Hipertansiyon bir diğer deyişle yüksek kan basıncı, kısaca kanın atardamar duvarına yaptığı basınç olarak açıklanabilir. Normal bir insanın kan basıncı, gün içerisinde yaptığı aktivitelere bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Ancak birden fazla ve farklı zamanlarda yapılan ölçümlerin çoğunluğunda tansiyonun yüksek çıkması ile doktor tarafından yüksek tansiyon teşhisi konulabilir. Beraberinde kalp hastalıkları riskini de artıran hipertansiyon, her yaş ve cinsiyetten insanda görülebilir. Günümüzde hamilelikte yüksek tansiyon problemi, giderek daha yaygın bir durum haline gelmiştir. Gebelikte tansiyon yüksekliği görülmesi sonucunda hem bebek hem de anne için bazı riskler ortaya çıkar. Gebelik hipertansiyon konusu ile ilgili merak ettikleriniz için yazının devamını okuyabilirsiniz.
Gebelikte Hipertansiyon Nedir?
Tüm vücuda kan pompalanmasında görevli organ kalptir. Kalbin her atışında (kalp her kan pompalandığında) kan, damarlar içerisine dolarak vücuda taşınır. Bu taşınma işleminde kanın atardamar duvarlarına yaptığı bir basınç vardır. Bu basınç, kan basıncı olarak adlandırılır ve bir alet tarafından ölçülmesi ile tansiyon bulunur. Kan basıncı, sistolik (büyük tansiyon) ve diyastolik kan basıncı (küçük tansiyon) olarak 2 tanedir. Sistolik kan basıncı, her pompa sonrası atardamardaki basıncı ifade eder. Diyastolik kan basıncı ise kalbin iki atımı arasında yani dinlendiği andaki atardamar basıncını ölçer. Kan basıncı değeri; sistolik kan basıncı yani büyük tansiyon için ortalama olarak 120 mmHg, diyastolik kan basıncı yani küçük tansiyon için ise 80 mmHg'yi geçmemelidir. Aksi durumlarda mutlaka bir doktor kontrolünden geçmeniz sağlığınız için gereklidir.
Hamilelik sürecinin sağlıklı geçmesi hem anne hem de bebek için önemlidir. Bu nedenle hamileliğin başlangıcından itibaren düzenli olarak her ikisinin de sağlığı kontrol edilir. Bu kontrol sürecide annenin var olan veya olası hastalıkları da dikkate alınır. Hipertansiyon bunlardan biridir ve her randevunuzda genellikle kontrol amacıyla tansiyonunuz ölçülür. Eğer bir hipertansiyon öykünüz varsa veya hamilelikte ilk kez hipertansiyon gelişmişse mutlaka bir kadın doğum doktoruna görünmelisiniz. Bu süreçte size gebelik tansiyonu konusunda eğitim almış bir sağlık uzmanı tarafından tedavi ve destek sağlanacaktır.Gebelikte görülen tansiyon endişe verici olmanın yanı sıra hem anne hem de bebeğin sağlığını olumsuz etkileyecek bazı riskler içerebilir. Halihazırda tansiyon ilacı kullanan ve gebelik düşünen kişiler, mutlaka durumu önceden doktorları ile konuşmalıdır. Çünkü bazı tansiyon ilaçları hamilelikte güvenli olmayabilir ve bu şekilde doktorunuz bir ilaç değişikliği önerisinde bulunabilir. Eğer zaten ilaç kullanıyorsanız ve hamile olduğunuzu yeni öğrendiyseniz mutlaka en kısa sürede doktorunuzu konuyla ilgili bilgilendirmeniz gerekir.
Gebelikte Yüksek Tansiyon Belirtileri
Gebelikte yüksek tansiyon belirtileri gebe olmayan insanlarda olduğu gibidir. Ancak hamilelikte hipertansiyon tehlikeli seviyelere ulaştığında bile çoğunlukla bir belirti göstermeyebilir.
Bazı kişilerde semptom olarak;- baş ağrısı
- görme bulanıklığı ve
- burun kanamasından bahsedilebilir.
Ancak bu semptomları göstermeyen kişide de hipertansiyon mevcut olabilir. Bu nedenle kan basıncının ölçülmesi hipertansiyonun olup olmadığını anlamanın en güvenli yoludur.
Gebelikte Hipertansiyon Risk Faktörleri
Gebelikte yüksek tansiyon görülmesinin anne ve bebek açısından bazı komplikasyonları olabilir. Bu komplikasyonlardan bazıları aşağıdaki gibi olabilir
Anne için:- Preeklampsi (Daha detaylı bilgiyi gebelik zehirlenmesi yazısından edinebilirsiniz)
- İnme,
- Doğumu başlatmak için ilaç verme ihtiyacı
- Plasentanın doğum gerçekleşmeden önce bulunduğu yer olan uterustan ayrılması
- Hamileliğin 37. haftasından önce meydana gelen doğum
- Düşük doğum ağırlığı (2500 gr’dan daha düşük doğum ağırlığında bebekler).
Preeklampsi, gebelik zehirlenmesi olarak da bilinen ve hamilelikte yüksek tansiyon yaşayanlar için hayati tehlikeye neden olabilen durumlardan biridir. Genellikle erken belirtileri, yüksek tansiyon ve idrarda protein görülmesidir. Bu semptomların varlığı hamilelik sürecindeki kontroller sayesinde fark edilebilir. Bu nedenle kontrollerinize atlamadan, düzenli olarak gitmeniz önemlidir
Bunun dışında preeklampsi için risk faktörü olabilecek durumlardan bazıları şunlardır:- Hamilelikten önce kronik yüksek tansiyon veya kronik böbrek hastalığı tanısı bulunmak
- Önceki hamilelikte yüksek tansiyon veya preeklampsi geçirmiş olmak
- Obezite
- 40 yaşın üzerinde yaşanan hamilelik
- Çoğul gebelik (Birden fazla bebeğe hamile olmak)
- Ailede preeklampsi öyküsü olması
Gebelikte Hipertansiyon Tedavisi
Gebelikte tansiyon yükselmesi; genellikle ilaç tedavisi, yaşam tarzı değişiklikleri ve düzenli kontrollerle takibi içeren bir tedavi sürecine sahiptir. Bazı kişilerde hamilelik sonrasında tansiyon normale dönebilir veya devam edebilir. Bu aşamada yapılması gerekenler hipertansiyonun ortaya çıktığı zamana göre farklılık gösterebilir.
Tedavide izlenen yol şu şekildedir:- Eğer hamile kalmadan önce hipertansiyonunuz varsa: Doktorunuzla konuşarak sizin için uygun ilacı kullanmaya başlayabilirsiniz. Sağlıklı beslenme ve yeterli fiziksel aktivite ile sizin için sağlıklı olan bir kiloda kalmayı sağlayabilirsiniz.
- Eğer hamilelikte tansiyon yüksekliği görülmüşse: En kısa sürede doktorunuza danışarak uygulamanız gereken tedaviyi öğrenebilirsiniz. Evinize bir tansiyon aleti alarak tansiyonunuzu takip etmek, preeklampsi açısından semptomlarınızı sorgulamak ve sağlıklı yaşam alışkanlıklarını benimsemek bu süreci daha az riskle geçirmenizi sağlayabilir.
- Hamilelik sonrası süreçte: Hamilelikte yüksek tansiyon yaşayanlar, sonraki süreçte inme, kalp problemleri ve diğer sorunlar açısından risk altında olabilirler. Bu nedenle nasıl hissettiğinize dikkat etmek ve kontrollerinizi düzenli olarak yaptırmanız sağlığınız için en iyi seçenek olabilir.
Gebelikte ve diğer zamanlar için 3 adet hipertansiyon derecesi bulunur.
Hafif hipertansiyon: 140/90 ile 149/99 mmHg arasında kan basıncı. Düzenli olarak kontrol edilmelidir; ancak genellikle tedaviye ihtiyaç duymazOrta Hipertansiyon: 150/100 ile 159/109 mmHg arasında kan basıncı.
Şiddetli Hipertansiyon: 160/110 mmHg veya daha yüksek kan basıncıHipertansiyon tanısı 140/90 mmHg ve üzerine konulduğu için tansiyonunuzun bu değerlerde veya daha üstünde çıktığına tanıklık ederseniz mutlaka konu ile ilgili bir doktora başvurmanız gerekir. Tansiyonunuz yükseldikçe sağlığınız için daha tehlikeli bir durum oluşturabilir.
Her hafta 150 dakika fizik aktivite yapmak: Haftada 5 gün yaklaşık 30 dakika kadar yürüyüş veya diğer aktivitelerin yapılması önerilir (9).
Tuzun azaltılması: Bu süreçte yemeğin tadına bakmadan direkt olarak tuz atma alışkanlığınız varsa bunu sorgulayabilirsiniz.
Sigara ve alkol kullanmamak: Sağlıklı bir gebelik geçiriyor olsanız bile sigara ve alkolden mutlaka uzak durmalısınız.
Sağlıklı bir beslenme planı uygulamak: Hipertansiyon durumunda özellikle Akdeniz Diyeti olarak bilinen sebze, meyve ve sağlıklı yağlardan olan zeytinyağı ile kuruyemişlerden zengin bir diyet uygulayabilirsiniz. Konuyla ilgili daha detaylı ve doğru bilgi için bir diyetisyene danışabilirsiniz.
Stresten uzak durmak
İlaç tedavisi
Tüm bunlara rağmen kontrol edilemeyen bir hipertansiyonunuz varsa mutlaka doktorunuz ile iletişime geçiniz. Gebelikte yüksek tansiyon tehlikeli olabilecek bir durumdur; ancak tedavisi mümkündür. Hem bebeğiniz hem de sizin sağlığınız için yapacağınız en doğru şey hamile kalmadan önce doktorunuzla konuşarak sizin için en doğru tedaviyi öğrenip erken süreçte uygulamaya başlamak ve hamilelik sürecinde de sağlık ekibinizde sürekli iletişimde olarak onları bilgilendirmek olacaktır.
Randevu Alın
E-Sonuç
Sizi Arayalım