişmemiş olan bebeklerde ve çocuklarda daha sık rastlanır. Yaş aldıkça süte karşı oluşan alerjik reaksiyonlar azalır. İnek sütü alerjisi olan çocuklar genellikle başka alerjenlere karşı da alerji geliştirirler. Atopik dermatit adı verilen cilt hastalığına sahip çocuklarda gıda alerjisi gelişme riski yüksektir. Ailedeki alerjik reaksiyon geçmişi de önemli bir faktördür. Anne ya da babasında egzama, astım gibi alerjik reaksiyonu olan bebeklerin süt alerjisi geliştirme riski, ailesinde alerji geçmişi olmayan bebeklere göre daha yüksektir.

İnek Sütü Alerjisinin Tanısı Nasıl Konulur?

Gıda alerjilerinde, alerjinin hangi besine karşı geliştiğini belirlemek her zaman kolay değildir. Tanı genellikle alerji uzmanının bebekteki belirti ve bulguları değerlendirmesiyle, fiziki muayeneyle, bebeğin ya da emziren annenin yediği gıdaların incelenmesiyle bulunur. İnek sütü alerjisi şüphesi bulunan durumlarda bebeğin ya da emziren annenin süt ve süt mamulleri, gerekli durumlarda diyetinden çıkarılır. Buna eliminasyon diyeti denir. Bu ürünler diyete daha sonra eklendiğinde tekrar alerjik reaksiyon gerçekleşiyorsa inek sütü alerjisi tanısı konulur. Tanı konulmasında ayrıca dışkı testi, cilt testi ya da kandaki IgE miktarının belirlenmesi için kan tahlilleri de istenebilir. Ancak bu testler kesin tanı konulmasında yeterli değildir. Kesin tanı, belirti ve bulguların detaylıca değerlendirilmesiyle alerji uzmanı hekim tarafından konulur.

İnek Sütü Alerjisinin Tedavisi Nasıl Yapılır?

İnek sütü alerjisinin tek tedavi yöntemi, diyetten süt ve sütten yapılmış gıdaların çıkarılmasıdır. İnek sütü alerjisinden korunurken farkında olmadan sütten yapılmış bir besin ya da süt proteini içeren işlenmiş bir gıda alınabilir. Bu durumlarda hafif alerjik belirtilerin giderilmesine anti-histaminik ilaçlar kullanılır. Anaflaksi gibi ciddi bir reaksiyon gelişmesi durumunda ise acil müdahale sırasında damardan adrenalin enjekte edilir.

İnek Sütü Alerjisi Olan Bebeğin Annesi Emzirme Döneminde Nasıl Beslenmelidir?

Süt ya da süt mamullerinde bulunan süt proteinleri anne sütüne de geçebilir. Bu nedenle bebeğinde süt alerjisi olan anneler emzirme döneminde diyetlerine dikkat etmelidir. Kimi durumlarda ise bebekte bulunan inek sütü alerjisi, anne sütünden ve annenin beslenmesinden etkilenmez. Bu durumda emziren annenin özel bir diyet uygulaması gerekmez. Anne sütüyle beslenen ve annenin beslenmesiyle alerjisi tetiklenen bebeklerde ise, emziren anne diyetinden süt ve sütle yapılan gıdaları çıkarmalıdır. Ancak bu; geniş anlamda birçok gıdanın yasaklanması anlamına gelmemelidir. Özellikle inek sütü ve inek sütünden yapılmış peynir, tereyağ, yoğurt, krema, dondurma gibi sütten yapılmış gıdaların tüketilmemesi önemlidir. Bunun yanı sıra piyasada bulunan laktoz ya da laktat içeren işlenmiş ürünler, protein tozları, yapay peynir tozları gibi süt proteini bulunan gıdalardan uzak durulmalıdır. Marketten alınan ürünlerde 'süt ürünü değildir' ibaresi bulunsa da; ürünün süt proteinlerini içerip içermediği, ürün içeriğinden kontrol edilmelidir.

Emziren anne ve bebek, süt ve sütten yapılan ürünlerin tüketiminin kesilmesi sırasında takviye alabilir. Sütte yüksek miktarda bulunan kalsiyum gibi bazı minerallerin eksikliğinin oluşmaması için takviye kalsiyum alınması önerilir. Diyet sırasında dışarıda yemek yerken de dikkat edilmelidir. Örneğin; sipariş verilen etin üzerinde tereyağ olmamasına; ya da sütte terbiye edilmiş bir etin tercih edilmemesine özen gösterilmelidir.

İnek Sütü Alerjisi Olan ve Anne Sütü Alamayan Bebeklerde Beslenme Nasıl Olmalıdır?

Emzirme ile anne sütü alamayan bebeklerde inek sütü alerjisi olması durumunda ise formül mamalar kullanılabilir. Hipoalerjenik formül mamalar sütten yapılır. Bu mamalarda bulunan süt proteinleri enzimler yardımıyla parçalanarak alerjik bebekler için uygun hale getirilir. Yarı hidrolize olarak adlandırılan formül mamalar tam olarak hipoalerjenik değildir, alerjik reaksiyona neden olabilirler. Amino asit bazlı formül mamalar ise sütten yapılmaz. Bu mamalar proteinlerin amino asitlere ayrılmış en küçük halini barındırırlar. Bu nedenle, amino asit formül mamalar inek sütü alerjisi olan ve anne sütü alamayan alerjik bebekler için en az riski taşıyan formül mama türüdür.

Bebeğiniz anne sütü alırken ya da süt ürünleri tüketirken; kusma, kolik, döküntü gibi belirtiler ortaya çıkarıyorsa, inek sütü alerjisi açısından değerlendirilmesi gerekebilir. Bir alerji uzmanının değerlendirmesiyle, bebeğinizdeki süt alerjisinin tanısının konulmasını sağlayabilirsiniz. Gerekli önlemleri alarak bebeğinizin sağlıkla ve mutlulukla gelişmesine tanık olabilirsiniz. Sağlıklı günler dileriz.

Bebeklerde inek sütü alerjisi ile ilgili merak ettiğiniz konuları Grup Florence Nightingale Hastaneleri’nin uzman ekibine sorabilir, sorunuzla ilgili öneriler isteyebilirsiniz. Bize ulaşmak için web sitemizde yer alan iletişim formunu kullanabilir ya da 444 0436 numaralı telefonu arayabilirsiniz.