LYM(Lenfosit) Nedir? LYM Yüksekliği ve Düşüklüğü

Kanın bileşiminde yer alan beyaz renkli hücreler, lökosit olarak adlandırılır ve vücudun mikroplara karşı korunmasında görev yapar; lenfoistler lökositlerin bir alt grubudur. Kemik iliğinde üretilen beyaz kan hücreleri kanda ve lenf dokularında yer alır. Rutin sağlık kontrollerinde veya herhangi bir nedene yönelik yapılan tahlillerde hemogram adı da verilen kan sayımında lenfositler, araştırılan parametrelerden bir tanesidir. Tahlil sonucunda LYM olarak belirtilen lenfosit düzeyleri, çeşitli nedenlerle normal değer aralığının altında veya üzerinde çıkabilmektedir.

Lenfositler (LYM) Nedir? 

Kan testi sonucunda LYM değerlerine ilişkin bir sorun gören bireyler tarafından LYM nedir, LYM düşüklüğü ve LYM yüksekliği ne anlama gelir gibi soruların yanıtları merak edilir. Bazı durumlarda bu gibi kan değerleri stres, enfeksiyonlar gibi basit nedenlerle normal aralığın dışına çıkabilse de kan sonuçlarında normal dışı bir bulguya rastlanması halinde hekime danışılmalıdır.

Lenfositler, vücudun ana bağışıklık hücre türlerinden bir tanesidir. LYM kan değeri nedir sorusunun yanıtı ise kandaki lenfosit miktarı olarak belirtilebilir. Bağışıklık sisteminin bir parçası olan ve kemik iliğinde üretilen lenfositler vücudu tehdit eden virüsler, bakteriler, mantarlar, yabancı maddeler ve kanser hücreleri gibi çok sayıda etkene karşı savaşarak bunları yok etmekle görevlidir. 
 

LYM (Lenfositler) Ne İşe Yarar?

Lenfositleri de içeren bağışıklık sistemi aslında bağışıklık hücrelerinden oluşan karmaşık bir ağdır ve bağışıklığın güçlü olabilmesi için bu ağda yer alan tüm bağışıklık hücreleri olması gereken değer aralıklarında bulunmalıdır. Temel olarak lenfositler iki alt türe ayrılır. Bunlar B lenfositleri ve T lenfositleridir. Her iki lenfosit türü de kemik iliğinde bulunan kök hücrelerden köken alır ve burada üretilir. Ardından T lenfositleri bağışıklık sisteminde önemli görevleri bulunan ve boyun bölgesinde yer alan timus bezine giderken, B lenfositleri kemik iliğinde kalır. B hücrelerinin görevi, antijen olarak adlandırılan yabancı maddelere karşı savaşan bir bağışıklık proteini olan antikorların üretimidir. B hücrelerinin her biri, spesifik bir antikorun üretimini sağlamak üzere farklılaşır. Üretilen antikor, vücuda giren antijen ile anahtar kilit uyumu şeklinde eşleşir ve antijeni yok edilmek üzere işaretler.

T hücrelerinin görevleri ise vücudun kanser hücrelerini yok etmesini sağlamak ve vücuda giren antijenlere karşı verilecek olan bağışıklık tepkisini düzenlemektir. T lenfositleri kanserleşmiş dokulara ait hücrelerin veya virüsler tarafından ele geçirilmiş olan hücrelerin öldürülmesini sağlayabilir. Bu iki temel lenfosit türüne ek olarak bir de NK lenfositleri olarak bilinen bir lenfosit türü de söz konusudur. NK (natural killer) lenfositleri, B ve T lenfositleri ile aynı yerden köken alır ve doğal öldürücü hücreler olarak da bilinir. Bu lenfositler bazı belirli antijenlere karşı çok hızlı şekilde tepki verebilir, kanser hücrelerini ve virüslerin etkilemiş olduğu hücreleri hızlıca öldürebilir.
 

LYM (Lenfosit) Testi Nasıl Yapılır?

LYM testi, rutin kan tahlilinin bir parçası olarak gerçekleştirilir. Test sürecini detaylı olarak açıklayalım:

• Hasta genellikle 8-12 saatlik açlık sonrasında teste hazırlanır.
• Kan, genellikle dirsek iç kısmındaki toplardamardan alınır.
• Steril iğne ve tüpler kullanılarak yaklaşık 5-10 ml kan örneği toplanır.

•  Alınan kan örneği, otomatik kan sayım cihazlarında (hemogram) incelenir.
• Cihazlar, kan hücrelerini optik veya elektriksel yöntemlerle sayar.
• Lenfosit sayısı mikrolitre (mcl) başına düşen hücre sayısı olarak belirlenir.

• Hematoloji uzmanları sonuçları inceler.
• Referans aralıklarına göre değerlendirme yapılır.
• Gerekirse ek testler önerilir.

Kandaki LYM Değeri Hangi Aralıkta Olmalıdır?

Kan testlerinde sıklıkla araştırılan ve hastalar tarafından kanda LYM nedir şeklinde soru işareti oluşturan parametrelerden biri olan lenfosit (LYM) düzeyleri çeşitli etkenlere bağlı olarak değişebilir. İnsanlar arasında ırk, cinsiyet, yaşam tarzı, yaşanılan bölge gibi faktörlere bağlı olarak lenfosit değerleri farklılık gösterebilir. Aynı zamanda akut veya kronik herhangi bir hastalık, lenfosit düzeylerinde geçici veya kalıcı bir düşüşe ya da yükselişe neden olabilir. Tüm bunların yanı sıra kan testini uygulayan laboratuvarlar arasında da normal olarak kabul edilmesi gereken değer aralıkları farklılık arz edebilir. 

Normal şartlarda sağlıklı bireylerde kandaki lenfosit düzeyi yetişkin bireylerde 1000-4800 mcl, çocuklarda ise 3000-9500 mcl aralığında olmalıdır. Bebeklerde bağışıklık sisteminin lenfosit düzeyleri olgunlaşma sürecinde olmaları sebebi ile 11000 mcl seviyelerine kadar ulaşabilir. Ortalama olarak belirtilen bu değer aralıkları yukarıdaki nedenler dolayısıyla değişebileceğinden test sonuçları, tahlili isteyen hekim tarafından testin yapıldığı laboratuvarın referans aralıklarına bakılarak değerlendirilmelidir. 

Lenfosit değerlerindeki bozuklukların büyük bir çoğunluğu vücuttaki enfeksiyonlara bağlı olarak gelişir. Fakat kan testinde bu değere ilişkin bir bozukluk gören ve LYM değeri nedir, hemogram LYM nedir gibi sorulara yanıt arayan hastalar mutlaka hekimlerine danışmalıdır. LYM testinde elde edilen sonuçların herhangi bir hastalığı işaret ediyor olması halinde hekim tarafından daha ileri araştırma ve tanı testlerine başvurulabilir.
 

LYM (Lenfosit) Normal Değeri Kaç Olmalı?

Lenfosit normal değerleri yaş gruplarına göre değişir:

Yenidoğan: 3000-11000/mcl
Çocuklar: 3000-9500/mcl
Ergenler: 1500-4000/mcl
Yetişkinler:1000-4800/mcl
Yaşlılar: 1000-4000/mcl

LYM Yüksekliği Ne Anlama Gelir?

Lenfosit yüksekliği (lenfositoz), kandaki LYM düzeyinin referans değerlerin üzerinde bulunması durumudur. Bu durum genellikle bir enfeksiyon hastalığının ardından gerçekleşir. Çoğu zaman zararsız ve geçici bir durumdur ve herhangi bir medikal tedavi gerektirmez. Fakat lenfosit düzeylerinin daha yüksek olduğu lenfositoz durumu; bazı kronik hastalıklar, kan kanseri veya inflamatuar bağırsak hastalığı gibi farklı hastalık türlerinin belirtisi olabilmektedir. Ayrıca kızamık, suçiçeği gibi viral enfeksiyonlar, tüberküloz ve boğmaca gibi hastalıklar, parazitlerin neden olduğu toksoplazma hastalığı, HIV, brusella ve damar iltihabı (vaskülit) gibi hastalıklar da lenfosit düzeyinde yükselişe neden olur.

Lenfosit yüksekliği genellikle hastada herhangi bir belirtiye yol açmaz ve yapılan kan testleri sonucunda tespit edilir. Fakat bazı durumlarda lenfosit yüksekliğine yol açan sağlık sorununun da etkisiyle hastaların bir kısmında mide bulantısı, ateş, halsizlik gibi belirtiler görülebilir. 

Genel olarak yetişkinlerde 4000/mcl üzerinde, çocuklarda ise yaşa göre değişmekle birlikte ortalama olarak 9000/mcl üzerinde tespit edilen lenfosit düzeylerinde bu durumun nedenine yönelik ileri araştırma yapılmalıdır. 

Lenfosit düzeyinin yükselmesine neden olan durum kan kanseri gibi ciddi bir hastalık değilse enfeksiyona yönelik antibiyotik ve benzeri tedavilerle hastalığın iyileştirilmesinin ardından lenfosit seviyeleri normal aralığa girecektir. Enfeksiyon söz konusu değilse LYM yüksekliğinin nedenine ilişkin farklı kan tahlilleri, tıbbi görüntüleme tetkikleri ve biyopsi gibi ileri araştırmalara başvurulabilir. Kanser teşhisi alan hastalarda ise kanserin evresi, türü gibi tespitler yapıldıktan sonra kemoterapi, radyoterapi ve onkolojik cerrahi uygulamalarına başvurulabilir.
 

LYM Yüksekliği Neden Olur?

Lenfosit yüksekliği (lenfositoz), vücutta farklı fizyolojik ve patolojik süreçlerin bir göstergesi olabilir. Bu durum genellikle bağışıklık sisteminin bir enfeksiyona veya başka bir sağlık sorununa yanıt olarak aktive olması sonucunda ortaya çıkar.

• Viral Enfeksiyonlar: Epstein-Barr virüsü (EBV), insan immün yetmezlik virüsü (HIV), kızamık, kabakulak gibi virüsler lenfosit sayısını artırabilir.
• Bakteriyel Enfeksiyonlar: Tüberküloz, boğmaca gibi bakteriyel hastalıklar lenfosit düzeyinde yükselişe neden olabilir.
• Mantar ve Parazit Enfeksiyonları: Bazı mantar enfeksiyonları ve parazitik hastalıklar da bağışıklık sistemini uyararak lenfosit sayısında artışa yol açabilir.

• Romatoid Artrit: Eklemlerde kronik inflamasyonla seyreden bu hastalık lenfosit sayısında artışa neden olabilir.
• Sistemik Lupus Eritematozus:Vücudun farklı organlarını etkileyen bu hastalık bağışıklık sistemini sürekli aktif tutar.
• Sjögren Sendromu: Bağ doku hastalığı olan bu durum da lenfosit düzeylerini etkileyebilir.

• Lenfositik Lösemi: Kan kanseri türlerinden biri olan bu hastalık doğrudan lenfosit sayısını etkiler.
• Lenfoma: Lenf sisteminin kanseri olan bu hastalık lenfosit düzeylerinde anormal artışlara yol açar.
• Monoklonal Gamapati: Plazma hücrelerinin anormal protein üretimi ile seyreden bir hastalık türüdür.

• Kronik Stres: Uzun süreli psikolojik stres bağışıklık sistemini etkileyerek lenfosit sayısında değişikliklere neden olabilir.
• Sigara ve Alkol Kullanımı: Bu maddelerin aşırı tüketimi bağışıklık sisteminde değişikliklere yol açar.
• İlaç Yan Etkileri: Bazı ilaçlar lenfosit düzeylerini etkileyebilir.
• Hormon Bozuklukları: Tiroid gibi endokrin sistem hastalıkları da lenfosit sayısında değişikliklere neden olabilir.

LYM Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?

LYM düşüklüğü, kandaki lenfosit düzeylerinin referans aralığının altında tespit edilmesi durumudur ve lenfopeni olarak adlandırılır. Lenfosit düzeyindeki hafif düşüşler stres, dengesiz beslenme, yoğun fiziksel aktivite gibi nedenlere bağlı olarak gelişebilir. Soğuk algınlığı gibi enfeksiyonların ardından da görülen bu tarz lenfosit düşüklükleri genellikle geçici ve zararsızdır. Fakat lenfosit düzeyindeki önemli bir düşüklüğün bir sağlık sorununu işaret ediyor olma olasılığı yükselir. 

Lenfopeniye neden olabilen bazı durumlar şunlardır:
 

• Vücut tarafından yeterli lenfosit üretiminin gerçekleştirilememesi,
• Lenfositlerin dalak veya lenf bezlerinde tutulması,
• Toksinler tarafından lenfositlerin yok edilmesi,
• Lenfoma, lenfositik anemi ve hodgkin lenfoma gibi hastalıklar,
• Otoimmün hastalıklar (sistemik lupus eritematozus, romatoid artrit vb.),
• Vitamin ve mineral (özellikle çinko) eksiklikleri,
• Kanser tedavisi uygulamaları,
• Çölyak, Crohn veya ülseratif kolit gibi bağırsak hastalıkları,
• Kronik böbrek hastalıkları,
• Multipl skleroz gibi sinir hastalıkları,
• Kalıtsal hastalıklar,
• Kortizonlu ilaç kullanımı,
• HIV ve AIDS,
• Enfeksiyon hastalıkları,
• Alkol ve sigaranın aşırı kullanımı,

Lenfosit yüksekliğinde olduğu gibi lenfopeni de genellikle hastada herhangi bir belirtiye yol açmaz ve kan testleri sonucunda tespit edilir. Bazı durumlarda ise lenfosit düzeyinde düşüşe yol açan sağlık sorunundan kaynaklı olan belirtiler görülebilir. Yetişkinlerde 1000 mcl, çocuklarda ise 3000 mcl altında bulunan lenfosit değerlerine yönelik olarak herhangi bir somut neden söz konusu değilse daha farklı tan testleri, görüntüleme testleri, kemik iliği biyopsisi gibi araştırmaların yapılması gerekir. 

Enfeksiyon hastalıkları ve yoğun fiziksel aktivite gibi durumların ardından gelişen lenfosit düşüşü herhangi bir tedavi gerektirmez ve kısa süre içerisinde kendiliğinden iyileşir. Bazı durumlarda kullanılan ilaçlar ya da alınan tedavi uygulamalarından kaynaklı olarak lenfopeni gelişebilir. Böyle durumlarda da hekim tarafından ilaç veya tedavi değişikliği gibi yollara başvurulabilir. Hekim tarafından verilen tavsiyelere uyum sağlamanın yanı sıra sağlıklı ve dengeli beslenme, sigara ve alkol kullanımından uzak durma, uyku düzenine özen gösterme gibi önlemlerle kan değerlerinizin düzelmesine yardımcı olabilirsiniz.
 

LYM Düşüklüğü Neden Olur?

Lenfosit düşüklüğü (lenfopeni), bağışıklık sisteminin zayıflamasına neden olabilen karmaşık bir sağlık durumudur. Çeşitli faktörler bu durumun ortaya çıkmasında rol oynayabilir.

• Kemoterapi: Kanser tedavisinde kullanılan ilaçlar sağlıklı hücrelerin yanı sıra bağışıklık hücrelerini de etkileyebilir.
• Radyoterapi: Belirli bölgelere uygulanan radyasyon tedavisi bağışıklık sistemini zayıflatabilir.
• Steroid Kullanımı: Uzun süreli kortikosteroid tedavisi lenfosit üretimini baskılayabilir.
• İmmünosupresif Tedaviler: Organ nakli sonrası uygulanan bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar lenfosit sayısını düşürür.

• Ciddi Viral Enfeksiyonlar: HIV, hepatit gibi virüsler bağışıklık sistemini doğrudan etkileyebilir.
• Tüberküloz: Kronik enfeksiyon bağışıklık sisteminin kaynaklarını tüketebilir.
• AIDS: Gelişmiş bağışıklık yetmezliği sendromu lenfosit sayısında dramatik düşüşlere neden olur.

• Protein Eksikliği: Yetersiz protein alımı bağışıklık hücrelerinin üretimini engeller.
• Mineral Yetersizlikleri: Çinko ve demir eksikliği bağışıklık sisteminin işlevselliğini azaltır.
• Vitamin Eksiklikleri: B12 vitamini gibi hayati vitaminlerin eksikliği lenfosit üretimini düşürür.

• Primer İmmün Yetmezlik: Genetik kaynaklı bağışıklık sistemi bozuklukları
• Kemik İliği Hastalıkları: Kan hücresi üretimini doğrudan etkileyen durumlar
• Ağır Metal Maruziyeti: Kurşun, cıva gibi toksinlerin uzun süreli etkisi

LYM Düşüklüğü ve Yüksekliği Tedavisi Nasıl Olur? 

• Detaylı Tıbbi Öykü: Hastanın geçmiş sağlık kayıtları ve mevcut semptomların incelenmesi.
• Fizik Muayene: Genel sağlık durumunun değerlendirilmesi.
• Kapsamlı Kan Testleri: Lenfosit sayısı ve diğer kan parametrelerinin ayrıntılı analizi.
• Görüntüleme Tetkikleri: Gerekli görüldüğünde ultrason, tomografi gibi ileri tetkikler.

• Enfeksiyon Tedavisi: Antibiyotik veya antiviral ilaçlarla enfeksiyonun kontrolü.
• Destek Tedavileri: Bağışıklık sistemini güçlendirici ilaçlar ve takviyelerin kullanımı.
• Kronik Hastalık Yönetimi: Altta yatan hastalığa özel tedavi protokolleri.
• Yaşam Tarzı Düzenlemeleri: Beslenme ve aktivite planının iyileştirilmesi.

• Vitamin Takviyesi: Eksik vitaminlerin düzenlenmesi.
• Düzenli Egzersiz: Bağışıklık sistemini destekleyen fiziksel aktivite.
• Stres Yönetimi: Psikolojik sağlığın korunması.
• Sağlıklı Beslenme: Bağışıklık sistemini güçlendiren besin alımı.

Lenfosit düzeylerindeki değişiklikler ciddi sağlık sorunlarının habercisi olabilir. Kalıcı veya tekrarlayan düşüklük durumunda mutlaka tıbbi uzman görüşü alınmalıdır.