Sistoskopi Nedir? Sistokopi Nasıl Yapılır?

Sistoskopi, üretra, mesane, prostat gibi idrar yollarını kapsayan kısımlardaki rahatsızlıkların varlığında teşhis ve tedavide kullanılan endoskopik bir yöntemdir. Sistoskopi bir çok farklı durumda kullanılabildiği için üroloji uzmanları tarafından yaygın olarak tercih edilen, güvenli görülen tanı ve tedavi yöntemlerinden biridir. Kadın ve erkekteki idrar yolu anatomisi farklı olsa da ikisi için de sistoskopi uygulanması mümkündür. 'Sistoskopi nedir?', 'Sistoskopi nasıl yapılır?' ve 'Sistoskopinin yan etkileri var mıdır?' gibi soruların cevabını merak ediyorsanız aşağıda bulabilirsiniz.

Sistoskopi Nedir?

Sistoskopi, idrar yolunun iç yüzeyine yönlendirilen bir tür endoskopik bir inceleme prosedürüdür. Sistoskopi, sistoskop adı verilen ince uzun yapıda özel bir tıbbi cihaz kullanılarak gerçekleştirilir. Sistoskopi genellikle bir ürolog tarafından gerçekleştirilerek, bir kateter aracılığıyla idrar yoluna sistoskop sokulur. Sistoskop, bir kamera ve ışık kaynağı içerir, böylece doktor idrar yolunun içini gözlemleyebilir. Sistoskopi sırasında hasta genellikle lokal anestezi veya hafif sedasyon alır, böylece rahatsızlık yaşamaz. Erkeklerin idrar yolu daha uzun olduğu için erkeklerde sistoskopi kadınlara göre daha zorlu ve rahatsız edici olabilir. Bu sebeple erkeklerde operasyon süresi de uzayabilir ama sistoskopi genel olarak kadınlarla benzer şekilde gerçekleştirilir.

Sistoskopi Hangi Durumlarda Uygulanır?

Sistoskopinin tanı veya tedavi amacı ile kullanıldığı durumlar mesane ve idrar yolu ile ilgili rahatsızlıkları kapsar.

• İdrar Yolu Enfeksiyonları: İdrar yolu enfeksiyonları sıkça tekrarlıyorsa veya ciddi komplikasyonlara neden oluyorsa, sistoskopi yapılabilir. Bu enfeksiyonların nedeni veya tekrarlayan enfeksiyonlara yol açan idrar yolundaki yapısal sorunları incelemek için sistoskopi kullanılabilir.
• İdrar Yolu Taşları: İdrar yolunda veya mesanede taşlar oluştuğunda, bu taşların tespit edilmesi ve gerektiğinde tedavi edilmesi için sistoskopi yapılabilir.
• İdrar Yolu Daralmaları: İdrar yolunda daralmalar veya darlık meydana geldiğinde, sistoskop kullanarak bu darlıklar genişletilebilir veya düzeltilmesi için cerrahi müdahale yapılabilir.
• Mesane Tümörleri: Mesane içindeki tümörlerin teşhisi ve biyopsi yapılması gerektiğinde sistoskopi kullanılabilir. Sistoskop ile tümörün büyüklüğü ve konumu görülebilir ve gerektiğinde örnek alınabilir.
• İdrar Kaçırma Sorunları: İdrar kaçırma problemlerinin nedenlerini ve idrar yolundaki sorunları değerlendirmek için sistoskopi uygulanabilir.
• İdrar Yolu Kanamaları: İdrar yolu veya mesane kanamasının nedenini belirlemek için sistoskopi yapılabilir. Kanama kaynağının tespiti ve gerekirse tedavi amacıyla kullanılır.

Sistoskopi Nasıl Yapılır?

Sistoskopi, ürolog tarafından gerçekleştirilen tıbbi bir prosedür olarak çeşitli aşamalarla yapılır. Sistoskopi ameliyatının nasıl yapıldığı şu aşamalarla açıklanabilir:

Hazırlık: İşlem öncesi hastaya prosedür hakkında bilgi verilir ve hasta onam verir. Doktor, hastanın tıbbi geçmişini ve mevcut sağlık durumunu değerlendirir.

İlaç Uygulama: İşlem sırasında ağrı ve rahatsızlığı azaltmak amacıyla lokal anestezi veya hafif sedasyon verilebilir. Bu, hastanın daha rahat olmasını sağlar.

Pozisyon Alma: Hasta uygun bir pozisyon alır. Genellikle sırt üstü yatırılır veya belirli bir pozisyonda oturtulur. İşlem için gerekli hijyen koşulları sağlanır.

Sistoskop İntrodüksiyonu: Sistoskop adı verilen ince bir tüp, idrar yoluna (üretra) yerleştirilir. Bu işlem sırasında tüpün ucunda bir kamera ve ışık kaynağı bulunur, böylece doktor idrar yolunun içini gözlemleyebilir. Sistoskop, idrar yolunda ilerletilerek mesaneye ulaşır.

Gözlem ve İnceleme: Sistoskop mesanenin iç yüzeyini inceleyerek doktorun tespit etmek istediği herhangi bir sorun veya anormalliği görüntüler. İşlem sırasında renkli görüntüler alınabilir ve bu görüntüler ekranda görüntülenir.

Gerektiğinde Tedavi: Eğer bir patolojik durum, taş, tümör veya darlık gibi bir sorun tespit edilirse, doktor sistoskopun içinden özel cerrahi aletler veya lazer gibi araçlar kullanarak tedavi uygulayabilir. Bu tür müdahaleler hemen yapılabilir.

Sistoskopun Çıkarılması: İşlem tamamlandığında, sistoskop dikkatlice çıkarılır ve idrar yolundan çekilir.

İşlem Sonrası Bakım: İşlem sonrası hasta bir süre gözlem altında tutulabilir. İşlem sırasında kullanılan anestezi veya sedasyon etkisini kaybedene kadar hasta bekletilebilir. Doktor işlem sonuçları hakkında bilgi verir ve gerekirse tedavi veya takip planı oluşturur.

Sistoskopi Kaç Dakika Sürer?

Sistoskopi işlemi, genellikle 5 ila 20 dakika arasında sürer. İşlem süresi, kullanılan ekipmanın türü, incelemenin kapsamı ve her hasta için özgün koşullara bağlı olarak değişebilir. Basit bir gözlem amacıyla yapılan sistoskopiler genellikle daha kısa sürebilirken, tedavi veya biyopsi gibi ek prosedürler gerektiren sistemler daha uzun sürebilir. Ayrıca, hastanın rahatlığı ve işlem sırasındaki reaksiyonları da süreyi etkileyebilir. Hastanın rahatlığını ve işlem sırasında yaşadığı rahatsızlığı en aza indirmek için doktorlar genellikle lokal anestezi veya hafif sedasyon kullanırlar. Bu, işlem sırasında daha az ağrı veya rahatsızlık hissi yaşanmasına yardımcı olabilir ve işlem süresini daha tolere edilebilir kılar.

Sistoskopi Sonrası İyileşme Süreci Nasıldır?

Sistoskopi sonrası komplikasyonlar oluşmadığı takdirde iyileşme süreci genellikle hızlı olur. Ama iyileşme süreci hastanın durumuna ve rahatsızlığının boyutuna göre kişiden kişiye değiştiğinden süreçte farklı ilerleyebilir. Ama genel olarak sistoskopi sonrası iyileşme süreci şu adımları içerir:

Operasyon Sonrası: İşlem sonrası hasta bir süre gözlem altında tutulabilir. Anestezi veya sedasyonun etkisi geçene kadar hasta bekletilir. Bu süre içinde biraz uyuşuk veya sersemlik hissi olabilir.

İdrar Yolu İzleri: Sistoskopi sonrası idrar yaparken hafif yanma veya idrar yolunda tahriş hissi yaşanabilir. Bu normaldir ve genellikle birkaç gün içinde geçer. Kanlı veya bulanık idrar görmek de mümkündür. Ancak, bu belirtilerin önemli olduğunu ve şiddetlenmesi halinde doktorunuza başvurmanız gerektiğini unutmamalısınız.

Ağrı ve Rahatsızlık: Sistoskopi sonrası hafif ağrı veya rahatsızlık hissi yaşanabilir. Doktorunuzun önerdiği ağrı kesici veya antispazmodik ilaçları kullanmak bu rahatsızlığı hafifletebilir.

İşlem Sonrası Komplikasyonlar: İşlem sonrası enfeksiyon veya kanama gibi nadir komplikasyonlar olabilir. Bu tür komplikasyonların belirtilerini (yüksek ateş, şiddetli ağrı, aşırı kanama vb.) gözlemlemeli ve hemen doktorunuza başvurmalısınız.

İstirahat ve Aktivite: İşlem sonrası dinlenmeye ve fiziksel aktiviteleri sınırlamaya dikkat etmek önemlidir. Doktorunuz genellikle birkaç gün boyunca ağır egzersizlerden, ağır kaldırmalardan ve cinsel ilişkiden kaçınmanızı önerebilir.

Sıvı Tüketimi: İşlem sonrası bol miktarda su içmek, idrar yolunu temizlemeye ve iyileşmeye yardımcı olabilir. Doktorunuzun önerdiği şekilde sıvı tüketmelisiniz.

Takip Randevuları: Doktorunuz, işlem sonrası takip randevuları düzenleyebilir. Bu randevular, iyileşmenizin izlenmesi ve gerektiğinde tedavi planının gözden geçirilmesi için önemlidir.

Sistoskopi Neden Yapılır?

Sistoskopi çeşitli rahatsızlıkların tanı ve tedavi sürecindeki aşamalarında farklı amaçlarla kullanılır. Tanı amacı ile kullanıldığı durumlar arasında, idrar yolu enfeksiyonları, idrar kaçırma, mesane tümörleri, idrar yollarında taş oluşumu gibi idrar yolları ve mesanedeki patolojik durumların varlığı yer alır. Tedavi amacıyla kullanıldığı durumlar arasında ise, idrar yolunun dilatasyonu (genişletilmesi) ve mesanedeki polip veya tümörlerin çıkarılması yer alır. Sistoskopinin yapılma nedenlerinden biri de biyopsidir. Mesane ve idrar yollarında şüpheli dokuların varlığı söz konusunda sistoskopi ile doku çıkarılır ve patolojik olarak incelenir. Ayrıca mesane ve idrar yollarındaki sorunların tedavisi sonrasında iyileşme durumunu değerlendirirken de sistoskopi ile inceleme yapılabilir.

Sistoskopi Sonrası Nelere Dikkat Edilmelidir?

Sistoskopi sonrası dikkat edilmesi gereken bazı önemli hususlar vardır. İşlem sonrası bakım ve tedavi planına doktorunuzun önerilerini dikkatle takip etmek, iyileşme sürecini optimize etmek için önemlidir. İşte sistoskopi sonrası dikkat edilmesi gereken bazı noktalar:

Dinlenme ve İstirahat: İşlem sonrası dinlenmeye zaman ayırmalısınız. Fiziksel aktiviteleri sınırlamalı ve gerektiğinde birkaç gün boyunca istirahat etmelisiniz. Ağır egzersizlerden, ağır kaldırmalardan ve cinsel ilişkiden kaçınmalısınız.

Sıvı Tüketimi: İdrar yolunun temizlenmesine yardımcı olmak ve idrar yolundaki tahrişi azaltmak için bol miktarda su içmek önemlidir. Doktorunuzun önerdiği şekilde sıvı tüketmeye devam etmelisiniz.

İlaçları Kullanma: Eğer doktorunuz ağrı kesici veya antispazmodik ilaçlar önerdiyse, bunları düzenli olarak kullanmanız gerekir.. Bu ilaçlar işlem sonrası ağrıyı ve rahatsızlığı azaltabilir.

İdrar Yolu İzleri: İdrar yolunun içindeki tahriş nedeniyle işlem sonrası idrar yaparken yanma veya rahatsızlık hissi normaldir. Ancak, bu belirtiler şiddetlenirse veya uzun süre devam ederse doktorunuza başvurmalısınız.

Doktor Randevuları: İşlem sonrası takip randevularını kaçırmamaya özen göstermelisiniz. Bu randevular, iyileşmenizin izlenmesi ve gerektiğinde tedavi planının gözden geçirilmesi için önemlidir.

Beslenme: İşlem sonrası herhangi bir diyet kısıtlaması olup olmadığını doktorunuzla görüşebilirsiniz. Bazı durumlarda, belirli yiyecekler veya içeceklerin tüketiminden kaçınılması gerekebilir.

İşlem Sonrası Komplikasyonlar: İşlem sonrası enfeksiyon, kanama veya diğer komplikasyonların belirtilerini (yüksek ateş, şiddetli ağrı, aşırı kanama vb.) gözlemlemeli ve hemen doktorunuza başvurmalısınız.

Cinsel İlişki: Doktorunuzun önerisine göre cinsel ilişkiden ne kadar süre kaçınılması gerektiğini öğrenmeniz gerekebilir. İşlem sonrası cinsel aktiviteye belirli bir süre ara verebilmeniz önerilebilir.

Sistoskopinin Yan Etkileri Nelerdir?

Sistoskopinin yan etkileri sonucu çeşitli olumsuzluklar oluşabilir ama bunlar hafif düzeyde ve geçicidir. Bu yüzden sistoskopi, yan etkilerinin oluşma ihtimali ve yararları değerlendirildiğinde güvenli görülen ve tercih edilen bir tanı ve tedavi yöntemidir. Sistoskopi sonucu oluşabilecek yan etkiler arasında şunlar yer alır:

İdrar Yolu İrritasyonu: İşlem sonrası idrar yolunda hafif ilâ orta derecede tahriş olabilir. Bu tahriş, idrar yaparken yanma, sık idrara çıkma ve idrar yolunun hassasiyetine neden olabilir. Genellikle birkaç gün içinde kendiliğinden geçer.

İdrar Yolu Enfeksiyonu: Sistoskopi işlemi sonrası nadir olarak idrar yolu enfeksiyonları meydana gelebilir. Bu enfeksiyonlar belirtiler like yüksek ateş, şiddetli idrar yapma sancıları ve idrarda kan gibi belirtilerle kendini gösterebilir. İdrar yolu enfeksiyonu şüphesi durumunda hemen doktora başvurmalısınız.

Kanama: İşlem sırasında veya sonrasında hafif kanama olabilir. Bu, idrarınızın kırmızı veya pembe renkte olmasına neden olabilir. Genellikle birkaç gün içinde kendiliğinden düzelir. Ancak, şiddetli veya sürekli kanama durumunda derhal tıbbi yardım almalısınız.

Alerjik Reaksiyonlar: Sistoskopide kullanılan malzemelere veya kullanılan ilaçlara karşı alerjik reaksiyonlar ortaya çıkabilir. Sistoskopi sonrası alerjik belirtiler (kaşıntı, döküntü, nefes darlığı vb.) fark edilirse hemen doktora bildirilmelidir.

Mesane Hasarı: Sistoskopi işlemi sırasında nadiren de olsa mesaneye veya idrar yoluna zarar verilme ihtimali vardır.

Ağrı ve Rahatsızlık: Sistoskopi sonrası komplikasyonlar arasında en sık karşılaşılanlardan biri hafif ağrı veya rahatsızlık hissidir. Bu durum ağrı kesiciler veya antispazmodik ilaçlar ile kontrol altına alınabilir.

Mesane ve idrar yolları ile ilgili rahatsızlıklarınız varsa hastalığınızın teşhis ve tedavisi için sistoskopi yapan hastaneler araştırabilir ve deneyimli bir ürolog bulabilirsiniz.