Mide şişkinliği, çalışma hayatınızı ve hatta sosyalleşme durumunuzu etkileyebilir. Şişkinlik problemi, hem yetişkinler hem de çocuklar arasında yaygın görülür. Çoğu insan mide şişkinliğini, karın bölgesinde dolgunluk ve gerginlik hissi olarak ifade eder. Mideniz çeşitli nedenlerden dolayı şiş, sert ve ağrılı olabilir.
Mide Şişkinliği Nedir?
Mide şişkinliği, gastrointestinal sistem (ağızdan anüse uzanan sindirim yolu) hava veya gazla dolduğunda meydana çıkan bir durumdur. Şişkinliğe genellikle şu belirtiler eşlik eder:
- Ağrı
- Aşırı gaz
- Sık sık geğirme
-
Karın gurultusu
Midede Şişkinlik Neden Olur?
Gaz ve hava
Midede şişkinlik ve gaz sorunu yakın ilişkilidir. Gaz, özellikle yemek yedikten sonra mide şişkinliğinin en yaygın sebebidir. Sindirilmemiş yiyecekler parçalanmaya başladığında veya hava yutulduğunda sindirim sisteminizde gaz birikir. Her insan yerken veya içerken hava yutar. Ancak bazı insanlar, çok hızlı yemekten ya da içmekten, sakız çiğnemekten ve sigara içmekten daha fazla hava yutarlar.
Geğirmek, yutulan havanın vücuttan çıkmasının bir yoludur. Gaz birikimine ek olarak, havanın vücuttan atılamaması da mide şişkinliğine neden olur. Ayrıca gaz, hamilelikte şişkinlik sorununun da yaygın bir sebebidir.
Tıbbi olarak şişkinlik nedenleri
Mide şişkinliğine bazı tıbbi nedenler de sebep olabilir. Bunlar;
- İrritabl bağırsak sendromu (hassas bağırsak sendromu)
- Ülseratif kolit veya Crohn hastalığı gibi iltihabik bağırsak hastalıkları
- Göğüste ağrılı yanma hissi
- Gıda intoleransı (vücudun gıdayı tolere edememesi)
- Fazla kilo
- Hormonal akıntılar (özellikle kadınlar için)
- Bağırsak parazit enfeksiyonu
- Anoreksiya nervoza gibi yeme bozuklukları
- Stres, anksiyete, depresyon ve daha fazlası gibi ruh sağlığı faktörleri
- Bazı ilaçlar
Ciddi şişkinlik nedenleri
Mide şişkinliği, bazı ciddi problemlerin işaretçisi olabilir. Bunlar;
- Kanser (ör. yumurtalık kanseri), karaciğer hastalığı, böbrek yetmezliği veya kalp yetmezliği sonucu karın boşluğunda patolojik sıvı birikimi
- Pankreas yetersizliği
-
Çölyak hastalığı
Teşhis
Ağrıyı ve şişkinliği teşhis etmek için, doktor fiziksel bir muayene yapar ve ardından tıbbi bir durumun mide şişkinliğine veya ağrısına neden olduğundan şüphelenirse çeşitli testler ister. Bu testler, hastanın tıbbi geçmişine ve fiziksel muayene sonuçlarına bağlıdır.
- Tam kan testi: Tam kan testi, bir enfeksiyonu veya kan kaybını belirler ve kanınızdaki bazı hücrelerin seviyelerini gösterir.
- İdrar testi: Bu test, idrar yolu bozukluklarını kontrol ederken, kadınsanız muhtemel hamileliğinizi de belirtir.
- Dışkı analizi: Dışkı analizi, dışkıda sindirim sistemiyle ilişkili bir enfeksiyonu veya sorunu gösterir.
-
Görüntüleme testleri: Doktor karın bölgesindeki anormallikleri teşhis etmek için bir veya daha fazla görüntüleme teknolojisinden yararlanabilir. Bunun için röntgen, bilgisayarlı tomografi veya MR gibi tarama sonuçlarını görmek isteyebilir.
Mide Şişkinliğine Ne İyi Gelir?
Vücuttaki şişkinlik nasıl atılır diye baktığımızda, bazı ipuçlarını şu şekilde sıralayabiliriz:
Yaşam tarzı değişiklikleri- Aşırı kiloluysanız, kilo vermek gibi basit bir yaşam tarzı değişikliği yaparak mide şişkinliğinizin belirtilerini azaltabilirsiniz, hatta şişkinliği önleyebilirsiniz.
- Sakız çiğnemekten kaçının. Sakız çiğnemek fazladan hava yutmanıza neden olabilir ve bu da şişkinliğe yol açabilir.
- Gazlı içecek alımınızı sınırlayın.
- Yavaş yiyin ve pipetle içmeyin.
- Laktozsuz süt ürünleri kullanın (laktoz intoleransınız varsa).
- Probiyotikler, sağlıklı bağırsak bakterilerinin yeniden çoğalmasına yardımcı olur. Yapılan bir çalışma, probiyotiklerin şişkinliği rahatlatmadaki etkisinin önemli olduğunu göstermiştir. Tüketebileceğiniz probiyotik gıdalara kefir ve yoğurt örnek olarak verilebilir.
- Yapay tatlandırıcılar da mide şişkinliğine sebep olabileceği için bu ürünlerden uzak durun.
- Midede gerginliği azaltmak için bol su için.
-
Meyveler, sebzeler ve tam tahıllar gibi sindirimi destekleyen, yüksek lif içerikli yiyecekleri öğünlerinize ekleyin.
Düzenli egzersiz yapın.
Masaj
‘Mide şişkinliğine evde ne iyi gelir?’ diye düşünürseniz, karın masajı yapmak önerilebilir. Mide şişkinliği sorunu yaşayan 80 kişinin katıldığı bir çalışmada, hastalara üç gün boyunca günde iki kez 15 dakikalık karın masajı yapılmıştır ve şişkinlik şikayetlerinin azaldığı saptanmıştır.
İlaçlar
Yaşam tarzı değişiklikleri ve diyet müdahalelerine rağmen mide şişkinliği hafiflemiyorsa doktorla görüşmek gerekir. Doktor şişkinlik için tıbbi bir neden bulursa, tıbbi tedavilere başlar. Tedaviler kapsamında doktor duruma bağlı olarak ilaç verebilir.
Mide Şişkinliği Nasıl Önlenir?
Bir seferde çok fazla yemek yemeyin.
Büyük porsiyonlar tüketiyorsanız ve sonrasında kendinizi rahatsız hissediyorsanız, daha küçük porsiyonları deneyin.
Yemeğinizi daha çok çiğnemenin şişkinliği önlemede iki kat etkisi vardır. Uzun süre çiğnemek, yiyecekle birlikte yuttuğunuz hava miktarını azaltır ve ayrıca daha yavaş yemenizi sağlar. Bu da daha az gıda alımı ve daha küçük porsiyonlarla bağlantılıdır.
Gıda alerjilerini iyi tanıyın.
Gıda alerjileri ve intoleransları nispeten yaygın sorunlardır. Tolerans gösteremediğiniz, size alerji yapan yiyecekleri yediğinizde aşırı gaz üretimi, şişkinlik ve diğer rahatsız edici belirtiler görülür.
Dikkate almanız gereken bazı yiyecekler ve maddeler:
Laktoz: Laktoz, sütteki ana karbonhidrattır. Laktoz intoleransı, şişkinlik dahil birçok sindirim problemi ile bağlantılıdır.
Fruktoz: Fruktoz meyvelerde bulunan doğal bir şekerdir ve fruktoz intoleransı şişkinliğe neden olur.
Yumurta: Gaz ve midede şişkinlik, yumurta alerjisinin sık görülen belirtileridir.
Buğday ve gluten: Birçok insan buğdayda bulunan bir protein olan glutene, arpaya ve diğer bazı tahıllara karşı toleranssızdır. Bu durum, şişkinlik de dahil olmak üzere sindirim kanalı üzerinde çeşitli olumsuz etkilere sebep olur. Bir gıda alerjiniz veya intoleransınız olduğundan şüphe duyuyorsanız, mutlaka bir doktora görünmelisiniz.
Hava ve gazları yutmamaya dikkat edin.
Hava yutmak şişkinliği arttırır. Buna başlıca sebep, sıvıda çözünen gazları içeren gazlı içeceklerin içilmesidir.
Size gaz yapan yiyecekleri yemeyin.
Bazı yiyecekler sizi şişkin hissettirirse veya gaz yaparsa, o yiyecekleri tüketmeyi azaltın veya onları artık hiç tüketmeyin. Ayrıca yağlı yiyecekler yemek de sindirimi yavaşlatabilir ve bazı insanlar için şişkinliğe sebep olabilir.
FODMAP (Fermente Edilebilir Oligo-, Di-, Mono-sakaritler ve Polioller) gıdalardan az tüketmeye çalışın.
FODMAP adı verilen, sindirilemeyen karbonhidratlar kişilerde mide şişkinliğini büyük ölçüde şiddetlendirir. Bu sebeple şişkinliği önlemek için, FODMAP grubuna dahil gıdalardan uzak durulmalıdır. Bazı yaygın FODMAP gıdaları: Buğday, soğan, sarımsak, brokoli, lahana, karnabahar, enginar, fasulye, elma, armut, karpuz. FODMAP adı verilen karbonhidratlar, özellikle irritabl bağırsak sendromu (hassas bağırsak sendromu) olan kişilerde şişkinlik ve diğer sindirim sorunlarına neden olabilir.
Kabızlığa çözüm bulun.
Kabızlık, karında şişkinlik belirtilerini şiddetlendirir. Su tüketiminizi arttırırsanız ve düzenli fiziksel aktivite yaparsanız kabızlığa karşı etkili olur.
Nane yağı kullanın.
‘Mide şişkinliğine ne iyi gelir, bitkisel çözüm var mıdır?’ sorusunun cevabı ise, nane yağıdır. Nane yağı tüketimi, özellikle irritabl bağırsak sendromlu hastalarda şişkinlik ve diğer sindirim sorunlarını çözebilen bir yöntemdir.
Mide şişkinliği ile ilgili merak ettiğiniz konuları Grup Florence Nightingale Hastaneleri’nin uzman ekibine sorabilir, sorunuzla ilgili öneriler isteyebilirsiniz. Bize ulaşmak için web sitemizde yer alan iletişim formunu kullanabilirsiniz.