Faset Eklem Nedir? Faset Eklemlere Yönelik Tedaviler

Dünya genelinde insanların sıklıkla doktora başvurmasına neden olan ağrıların başında sırt, bel ve boyun bölgesinde meydana gelen ağrılar gelir. Bu ağrılar çoğu zaman insanların günlük işlerini yapmakta zorlanmasına, otururken, yatarken sıkıntı yaşamasına neden olabilir. Genellikle bu ağrılar, bel ve boyun fıtığı ağrıları ile karıştırılır. Bel ve boyun fıtığından farklı olarak kronik sırt ve bel ağrılarının en yaygın görülen sebeplerinden bir tanesi faset eklemi ağrısıdır. Faset ekleminin neresi olduğu, ne işe yaradığının ve faset eklemi üzerinde meydana gelen bozuklukların tedavisinde kullanılan yöntemler ile ilgili detaylı bilgileri yazının devamında bulabilirsiniz.

Faset Eklem Nedir?

Omurga üçlü eklem yapısı olarak bilinen eklemlerden oluşur. Ön bölgede disk denilen eklem bulunur. Arka bölgede bulunan ve omurgayı oluşturan omurların birbiri ile arasındaki bağlantıyı sağlayan ve omurların kaymasını engelleyen eklemlere faset eklemi denilir. Omurganın her katmanında sağda ve solda olmak üzere iki adet faset eklemi bulunur. Faset eklemi üzerinde bir kapsül ve bu kapsülün içinde eklemi korumakla görevli bir sıvı bulunur. Faset eklemlerinin arasında dar bir açıklık bulunur. Bu açıklık omurganın hareket etmesini sağlar.

Omurgada bulunan faset eklemleri üzerinde ilerleyen yaşla beraber faset eklem dejenerasyonu olarak da bilinen bozulmalar; tıp dilindeki adı ile faset eklem dejenerasyonu meydana gelebilir. Bazı durumlarda öksürme, hapşırma, ters bir hareket yapma gibi faktörler de faset eklemin üzerindeki kapsülün yırtılmasına, zarar görmesine ve bunun neticesinde de sırt, bel ve boyun bölgesinde kronik ağrılar ortaya çıkmasına neden olabilir.

Faset Eklemlerde Hangi Sorunlar Oluşur?

Faset eklemi omurlar arasında adeta bir kelepçe görevi görerek omurların birbiri ile bağlantılı halde kalmasını sağlar. Aralarında bulunan açıklık ise omurganın belli ölçülerde hareket edebilmesine olanak tanır. Ancak ilerleyen yaş, çeşitli travmalar veya yanlış hareketler neticesinde omurlar arasındaki eklemler esnekliğini kaybederek çöker. Bu durumun neticesinde halk arasında kireçlenme veya bel kilitlenmesi olarak da bilinen faset eklem sendromu ortaya çıkar.

• Ellerde uyuşma, karıncalanma ve güçsüzlük,
• Sırt, bel ve boyun bölgesi ağrıları,
• Kalçadan dize kadar yayılabilen ağrılar,
• Sabahları yorgun uyanma,
• Sabahları yataktan kalkmayı zorlaştıran ağrılar,
• Bir hareket sırasında veya bir cismi kaldırırken bıçak saplanması şeklinde oluşan ağrılar.

Bazı durumlarda hastanın şikayetleri ani bir biçimde ortaya çıkar ve ağrıların şiddeti giderek artar. Hasta, bacaklarını ve kollarını hareket ettiremez hale gelebilir. Bu durumun en sık karşılaşılan nedenlerinden bir tanesi omurganın arka bölgesinde bulunan eklemlerin çeşitli faktörlerin etkisi ile birbirinin üzerine kaymasıdır. Faset eklemlerinin birbirinin üzerine gelecek şekilde iç içe geçmesi sonucunda faset eklem kilitlenmesi ortaya çıkar.İnsan vücudunda bulunan pek çok yapıda olduğu gibi faset eklemlerinde de ilerleyen yaş ile birlikte genişleme ve büyüme meydana gelebilir. Faset eklemlerinde meydana gelen bu genişlemeye faset eklem hipertrofisi denilir. Faset eklem hipertrofisine neden olan sağlık sorunlarının başında romatoid artrit gelir. Faset eklem hipertrofisinin en yaygın görülen belirtileri ise eklemlerde sertlik ve hareket kapasitesinin azalmasıdır. Faset ekleminde meydana gelen sağlık sorunlarının teşhisinde bilgisayarlı tomografi ve MR gibi çeşitli görüntüleme yöntemlerinden faydalanılır. Uzman doktor, hastaya kemik taraması yaptırmasını da önerebilir.

Faset Eklem Sorunlarında Tedavi Yöntemleri

Faset sendromu teşhisi konulan hastalara, öncelikle yaşam tarzlarında değişiklik yapmaları önerilir. Faset eklemlerinde ortaya çıkan problemlerin temel nedeni zaman içerisinde bu eklemlere binen yüktür. Bu nedenle öncelikle sırt ve bel bölgesinde ağrı şikayeti ile sağlık kuruluşuna başvuran hastalardan duruş ve oturuş pozisyonlarını değiştirmeleri beklenir. Bunlara ek olarak fazla kilolu olmak da eklemlerin üzerine aşırı yük binmesine neden olduğundan fazla kilolu hastaların kilo vermesi, şikayetlerinin azalmasına yardımcı olur. Aynı zamanda uzman bir doktor kontrolünde hastaya uygun olan bir faset eklem egzersiz programı hazırlanarak sırt, bel ve boyun bölgesinin güçlenmesi sağlanır. Faset sendromu olan hastalar doktora başvurduklarında genellikle ağrılarının yürüyüş sırasında azaldığından bahsederler. Bu nedenle düzenli yürüyüş yapmak, faset eklemi ağrılarının azalmasına yardımcı olabilir. Faset eklem hareketleri genellikle vücudun merkez bölgesini hedefleyen hareketlerdir. Vücudun yükünü merkez bölgesini oluşturan karın ve sırt bölgesi çeker. Bu nedenle karın ve sırt egzersizleri yaparak vücudun merkez bölgesini güçlendirmek faset eklemi sağlığı için önemlidir.Faset eklem tedavisi sırasında öncelikle hastalığın seviyesi belirlenir. Ağrı şikayeti ile sağlık kuruluşlarına başvuran hastalar öncelikle fiziki muayeneden geçirilir. Daha sonrasında çeşitli görüntüleme yöntemleri kullanarak faset eklemindeki yıpranmanın seviyesine karar verilir. Faset tedavisinde ilk tercih edilen adım cerrahi dışı yöntemlerdir.

• Faset eklem enjeksiyonu: Sırt, bel ve boyun bölgesindeki ağrılar faset eklemlerinden kaynaklanıyorsa faset eklem blokajı denilen yöntem kullanılarak tedavi edilir. İşlem sırasında hangi fasetin ağrıya neden olduğunu belirleyebilmek için seyyar röntgen cihazlarından faydalanılır. Faset eklem enjeksiyonu uygulanırken hastanın uyanık halde olması önemlidir. Bu nedenle operasyona başlamadan önce hastaya küçük bir sakinleştirici ilaç verilir. Faset eklem enjeksiyonu sırasında hazırlanan ilaç karışımı
  hasarlı faset eklemine enjekte edilerek oradaki siniri bloke etmek; bir başka ifadeyle o sinire hasar vermek amaçlanır.
• Faset denervasyon: Faset denervasyon işlemi sırasında hasarlı olan faset eklemine ait sinirler bulunur ve buradaki sinirler radyofrekans dalgaları yardımıyla yakılır. Faset denervasyon sırasında da görüntüleme yöntemlerinden faydalanılır. İşlem lokal anestezi altında yapılır. İşlem sırasında, faset eklemlerinden kaynaklanan ağrıları beyne ulaştıran ve hastaların bu ağrıları hissetmesini sağlayan sinirlere ulaşıldıktan sonra bu sinirlere kontrollü ısı uygulanır. Faset denervasyon yönteminde amaç hastaların faset eklemlere bağlı ağrıları hissetmesine engel olmaktır.

Faset eklemler omurganın hareketini düzenleyen eklemlerdir. Bu eklemlerde meydana gelen aşınma, yıpranma gibi durumlar kronik ağrılara neden olabilir. Siz de sağlığınız için en yakın sağlık kuruluşundan bilgi almayı ihmal etmeyin. Sağlıklı günler dileriz.