Ameliyat, diğer tedavi yöntemleriyle yetersiz verim alınan durumlarda tercih edilebildiği gibi bazı hastalıkların tedavisinde ise öncelikli yöntem olarak yer alır. Doktorunuz, mevcut bir hastalığınız için ameliyat olmanızı önerdiyse, operasyon öncesinde dikkat etmeniz gereken bazı unsurlar bulunur. Ameliyat öncesi hazırlık süreci, tedaviyi ve iyileşme dönemini önemli düzeyde etkiler. Ameliyata hazırlık için gerekenler hakkında kapsamlı bilgi için yazımızın devamını okuyabilirsiniz.
Ameliyat Öncesi Hasta Hazırlığı
Herhangi bir hastalık için ameliyat olmanız önerildiğinde, o operasyonda yetkinliğe sahip cerrahi branşa sahip uzman bir doktora danışmanız gerekir. Cerrahi alanında uzman doktor, sizi detaylı bir şekilde muayene eder ve şikayetlerinizi dinler. Ardından, gerekli ise kan tahlili ve görüntüleme yöntemleri gibi yardımcı tanısal testler yapılır. Muayene ve tetkikler sonucunda toplanan bulgulara göre ameliyat için uygun olup olmadığınız değerlendirilir. Ameliyat için uygun olduğunuz belirlendiğinde doktorunuz, operasyonun ne tür yöntemler kullanılarak gerçekleştirilmesinin planlandığı konusunda sizi detaylı bir şekilde bilgilendirir. Ameliyat ile tedavi olmaya karar verdiğinizde ise, uygun bir randevu günü ayarlanarak operasyona kadar evde veya hastanede takip edilirsiniz. Ameliyat öncesi hazırlık dönemine ilişkin doktorunuz, özen göstermeniz gereken unsurlar hakkında sizi yönlendirebilir.Ameliyat öncesi hasta hazırlığı, bireyin mevcut sağlık probleminin detaylı bir şekilde incelenerek operasyon planının oluşturulmasını kapsar. Buna ek olarak, bireyin genel sağlık durumunun da operasyon bakımından uygun olması gerekir. Röntgen, bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans gibi radyolojik teknikler ile ameliyat bölgesine yönelik anatomik planlama gerçekleştirilir. Gerekli durumlarda ise diğer tıbbi branşlar ile ortak çalışılarak bireyin operasyon ve sonrası tedavi programı düzenlenir. Bahsedilen bu hazırlık aşamaları, her ameliyat için aynı olmayıp hastalığın ve operasyonun türüne göre değişkenlik gösterir.Ameliyat öncesinde dikkat edilmesi gereken bazı unsurlara özen göstererek, iyileşme sürecinize önemli derecede katkıda bulunabilirsiniz. Ameliyat olmadan önce yapılması gerekenler ise şunlardır:
- Doktorunuz ve anestezi uzmanınız ile konuşun: Ameliyatınıza giren uzmanları tanımanız ve konuşmanız, operasyon öncesindeki stresinizi gidermenizde yardımcı olabilir. Ek olarak, ameliyat sırasında uygulanan işlemlerin belirlenmesi açısından da önemlidir. Mevcut bir kronik rahatsızlığınız veya kullandığınız ilaçlar mevcut ise, doktorunuzu bilgilendirmeniz önemlidir.
- İlaçlarınızı aksatmayın: Mevcut sağlık probleminize göre doktorunuz tarafından gerekli görüldüğü durumlarda ameliyat öncesi ilaç kullanımı önerilebilir. Ameliyat öncesi antibiyotik kullanımı gibi profilaksi (tedbir) amaçlı yapılan uygulamalar, operasyon sonrası komplikasyon riskinin indirgenmesine yardımcı olur. Diyabet (şeker hastalığı) gibi kronik rahatsızlıklara sahip bireyler ise, ameliyat öncesinde doktorları tarafından önerilen şekilde ilaçlarına devam etmelidirler.
- Beslenme planına uyum gösterin: Bazı operasyonlar, öncesinde yemek veya su tüketilmemesini gerektirir. Dolayısıyla, eğer ki doktorunuz tarafından ameliyat öncesinde katı veya sıvı tüketmemeniz söylendiyse bu doğrultuda davranmanız gerekir. Ameliyat öncesinde su içmemeniz ve yemek yememeniz gerektiği konusunda uyarıldığınızda, küçük atıştırmalar da dahil olmak üzere hiçbir şekilde yiyecek veya içecek tüketmemelisiniz. Beslenme kısıtlaması olmayan durumlarda ise, düzenli ve dengeli bir şekilde beslenmeye özen göstererek sağlığınıza destek olabilirsiniz.
- Zararlı alışkanlıklardan kaçının: Sigara, vücutta doku tamirinden sorumlu mekanizmaları yavaşlatır. Sigara tüketimi sebebiyle ameliyat sonrası iyileşme süreci olumsuz yönde etkilenebilir. Bu nedenle, ameliyat öncesi hazırlık sürecinde sigara tüketiminden kaçınmanız önerilir. Bununla birlikte, metabolizmayı zorlayan ve bazı ilaçlar ile etkileşime geçen alkol tüketiminden ameliyat öncesi dönemde uzak durmanız tavsiye edilir.
-
Fiziksel aktivitenizi koruyun: Ameliyat öncesinde vücudunuz için zorlayıcı olmayan yürüyüş gibi fiziksel aktivitelerde bulunabilirsiniz. Meditasyon gibi rahatlatıcı egzersizler sayesinde ise stres seviyenizi indirebilirsiniz.
- Dengeli uyuyarak dinlenin: Ameliyat ve sonrası dönemde hızlı bir şekilde iyileşebilmeniz için yeterli miktarda uyumaya ve dinlenmeye özen gösterebilirsiniz.
Ameliyat Öncesi Anestezi Hazırlığı
Anestezi, tıbbi bir branş olan anesteziyoloji alanında uzman doktorlar tarafından uygulanan ve ameliyat esnasında ağrı, acı oluşmaması amacıyla yapılan bir işlemdir. Anestezi uzmanı, mevcut hastalığın tedavisi için gerekli operasyonun türüne ve ortalama süresine göre uygun bir anestezi tekniği belirler. Operasyonlar sırasında kullanılan farklı anestezi yöntemleri ise şöyledir:
- Genel anestezi: Operasyon boyunca bireyin bilincinin baskılı olduğu ve ameliyata dair hiçbir şey hissetmediği bir anestezi türüdür. Kişi, ameliyat sırasında neler olduğunu bilmez ve hatırlamaz. Genel anestezi çoğunlukla baş, göğüs ve karın gibi bölgeleri içeren kapsamlı ameliyatlar sırasında tercih edilen bir yöntemdir. Genel anestezi için sıklıkla damar veya solunum yoluyla uygulanan ilaçlar kullanılır.
- Bölgesel (rejyonel) anestezi: Yalnızca ameliyat uygulanan bölgedeki sinir iletiminin bloke edildiği bir anestezi türüdür. Bireyin bilinci açıktır fakat hiçbir ağrı duyusu hissetmez. Epidural ve spinal anestezi gibi teknikler bu grupta yer alırlar. Ek olarak, sinir bloğu gibi yalnızca belli bir grup sinirin uyuşturulduğu yöntemleri de içerir.
- Lokal anestezi: Hafif girişimsel işlemlerde sıklıkla tercih edilen bir yöntemdir. Uyuşması istenen bölgeye küçük enjeksiyonlar yapılarak veya krem sürülerek lokal anestezik etkili ilaç uygulanır. Bu sayede küçük yara tamiri, dikiş (sütur) gibi hızlı bir şekilde tamamlanabilen operasyonlar kolaylıkla gerçekleştirilir.
- Sedasyon: Kişinin bilincinin tam anlamıyla baskılanmadığı fakat operasyon sırasında rahat olmasını sağlayan bir yöntemdir. Bireyin, ameliyat boyunca stressiz kalması amacıyla tercih edilir. Diğer anestezi teknikleri ile birlikte kullanılır.
Her anestezi tekniği için ayrı olarak kullanılabilen birçok farklı ilaç mevcuttur. Anestezi uzmanı, ameliyat boyunca kullanılan ilaçları planlarken bireyin kişisel özelliklerini, genel sağlık durumunu, ek ilaçlarını ve operasyon türünü göz önünde bulundurur. Bu nedenle, ameliyat öncesinde anestezi doktorunuzu kullandığınız ilaçlar, sağlık problemleriniz, sigara ve alkol gibi alışkanlıklarınız konusunda bilgilendirmeniz önemlidir.
Ameliyat günü anestezi hazırlığı sırasında, anesteziyolojist doktorunuz tarafından kontrol değerlendirmeler yapılır ve operasyona hazırlanırsınız. Bu süreçte rahat olmanız için sedatif özelliğe sahip ilaçlar kullanılabilir. Doktorunuz, uyguladığı tüm ilaçlar ve nasıl bir etki göstermesinin beklendiği konusunda sizi detaylı bir şekilde bilgilendirebilir. Anestezi için, öncelikle indükleyici ilaçlar kullanılır. Operasyon boyunca ise idame ilaçlar ile anestezi sabit düzeyde tutulur. Bu sırada anesteziyolojist, bireyi devamlı monitörler aracılığıyla takip ederek genel sağlık durumunu gözden geçirir. Ameliyat tamamlandığında ise, uygun antidotlar ile kişi anesteziden uyandırılır. Anestezi uzmanı tarafından yapılan gerekli muayenelerin ardından, bireyler yoğun bakımda veya serviste takip edilirler.
Ameliyata Giderken Alınması Gerekenler
Doktorunuz, ameliyat öncesinde ve sonrasında ne kadar süre boyunca hastanede takip edilmeniz gerektiği konusunda sizi bilgilendirir. Buna uygun olarak, ameliyat randevunuzdan önce bir çanta hazırlayabilirsiniz. Böylece, hastanede istirahat ettiğiniz süre boyunca tüm ihtiyaçlarınızı kolaylıkla karşılayabilirsiniz. Ameliyata giderken alınması gerekenler ise şu şekildedir:
- pijama
- günlük kıyafetler
- iç çamaşırı
- terlik
- kişisel bakım malzemeleri
- ilaçlar
- ilaçların kullanım bilgilerini içeren liste
- hijyen malzemeleri
- peçete, ıslak mendil
- vakit geçirmek için kitap, dergi gibi araçlar
- tahlil, sonuç belgeleri
- kimlik, cüzdan
Yukarıda listelenenler dışında, cep telefonu ve bilgisayar gibi elektronik eşyalarınızı da hastane şartlarına uygun şekilde yanınızda getirebilirsiniz. Ek olarak, doktorunuz tarafından ameliyat öncesinde veya sonrasında kullanılması gereken medikal malzemeleri de yanınızda getirmelisiniz. Hastanede uygun diyet programı ile verilen yemekler dışında herhangi bir yiyecek tüketmeden önce ise kesinlikle doktorunuza danışmanız tavsiye edilir.
Ameliyata hazırlık konusunda bilinçli olunması, tedavi başarısını olumlu yönde etkiler. Ameliyat öncesi ve sonrası sürece ilişkin tüm sorularınız için doktorunuza danışarak doğru şekilde bilgi edinmeniz önerilir.