Karaciğer Kanseri Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri

Karaciğer Kanseri Nedenleri Nelerdir?

Karaciğer, bağışıklığı destekleme, gıdaların sindirimine yardımcı olma, zararlı maddelerin etkisiz hale getirme (detoksifikasyon), besin ve vitamin depolama gibi birçok görevi olan ve insan yaşamı için hayati öneme sahip bir organdır. Karaciğerin sindirim sistemine yardımı safra sentezlemesi ile gerçekleşir. Gıdalar ile alınan yağ yapıdaki maddeler safra varlığında daha küçük parçalara ayrılır ve sindirimleri kolaylaşmış olur.

Hücrelerde enerji üretimi şekerin oksijenle parçalanması ile gerçekleşir. Karaciğerde kan dolaşımındaki şekerin seviyesinin yükselmesi halinde bünyesinde depolayarak ileri zamanlarda enerji üretimi için saklayabilme özelliğine sahiptir.

Karaciğer aynı zamanda damar yüzeyinde herhangi bir hasar meydana gelmesi durumunda içerisinde yer alan kanın dışarı çıkmaması için oluşturulan pıhtının üretimi için gerekli maddelerin sentez yeridir.

Karaciğer kanseri görülme sıklığı incelendiğinde, ‘Hepatoselüler Karsinom’ olarak adlandırılan bu primer (birincil) karaciğer kanseri (kaynağını karaciğer dokusundan alan kanser demektir) tüm kanser türleri içerisinde dünya üzerinde en sık görülen 5. kanser tipi olup kansere bağlı ölümlerde ise dünyada 4. sırada yer alır.

Karaciğer kanseri, karaciğerdeki hücrelerden kaynaklanabileceği gibi başka dokularda meydana gelen kanserlerin karaciğere yayılması sonrasında da oluşabilir. Vücudun başka yerinde oluşmuş kanserin karaciğere sıçraması “karaciğer metastazı” olarak adlandırılır. Karaciğere yayılma (metastaz) yapma eğiliminde olan kanserler arasında kolon, meme ve akciğer kanseri sayılabilir.

Karaciğerin kendisinden kaynaklanan tümörler ise %11 oranında yakın çevre doku ve organlar ile akciğerlere metastaz yapar.

Karaciğer Kanseri Nasıl Oluşur?

Karaciğerin çeşitli hastalıkları neticesinde kanserleşme meydana gelebilir. Bazı kişilerde ise herhangi bir karaciğer rahatsızlığı olmadan karaciğer kanseri tespit edilebilir.

Kanser oluşumu için risk faktörü kabul edilen birçok rahatsızlık bulunur:

Hepatit B ve C gibi virüsler, karaciğer dokusunda uzun süreli enfeksiyona neden olurlar. Hastalığın uzun seyri boyunca meydana getirdikleri karaciğer hasarına bağlı olarak karaciğer kanseri gelişme riski vardır.
İlerleyici ve geri dönüşsüz olarak karaciğer dokusu yerini nedbe (yara) dokusuna bıraktığı durum ‘Siroz’ olarak adlandırılır ve karaciğer kanseri gelişme riskinde belirgin artışa neden olur.
Bakır ve demir metabolizmasındaki bozukluğa bağlı olarak oluşan genetik geçişli ‘Wilson Hastalığı’ ve ‘Hemakromatozis’ gibi çeşitli rahatsızlıklar karaciğer kanseri gelişme riskinde artışa neden olurlar.
Kuruyemişlerin üzerinde üreyen küf mantarları tarafından salgılanan ‘Aflotoksin’ adlı zehirli madde karaciğer hücrelerinde hasara neden olarak kanserleşmesinin sebebi olabilir.
Aşırı düzeyde alkol tüketimi ile karaciğerde geri dönüşü olmayan hasar oluşabilir ve bu durum neticesinde karaciğer kanseri meydana gelebilir.
Bu rahatsızlıklara ek olarak kontrolsüz şeker hastalığı veya obezite durumlarında da karaciğer kanseri gelişimi için bir risk artışı söz konusudur.

Karaciğer Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Karaciğer kanserinin yeni oluştuğu bireylerde karaciğer kanseri ilk evre belirtileri adına belirgin bir şikâyet ortaya çıkmayabilir.

İlerleyen süreç içerisinde genellikle diğer kanser türlerinde ve çeşitli karaciğer hastalıklarında da görülen belirtiler meydana gelir:

İstemsiz kilo kaybı,
İştahta azalma,
Karnın üst bölgesinde ağrı hissi,
Sağ kolun üst ve omuz bölgesine yansıyan ağrı,
Bulantı, kusma,
Halsizlik,
Karın şişmesi,
Sarılık olarak ifade edilen deri ve gözün beyazının sarı renkte olması,
Koyu renkli idrar, beyaza yakın renkte dışkı yapma.

Karaciğer Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?

Karaciğer kanseri gelişme riski bulunan veya bu rahatsızlıktan şüphelenilen kişilerde genel laboratuvar testleri ve kan değerleri istenilebilir.

Karaciğerde sentezlenen bir taşıyıcı molekül olan albümin, kan hücrelerinin metabolizmasının son ürünü olan bilirubin ve pıhtılaşma ile ilgili işlemlerin başlangıcında görev alan protrombin değerlerinin tespiti karaciğerin işlevlerini yürütme derecesini gösterir. Bu nedenle, kanserinin tanısına yönelik olarak istenebilecek ilk laboratuvar testlerindendir.

Meydana gelen kötü huylu kitlenin boyutunun tespit edilmesine yönelik olarak;

Ultrasonografi (USG),
Bilgisayarlı tomografi (BT),
Manyetik rezonans görüntüleme (MRG) yöntemlerinden yararlanılır.

Hekimin gerekli gördüğü durumlarda karaciğer kanserinin tanısına yönelik olarak biyopsi işlemi gerçekleştirilebilir.
Karaciğer dokusundan biyopsi ile küçük bir parça alınarak histolojik ve patolojik incelemeler ile rahatsızlığa dair kesin tanının konması sağlanabilir.

Karaciğer Kanserinin Evreleri Nelerdir?

Karaciğer kanserinin yayılımının belirlenmesinin ardından evresi tayin edilir.

Evre 1: Karaciğer kanserinde oluşan kötü huylu yapı sadece karaciğerde bulunur.
Evre 2: Karaciğer kanseri 3 santimetre boyutun altında birden fazla kanser dokusu varlığında ya da kan damarlarına yayılım tespit edilmesi halinde kabul edilir.
Evre 3: Karaciğer kanseri, 5 santimetreden büyük birden fazla tümör dokusu varlığını veya hastalığın büyük kan damarları ve lenf düğümleri gibi çevre dokulara yayılımının olduğunu ifade eder.
Evre 4: Karaciğer kanserinin (son evre karaciğer kanseri) ise hastalık artık Akciğer, kemik ve diğer lenf düğümleri gibi uzak bölgelere de metastaz tespit edildiğinden söz edilebilir.

Karaciğer kanserinin kaybolup daha sonra tekrar tespit edildiği durumlar "rekürren" hastalık olarak ifade edilir. Bu durum karaciğerde görülebileceği gibi vücudun diğer bölgelerinde de ortaya çıkabilir.

Karaciğer Kanserinin Tedavisi Nasıldır?

Primer karaciğer kanseri tedavisi rahatsızlığın evresine, kişinin yaşına, genel sağlık durumuna ve kişisel tercihlerine bağlı olarak değişkenlik gösterir.

Bu rahatsızlığın temel tedavisi kabul edilen yöntem cerrahi girişimler olmasına rağmen hastaların yaklaşık olarak 10’da 7’si cerrahi işlemler için uygun değildir. Karaciğerde oluşan kanser dokusunun çıkarılması ve gerekli durumlarda transplantasyon (nakil) işleminin gerçekleştirilmesi uygulanabilecek cerrahi prosedürleri oluşturur. Cerrahi girişimler için uygunluk kriterinin başında kanserin erken evrede tespiti bulunur.

Bazı durumlarda ise kanser oluşumunu ve çevresini kapsayacak şekilde uygulanan bölgesel (lokal) tedaviler tercih edilebilir;

Kanser hücrelerinin ısıtılması (radyofrekans ablasyon)
Dondurulması (kriyoablasyon)
Alkol enjeksiyonu
Kemoterapi enjeksiyonu ya da radyosyonlu hale getirilen maddelerin bölgesel kullanımı (radyoembolizasyon) uygulanabilecek lokal tedavilere örnek olarak verilebilir.

Bu tedavilerin seçenek dahilinde olmadığı veya yarar elde edilemediği kişilerde radyasyon terapisi gündeme gelebilir.

Yüksek enerjili ışınlarının kanser dokusunu hedefleyerek uygulandığı bu tedavi yönteminde kişiler tedavi masasında uzanırken bir makine yardımıyla kanser dokusuna radyasyon verilir.

İleri evre kanser hastalıklarında karaciğer kanseri hücrelerinin çeşitli anormalliklerinden faydalanılarak hedefe yönelik ilaç tedavisi olarak adlandırılan yönteme başvurulabilir. Bu tedavi yöntemi belirli genetik mutasyonlara sahip kanser hücrelerinin olduğu kişilerde uygulanır.

Bağışıklık sistemi hem hastalık oluşturma potansiyeline sahip mikroorganizmalara karşı mücadele verirken hem de kanserleşme eğilimine giren hücreleri tespit ederek onların ortadan kaldırılmasında görev alan hücrelerden oluşur.

Kanser hücreleri savunma sisteminin radarından kaçmak için çeşitli özellikler geliştirir. Immünoterapi olarak adlandırılan tedavi yönteminde kanser hücrelerinin savunma sistemi hücreleri tarafından algılanmasının sağlanması için ileri evre karaciğer kanserinin tedavisi amacıyla başvurulabilecek bir diğer yöntemdir.

Karaciğer Kanseri Tedavisinde ‘HOLMIUM 166’ ile Radyoembolizasyon Nedir?

Radyoembolizasyon, içinde radyoaktif madde bulunan çok küçük boyutlardaki kürelerin (mikrokürelerin) kanser dokusu içine, kanseri besleyen damarlar yoluyla enjekte edilmesidir.

Bölgesel tedavi yöntemlerindendir. Kemoterapi gibi tüm vücuda yayılan sistemik etkileri yoktur ve buna bağlı yan etki oluşturmaması en büyük avantajıdır. Diğer büyük bir avantajı ise, radyoaktif madde ile yapılan bir tedavi yöntemi olduğu için hem karaciğer kanserine hem de karaciğer metastazına etkili olmasıdır.

Karaciğer kanserlerinde yani Hepatosellüler Karsinom (HCC) ve Kolanjiyokarsinom ile Karaciğer Metastazları için uygulanan güncel teknolojik bir tedavi olan Radyoembolizasyon ile hastaların sağ kalım süreleri uzamakta ve yaşam kalitesi artmaktadır.

Radyoembolizasyon tedavisinin önemli avantajlarından biri de ameliyat ve/veya Karaciğer Transplantasyonu olamayan hastalarda ameliyat ve transplantasyon şansını yeniden oluşturabilmesidir.

‘Holmium 166’ ile yapılan Radyoembolizasyonun farklı özelliği MR ve Gamma Kamera ile görüntülenmesine olanak sağlamasıdır. Bu özelliği sayesinde karaciğerdeki dağılım gerçeğe en yakın şekilde tespit edilebilmektedir. Ayrıca, doz hesaplamasında esas radyoaktif partikülün kullanılması gerçeğe en yakın dozu belirlemede ve tedavi başarısında katkı sağlamaktadır.