Nöroloji Nedir?
Sinir sistemi, merkezi ve periferik olmak üzere ikiye ayrılır. Beyin, beyincik, beyin sapı ve omurilik gibi kısımlar, merkezi sinir sisteminde yer alır. Beyin ve omurilikten köken alarak vücudun en uç noktalarına kadar uzanan sinirsel ağlar ise periferik sinir sistemini oluşturur. Hem merkezi hem de periferik sinir sisteminin en küçük birimini oluşturan nöronlar, bulundukları bölgeye göre farklı şekil ve fonksiyonlara sahiptir. Vücudun herhangi bir bölgesinde yerleşim gösteren nöronlarda meydana gelen her türlü fiziksel veya işlevsel bozukluk ise nöroloji bölümünün ilgi alanına girer. Nöroloji, sinir sistemini oluşturan tüm organ ve yapıları kapsayan her türlü sağlık problemi ile ilgilenen klinik bir tıbbi branştır. Dolayısıyla da oldukça geniş bir uzmanlık alanına sahiptir. Bu nedenle kendi içerisinde bazı alt gruplara ayrılır. Bu sayede daha spesifik konularda deneyime sahip uzman doktorlar tarafından tanı ve tedavi süreçlerinin yürütülmesine imkan tanınır. Nöroloji bölümü içerisinde yer alan temel uzmanlık grupları ise şu şekilde listelenebilir:
- Baş ağrısı
- Kas ve sinir hastalıkları
- Nöro-onkoloji
- Geriatrik nöroloji
- Pediatrik nöroloji
- Nörolojik yoğun bakım
- Beyin damar hastalıkları birimi
- Epilepsi
- Uyku birimi
- Demiyelinizan hastalıklar
- Hareket bozuklukları
Nörolojide Kullanılan Tanı Yöntemleri
Sinir sisteminde oluşan bazı bozukluklar sonucunda ortaya çıkabilen her tür semptom için nöroloji uzmanına başvurulması gerekir. Doktorunuz, öncelikle genel sağlık durumunuz ve temel şikayetlerinize yönelik olarak bilgi edinme amacıyla sorular yöneltir. Böylece semptomlarınız için gerekli muayeneleri yapmadan önce de kapsamlı bilgi edinilir. Ardından genel nörolojik muayenelerinize ek olarak sıkıntılarınıza odaklanan özel muayeneler gerçekleştirilir. Doktorunuz, muayene ardından gözlemlediği bulgular eşliğinde bir takım ek tanısal tetkikler isteyebilir. Aşağıda yer alan tanı yöntemlerinden faydalanılarak, şikayetlerinize neden olan temel etken daha doğru bir şekilde belirlenebilir:
- Biyokimyasal analizler: Kan, idrar gibi vücut sıvılarından alınan örnek aracılığıyla gerçekleştirilen bu testler sonucunda bireylerin genel sağlık durumu hakkında detaylı bilgi edinilir. Ek olarak, olası hastalıklar bakımından gerekli temel tetkikler de bu yöntemle gerçekleştirilebilir. Doktor tarafından gerekli görülen durumlarda ise beyin omurilik sıvısı (BOS) analizi gibi daha spesifik analizler de yapılabilir.
- Mikrobiyolojik testler: Bakteri, virüs, mantar veya parazit kökenli enfeksiyöz hastalıklara yönelik tanısal işlemlerde yer alan en önemli tetkiklerden biridir. Kan, idrar, balgam ve BOS gibi vücut materyalleri kullanılarak gerçekleştirilir. Böylece, hastalığa sebep olan temel enfeksiyon kaynağı belirlenerek uygun tedavi başlatılabilir.
- Görüntüleme teknikleri: Muayene ve biyokimyasal testler yardımıyla yeterli bilgi sağlanamayan durumlarda görüntüleme tekniklerinden faydalanarak semptomlara sebep olan yapılar dışarıdan gözlenebilir. Bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ve ultrason gibi işlemler başlıca tercih edilen görüntüleme yöntemleridir.
- Elektrodiagnostik testler: Nörolojiye özgü tanısal yöntemlerden biri olan bu grup, sinir yapılarında oluşan elektriksel aktivitenin gözlemlenmesine imkan sunar. Böylece herhangi bir sebepten ötürü ortaya çıkan nöron hasarına yönelik net bilgi elde edilebilir. Elektromiyografi (EMG) ve elektroensefalografi (EEG) gibi testler ise bu grupta yer alan özel tetkiklerdir.
Nörolojide Hangi Hastalıklara Bakılır?
Çeşitli nörolojik sebeplere bağlı olarak değişken semptomlar ile karşılaşılabilir. Bazı semptomlar diğer birçok sağlık probleminde de yaygın olarak gözlenebilirken bazıları ise daha çok sinirsel yapılardaki sorunların işaretçisidir. Aşağıda yer alan belirtiler ise özellikle nörolojinin ilgi alanı içerisinde yer alır:
- Kas güçsüzlüğü
- Duyu azalması veya aşırı hassasiyet
- Bilinç bulanıklığı
- Baş dönmesi
- Sersemlik
- Koordinasyon ve hareket bozuklukları
- Unutkanlık,
- Uyku bozuklukları
- Baş ağrısı
- Epileptik nöbetler
Yukarıda listelenen semptomlara ek olarak farklı belirtiler de birlikte seyredebilir. Doktorunuz, gerekli muayene ve tetkikleri gerçekleştirerek nörolojik rahatsızlıklar bakımından detaylı inceleme yapabilir. Bu sayede şikayet oluşturan tüm belirtilerin temel sebebi belirlenirken, o nörolojik hastalığa yönelik en doğru tedavi planı da oluşturulabilir. Nöroloji bölümü tarafından tedavisi uygulanan hastalıklar ise şu şekildedir:
- Baş ağrısı: Farklı etkenler neticesinde baş ağrısı problemi ortaya çıkabilir. Migren, bireyden bireye farklılık göstermekle birlikte baş ağrısının en sık sebepleri arasında yer alır. Gerilim tipi, trigeminal nevralji, küme baş ağrıları ise diğer sık nedenleri oluşturur.
- Epilepsi ve diğer nöbet hastalıkları: Beyin ve çevresel sinir sistemindeki elektriksel aktivitenin değişimi sonucunda gelişir. Her yaş grubunda görülebildiği gibi farklı klinik formlarda da gözlenebilir. Tedavi almayan kişilerde nöbetlerin sıklığında veya şiddetinde artış olabilir. Dolayısıyla uzman bir nörolog tarafından düzenli şekilde izlenmesi gerekir.
- Nörovasküler hastalıklar: Nöronların beslenmesini sağlayan kan akımını etkileyen hastalıklar sonucunda geçici veya kalıcı türde semptomlar meydana gelebilir. Özellikle inme, ciddi sağlık problemlerine yol açabilen bir nörolojik hastalıktır. İnme geçiren bireyler, bir başka atak açısından yüksek riskli olduklarından ötürü uygun tedavi programlarını izlemelidirler.
- Nöromusküler rahatsızlıklar: Bu grupta yer alan Myastenia gravis gibi hastalıklar, nöronlar ile kaslar arasındaki iletişim bozukluğu sebebiyle ortaya çıkar. Tedavi uygulanmayan durumlarda ilerleyici bir nitelik sergileyebilir ve/veya kişinin günlük yaşamını önemli düzeyde aksatır.
- Nörodejeneratif hastalıklar: Alzheimer hastalığı gibi bu grupta yer alan problemlerde, nöronlarda ilerleyen tarzda hasar söz konusudur. Farklı bölgelerde etkilenen nöronlar sebebiyle kişilerde unutkanlık, konuşma güçlüğü gibi çeşitli belirtiler oluşabilir.
- Multiple skleroz: Nöronlar, elektriksel iletimi güçlendirmek amacıyla dış katmanlarında 'myelin' adı verilen koruyucu bir kılıf ile çevrilidir. Otoimmün bir hastalık olan multiple sklerozda ise myelin kılıfta hasar mevcuttur. Bunun sonucunda etkilenen sinir yolaklarına göre vücudun çeşitli bölgeleri etkilenerek farklı semptomlar gözlenebilir.
- Nörolojik enfeksiyonlar: Ensefalit, menenjit veya apse gibi enfeksiyonlar, vücuda dışarıdan alınan zararlı mikroorganizmalar sonucunda oluşur. Hem çocuklarda hem de yetişkinlerde ciddi şekilde seyredebilen bu rahatsızlıkların uygun ilaçlar ile tedavisi gereklidir.
Nörolojide Yapılan Özel Tetkikler
Nörolojik hastalıklar, oluşum mekanizmaları sebebiyle bazı özel tetkikler gerektirir. Bu nedenle nöroloji bölümüne özgü olarak uygulanan bir takım tanısal işlemler mevcuttur. Florence Nightingale Hastaneleri olarak nöroloji bölümümüzde hizmet verdiğimiz özel prosedürler ise aşağıdaki gibidir:
- Nörolojik muayene: Genel fizik bakıdan farklı olarak nörolojik muayenede, sinir sistemi hakkında detaylı bilgi almayı sağlayan çeşitli özel testler uygulanır. Uzman doktor tarafından bireye özgü olarak gerçekleştirilen bu muayenelerde öncelikle mental durum değerlendirilir. Daha sonra, motor fonksiyon ve denge ile ilişkili testler yapılır. Ardından, duyusal işlevlerin kontrolü ile devam edilir. Refleks muayenesi ile bazı hastalıklarda gözlenebilen anormal hareketlerin olup olmadığı gözlemlenir. Beyin sağlığının değerlendirilmesi amacıyla kranial sinirlerin her biri için özel bazı testler uygulanır. Son olarak koordinasyon bozukluklarının saptanabilmesi için belirli pozisyonlarda yürütme veya ardışık hareket tarzındaki incelemeler ile muayene sonlandırılır. Doktorunuz, muayene sonucundaki görüşlerini sizinle paylaşarak tanı ve tedavi süreciniz hakkında sizi bilgilendirebilir.
- Elektromiyografi (EMG): Kasların ve onların sinirsel uyarımını sağlayan nöronların sağlığı hakkında bilgi edinilmesini sağlayan tanısal bir yöntemdir. Elektromiyografi cihazında yer alan küçük elektrotlar, hedeflenen bölgeye dışarıdan yerleştirilerek tetkik gerçekleştirilir. İğne EMG testinde ise kas içerisine doğrultulan ince uçlu elektrotlar yardımıyla görüntüleme sağlanır. Böylece istenen sinir ve kas yapılarındaki elektriksel aktivite ekrana yansıtılır. EMG işlemi, özellikle kas güçsüzlüğü gibi şikayetleri bulunan bireylerde temel etkenin saptanmasında önemlidir. Myastenia gravis, periferik nöropati ve farklı kas hastalıkları arasında ayırıcı tanı yapılmasında etkili bir yöntemdir.
- Elektroensefalografi (EEG): Beyindeki elektriksel aktivitenin incelenmesinde kullanılan bir test çeşididir. Ağrılı bir işlem olmayan bu testte, baş yüzeyine yerleştirilen küçük sensörler ile beyinde oluşan elektriksel iletim algılanır. Algılanan bu aktivite ise cihaz ekranına yansıtılarak incelenebilir hale gelir. Tekrarlayan nöbetler ile seyreden epilepsi hastalığının tanı ve izleminde kullanılan bu test, farklı nöbet tipleri arasında uygun ayrım yapılabilmesine olanak tanır. Bununla birlikte diğer nöbet hastalıkları, uyku bozuklukları, ensefalit, demans ve kafa travması gibi hastalıklarda da tanıya yardımcı bir tetkiktir.
- Uyarılmış potansiyeller testi (EP): İngilizce karşılığı olan “evoked potentials” teriminin kısaltımı (EP) şeklinde de ifade edilebilen bu test, dışarıdan alınan uyarıların sinir sistemi tarafından nasıl algılandığını ölçen bir tanısal yöntemdir. İncelenmesi istenen bölgeye göre farklı şekillerde uygulanan bu testte görsel, işitsel ve dokunsal gibi farklı uyarılar kullanılabilir. Bu sayede, sinir iletimini bozan nöron hasarı veya tümör gibi herhangi bir faktör olup olmadığı belirlenebilir.
Nörolojide Uygulanan Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Tüm tetkikler sonucunda doktorunuz, şikayetlerinize sebep olan temel hastalığı belirleyerek uygun bir tedavi programı oluşturabilir. Tedavi yöntemleri ise hastalığın türüne, şiddetine ve kişinin uyumuna göre seçilir. Örneğin, aynı sağlık problemine sahip olan bireylerde bile bu özelliklere bakılarak farklı tedaviler daha uygun görülebilir. Nörolojik bozukluklarda kullanılan tedavi yöntemleri ise genel anlamda şu gruplardan oluşur:
- Hastalık ve tedavi programı hakkında eğitim
- İlaç tedavisi
- Cerrahi tedavi
- Fizik tedavi ve rehabilitasyon
Doktorunuz, mevcut sağlık probleminize yönelik olarak sizi ve yakınlarınızı bilgilendirerek bundan sonraki tedavi süreci hakkında bilinç sahibi olmanıza destek olur. Böylece, tedaviye uyum sağlanarak başarılı sonuçlar hedeflenir. Cerrahi tedavi, özellikle sinir sistemini etkileyen ve yer kaplayan patolojilere sahip durumlarda tercih edilir. Bununla birlikte hareket bozukluklarına sebep olan Parkinson hastalığı gibi durumlarda da uygulanabilen bazı özel cerrahi teknikler mevcuttur. İlaç tedavisi ise bazı hastalıklarda birincil tercih olabildiği gibi cerrahi tedaviye ihtiyaç duyulmayan durumlarda da etkili bir yöntemdir. Hastalığın türüne, sürecine ve düzeyine göre belirlenen özel ilaçlar ile tedaviye yönelik belirgin sonuçlar elde edilmesi mümkündür. İlaç tedavisi, yalnızca mevcut hastalıkların tedavisinde kullanılmakla kalmayıp olası problemlerin önlenmesi amacıyla da tercih edilebilir. Anti-inflamatuvar, anti-epileptik, antiagregan, hormonal veya kolinerjik sistem üzerinde etkili bir takım ilaç grupları bu alanda kullanılır. Fizik tedavi, özellikle işlevsel bozukluğa yol açan hastalıklarda önemli bir yöntemdir. Doğru miktarda ve biçimde uygulanan fizik tedavi sayesinde, ciddi derecedeki hareket ve fonksiyon bozukluklarında bile etkili sonuçlar alınabilir. Cerrahi prosedürler sonrasındaki rehabilitasyon sürecinde de ayrıca önemli bir tedavi şeklidir.
Nörolojide Kullanılan Sağlık Teknolojileri
Nöroloji bölümü, ilgi alanı içerisinde bulunan hastalıklar ve tedavi yöntemleri sebebiyle teknolojiyi yakından takip etmeye ihtiyaç duyar. Tanısal amaçlı kullanılan bütün araçlar, güncel teknolojiden faydalanılarak geliştirilir. Yeni kullanıma sunulan sağlık teknolojileri ise cerrahi başta olmak üzere diğer tüm tedavi yöntemlerinin uygulanmasında belirgin kolaylık sunar. Sonuç olarak sağlık teknolojileri, nöroloji branşı için önemli bir konuma sahiptir. Bu nedenle Florence Nightingale Hastaneleri olarak, nöroloji bölümü içerisinde en güncel teknolojik yöntemler kullanılır. Bireylerin şikayetlerine yönelik olarak hem tanıda hem de tedavide fayda sağlayan bu teknolojiler ise şu şekilde listelenebilir:
- Bilgisayarlı tomografi (BT)
- Manyetik rezonans görüntüleme (MRG)
- Ultrason
- Pozitron emisyonel tomografi (PET)
- Arteriyogram, anjiyografi
- Elektroensefalografi (EEG)
- Elektromiyografi (EMG)
- Uyarılmış potansiyeller (EP)
- Myelogram
- İntratekal ilaç uygulamaları
- Botoks enjeksiyonu
- Derin beyin stimülasyonu
Nöroloji İle İlişkili Diğer Branşlar Nelerdir?
Sinir sistemi, tüm vücudu kapsayan geniş bir yapıdadır. Bu nedenle, nörolojik hastalıkların da bütüncül bir bakış açısıyla incelenmesi gerekir. Tanı ve tedavi aşamasında farklı tıbbi branşlar ile işbirliği içerisinde olan nöroloji bölümü, bu yöntem ile bireyin en kapsamlı ve doğru tedaviyi almasını hedefler. Florence Nightingale Hastaneleri olarak, nörolojik problemlerin tespitinde ve tedavisinde gerek duyulan her tür işlemin eksiksiz olarak sürdürülebilmesi için nöroloji bölümü içerisinde multidisipliner bir çalışma prensibi izler. Nöroloji bölümü ile ilişkili hastanemiz bünyesindeki diğer tıbbi branşlar ise şöyledir:
- Radyoloji: Tanısal görüntüleme tekniklerinin yorumlanması aşamasında katkı sunar. Ek olarak radyolojik yöntemlerden faydalanarak girişimsel tedavilerin uygulanması gereken durumlarda da birincil görevlidirler.
- Beyin ve sinir cerrahisi: Nörolojik rahatsızlıkların cerrahi basamağını oluşturan temel tıbbi branştır. Kendi alanlarına giren tüm hastalıklarda, nöroloji ile ortak olarak çalışarak birey için en doğru tedavi programının izlenmesini öngörürler.
- Psikiyatri: Çeşitli psikiyatrik hastalıklarda nörolojik semptomlar görülebildiği gibi nöroloji tarafından incelenen bazı problemlerde de psikiyatrik yakınmalar gözlenebilir. Örneğin, demans hastalıklarının temel tedavi süreci nöroloji tarafından yürütülürken ortaya çıkan depresyon ve benzeri diğer şikayetler ise psikiyatri tarafından izlenir.
- Anesteziyoloji: Girişimsel işlemler sırasında kişilerin ağrı ve diğer duyularının ortadan kaldırılarak operasyon boyunca takibini sürdüren branştır.
- Fizik tedavi ve rehabilitasyon: Temel tedavi yöntemlerinden biri olan fiziksel terapi için kişiye özgü programların oluşturulduğu ve sürdürüldüğü temel klinik branştır.
Nöroloji bölümü, yukarıda yer alan birimler haricinde diğer tüm tıbbi branşlar ile de gerekli durumlarda çalışabilen bir yapıya sahiptir. Böylece, bireylerin temel sağlık problemlerinin yanında tüm tanı ve tedavi sürecindeki genel sağlık durumlarının da kontrolü sürdürülür.
Nöroloji İçin Neden Florence’i Tercih Etmeliyim?
Florence Nightingale Hastaneleri, bünyesinde barındırdığı tüm tıbbi birimler ve sağlık teknolojileri ile nöroloji alanında uluslararası standartlarda hizmet veren bir kurumdur. Nörolojik kökenli herhangi bir yakınma durumunda, hastanemize başvurulan ilk andan itibaren yapılması gereken tüm tanısal ve tedavisel süreçler tek bir çatı altında toplanır. Böylece, bireylerin tedavileri boyunca ihtiyaç duyulan tüm işlemler eksiksiz bir şekilde yerine getirilebilir. Hastanemiz bünyesinde farklı branşlardaki uzman hekimlerimiz, kişinin tüm sağlık durumuna ilişkin birlikte tedavi programı izleyerek bütüncül bir bakış açısına sahiptirler. Bununla birlikte, nöroloji bölümü içerisinde yer alan doktorlarımız, genel uzmanlıklarına ek olarak özel alt birimlerde ileri düzey deneyime sahiptirler. Bu sayede gerek duyulan her bir alan için o birimde uzmanlığa sahip hekimler tarafından tedavi izlenir.
Florence Nöroloji Ekibimiz İle Tanışın
Florence Nightingale Hastaneleri bünyesinde bulunan nöroloji ekiplerimiz, güncel teknoloji ve tedavi yaklaşımlarını ilke haline getirerek uluslararası tıp literatürü kapsamında çalışırlar. Nöroloji alanındaki uzmanlıklarına ek olarak spesifik alt dallarda deneyim kazanan doktorlarımız, bu sayede kendi branşlarındaki hastalıklarda en gelişmiş tedavi yöntemlerini uygularlar. Nöroloji bölümümüz içerisinde yer alarak kendi kategorilerinde üstün sağlık hizmeti veren uzmanlık birimlerimiz ise şöyledir:
- Klinik nörofizyoloji
- Pediatrik nöroloji
- Nörogelişimsel bozukluklar
- Kas ve sinir hastalıkları
- Baş ağrısı
- Uyku birimi
- Vasküler nöroloji
- Epilepsi