Mide Yanması Neden Olur? Mide Yanmasına Ne İyi Gelir?

Besinler, ağızdan özofagus yani yemek borusu aracılığıyla mideye iletilir. Özofagus ile mide arasında ise bir tür kapakçık bulunur. Besinlerin, mideye inmesine olanak tanıyan ancak mideden yemek borusuna çıkmasını engelleyen bu kapakçık hızla açılıp kapanan kas dokusudur.  Özofagus alt kapakçığında oluşan rahatsızlıklar, besinlerin ve yiyeceklerin parçalanmasında önemli bir rol oynayan mide asidinin yemek borusuna kaçmasına yol açabilir. Mide asidinin yemek borusuna çıkması ile oluşan yanma, ekşime olarak da tanımlanabilir.

Mİde Yanması Nedir?

Günün belli bir kısmında yaşanan mide yanması şikayeti sürekli de olabilir. Sabahları mide yanması ya da gece mide yanması şikayetlerinin daha sık görülmesinin sebebi, kişinin beslenme alışkanlığı ile direkt alakalıdır. Yemek yedikten hemen sonra uzanmak ve eğilmek, mide yanması şikayetinin artmasına yol açabilir. Bu durum kişinin ağzında asidik bir tat hissetmesine de neden olabilir. 

Mide yanması pek çok farklı rahatsızlığa bağlı olarak oluşabilir. Bu nedenle "Mide yanmasına ne iyi gelir?" sorusunun yanıtı da kişiden kişiye farklılık gösterir. Mide yanması tedavisi konusuna geçmeden önce "Mide yanması nedir?" ve "Mide yanması neden olur?" sorularını cevaplamak gerekir.

Kişinin yaşam kalitesinin düşmesine yol açan mide yanması sık rastlanan bir durumdur. Genellikle yemek yendikten sonra kişinin yatmasına bağlı olarak gelişen bu yakınma, pek çok farklı sebepten oluşabilir. Asit hazımsızlığı olarak da bilinen mide yanması varlığında yanma ve ekşime hissi, kaburgaların birleştiği göğsün merkezinde, karın bölgesinin üst kısmında hissedilir. 

Yanma, zaman içinde göğüsten ağza doğru yükselebilir. Boyun ve ağızda hissedilebilir. Mide yanması vakaları yaygın olarak hatalı beslenmeye bağlı olarak gelişir. Sindirimi zor olan besinlerin yanı sıra, hijyenik olmayan koşullarda pişirilen besinler, aşırı baharatlı ürünlerin tüketimi gibi nedenler kişide mide yanması şikayetinin oluşmasına neden olabilir. Ayrıca karın kısmını sıkan dar kıyafetler de mide yanmasına neden olabilir. 

Mide yanması sebepleri oldukça geniş bir yelpazede yer alır. Bu nedenle mide yanması şikayetiyle hekime başvuran kişilerin, yakınmalarını hekime doğru şekilde aktarması son derece önemlidir. Sıklıkla merak edilen "Mide yanması nasıl geçer?" sorusunu cevaplamadan önce mide yanmasının nedenlerini iyi anlamak gerekir.

Mide Yanması Nedenleri Nelerdir?

Mide yanması ya da ekşimesi olarak tanımlanan şikayetler kişinin yaşam kalitesinin bir hayli düşmesine yol açar. Bu nedenle mide yanması için pek çok farklı çözüm yolu aranır. Mide yanmasına süt, soda ve bazı çayların tüketimi iyi gelse de bu ürünlerin bilinçsiz tüketimi kişinin rahatlamasından ziyade şikayetlerinin artmasına da neden olabilir. Ayrıca bitki çayları, kullanılan diğer ilaçlarla etkileşime girebilir. Bu yüzden bu tip ürünler kullanılmadan önce hekim görüşünün alınması son derece önemlidir. Hekim tavsiyesi ile mide yanmasına iyi gelen çaylar kullanılabilir. 

Mide yanmasına iyi gelen besinleri tüketmeden önce sorunun altında yatan neden araştırılmalıdır. Mide yanması yanlış beslenme gibi basit nedenlerden kaynaklanabileceği gibi mide kanseri gibi kişinin yaşamını tehdit eden sağlık problemlerine bağlı olarak da gelişebilir. Bu nedenle öncelikle mide yanmasının neden kaynaklandığının belirlenmesi gerekir.

• Gastrit: Midenin iç yüzeyini kaplayan gastrik mukozanın iltihaplanması olarak tanımlanabilen gastrit, mide asidinin normalden fazla üretilmesine ya da mide asidinden midenin kendisini koruyan iç tabakanın zarar görmesine bağlı olarak ortaya çıkabilir. 
• Gastroözofageal Reflü: Gastroözofageal reflü, tıp dilinde alt özofagus sfinkteri olarak tanımlanan yemek borusu ile mide arasında bulunan kapakçığın sık aralıklarla gevşemesiyle oluşur. Toplumda sık görülen rahatsızlıklardan bri olan reflü, göğüs bölgesinde ve mide üstünde yanma ile karakterizedir. Mide asidinin, yemek borusuna kaçması olarak tanımlanabilen gastroözofageal reflü varlığında kişinin ağzına besin maddeleri ve acı tat da gelebilir. Rahatsızlık hissi genellikle baharatlı ve yağlı besinlerin ya da çikolata, meyve suyu gibi ürünlerin tüketilmesinden sonra ortaya çıkar. Ses kısıklığı, öksürük, boğaz ağrısı gibi rahatsızlıklara yol açabilir.
• Helicobacter Pylori Enfeksiyonu: Midenin asitli ortamında yaşayabilen bir bakteri türü olan Helicobacter pylori varlığında kişide mide yanması şikayeti oluşur. Bu belirtiye ek olarak kişide bulantı, iştah ve kilo kaybı gibi belirtiler de görülebilir.
• Mide Kanseri: Geçmeyen mide yanmasının yanı sıra 3 hafta ve daha uzun süre ile yutkunma güçlüğü çeken kişilerin mide kanseri riskine karşı mutlaka sağlık kontrollerini yaptırması önerilir. Nedeni anlaşılamayan kilo kaybı, beslenme sırasında aniden oluşan tokluk hissi, mide bulantısı ve kusma, midede ağrı hissi, mide kanserinin yaygın görülen belirtileri arasında yer alır.

Akut ve kronik olabilen gastrit, mide yanması şikayetinin yanı sıra bulantı, kusma, iştah kaybı, mide ve sırt bölgesinde ağrı ile karakterizedir. Sigara ve alkol kullanımının yanı sıra fiziksel ve duygusal stres, bakteri, mantar ve virüslere bağlı olarak gelişen enfeksiyonlar, besin zehirlenmesi ve denetimsiz ilaç  kullanımı gibi etkenler de gastritin ortaya çıkmasına yol açabilir. 

Gastrit, tedavi edilmediğinde mide kanseri riskinin artmasına yol açan ülsere neden olabilir.

Tüm bunların yanı sıra bazı besin kaynaklarına karşı oluşan hassasiyet de mide yanmasına neden olabilir. Glüten ve laktoz intoleransı, sıklıkla mide yanması şikayetinin ortaya çıkmasına yol açar. Ayrıca alkol ve sigara kullanımı, hazımsızlık, ülser ve fıtık gibi farklı rahatsızlıklar da mide yanmasına sebep olabilir.

Mide Yanmasına Ne İyi Gelir?

Mide yanması pek çok farklı sağlık problemine bağlı olarak ortaya çıktığından öncelikle mide yanmasına neyin sebep olduğu araştırılmalı ve odak hastalık uygun şekilde tedavi edilmelidir. 

• Sigara ve Alkol Tüketimi: Alkol tüketimi, gastrite neden olabilir. Kişinin genel sağlığının korunmasının yanı sıra mide yanmasının da önlenmesi için sigara ve alkol tüketiminin bırakılması önerilir.
• Sağlıklı ve Dengeli Beslenme: Öğün sayısını artırmak ve beslenme sırasında hızlı ve aşırı yemekten sakınmak, mide yanması şikayetinin önlenmesine yardımcıdır. Mide yanması çözümü olarak sıklıkla başvurulan bu etkili yöntem sayesinde mide duvarının aşırı gerilmesi önlenebilir. Günümüzde en sık yapılan yanlışlardan biri de yemek sonrasında yatmaktır. Doğru olanı ise yemeklerden sonra oturur pozisyonda olmak ve mümkünse kısa yürüyüşler yapmaktır. Uyumadan önceki 3 saat boyunca beslenmekten kaçınmak hem mide yanması şikayetinin ortadan kalkmasına hem de kişinin kilo kontrolünü sağlamasına yardımcı olur.
• Dar Kıyafetlerden Kaçınmak: Yalnızca yemek yerken değil diğer zamanlarda da bel bölgesini sıkan kıyafet kullanımından kaçınmak, mide yanması şikayetinin önlenmesinde etkilidir. Özellikle reflüsü olan bireylerin rahat kıyafetler giymesi son derece önemlidir.
• Yüksek Yastıkta Yatmak: Beslendikten sonraki 3 saat boyunca uyumaktan kaçınılmalıdır. Mide yanması olan kişilerin bundan kaçınmaları ve mümkünse yüksek yastıkta ya da iki yastık kullanarak uyumaları önerilir. Böylece midede yer alan besinler ve mide asidi üst bölgelere çıkmaz.

• Zencefil tüketmek, zencefil çayı içmek, 
• gıda takviyesi ya da direkt besin olarak meyan kökü kullanmak,
• yemeklerde elma sirkesi tüketmek,
• yemek sonrasında kısa süre ile sakız çiğnemek, mide yanması şikayetinin önlenmesinde etkili olabilir. 

Mide yanması soda yerine gazsız maden suyu tüketimi ile de önlenebilir. Ancak tüm bu öneriler hekim kontrolü altında uygulanmalıdır.