Ganglion (El Bileği) Kisti Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Ganglion kisti vücutta en çok el ve el bileği çevresinde gözlenir. Kötü huylu olmayan bu kistler vücudun farklı noktalarına yayılım göstermezler. İçerisinde jel ya da jöle kıvamında sıvı madde bulunmaktadır. Kesin oluşum sebebi bilinmemekle birlikte eklem ve tendonların zorlanması sonrası oluştuğu düşünülmektedir.Yerleşim olarak en sık el bileği sırtında gözlenir. El bileği ekleminin avuç içine bakan bölgesi ve parmak uçlarının eklem kenarı diğer sık gözlendiği bölgelerdir. Bu kistler zaman içerisinde boyut olarak değişkenlik gösterebilirler. Büyüyebildiği gibi küçülebilir veya tamamen ortadan kaybolabilirler. Tamamen kaybolduktan bir süre sonra eklemin zorlanması ile tekrar ortaya çıkabilirler.

Ganglion Kisti Nedir?

Ganglion kisti, tendon ve eklemleri etkileyen, içi kıvamlı bir sıvı dolu, iyi huylu kist oluşumlarıdır. Genellikle el sırtında, el bileğinde ve ayak bileğinde oluşan ganglion kistlerinin, kötü huylu tümörlere dönüşme ihtimalleri yoktur. İçi eklem sıvısına benzer yoğun sıvı dolu şişlikler küçük boyutlarda olabileceği gibi 2,5-3 cm gibi büyüklüklerde de olabilir. Başta küçük boyutta olan kistler de zamanla büyüyebildiği için hastalar kanser konusunda endişelenerek doktora gider. Doktor yaptığı muayene ve tetkiklerden sonra ganglion kisti olduğunu teşhis ettiyse kanserden endişelenmeye gerek kalmaz. Ganglion kistin içerisindeki sıvı eklem sinovial sıvısına benzer.

Ganglion Kisti Nedenleri Nelerdir?

Ganglion kistinin tam olarak nedeni ve kaynağı bilinmese de tendonlarda ve eklem kapsülünde meydana gelen zorlanma-fıtıklaşma sonucu oluştuğu bilinir. Bilekte kist içinde biriken sıvı ise eklem sıvısına benzerlik gösterir. Eklem hareketleri ile birlikte pompalanan eklem sıvısının kistte birikimi artar

Ganglion Kisti Tanısı Nasıl Olur?

Ganglion kisti tanısında ilk olarak doktor fiziki muayene yaparak kistin karakterini anlamaya çalışır. Kist üzerine basınç uygulayarak ağrının şiddetini ve sınırlarını değerlendirir. Eğer şüphelendiği başka ihtimaller varsa MR, ultrason, röntgen gibi görüntüleme yöntemleri ister. Böylece hem ganglion kistinin tanısı konulmuş olur hem de kistin yayılımı tespit edilir. Kistin yayılımına göre uygulanacak olan tedavi yöntemine doktor tarafından karar verilir.

Ganglion Kisti Belirtileri Nelerdir?

Ganglion kistinin belirtileri, kistin büyüklüğüne ve konumlandığı yere göre değişiklik gösterir. Çoğu zaman küçük kistler belirti bile oluşturmaz. Başka bir hastalığın muayenesi esnasında fark edilmesi mümkün olur. Ganglion kistinin ilk belirtisi el sırtı, ayak ve el bileğinde şişlik olur. Bu şişlik, yaş ve fiziksel aktivite gibi sebepler ile zamanla büyüme eğilimi gösterir. Yuvarlak veya oval şekilde büyüyen şişlik 2,5-3 cm kadar büyüyebilir. Ganglion kistleri, bulunduğu konuma göre sinirlere baskı yapıyor ise o zaman ağrı-uyuşma-elektriklenme oluşumu da görülebilir. Ağrının şiddeti kişiden kişiye değişmekle birlikte genellikle sinire baskı yaptığı durumlarda büyüklüğü arttıkça artar. Zamanla ganglion kistinin sertleşmesi sonucu kıvamı artarak el bileğine kemik çıkıntısı görüntüsü verir. El bileğinde kist oluşumu hareket kısıtlayıcı da olabilir.

Ganglion Kisti Risk Faktörleri Nelerdir?

Her hastalıkta olduğu gibi ganglion kistlerinin oluşumuna da etki eden risk faktörleri bulunur. Genetik yapının ve yaşayış tarzının hastalıklar üzerindeki önemli etkisi görülür. Kist oluşumunda risk faktörleri arasında Osteoartrit yani kireçlenme, tendon ve eklem yaralanmaları, ilerleyen yaş yer alır. Ganglion kisti çoğunlukla 30-50 yaşları arasında görülürken kadınlarda görülme oranı ise erkeklerden daha yüksektir. Yapılan meslek de kistin oluşumundaki önemli risk faktörlerinden biridir. El ve ayak bileklerinin fazla çalıştığı meslek gruplarında kist oluşumu ve kistin tekrarlaması yaygın olarak görülür

• Cinsiyet
• Yaş
• Meslek
• Travma
• Sportif aktivite
• Osteoartrit gibi eklemleri etkileyen hastalıklar

Ganglion Kisti Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Ganglion kisti için uygulanacak tedavi yöntemine, kistin büyüklüğüne, kiste neden olan sebebe ve kistin oluşturduğu şikayetlere göre karar verilir. Genellikle küçük boyutta ve şikayet oluşturmayan kistlere tedavi uygulamak yerine gözlem yapılır. Belirli aralıklar ile kistin durumu kontrol edilir ve eğer ilerleme mevcutsa o zaman müdahale edilir. Kistin tedavisinde aşamalı bir yaklaşım uygulanır. Öncelikle sabitleme ve aspirasyon ile kist tedavi edilmeye çalışılır. Eğer kist tekrarlarsa veya diğer tedavi yöntemleri ile çözülemeyecek boyutta ise ameliyat uygulanır. 

• Splintleme: Kist oluşumu ve büyümesinin önemli sebepleri arasında eklemlerdeki fiziksel hareket çokluğu bulunur. Bu sebeple kistin oluştuğu yerde sabitleme yapılarak kistin büyümesi önlenebilir ve hatta küçülmesi sağlanabilir. Hareketi kısıtlamak ve sabit tutmak için askılar, el-bilek atelleri tercih edilir. Ama uzun süreli kullanımda kasları zayıflattığı için kısa süreli tedavilerde kullanılır.
• Aspirasyon: Aspirasyon işlemi bir yerdeki sıvının enjektör yardımı ile dışarı çekilmesi işlemidir. Ganglion kistinin içinde bulunan ve şişliğe neden olan sıvı aspire edilerek boşaltılır. Bazı durumlarda işlem yapılan bölgeye steroid enjekte edilerek kistin tekrar oluşması önlenmeye çalışılır. Aspirasyon işlemi klinikte sağlık personeli tarafından gerçekleştirilmelidir. Kesinlikle kendiniz kisti patlatmaya ve boşaltmaya çalışmayın çünkü ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. (Sinirlere ve damarlara zarar vermenize veya enfeksiyona sebep olabilir).
• Cerrahi: Ganglion kisti sertleşmesi veya kronikleşmesi söz konusu ise cerrahi dışındaki tedavi yöntemleri yeterli olmayabilir. Ameliyat ile kistin çevre dokulardan sıyrılarak bir bütün halinde çıkarılması gerekebilir

Ganglion Kisti Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Ganglion kisti ameliyatı için uygulanan cerrahide kistin lokasyonu ve boyutuna göre bir kesi yapılarak kiste ulaşılır. Kistin sapının bağlı olduğu eklem kapsülü ile bağları izlenerek parçalanmadan, zedelenmeden bütün olarak çıkarılır. Eklemler hareketli yapılar olduğu için günlük hayatta ve iş hayatında kısıtlanmalar olur. Bu sebeple iyileşme süreci ne kadar hızlı olursa hasta normal yaşantısına o kadar erken dönmüş olur. Ameliyattan sonra bir süre atel kullanımı ile işlem yapılan bölge sabitlenebilir. Ama bilek sabitlense de parmaklar hareket ettirilmeye devam edilmelidir.

Ganglion Kisti Tekrarlar Mı?

Ganglion kisti vücuttaki çeşitli eklem ve tendonlarda görülebildiği için kistin tekrarlaması aynı bölgede veya farklı bölgelerde olabilir. El ve ayak bileklerinin fazla çalıştığı mesleklerde ve genetik yatkınlığı olan kişilerde kistin tekrarlaması mümkündür. Sabitleme veya aspirasyon tedavilerinden sonra kistin tekrarlama ihtimali yüksek olur. Ganglion kisti ameliyatından sonra ise kistin tekrarlama ihtimali oldukça düşüktür. Ganglion kisti ameliyatı olanlar kistin estetik probleminden ve oluşturduğu ağrıdan, baskıdan kurtulmuş olur.

Siz de ganglion kisti rahatsızlığı yaşıyorsanız çok geçmeden doktor kontrolünde tedavinizi olarak şikayetlerinizden kurtulabilirsiniz.