Akciğer Kanserinin Metastaz Yaptığı Durumlar Nedir?

Akciğer metastazları, akciğerlerde oluşan kötü huylu tümör hücrelerinin zamanla bölgesel ya da dolaşım yoluyla diğer doku ve organlara sıçrayıp yayılmasıdır.

Akciğer Metastazı Nedir?

Metastaz, kanser hücrelerinin kötü huylu ana tümörden ayrılıp vücudun kan dolaşımına veya lenfatik sistemine girerek zamanla vücut içerisinde yayılmasıdır. Kan ve lenf dolaşımı vücudun her yerine dağıldığından dolayı vücudun herhangi bir yerinde oluşan tümörlü hücreler dağılarak yeni tümörler oluşturabilir. Buna uzak metastaz denir. Çoğu hücrenin belirli bir yaşam ömrü vardır. Hücreler öldükçe yerine yenileri oluşur. Ancak kanserli hücreler ölmeden çoğalmaya devam eder ve bu hücre toplulukları tümörleri oluşturur. Tümörler büyüdükçe daha fazla alana ihtiyaç duyar ve diğer alanlara yayılmaya başlarlar.

Kötü huylu tümör hücresi vücudun hemen hemen her yerine yayılma eğilimindedir. Ancak bazı kanser türlerinin vücudun belirli bölgelerine yayılma olasılığı daha yüksektir. Bu kanser türlerinden biri olan akciğer kanseri, metastaz yoluyla özellikle beyne, kemiklere, karaciğere ve böbrek üstü bezlerine yayılım gösterebilir. Bu artık 4. evre bir akciğer kanseridir. 4. evre akciğer kanserinde kanser, etkilediği bölgelerden çıkarak diğer bölgelere sıçramaya başlar.

Akciğer kanseri lenf bezlerine sıçrama yoluyla diğer doku ve organlara yayılarak, vücutta birden fazla tümör oluşturabilir. Bunlara ikincil tümör denir. Örneğin beyne yayılan bir akciğer kanseri, beyin kanseri değil akciğer metastazı olarak bilinir. Metastatik akciğer kanseri hücreleri tıpkı orjinal akciğer kanseri hücreleri gibidir. Bu nedenle bir patolog kanserli hücreyi mikroskop altında inceleyerek durumu teşhis edebilir.Metastatik akciğer kanserini teşhis etmek için çeşitli yöntemler vardır.

• Kan testleri: Doktorunuz eğer bir akciğer metastazından şüphelenirse, ilk olarak kan testi isteyebilir. Akciğer metastazı kandaki değerlerde anormallikler meydana getirebilir. Ancak her anomali metastaz olduğu anlamına gelmeyebilir. Bundan dolayı doktorunuz, durumu daha net anlamak için daha kapsamlı testler isteyebilir.
• Kemik taramaları: Kemik taramasında, kemiklerin içini incelemek için radyoaktif bir madde kullanılır. 
• Manyetik rezonans taramaları (MR): Metastatik akciğer kanserini teşhis etmek için kullanılan bir diğer yol manyetik rezonans taramalarıdır. Bu yöntem manyetik alan kullanarak tümörün yerinin ve boyutunun görülmesini sağlayabilir.
• Pozitron emisyon tomografisi (PET) taramaları: PET taraması ilk olarak hastaya radyoaktif bir maddenin enjekte edilmesi ile başlar. Daha sonra radyoaktif  maddenin kanserli hücrelerin bulunduğu ortama yerleşerek kanserin varlığını ve yerini göstermesinde yardımcı olabilir. 
• Bilgisayarlı tomografi (BT): Doktorlar akciğer kanserinin veya metastatik akciğer kanserinin yerini ve boyutunu görmek için bilgisayarlı tomografiyi kullanabilir. Bu tarama yöntemi farklı açılardan gelen x-ışınlarını kullanarak bölgenin fotoğraflarını çeker. Daha sonra bu fotoğrafları daha ayrıntılı incelenmesi için 3 boyutlu bir görüntü elde edecek şekilde birleştirir. Akciğer kanserinin beyne, karaciğere, lenf bezlerine veya adrenal bezlere sıçrayıp sıçramadığını anlamak için kullanılabilir

Akciğer Metastazı Belirtileri

Akciğer metastazı her zaman belirti göstermeyebilir. Eğer belirti olursa bu spesifik olarak vücudun etkilenen bölgesine bağlı olarak ortaya çıkar. Akciğer kanseri metastazının başlangıçtaki semptomları genel olarak göğüs kısmında başlar ve ilerler.

• Nefes darlığı
• Kronik öksürük
• Göğüs ağrısı
• Baş ağrısı
• Bir uzuvda güçsüzlük 
• Baş dönmesi ve denge sorunları
• Sırt ve kalça kemiklerinde ağrı
• Boyunda hissedilen şişmiş lenf düğümleri
• Yorgunluk ve halsizlik
• Açıklanamayan kilo kaybı

Ancak kanserli hücreler metastaz yapmaya başladığında semptomlar daha karmaşık ve kapsamlı hale gelebilir. Bu semptomlar kanserin yayıldığı bölgeye göre değişebilir.

• Böbrek üstü bezlere yayılma belirtileri: Eğer kanserli hücreler böbrek üstü bezlerine yayıldıysa bu genelde belirti göstermeyebilir. Ancak tümör büyüdükçe bu durum sırtta ve karın kısmında ağrıya sebep olabilir. Kanser her iki böbrek üstü bezine yayılırsa iştahsızlık, halsizlik, yüksek ateş, mide bulantısı gibi semptomlara yol açan ve adrenal yetmezlik olarak bilinen addison hastalığı (adrenal bezlerde yeterli hormon üretilememesi) oluşabilir.
• Kemiklere yayılma belirtileri: İlerlemiş bir akciğer kanserine sahip bireylerde kemik metastazı görülme olasılığı oldukça yüksektir. Özellikle pelvis (leğen kemiği), üst kol kemikleri ve omurgada yayılım görülebilir. Akciğer kanseri kemik metastazı şiddetli ağrı ve travmaya bağlı olmadan ortaya çıkan kemik kırıkları ile kendini gösterebilir. 
• Beyne yayılma belirtileri: Akciğer kanseri beyin metastazı gerçekleştirebilir. Akciğer kanseri beyin metastazı ana belirtileri yorgunluk, mide bulantısı, karıncalanma, ani nöbetler, kusma ve kafa karışıklığı olarak ortaya çıkabilir. Ayrıca beyin metastazları ruh hali değişimlerine ve felce de neden olabilir.
• Lenf düğümlerine yayılma belirtileri: Akciğer kanserinin lenf metastazı geliştirdiğinin ana belirtilerinden biri koltuk altı ve boyundaki büyümüş ve genişlemiş lenf düğümleridir. Ancak bu lenf düğümleri diğer sağlık sorunlarından dolayı da şişebilir. İç organların etrafında olan lenf bezi metastazları görüntüleme yöntemleri ile tespit edilir. 
• Karaciğere yayılma belirtileri: Akciğerdeki kanserli hücreler kan dolaşımı yoluyla karaciğere sıçrayabilir. Bu durum kendisini kilo kaybı, iştahsızlık, sarılık, cilt kaşınması ve göbek şişmesi ile gösterebilir. Akciğer karaciğere metastaz yaptığında, karaciğer boyutu normalden daha büyük ve sert hale gelebilir ve bu durum dışarıdan dokunularak hissedilebilir. Eğer karaciğer önemli ölçüde büyümüşse, bu metastazın ilerlediği anlamına gelebilir. 

Akciğer Metastazı Görülen Organlar

Akciğer kanseri ileri evrelerde metastaz yaparak birçok doku ve organa yayılabilir. Ancak vücudun başka bir bölgesinde gelişen metastatik tümör, akciğerdeki tümörlü hücrelerden yayılım gösterdiği için hala akciğer kanseri olarak kabul edilir.

• Böbrek üstü bezleri
• Kemikler
• Beyin
• Diğer akciğer
• Lenf düğümleri
• Karaciğer
• Plevra (Akciğerin etrafındaki zar)

Akciğer metastazlarının yayılma hızı hastadan hastaya göre değişiklik gösterebilir. Ancak genel olarak akciğer kanseri hızla gelişen ve yayılan bir kanser türüdür. Tedavi yöntemleri akciğer metastazının derecesine, konumuna ve hastanın genel sağlık durumuna göre şekillenebilir.

• Kemoterapi: Kanserli hücreleri yok etmek için birincil tedavi yöntemi olarak kullanılabilir. Akciğer metastazlarını ilaç yoluyla tedavi etmeyi amaçlar.
• Radyasyon tedavisi: Hasarlı bölgeye yüksek enerjili x-ışınları gönderilerek, tümörlü hücrelerin öldürülmesi veya büyümelerinin durdurulması hedeflenir.
• İlaçlar: Kişinin semptomlarını hafifletmek için kemoterapötik olmayan ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar özellikle ağrıları dindirmek ve epilepsi nöbetlerini kontrol altında tutmak için doktor tarafından reçete edilebilir. 

Akciğer metastazı başladıysa bu akciğer kanserinin son evresinde olduğunu gösterebilir. Akciğer metastaz yaşam süreleri, hastalarda hangi organlara ne derece metastaz yaptığına bağlı olarak değişebilir. Akciğer metastazı erken evrelerde fark edilirse, tedavi daha etkili olabilir. Bundan dolayı erken teşhis kanserin büyümesini ve yayılmasını engelleyebilir. Akciğer metastazı belirtilerine sahip olduğunuzu düşünüyorsanız erken teşhis için en kısa zamanda doktorunuza başvurmayı ihmal etmeyin.