Uyku Felci Nedir? Uyku Felci Neden Olur?

Günümüz modern yaşamının getirdiği uyku bozuklukları nedeniyle birçok hastalık ortaya çıkabilmektedir. Bunun temel sebebi düzensiz yaşamın ortaya çıkardığı yetersiz uyku uyuma problemidir. Düzensiz uykunun yanında stresli yaşam ve psikolojik güçlüklerin de yaşanması uyku felcinin tetikleyicisi olabilir. Özellikle ilk ortaya çıktığı ergenlik çağında daha korkutucu olan uyku felci, insan yaşamını tehdit edici bir durum değildir. Ancak insanların buna neyin sebep olduğunu bilmemesi korkutucu olabilir. Çünkü insanlar uyku felci geçirirken hareket etmek isterken edemezler veya konuşmak isterken konuşamazlar. Yarı uyku halinde geçici kas kaybının neden olduğu uyku felci ile ilgili tüm bilgiler yazımızda ayrıntılı olarak yer almaktadır.

Uyku Felci Nedir?

Uyku felci, halk arasında karabasan olarak bilinen uyku sırasında rüya döneminde kaslardaki fizyolojik felcin uyanınca da bir süre devam etmesidir.Kişinin bilinci kasların atomisiden daha önce açılır ve uyanıkken hareket eder. Genellikle uykuya dalmak üzereyken, uykuya daldıktan hemen sonra veya uyanma esnasında gerçekleşir. Kas kaybına ek olarak insanlar uyku felci dönemlerinde halüsinasyonlar da görebilirler. Uyku felci geçirmek çok olağan bir durumdur ve insanlar ilk defa 14 ila 17 yaşları arasında uyku felci geçirirler. Kas kontrolünün kaybedilmesinden dolayı hareket edememe hissi ortaya çıkar.Herhangi bir duyu farkındalığı kaybolmamış olsa dahi bireyler üzerlerinde bir baskı varmış gibi hissederler. Halüsinasyonlara ve baskıya yoğun bir korku durumu eşlik edebilir. Parasomni, uyku sırasında istenmeyen durumların ortaya çıkması olarak tanımlanan bir durumdur. Uyku felci ne demek sorusuna bir parasomnidir şeklinde de yanıt verilebilir. Uyku döngüsünün hızlı göz hareketi yani REM aşamasında uyku felci ortaya çıktığından, REM parasomnisi olarak da tanımlama yapılabilir. İnsanların yaklaşık olarak yüzde 5 ila yüzde 40’ının bu durumu yaşadığı araştırmacılar tarafından kanıtlanmıştır. Genellikle ergenlik döneminde başlayan uyku felci, 20 ve 30’lu yaşlarda daha sık görülebilir.

Uyku Felci Belirtileri Nelerdir?

Uyku felci tıbbi bir acil durum değildir, çok karakteristik belirtileri vardır ve bu belirtilere aşina olmak insanların daha rahat hissetmelerini sağlayabilir. Uyku felcinin bir bölümünün en yaygın belirtisi hareket edememe veya konuşamamadır. Bu bölüm birkaç saniye veya birkaç dakika sürebilir.

• Sanki bir şey tarafından aşağı doğru itiliyormuş gibi hissetmek,
• Uyunulan odada bir varlık ya da bir cisim varmış gibi hissetmek,
• Bu duygu karmaşasından dolayı korkmak,
• Uyku sırasında, uykudan hemen önce veya hemen sonra halüsinasyonlar görmek en yaygın belirtiler arasında yer alır.

Bunun dışında her bireyde rastlanmasa da:

Uyku felci sırasında beynin normalde göz ardı etmiş olduğu günlük tehdit edici olmayan sesler, duyumlar ve diğer uyaranlar orantısız şekilde önemli hale gelir. Bu nedenle uyku felci sırasında yaşanan duygular çok yoğunlaşır ve bu belirtiler ortaya çıkar. Belirtilerin ortadan kalkması için bireyin kendi kendini hareket ettirmesi veya bir başkasının bireye dokunması gerekir. Bir kısım bireyler neler olduğunun farkında olmasına rağmen hareket edemeyebilir veya konuşamayabilir. Hatta uyku felci tamamlandıktan sonra ayrıntıların hatırlanması da olası durumlar arasındadır. Nadir durumlarda korku ve endişeye sebebiyet verebilecek halüsinasyonlar ortaya çıkabilir ancak bu halüsinasyonlar zararsızdır.

Uyku Felci Neden Olur?

Uyku felci nedenleri kesin olarak bilinmemektedir. Her yaştan çocuk ve yetişkinler bu durumu yaşayabilir. 

• Uykusuzluk yaşayanlar,
• Narkolepsi (Uyku durumu bozukluğu) olanlar,
• Anksiyete bozuklukları yaşayanlar,
• Alkol kullanımı

Bunların dışında kötü uyku hijyeni veya kaliteli uyku için gerekli olan uyku alışkanlıklarına sahip olmamak uyku felçlerine nede olabilir. Yapılan çalışmalar uyku apnesi gibi uyku bozukluklarının da uyku felcine neden olabileceğini göstermiştir. Düzenli bir uyku alışkanlığının ardından uyku alışkanlıklarının bozulması da bu durumu ortaya çıkarabilir. Gece vardiyalarında çalışmak veya seyahatler sırasında saat değişiklikleri yaşamak uyku felçlerine davetiye çıkarır. Her ne kadar birtakım çalışmalar uyku felcinin kalıtsal olabileceği yönünde olsa da uyku felci sebepleri açısından kesin bir kanıt elde edilememiştir.

Uyku Felci Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Uyku felci nasıl geçer sorusuna kesin bir yanıt vermek her zaman mümkün değildir. Ancak en iyi tedavi yöntemi uyku felcini ortaya çıkaran nedeni ortadan kaldırmaktır. Uyku yoksunluğu uyku felcine neden olabilir, bunu önlemek için ihtiyaç olan süre kadar uyumak gerekir. Narkolepsisi olan bireyler genellikle uyku felci yaşarlar. Bunun ortadan kaldırılması için narkolepsi tedavisi uygulanması gerekir. Eğer uyku felci diğer hastalıklarla ilişkili değilse çoğunlukla bir tedavi uygulanmaz. Düzenli ve yeterli bir uyku ile hijyenik bir uyku ortamının sağlanması uyku felcinin ortadan kalkmasını sağlayabilir.

Uyku Felci Öldürücü Müdür?

Uyku felci çoğu insan için ciddi bir sorun değildir. Tıbbi olarak iyi huylu bir durum olarak sınıflandırılır ve genellikle önemli sağlık sorunlarına neden olacak şekilde sık olmaz. Sürekli uyku felci geçirmek insanların zaman zaman psikolojik olarak endişeli hissetmelerine neden olabilir. Ancak psikolojik olarak hissedilen bu rahatsızlıkların veya uyku felcinin ölüme yol açması mümkün değildir. Bireylerin bir kısmında uyku felcinden daha önemli uyku sorunları vardır. Bu sorunlar uyku felci ile birleştiğinde daha sıkıntılı sonuçlar doğurabilir. Uyumak, yatmak, uykuya dalmayı zorlaştıracak zihinsel düşüncelere dalmak veya uyku kalitesini düşürücü ortamlarda bulunmak önemli sağlık sorunlarına neden olur. Çünkü insan bedeni en iyi uyku halindeyken zihinsel ve fiziksel olarak dinlenir. Bunun en üst düzeyde sağlanabilmesi için düzenli uyumak çok önemlidir.

Uyku Felci İçin Hangi Doktora Gidilmeli?

Çoğu durumda uyku felci insan sağlığını etkileyen bir durum olmasa da sürekli uyku felci insanları psikolojik olarak etkileyebilir ve bu durumun önlenmesi için tavsiye almaya ihtiyaç duyabilir. Her ne kadar uyku felci sağlığı tehdit edici bir unsur olmasa da uyku bozuklukları sağlığı tehdit edici sorunlara yol açabilir. Böyle durumlarda bir nöroloji uzmanı ile görüşmekte fayda vardır. Uyku bozukluklarının tespiti için nöroloji uzmanı uyku felcinin ne zaman başladığı hakkında bireyden bilgi alır. Ne sıklıkla meydana geldiği ve ne kadar sürdüğü konusunda birtakım bilgiler daha gerekir. Bunun yanında kullanılan ilaçlar ve geçmiş sağlık öyküsü hakkında da sorular sorulabilir. Bireylerin başka bir uyku bozukluğu problemi yaşıyor olmaları halinde bunu belirtmeleri önemlidir. Çünkü narkolepsi gibi bozukluklar uyku felçlerine yol açabilir. Bireylerin durumuna göre polisomnografi adı verilen uyku uygulaması yapılabilir. Bu uygulamanın amacı uyku esnasında beyin dalgalarını, kalp atışlarını ve nefes alış verişinin analiz edilmesidir. Ayrıca uyku sırasında kol ve bacakların nasıl hareket ettiğinin de kaydı tutulur. Kaslardaki elektriksel aktiviteler de kayıt altına alınır. Uyku felci sırasında bu seviyenin çok düşük olması beklenir. Bu şekilde muayenenin ardından gerektiği takdirde uygun tedavi yöntemlerinin uygulanması mümkündür.Eğer siz de uyku problemleri yaşıyor, buna bağlı olarak uyku felçlerinden şikayet ediyorsanız vakit kaybetmeden muayene olabilir ve kısa sürede sağlığınıza kavuşabilirsiniz.