Suni Sancı Nedir?

Gebeliklerin ortalama % 71’i belki küçük yardımlarla sorunsuz bir şekilde sonuçlanıyor. Ancak zaman zaman da anne ve teberin güvenliği için dokuma müdahale etmek de gerekebilir. Suni sancı uygulaması da bu yöntemlerden biri. Ya dozlunu başlatmak için, ya da doğum aşamalarından birinde süreci hızlandırmak için kullanılıyor. Ülkedeki ülkeye ve klinikten kliniğe farklılık göstermekle birlikte doğumların ortalama % 10'unda başlatmak amaçlı, % 20-30'unda da ilerleyen süreçlerde kullanılıyor.

Neden Suni Sancı Nasıl Uygulanır?

Suni sancı için en sık kullanılan ilaç hipofiz bezinin yaptığı oksitosin hormonunun sentetik türevidir. Damardan, serum içinde damla damla verilir. Ayrıca prastoglandin emdirilmiş şeritler ve bu maddeyi içeren küçük haplar da bu amaçla kullanılır, ilaçlar dışında elle muayene sırasında rahim ağzının parmakla genişletilmesi ve bu seansta su kesesinin parmak ucuyla rahim iç yüzünden sıyrılması da sancılan başlatabilir.

Zaman zaman doğumu neden bizim başlatmamız ya da doğum eyleminde mini sancı kullanmamız gerekir?

Suni sancı kullanma kararı önemli bir karardır. İyi muhakeme edilmeli, gebe ile, yapılması ve yapılmamasında ne gibi olasılıklarla karşılaşılabileceği konuşulmalı, bütün veriler güzelce dökümantize edilmelidir. Uygun yöntem, uygun zaman ve uygun ekip kuralına dikkat edilmelidir.

• Preeklampsinin hafif formunda, tansiyon yüksekliğiyle risk duşun durumdu 37. haftada doğum başlatılabilir. Ağır formlarında gebelik haftasına bakılmaksızın gebelik sonlandırılır.
• Tıbbi tedavilere cevap vermeyen, kalp, böbrek, akciğer gibi anneye ait ağır hastalıklarda bir an önce gebeliği sonlandırmak için.
• Korioamnionit denilen, bebeği ve rahmi içine alan enfeksiyon durumunda.
• Anne karnında büyümenin durmuş. Doppler testinin bozulması, amnio sıvısının azalması gibi bebeğin kısa bir süre sonra, içeride tehlikeye girebileceği durumlarda.
• Suyu gelen ama 18-24 saat içinde doğum sancılan başlamayan gebeler.
• Gebeliğin 41 haftayı aştığı durumlarda.
• Şeker hastalarında son haftalarda bebeğin içeride kaybedilme ihtimaline karşın beklenen doğum tarihinden 10-15 gün önce.
• Son haftalarda bebek kaybı ihtimalinin arttığı otoimmün denilen bozu bağışıklık sistemi ve romatizmal hastalıklarda beklenen doğum tarihinden 10-15 gün önce.
• Eğer bebek anne karnında kaybedilmişe, bir an önce doğum için.
• Kısa sürede 4000 gramı geçecek büyük bebek beklentilerinde, 4000 gramı henüz aşmadan 38. haftayı doldurduktan sonra.

Hangi durumlarda suni sancı uygulanmamalıdır?

• Bebek rahim kasılmaları arasındaki oksijen azalmasına tahammül edemeyecek kadar sıkıntıdaysa.
• Bebeğin plasentası veya ona ait damarları aşağı yerleşimliyse, bebeğin kordonu vajinaya sarkmışa.
• Bebek anne karnında, yan duruyorsa.
• Rahimde klasik sezaryen ya da miyom ameliyatı gibi kesi ve dikiş hikayesi varsa.
• Anne, doğum zamanı aktif genital uçuk geçiriyorsa.
• Rahmin ağzında miyom, kanser gibi, leğen kemiklerinde kaza, hastalık sonrası deformasyonlar gibi; bebeğin vajinadan çıkmasını engelleyecek durumlarda.

Doğumu başlatmak dışında da bazen doğum eyleminde sıkıntılar olabilir. Rahmin ağzı genelde ilk gebeliklerde saatte bir, sonraki gebeliklerde yarım saatte bir cm açılır. Bu hızda yavaşlama olursa rahim kasılmalarını desteklemek gerekir. Nadiren epidural anestezi de doğumu yavaşlatabilir. Bu durumda da suni sancıyla destek gerekebilir.

Suni sancı öncesinde ne yapılır?

Yapılan vajinal muayenede belirgin boş pelvis uygunsuzluğu,  baş ve omuz takılması ihtimalinin arttığı büyük bebek saptanırsa suni sancıdan vazgeçilir. 
Gebe ve yakınlarına uygulama şekli, uygulamanın yararı karşılaşılabilinecek sıkıntılar hakkında bilgi verilir, onay alınır.

Rahmin ağzının açıklığını, açısına, yumuşamasına ve silinmesine dikkat edilir. Başın seviyesi de önemlidir. Her bir parametrenin nümerik olarak değerlendirildiği bu muayeneyle Bishop skoru saptanır. Bu değer ne kadar yüksekse suni sancının tutma ihtimali o kadar fazladır. Rahmin ağzı kapalı, sert ve arkaya dönükse, rahmin ağzını yumuşatmak için prostoglandin emdirilmiş şeritler suni sancı vermeden 12-24 saat önce vajinaya yerleştirilir. Hastanede  geçirilen bu zamandan sonra suni sancıya başlanır. 

Suni sancı öncesi rutin sweeping ya da stripping (su kesesinin parmak ucuyla rahim iç yüzünden sıyrılması) başarıyı arttırır. Anne obezitesi, iri bebek, ileri anne yaşı boşarı olasılığını biraz azaltır. 

Suni sancı uygulaması nedeniyle oluşabilecek sorunlar nelerdir?

Her tıbbi uygulamada olduğu gibi bu işlem de kendi içinde riskler barındırır. Ortaya çıkabilecek sıkıntıların çoğu dikkatli bir takiple önlenebilir. Suni sancı uygulanan hastalar zaten risk grubundadır. Dolayısıyla suni sancı uygulanmadığı zamanda dahi sezaryen ve müdahaleli doğum ihtimalleri fazladır. Bu nedenle uygun yöntem uygun zaman ve uygun ekip kuralı çok önemlidir. Sıkıntıların çoğu aniden başlamaz. İyi bir yönetimle tehlikeler bertaraf edilebilir. 

Suni sancı uygulamasında en sık karşılaşılarak sıkıntı rahmin aşırı sık ve sert kasılmasıdır. Normalde on dakikada iki üç kere gelen, geldiğinde 30-40 saniye süren kasılmalar doğum ilerleyişi için idealdir. Ağrı sıklığında artış, hatta rahmin gevşeyecek zamanı bulamaması bazı tehlikelere sebep olur.  Her kasılma bebeğe giden kanı azaltır. Ağrı sıklaştıkça bebeğin oksijen alımında sıkıntılar başlar. Bebeğin kalp atımları bozulur. Bebeği kurtarmak için vakum gibi yardımcı metodlara baş vurma, acil sezaryene geçme ihtimali ve bebekte yoğun bakıma girme olasılığı artar. Hatta çok nadiren rahmin yırtılma olasılığı görülebilir. 

Bu nedenle ağrı sıklığının ve bebek kalp atımlarının çok dikkatli takibi bu tehlikeli seyri önler. Bu durumun aksine bazen suni sancı etkili olmaz Haç ve meta d değiştirilmesine rağmen uygulama başarısız oluru sezaryene geçilebilir.

Suni sancı doğal olanına göre daha şiddetlidir. Dolayısıyla epidural anestezi olasılığını artırır. Normal koşullarda annenin dayanılmaz doğum ağrılarını, katlanılabilecek düzeye indiren epidural anestezi, ağrı korkusu nedeniyle sezaryen olasılığını azaltmaktadır. Ancak suni sancı nedeniyle epidural anestezi ihtiyacı arttığında doğumun biraz uzaması, vakum kullanma ihtimalinin biraz artması kaçınılmazdır. Bu nedenlere annenin yorgunluğu nadiren emzirmenin gecikmesine sebep olur. 

Günümüzde suni sancı kullanımının en sık sebebi kendiliğinden başlamış doğumun ilerleme hızındaki yavaşlamadır. Bu amaçla kullanıldığında sezaryen olasılığı artmaz bilakis azalır.

İkinci sık kullanım sebebi gün geçmesidir 41. hartaya dek doğumun gerçekleşmemesi anne karnında kayıp riskini artırır. 42. hartadan sonra bu olasılık daha da artar. Dolayısıyla 41. haftaya dek doğum olmamışsa aileyle yakın takiple beklemek veya suni sancıyla doğumu başlatmak olasılıkları hakkında konuşmak gerekir. Beklendiğinde içerde kayıp, bebeğin büyümesine bağlı alınacak riskler ve suni sancının artıracağı riskler detaylı anlatılır. 

41. hafta sonunda yapılacak muayene çok önemlidir. Bebek büyük değilse, amniotik savı miktarı normalse, Doppler testlerinde bozulma yoksa, daha önce bahsedilen Bishop skoru iyiyse, NST testleri normalse, bebek hareketlerinde bir azalma yoksa, iki ya da üç günde bir muayene şartıyla, su kesesinin parmak ucuyla rahim iç yüzünden sıyrılması işlemini yapıp, birkaç gün daha beklemek; suni sancıya göre daha az risk taşıyacaktır. Tersi durumlarda doğum planlanır. Risk ve yararlar detaylı bir şekilde açıklanıp ailenin kararına göre davranılır.

Suni sancı ile ilgili merak ettikleriniz için Grup Florence Nightingale Hastaneleri’nin uzman ekibine danışabilirsiniz. İletişim formunu kullanarak ya da 444 0436 numaralı telefonu arayarak uzman ekibimize ulaşabilirsiniz.