Bel Kayması Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Omurgayı oluşturan omurlar normalde belli bir düzen içinde dizilirken, bel kayması söz konusu olduğunda ise öne veya arkaya doğru bir kayma görülür. Bel kayması, omurganın alt kısmında bulunan bel bölgesinde meydana gelir ve genellikle L4 ve L5 omurlarında oluşur. Hafif vakalarda istirahat, fizik tedavi, ilaçlar ve egzersizlerle tedavi edilebilir. Daha ciddi durumlarda ise cerrahi müdahale gerekebilir, bu durumda bel kaymasının düzeltilmesi veya sinir sıkışmasının giderilmesi amaçlanır.

Bel Kayması Nedir?

Bel kayması, omurga (vertebra) arasındaki disklerin yer değiştirerek dışarı çıkması sonucu oluşan bir durumdur. Omurların arasındaki disklerin görevi, yastık gibi bir tampon görevi görmek ve omurganın hareketini kolaylaştırmaktır. Bel kayması, omur disklerinin içerisindeki jel benzeri maddenin disk dışına doğru sızması veya diskte bir çatlak olması sonucu ortaya çıkar. Bu durum disklerin normal konumunu kaybetmesine, öne veya geri gitmesine neden olarak omurilik veya sinir köklerine baskı yapmasına sebep olabilir. Bel kayması durumunda kişide, sırt ağrısı, bel ağrısı, bacaklarda uyuşma veya karıncalanma, kas güçsüzlüğü ve bacaklarda ağrı görülebilir. Bel kayması tedavisi, bu belirtilerin ciddiyetine, hastanın genel sağlık durumuna ve kaymanın boyutuna bağlı olarak değişir.

Bel Kayması Belirtileri Nelerdir?

Bel kayması belirtileri, kaymanın yerine, büyüklüğüne ve sinir köklerine ne kadar baskı yaptığına göre farklılık gösterir. 

• Bel Ağrısı: Bel kayması en yaygın belirtisi bel bölgesinde ağrıya neden olmasıdır. Bu ağrılar bazen keskin ve şiddetli olabilir ve bel bölgesinden başlayarak kalçalara veya bacaklara yayılabilir.
• Bacak Ağrısı ve Uyuşma: Bel kayması nedeniyle sinir köklerinde baskı oluşur ve bacaklarda ağrı, yanma hissi, uyuşma veya karıncalanma hissi görülebilir. Bu ağrılar genellikle bir bacağa yayılır ve bacak hareketleri ile artar.
• Kas Güçsüzlüğü: Bel kaymasının, sinir köklerine baskı yapmasının yol açtığı bir diğer durumda bacaklardaki kas güçsüzlüğü olabilir. Oluşan kas güçsüzlüğü, yürüme veya ayakta durma yeteneğinizi etkileyebilir.
• İdrar ve Dışkılama Sorunları: Nadiren de olsa bel kayması omuriliği ciddi şekilde sıkıştırarak idrar veya dışkılama kontrolünde sorunlara neden olabilir. Bu durumda genelde acil tıbbi müdahaleye ihtiyaç olur.
• İltihap ve Şişlik: Omur diskinin kayması sonucu çevresindeki dokuların tahriş olması, bölgede iltihap ve şişmeye yol açabilir.
• Hareket Ederken Ağrı: Özellikle uzun süre oturmak veya öne eğilmek gibi beli zorlayan hareketler sırasında ağrı artabilir.
• Hassasiyet: Bel kayması olan bölgeye dokunulduğunda hassasiyet veya ağrı hissedebilirsiniz.

Bel Kayması Neden Olur?

Bel kayması doğuştan veya doğum sırasındaki komplikasyonlardan olabileceği gibi çeşitli nedenlerle sonradan da oluşabilir.

• Genetik Yatkınlık: Ailesel yatkınlık, bel kayması oluşma riskini artırır ve doğuştan bel kayması görülebilir. Eğer ailenizde bel kayması öyküsü varsa, sizde de bu durumun gelişme riski daha yüksektir.
• Yaşlanma: Yaşlanma süreci, omur disklerinin su içeriğinin azalmasına ve elastikiyetlerinin kaybolmasına neden olabilir. Bu durum, disklerin yıpranmasına ve daha kolay şekil değiştirmelerine yol açarak kayma oluşturabilir.
• Yaralanma ve Travma: Bel kayması, omurga bölgesine darbe, düşme veya travmatik bir olay sonucunda meydana gelebilir. Bu tür yaralanmalar omur disklerinde hasara neden olabilir.
• Ağır Kaldırma: Ağır nesneleri yanlış bir şekilde kaldırmak, omurga üzerinde aşırı baskı oluşturarak bel kaymasına yol açabilir.
• İncinme ve Zorlanma: Bel bölgesinin aşırı zorlanması veya tekrarlayan hareketler, omur disklerinin hasar görmesine neden olabilir.
• Diğer Faktörler: Obezite, düşük kas tonusu, sigara içme alışkanlığı ve kötü postür gibi faktörler de bel kaymasının riskini arttırır.

Bel Kaymasına Ne İyi Gelir?

Bel kaymasının belirtilerini ve kişinin günlük hayatındaki olumsuz etkilerini hafifletmek için çeşitli yöntemler kullanılabilir. Bel kaymasına iyi gelen önlemler almak rahatsızlığın ilerlememesine de yardımcı olur.

• İstirahat (Dinlenme): İlk belirtiler ortaya çıktığında, belinize fazla yük bindirmemek için bir süre istirahat etmek faydalı olur. Fazla efor gerektiren aktivitelerinizi sınırlamak, omur diskinin iyileşmesine yardımcı olabilir.
• Postür Düzeltme: Doğru duruş ve postürün korunması, bel kayması semptomlarını hafifletmeye yardımcı olur. İyi bir vücut mekaniği sağlamak ve indirme, kaldırma gibi hareketleri doğru teknik ile yapmak önemlidir.
• Doğru Egzersiz ve Fiziksel Aktivite: Bel kayması rahatsızlığında uygun egzersizler, bel kaslarını güçlendirebilir ve omur diskinin iyileşmesine yardımcı olabilir. Ama bu fiziksel aktiviteler bele yük bindirmeyecek şekilde olması gerektiği için egzersizlerin uzman bir fizyoterapist veya doktor tarafından yönlendirilmesi önemlidir.

Bel Kayması Tedavisi

Bel kayması tedavisinde kişinin genel sağlık durumu da göz önünde bulundurularak belirtilerin de şiddetine göre hangi tedavi yönteminin uygulanacağı kararlaştırılır. Öncelik cerrahi olmayan yöntemlere verilir ama belirtiler şiddetli ise ve hastanın genel sağlık durumunu tehdit ediyorsa o zaman cerrahi tedaviye gerek olabilir.

• Fizik Tedavi: Fizik tedavi, bel kayması semptomlarını hafifletmek ve omurga kaslarını güçlendirmek için kullanılır. Fizyoterapist tarafından özel egzersizler ve tedavi teknikleri uygulanabilir.
• İlaç Tedavisi: Ağrı ve iltihapları kontrol etmek amacı ile doktorunuz ilaçlar reçete edebilir. Bu ilaçlar ağrıyı ve iltihabı azaltarak bel kayması semptomlarını hafifletir.
• Enjeksiyonlar: Bel kayması semptomlarını hafifletmek için epidural steroid enjeksiyonları kullanılabilir. Bu enjeksiyonlar, sinir köklerine yakın olan iltihaplı bölgelere steroid ilaçlarının doğrudan verilmesini sağlar.
• Cerrahi Müdahale: Diğer tedavi yöntemleri işe yaramazsa veya bel kayması ciddi bir durumda ise, cerrahi müdahale düşünülebilir. Cerrahi operasyon, omur diskini düzeltmek veya sıkışmış sinir köklerini serbest bırakmak için yapılır.

Bel kayması belirtileri yaşadığınızı düşünüyorsanız öncelikle fiziksel hareketlerinize dikkat etmeli ve en kısa sürede bir sağlık uzmanına danışmalısınız. Çünkü zamanında gerekli önlemler ve tedaviler uygulanmadığında bel kayması durumu kötüleşebilir ve ciddi rahatsızlıklar oluşturabilir.