Skolyoz Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Sağlıklı bir omurgaya arkadan bakıldığı zaman tüm omurların diziliminin aynı doğrultuda olduğu görülür. Ancak bu dizilimde herhangi bir nedenle sağa ya da sola doğru anormal bir eğrilik ortaya çıkması durumuna “skolyoz (omurga eğriliği)” denir.

Cerrahi İlk Seçenek Değildir

Yetişkinlikte skolyoz tanısı almış bir kişi tedavi için tek seçeneğin cerrahi olacağını ve tanı alır almaz büyük bir ameliyat yaşayacağından korkar. Ancak durum böyle değildir. Skolyoz hastalarının sadece çok küçük bir kısmında cerrahi gerekir. Tedavide öncelikle cerrahi dışı yöntemlerden yararlanılır. Bu şekilde hastaların çoğunda belirtileri kontrol altında tutmak mümkün olabilmektedir. 

Yetişkin skolyozu tedavisinde öncelikle omurgayı güçlendirmek ve dengede tutmak amacıyla fizik tedavi uzmanının eşliğinde çeşitli fizik tedavi yöntemleri uygulanır. Aynı zamanda ağrı kontrolünü sağlamak için ilaç tedavisinden yararlanılır. Gerektiğinde tedaviye, faset eklemlerdeki ya da sinir basısı sonucu oluşan irritasyon ve yangıyı gidermek için non-steroidal anti-inflamatuar (NSAİİ) ilaçlar da eklenebilir. 

Tüm bu tedavilere yanıt vermeyip eğrilik artışı devam eden ya da ağrısı giderilemeyen kişilerde cerrahi gündeme gelir.

Konum ve Büyüklük Yaşanacak Belirtileri Belirlemez

Yaşlanmayla birlikte omurgada da bozulmalar görülür. Gittikçe zayıflayan omurgada eğrilik ortaya çıkar. Bazı kişilerde hiçbir belirtiye rastlanmazken, bazı kişilerde ise bacak ağrısı, özellikle yürüyüş sırasında bacaklarda uyuşma, karıncalanma ya da sırt ağrısı şeklinde şikayetler görülür. 

Omurgadaki bu bozukluklar zaman içinde bir omurganın altındaki omurgaya göre öne kaymasına (spondilolistezis) ya da arkaya kaymasına (retrolistezis) neden olabilir. BU durumlar hastanın şikayetlerini ve sinir sıkışmalarını arttırıcı bir faktör olarak rol oynayabilir. Ancak belirtiler her hastaya göre farklılık göstermektedir. Bu nedenle, skolyoz tedavisinde hastanın hikayesi ve belirtileri ayrı ayrı değerlendirerek hastaya özgü bir tedavi yaklaşımı belirlenmektedir.

Yetişkinlerde Skolyozun İki Şeklinden Biri Görülebilir

Yetişkin dönemde ortaya çıkan skolyozun iki ana nedeni bulunur. Çocukluk ya da ergenlik döneminde başlayıp ilerlemesine devam eden idiopatik skolyoz yetişkinlik döneminde de en sık rastlanılan türdür. Erişkin idiopatik skolyozda da altta yatan neden tam olarak bilinmemektedir. Çoğunlukla erken dönemde hiçbir belirti vermeden ilerler ve yetişkinliğe kadar teşhis edilemez. Bazı durumlarda da eğri ilerledikçe yetişkinlik döneminde bazı belirtilerin görülmesine neden olur.

Yetişkin dönemde en sık görülen ikinci skolyoz tipi “yetişkin dejeneratif skolyoz”dur. Omurganın yaşlanmayla birlikte bozulması sonucu ortaya çıkan dejeneratif skolyoz en çok bel bölgesinde görülür.

Sigara İçmek Tedaviyi Olumsuz Etkiler

Yetişkinlikte skolyoz tedavisi görenlerin bireysel olarak da bazı konulara dikkat ekmeleri gerekir. Bunların başında da sigara bırakmak gelmektedir. Sigara sırt ve boyun problemlerinin önlenebilir nedeni olarak gösterilirken tedavideki başarı şansını da yüzde 20 civarında düşürmektedir. Sigara kan dolaşımını önleyerek dokunun beslenme güçlüğü yaşayıp kendini tamir etme yetisini azaltmaktadır. Yani dokuda hızlı bir yıpranma ve biyolojik yaşlanma gözlenmektedir. Böylece tedavide de istenilen sonuca ulaşmak güçleşmektedir.

Egzersize Engel Yok

Erişkinlerde skolyoz tanısı konması hastanın faaliyetlerini kısıtlayacağı anlamına gelmez. Tam tersine, bir uzman kontrolünde gerçekleştirilecek egzersiz programlarıyla belirtilerin önüne geçmek ya da azaltmak mümkün olabilmektedir. 

Egzersiz sırt kaslarını da güçlendireceği için kişinin hareket kabiliyetinin artmasını sağlamaya yardımcı olacaktır. Bununla birlikte kilolu kişilerin egzersiz yardımıyla kilo kontrolü sağlamaları yine skolyoz belirtilerini azaltmaya yardımcı olacaktır. 

Hastada, yetişkin skolyozuna neden olabileceği gibi skolyozun artmasına da neden olabilen osteoporoz varsa ona yönelik tedavinin de yapılması gerekir.

• Yana doğru eğrilik
• Sırtta cilt anormallikleri,
• Kıllanma artışı,
• Deride renk değişikliği,
• Anormal uzun kollar veya bacaklar,
• Bacak- gövde orantısızlığı,
• Denge bozukluğu,
• Öne eğilmede sırt çıkıntıları

Erişkin Dönemde Skolyoz Tedavisi Nasıl Olur?

Erişkin skolyoz tedavisinde seçilecek yöntem için, skolyozun ağrı yapıp yapmaması, eğrilik derecesi, eğriliğin ilerleyici olup olmaması önemlidir. İlk tedavi yöntemleri genellikle cerrahi olmayan tedavi yöntemleridir. 

Bir fizyoterapist eşliğinde kondisyon arttıracak egzersizler, stabilizasyon, kuvvetlendirme ve germe egzersizleri kas spazmını çözüp ağrıyı azaltabilir. Hastalarda eğrilik ile birlikte ciddi dar kanal veya sinir basısına bağlı idrar, büyük abdest kontrol kaybı veya kaslarda güçsüzlük varsa cerrahi tedavi önerilir.

Sırt Ağrısından Nasıl Korunabiliriz?

Öncelikle masa başı, bilgisayar başında çalışanların ofis ergonomisi olarak adlandırılan önlemleri almaları gerekir. Sırtı yüksek, bel boşluğunuzu dolduran rahat sandalyeler tercih etmeli, bilgisayarın ekranı göz hizasına getirilmelidir.

• 1,5-2 saatte bir beş-on dakika süreyle masa başından kalkarak yürünmeli,
• Stresten kaçınmalı,
• Aşırı kilo alımının önüne geçilmelidir.
• Düzenli spor ve egzersiz yapmalıdır. 

• Düzenli spor yapın
• Sigara içmeyiniz.
• Uygun vücut ağırlığınızı korumaya özen gösterin, kilo almayınız.
• Karın ve sırt kaslarınızı güçlendiriniz.
• Ağır kaldırırken, eğilirken kurallara uyunuz.
• Bilgisayar ve tablet kullanırken duruşunuza düzenleyiniz.
• Stresinizi azaltınız.
• Kalsiyum alımınıza özen gösteriniz.
• Hafta sonu tek bir gün sporda aşırı zorlanma ve yorulmadan kaçınınız. Bunun yerine hafta 3-4 kez düzenli spor yapınız.