Lenf Bezi Şişmesi Nedir? Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi

Lenf düğümleri olarak da adlandırılan lenf bezleri, vücudun savunma sisteminde önemli rolleri olan dokulardır. Lenf bezi, vücuda giren bakteri ya da virüslerin enfeksiyona veya diğer hastalıklara yol açmadan uzaklaştırılmasını sağlar. Lenf bezi şişmesi, genel olarak bakteri ve virüslerin neden olduğu enfeksiyon sonucu meydana gelir. Lenf bezi şişmesi, lenf dokularının olduğu yerlerde hassasiyet, ağrı ve ele gelen yumru şeklinde kendini belli edebilir. Enfeksiyon kaynaklı lenf bezi şişmesi, yaygın rastlanan bir hastalıktır ve genel olarak baş-boyun, koltuk altı, kasık bölgesi ve çene altında görülür. Çoğunlukla boğaz ağrısı, öksürük ve yüksek ateşe sebep olur. Lenf bezi şişmesine nadiren de olsa kanser hastalıkları sebep olabilir. Bunun ayırıcı tanısı için kapsamlı bir doktor muayenesi ve bazı tahliller gereklidir. Yazının devamını takip ederek ‘‘Lenf bezi şişmesi’’ konusu hakkında detaylı bilgilere sahip olabilirsiniz.

Lenf Bezi Nedir?

Lenf bezi, bağışıklık sisteminde görev alan, vücudun her yerine dağılmış, dışı sarı bir kapsülle çevrili bezlerdir. Lenf bezini oluşturan pek çok hücre bulunur; ancak bu hücrelerin arasında sayısı en fazla olanlar lenfosit adı verilen hücredir. Lenf bezlerinin vücuttaki temel görevi, vücudu dışarıdan gelen bakteri ve virüs gibi Mikroorganizmalar karşı savunup, adeta bir filtre görevi görmesidir. Lenfatik sistem, vücudun geneline yayılmış organlar, damarlar ve lenf düğümlerinden oluşan organ sistemidir.

Lenf Bezleri Nerelerde Bulunur?

Lenf bezleri, lenf düğümü ve lenf nodu olarak da isimlendirilir ve vücudun genelinde bulunur. Lenf düğümleri birbirine gevşekçe bağlanmış, yaklaşık olarak bezelye boyutunda lenfatik yapılardır. Lenf damarları ise lenf sıvısını, besinleri, atık maddeleri, vücut dokuları ve kan dolaşımı arasında taşır. Lenf damarları, vücudun lenf düğümü olarak bilinen belli noktalarında birleşir ve burada kanı filtreleme ve bağışıklık fonksiyonlarını yerine getirmede görev alır. Bazı lenf dokuları vücudun derinlerinde, bazıları ise deri altında bulunur. Birtakım lenf nodu grupları boyun, koltuk altı, göğüs, karın ve kasıkta yer alır. Lenf bezleri bunların dışında mide, ince bağırsak, dalak gibi organlarda da bulunur.

Lenf Bezleri Neden Şişer?

Lenf bezleri, çeşitli sebeplerle şişebilir; ancak şişmenin temel nedeni, lenf bezlerinin bölgesel iltihaplanmasıdır. Bunun dışında, lenf bezini oluşturan lenf hücrelerinin çoğalarak tümörleşmesi de lenf bezi şişmesine neden olabilir. Örneğin, lenfoma da denilen lenf kanserinde lenfatik dokular, kontrolsüz bir şekilde çoğalır ve bu da lenf nodu büyümesine sebep olur. Kanser hücrelerinin başka bir organdan gelip lenf nodlarına yerleşmesiyle de lenf düğümü şişebilir. Meme kanserinde, bir kadının memesinde bulunan kanser hücrelerinin, koltuk altındaki lenf bezlerine yerleşmesi bu duruma örnek olarak verilebilir.Lenf bezi şişmesi, mikrobik bir hastalık sonucu da görülebilir ve bu durum hastalarda görülen lenf bezi şişmesinin en yaygın sebebidir. Herhangi bir zararlı mikroorganizma, lenf dokusuna tutunabilir ve orada apse oluşturup, şişmiş lenf düğümlerini meydana getirebilir. Mikroorganizmanın tutunduğu lenf bezi şişip kızararak ağrı yapabilir. Lenf bezlerinin şişmesine neden olan sebepler birbirinden farklıdır, buna bağlı olarak da farklı belirtiler verir ve tedavi şekilleri farklıdır.

• Enfeksiyon Hastalıkları:
  Lenf bezi şişmesinin en çok görülen sebebi bazı enfeksiyon hastalıklarıdır. Bu enfeksiyon hastalıklarından bazıları; bademcik iltihabı, kulak enfeksiyonu, diş apsesi, kızamık, cilt veya yara enfeksiyonları olarak sayılabilir. Bu tarz hastalıklara bağlı olarak gelişen lenf bezi iltihabı, genellikle antibiyotik tedavileriyle bir süre sonra geçer ve tıbbi bir hasar bırakmaz. Enfeksiyon hastalıklarından bir diğeri ise mononükleoz (öpücük) hastalığıdır. Genellikle epstein-barr virüsünden kaynaklanan mononükleoz, bulaşıcı bir enfeksiyon hastalığıdır. En yaygın belirtileri arasında; boyun, koltuk altı ve kasıktaki lenf düğümlerinin şişmesi yer alır. Mononükleoz hastalığının diğer belirtileri ise ateş, baş-boğaz ağrısı ve deri döküntüsüdür.
• Bazı Kanser Türleri:
  Lenfoma (lenf kanseri), lösemi (kan kanseri) florence, meme kanseri, melanom (bir tür cilt kanseri) veya lenf düğümlerinde sıçramış diğer bazı kanser türleri, lenf bezi şişmesine sebep olabilir. Kansere bağlı lenf nodu büyümesi varlığında hastalar, genellikle ilgili bölgelerde ele gelen bir şişme şikâyetiyle doktora başvururlar. Hastalara kesin tanı konulması ve kanser evresinin tespit edilmesinden sonra, rutin kanser tedavisi uygulanır.
• Kafa Derisi Hastalıkları:
  Kafa derisi hastalıklarından olan saçkıran, saç biti, kafa derisi sedefi ve saç derisi impetigo hastalığı, lenf bezi şişmesine sebep olabilir. Oksipital (kafa derisinden enseye kadar olan bölge) lenf bezlerini etkileyen bu hastalıklar, çoğunlukla bulaşıcı özelliktedir ve hızlı tedavi edilmesi gerekir. Tedavi edilmezse ilerleyerek, daha ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
• Otoimmün Hastalıklar:
  Otoimmün hastalıklar, vücudun bağışıklık sistemi hücrelerininin kendi kendine saldırmasını ifade eder. Bazı otoimmün hastalıklar ise şişmiş lenf düğümlerine sebebiyet verebilir. Bu hastalıklardan bazıları; sistemik lupus eritematozus (kelebek hastalığı), amiloidoz, sarkoidoz, romatoid artrit olarak sayılabilir.

Lenf Bezi Şişmesi Belirtileri

Lenf bezi şişmesi tıpta lenfadenopati olarak da adlandırılan, sıkça görülen ve genellikle zararsız kabul edilen bir durumdur. Lenf bezi şişmesine, çoğunlukla virüs ya da bakteri gibi mikroorganizmalar sebep olur ve bazı ilaç tedavileri ile hızlıca iyileşme eğilimi gösterir. Hastalar arasında sık görülen boyun ve çene altı lenf bezi şişmesi akıllara ‘‘Boyun lenf bezi şişmesi nasıl anlaşılır?’’, ‘‘Çene altı lenf bezi şişmesi belirtileri nelerdir?’’ sorularını getirebilir. Boyunda lenf bezi şişmesi, en sık görülen lenf bezi şişmesi şeklidir. Boynun ön yüzünün sadece bir yarısında ya da tamamında lenf bezi şişmesi şeklinde görülebilir. Boğaz enfeksiyonunu işaret eden bu durumun en çok görülen belirtileri arasında boğaz ağrısı ve öksürük yer alır. Bunun dışında çene altı da lenf bezi şişmesinin sıklıkla görüldüğü bölgeler arasındadır. Bu durum, çenede de tek taraflı lenf bezi şişmesi şeklinde olabileceği gibi çift taraflı da görülebilir.

• Lenf düğümlerinde şişme, ağrı ve hassasiyet
• Lenf bezlerinde bezelye büyüklüğünde ya da daha büyük boyutta yumru
• Bazı üst solunum yolu enfeksiyonu belirtileri (boğaz ağrısı, yutkunma zorluğu, burun akıntısı vb.)
• Yüksek ateş
• Gece terlemesi ve titreme
• Açıklanamayan kilo kaybı
• Yorgunluk, halsizlik
• Olası bir kanser belirtisi olan lenf düğümlerinin sabit, sert olması ve hızlı büyümesi

Lenf Bezi Şişmesi Nasıl Geçer?

Lenf bezi şişmesi, kaynaklandığı nedene göre tedavi planı oluşturulmasıyla geçer. Eğer bakteriyel bir enfeksiyon kaynaklıysa doktor tarafından gerekli görülmesi durumunda antibiyotik grubu ilaçlarla tedavi edilebilir. Ancak lenf bezi şişmesi viral kaynaklı ise bu durumda antibiyotik ilaçlar kullanılmaz ve doktorlar başka ilaç tedavilerine başvurabilir. Şişmiş lenf düğümleri, kullanılan ilaç tedavilerine cevap vermiyor ve lenf bezi şişmesine başka şikâyetler de ekleniyorsa bu durum, daha ciddi bazı hastalıkları işaret ediyor olabilir. Böyle bir durumda doktorlar, kesin tanı için bazı tahlillerin yapılmasını isteyebilir.

• Tıbbi öykü alınması
• Detaylı fizik muayene
• Kan testi
• BT (Bilgisayarlı tomografi)
• Lenf nodu dokusunun biyopsisi

• Antibiyotik Tedavisi: Antibiyotik tedavisi, bakteriyel kaynaklı enfeksiyona bağlı lenf bezi şişmesinin iyileştirilmesi için kullanılabilir.
• Antifungal Tedavi: Antifungal tedaviye genellikle lenf bezi şişmesinin mantarlardan kaynaklanan kafa derisi hastalıklarına bağlı sebeplerinde başvurulur.
• Bağışıklık Baskılayıcı Tedavi: Lenf bezi şişmesi bir otoimmün hastalıktan kaynaklanıyorsa bağışıklık baskılayıcı tedaviler uygulanır.
• Kanser Tedavisi: Lenf şişmesine herhangi bir kanser türü sebep oluyorsa bu durumda kanser tedavisi uygulanır. Kanser tedavisi; ilaçlar, kemoterapi, radyoterapi ve cerrahi operasyonları içerebilir.
• Alternatif Tedaviler: Lenf bezi şişmesinde, medikal tedavilerin yanında evde uygulanabilen bazı yöntemlere de başvurulabilir. Bunlar; iyi bir istirahat ve beslenme, bol sıvı tüketimi ve bazı vitamin-mineral takviyelerinin kullanılması olabilir.

Siz de lenf bezi şişmesi belirtileri taşıyorsanız bir sağlık kuruluşuna başvurabilirsiniz. Yapılacak muayene ve tahlillerin ardından gerekli görülmesi halinde uygun tedaviyi alabilirsiniz.