Tiroid Hastalıkları Belirtileri ve Tedavisi

Tiroid bezi boyunun ön kısmında, soluk borusunun önünde yerleşmiş, kelebek şeklinde iki parçalı bir endokrin (hormon salgılayan) bezdir. Tiroid hormonları beyinden gelen uyarıya bağlı olarak salgılanır.

Tiroid Hastalığı Ne Demektir?

• Tiroidin hormon hastalıkları: Tiroid bezinde hormon üretimindeki bozukluklardan kaynaklanır. En sık görülen tiroid hastalıkları tiroid hormon fazlığı (hipertiroidi) ve azlığıdır (hipotiroidi).
• Tiroidin yapısal hastalıkları: Bu hastalıklarda tiroid bezinin yapısının bozulması söz konusudur. Bu hastalıklarda tiroid bezinden üretilen hormonların üretimi normal ya da anormal olabilir.

Yapısal bozukluklar; tiroid kanserleri ve tiroidin kanser dışındaki yapısal hastalıkları olarak ikiye ayrılabilir. Tiroid nodülleri, tiroid iltihapları, guatr tiroidin kanser dışı yapısal hastalıkları arasında yer almaktadır.

Tiroid Hastalığı Kimleri Etkiler?

Tiroid hastalığı her yaş grubunda sık görülen bir hastadır. Kadınlarda erkeklere göre 5-8 kat daha sıktır.

• Ailesel tiroid hastalığı öyküsü olan,
• Bazı medikal durumlar (pernisiyöz anemi, tip 1 diyabet, primer böbrek yetmezliği, romatoid artrit, Turner Sendrom vb.)
• Yüksek iyot içeren ilaç kullananlar,
• Daha önce tiroid hastalığı veya kanseri geçirmiş kişilerde,
• 60 yaş üzeri kadınların tiroid hastalığı geliştirme riski yüksektir.

• Çarpıntı
• Adet düzensizliği
• Omuz, boyun, sırt, bel, kol, bacak ağrısı,
• Adale krampları,
• Çabuk yorulma,
• Ellerde titreme
• Çalışmaya isteksizlik,
• Cinsel isteksizlik
• Cinsel performans düşmesi,
• Depresyon
• Panik atak
• Sık dışkılama
• Ses kısıklığı, seste çatallanma
• Yutkunma güçlüğü
• Nefes darlığı
• Boğazda sıkıntı hissi
• Ani kilo artışı
• Boğazda takılma hissi
• Uykuda nefes darlığı (uyku apnesi)
• Uykusuzluk
• Horlama
• Sıcak basması
• Çok üşüme
• Gece terlemesi
• Aşırı terleme
• Ani kilo kaybı
• Tırnaklarda soyulma
• Tırnaklarda yarılma
• Tırnaklarda lekelenme
• Cilt kuruluğu
• Kalp ritim bozukluğu
• Kadınlarda saç dökülmesi
• Saçlarda kepeklenme
• Saçlarda matlaşma
• Düşük
• Ölü doğum
• Kısırlık
• Gözlerin ileri doğru çıkması (egzoftalmi)
• Diyete rağmen kilo verememe
• Ani öfke patlamaları
• Aşırı sinirlilik
• Kabızlık
• İshal
• Bulantı
• Unutkanlık

Tiroid Bezi Hastalıklarında Risk Faktörleri Nelerdir?

Tiroid bezi hastalıklarında iyot eksikliği, genetik faktörler ve bünyesel faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir.


Özellikle iyot eksikliği tiroid bezi hastalıklarında önemli bir yer tutmaktadır. Yapılan araştırmalar Türkiye’de kişilerin günlük almaları gereken iyotun ortalama dörtte birini aldıklarını göstermektedir. Ülkemizde iyotun guatrı olmayan kişilerce korunmak amacı ile alınması koruyucu hekimlik adına önemli bir konudur. Bazı hastalıklar tiroid bezinin en sık görülen hastalıkları olan hipotiroidizm ve hipertroidizme yol açar

• Tiroidit: Tiroid bezinin iltihaplanmasına ve üretilen hormon düzeyi azalır.
• Hashimato Tiroiditi
• Doğum sonrası (Post-partum) Tiroiditi: Geçici bir durumdur. Doğum sonrası kadınların %5-9’unda görülür.
• İyot eksikliği
• Tiroid Bezinin Çalışmaması: Doğumdan itibaren görülür. Erken tanı konup tiroid hormonlarına başlanmazsa fiziksel ve zeka geriliğine yol açar.

• Graves hastalığı,
• Tiroid nodülleri
• İyot fazlalığı
• Tiroidit
  
  Hipertiroidizm hakkında detaylı bilgiye Hipertiroidizm Nedir? adresinden ulaşabilirsiniz.

Tiroidit (Tiroid İltihabı) Nedir?

Çoğunluğu mikropsuz tiroid iltihabıdır. En sık rastalananı "Haşimoto (Hashimoto) hastalığı"dır. Erişkin kadınların yaklaşık %10’unda Haşimato hastalığı bulunmaktadır.

• Akut süpüratif tiroidit: Boynun ön bölgesinde ağrı, ateş ve kanda infeksiyon belirtileriyle tanısı konur. Bakteriyel bir infeksiyondur. Nadir bir tablodur.
• Subakut tiroidit (De Quervain tiroiditi): Viral orijinlidir. Genelde üst solunum yolu infeksiyonunu takiben ağrılı bir durumdur. Serum tiroid hormonları genelde oldukça yükselir. Tiroid bezi alanında ağrı ve bezin büyümesiyle klinikte tanınır. Laboratuvar bulgusu olarak çok yüksek sedimentasyon ve düşük RAIU (radyoaktif Iyot tutulumu)'dur. Genellikle destek tedaviyle, tamamen iyileşme görülür.
• Ağrısız tiroidit: Sıklıkla yeni doğum yapmış bayanlarda görülür. Klinik olarak ağrı yoktur. Sedimentasyon da genelde normaldir. Burada da tiroid hormonları yükselir. Ancak hipotiroidi yani hormonlarda düşüklüğü de görülebilir. 
• Hashimoto tiroiditi: Otoimmun bir hastalıktır. Guatrın (tiroid bezinin büyümesi) ve hipotiroidi(tiroidin az çalışması)nin sık nedenidir. Kadınlarda sıktır. Ailesel geçiş görülebilir. Beraberinde başka otoimmun hastalıklar da bulunabilir. B12 vitamin eksikliğine bağlı pernisiyöz anemi, Sjögren sendromu, kronik aktif hepatit, Romatoid artrit, Vitiligo bunlardan başlıcalarıdır. Halsizlik, saç dökülmesi, kilo alma, depresif hal, unutkanlık, çarpıntı, kabızlık, ödem, algıda zorlanma, cilt kuruluğu gibi belirtileri vardır. Tedavisinde uzun süre, hatta ömür boyu tiroid hormon verilir.

Tiroid Hastalıklarının Tanısı Nasıl Konur?

Tiroid hastalıklarının tanısı; kan testleri ve idrar testleri, ultrason, biyopsi, sintigrafi ile sağlanabilmektedir.

Bu test ve yöntemler, tiroid hastalığının türünü, nedenini, hastalığın hangi aşamada olduğunu, tedavisinin nasıl planlanması gerektiğinin ortaya konulmasını sağlamaktadır.

Kan testleri: Kandaki hormon seviyelerini ve hormonların üretiminin yapılması için beyinden gelen uyarıcı hormonların seviyeleri tespit edilir.

Tiroid uyarıcı hormon (TSH): Beyinde üretilir. Tiroid bezine gelerek tiroid homonlarının salgılanmasını sağlar. Tiroid hormon dengesini düzenleyicidir.

T4 (tiroksin): Tiroid hormonudur. Tedavinin takibinde kullanılır. Normalden düşük ise hipotioidi, yüksekse hipertiroidi vardır.

T3 (triiyodotironin): Hipertiroidizm tanısının konmasına veya şiddetinin tespitine yardımcıdır. Normalden düşük ise hipotiroidiyi işaret eder. Fakat sıklıkla hipertiroidinin tanı ve tedavisinde kullanılır.

Serbest T4 ve T3: Tiroid hormonları salgılandıktan sonra kanda proteinlere bağlanarak dolaşırlar. Serbest T3 ve T4 proteine bağlanmamış hormonlardır. Serbest hormonların bağlı hormonlarla dengesi de tiroid hastalıklarında takip edilen önemli bir belirteçtir.

Tiroid antikorları: Bağışıklık sistemi ile ilgili (otoimmün) nedenlere bağlı gelişen tiroid hastalıklarını tespit edebilmek için kullanılırlar.

Kalsitonin: C hücre hiperplazisi ve medüler tiroid kanserinin tanısında kullanılır.

Tiroglobulin: Tiroidit tanısında ve tiroid kanser tedavisinin takibinde kullanılır.

Radyolojik Yöntemler

Tiroid ultrasonografisi: Nodül varlığını kesin olarak ayırt etmeye yardımcıdır.

Tiroid sintigrafisi: Tiroid fonksiyonunu inceler. Varsa tiroid nodüllerinin türlerinin (soğuk, sıcak, ılık) belirlenmesinde de kullanılır. Soğuk nodül çevre dokulara göre daha düşük oranda radyoaktif madde tutarlar, hormon üretmezler ve kanserleşme riski vardır. Sıcak nodül çevre dokulara göre daha fazla radyoaktif madde tutan ve hormon ürettiği düşünülen nodüllerdir. Ilık nodüller normal aktiviteye sahiptir.

Tiroid ince iğne biyopsisi: İnce iğne ile nodülden minik bir parça alınmasıdır. Alınan bu parça detaylı olarak incelenerek nodüllerin iyi huylu mu kötü huylu mu (kanser) olup olmadığı tespit edilebilir.

Tiroid Hastalıklarında Cerrahi Tedavi Hangi Hastalara Uygulanır?

Cerrahi tedavi tiroidde başlıca üç grup hastaya uygulanabilmektedir.

• Tiroid kanseri olduğu iğne biyopsisi ile bilinen veya biyopsi ile tiroid kanseri şüphesi olan hastalar,
• İyi huylu olduğu düşünülen ancak çapı giderek büyüyen ve boyunda baskı belirtileri yapan nodülleri olan hastalar,
• Hipertiroidi hastalığı ilaçla veya radyoaktif iyotla kontrol altına alınamayan veya alınamayacağı baştan öngörülen hastalardır.

Tiroid Hastalıklarında Robotik Cerrahinin Yeri Nedir?

Tiroid ameliyatlarında robotik cerrahinin önemi büyüktür. Cerrah, koltuk altında oluşturacağı 5 cm’lik bir kesiden, robotik kollar yardımıyla boyuna kadar ulaşabilir. Robotun kolları cerrahın el hareketleri sayesinde hareket eder. İnsan eli 180 derece dönebilirken, robotik kollar sayesinde hekim 360 dereceden daha fazla döngü yaratabilir. Robotla yapılan ameliyatlarda cerrah, dar bir bölgede dahi rahatlıkla hareket edebilir, o bölgeyi 3 boyutlu olarak görebilir.

Robotik Tiroid Cerrahisi’nin Faydaları Nelerdir?

• Boyun adaleleri kesilmediği için hastanın iyileşmesi daha hızlıdır.
• Hasta daha az ağrı çeker.
• Hastanın boynunda iz kalmaz. Estetik açıdan avantaj sağlar.
• Hastanın ses tellerini hareket ettiren sinirler korunabilir.
• Hastanın paratiroidi bezleri korunabilir.

Robotik Tiroid Cerrahisi Ne Zaman Yapılır?

Tek taraflı tiroid nodülü ameliyatından, total tiroidektomiye kadar ameliyatlarda robotik tiroid cerrahisi uygulanabilir.

Robotik Tiroid Cerrahisi ile ses tellerini hareket ettiren sinirler korunabilmektedir.

Paratiroidi bezlerinin işlevselliği bozulmaz. Tiroidden ayrıştırarak yanlışlıkla alınması önlenmiş olur. Paratiroidi bezleri kalsiyumun kemiklerde kalmasını ve vücuttaki metabolik dengeyi sağlar. Böylelikle hipokalsemi (kalsiyum yetersizliği) önlenebilmektedir.