Boy Uzatma Ameliyatı Nedir? Nasıl Yapılır?

İnsanlarda boy uzaması; genetik faktörler, sağlık durumu ve beslenme gibi etkenlerin belirleyici olduğu, bebeklikten ergenlik döneminin sonlarına kadar devam edebilen bir süreçte gerçekleşir. Kızlarda menstruasyonun (adet görme) başlamasından kısa süre sonra genellikle boy uzaması dururken erkeklerde ergenlik döneminin bitimine kadar bu süreç devam edebilir. Anne ve babanın boyları bir çocuğun yetişkinlikte sahip olacağı boy uzunluğu üzerinde en önemli etkiye sahiptir. Bunun yanı sıra kemik ve eklem hastalıkları, kemik yapımını ve kalsiyum düzeylerini etkileyen sağlık sorunları, büyüme ve gelişmeye ilişkin aksaklıklar, yeterli ve dengeli beslenememe gibi pek çok durum da boy kısalığına yol açabilir.

Boy Uzatma Ameliyatı Nedir?

Göreceli bir durum olmakla birlikte boy kısalığı kişilerde estetik kaygılara ve buna bağlı olarak psikolojik problemlere neden olan bir olumsuzluk haline gelebilir. Bu durumda uygun profildeki hastalara uygulanabilen ve boy uzatma ameliyatı olarak adlandırılan operasyon, hastalarda belirli ölçüde boy uzatma imkanı sunan yenilikçi bir uygulamadır. Estetik boyutunun yanı sıra boy uzatma operasyonları, bazı sağlık sorunlarına sahip bireylerde tedavi amaçlı olarak da gerçekleştirilebilir.

Boy uzatma ameliyatı; estetik nedenlerle veya tedavi amaçlı olarak bacak uzunluğunun artırılması için gerçekleştirilen bir ortopedik cerrahi operasyondur. Genellikle bacakta uyluk kemiği üzerinde gerçekleştirilen bu işlem, daha nadir olarak kol kemiği boyunun uzatılması için de uygulanır. 

Boy uzatma ameliyatları, önceki yıllarda doğumsal deformiteler, bir bacağın diğerinden kısa olması durumu, travmalar veya cüceliğe neden olan hastalıklarda tedavi amaçlı kullanılmıştır. Tıbbi tedavi yöntemlerinin gelişmesi ile birlikte son yıllarda ise özellikle erkekler tarafından estetik kaygılar nedeniyle de boy uzatma operasyonu tercih edilmektedir. 

Boy uzatma ameliyatı; uzatılacak olan kol veya bacak kemiğinin kesilmesi, ardından özel bir fiksatör yardımıyla kemiğin iki ucu arasında kalan boşluğun günden güne genişletilmesi şeklinde gerçekleştirilir. Açılmış olan boşlukta yeni kemik üretimi gerçekleşirken kemik boyunda istenen uzama elde edilir. Kemiğin kesilerek birbirinden ayrılması şeklinde gerçekleştirilen bu işlem, distraksiyon osteogenezi olarak adlandırılır. 

Bu operasyonlarda vücudun farklı bir bölgesinden herhangi bir kemik dokusunun alınması gerekmez. Hedeflenen boy uzatma miktarının sekiz santimetreye kadar olması halinde yalnızca uyluk veya kaval kemiği üzerinde operasyon gerçekleştirilebilir. Fakat bunun üzerinde bir boy uzatma hedefleniyorsa her iki kemik üzerinde işlem yapılmalıdır. 

Uzatma işlemi kas, sinir, bağ dokuları ve kan damarlarının zarar görmesini önlemek için çok yavaş gerçekleştirilir ve kemik aralığı her gün yaklaşık 1 mm genişletilir. Kemiklerin uzamaya uyum sağlaması açısından fizik tedavi uygulamalarından da yararlanılabilir. Çoğunlukla tedavi amaçlı olarak yapılan bu operasyonu estetik nedenle yaptırmak isteyen hastalarda öncelikle psikiyatrik değerlendirmeye başvurulur, uygun hastalarda operasyon planlanır.

Boy uzatma ameliyatının uygulanabilmesi için büyüme plaklarının kapanmış olması gerekir. Estetik nedenlerle boyunu uzatmak isteyen bireylerde 18-20 yaşlarında kapanan büyüme plaklarının beklenmesi gerekir. Dolayısıyla operasyon için en iyi dönemin 20 yaştan sonrası olduğu söylenebilir. 

Tedavi amaçlı uygulanan boy uzatma operasyonlarında ise alt sınır 3 yaş olarak belirlenmiştir. Çeşitli sağlık sorunları nedeniyle boy kısalığı veya cücelik sorunu bulunan çocuklarda 3 yaşından sonra boy uzatma ameliyatı yapılabilir. Bu hastalarda operasyon genellikle iki veya üç aşamada gerçekleştirilir. 10 yaştan sonra yapılan operasyonlarda ise hastanın durumuna göre işlem tek seansta da gerçekleştirilebilir. 

Çocuklarda boy kısalığının en yaygın nedenleri arasında genetik hastalıklar yer alır. Bunun haricinde bebeklik ve çocuklukta geçirilen hastalıklara bağlı olarak da boy kısalığı sorunu ortaya çıkabilir. Bunların yanı sıra hormonal bozukluklar, çocukluk döneminde görülen böbrek hastalıkları ve beslenme bozuklukları da boy kısalığına neden olan ve boy uzatma ameliyatlarını gerekli kılabilen sağlık sorunları arasında yer alır. 

Bu tür hastalarda hekim tarafından yapılacak değerlendirmenin ardından operasyon için doğru zaman belirlenerek planlama yapılabilir. Boy uzatma ameliyatı yaş sınırı ise hastanın kemik yoğunluğuna göre değişmekle birlikte 45-50 yaş olarak belirtilebilir.

Boy Uzatma Ameliyatı Kimlere Uygulanır?

Boy uzatma ameliyatının uygulanabilmesi için büyüme plaklarının kapanmış olması gerekir. Estetik nedenlerle boyunu uzatmak isteyen bireylerde 18-20 yaşlarında kapanan büyüme plaklarının beklenmesi gerekir. Dolayısıyla operasyon için en iyi dönemin 20 yaştan sonrası olduğu söylenebilir. 

Tedavi amaçlı uygulanan boy uzatma operasyonlarında ise alt sınır 3 yaş olarak belirlenmiştir. Çeşitli sağlık sorunları nedeniyle boy kısalığı veya cücelik sorunu bulunan çocuklarda 3 yaşından sonra boy uzatma ameliyatı yapılabilir. Bu hastalarda operasyon genellikle iki veya üç aşamada gerçekleştirilir. 10 yaştan sonra yapılan operasyonlarda ise hastanın durumuna göre işlem tek seansta da gerçekleştirilebilir. 

Çocuklarda boy kısalığının en yaygın nedenleri arasında genetik hastalıklar yer alır. Bunun haricinde bebeklik ve çocuklukta geçirilen hastalıklara bağlı olarak da boy kısalığı sorunu ortaya çıkabilir. Bunların yanı sıra hormonal bozukluklar, çocukluk döneminde görülen böbrek hastalıkları ve beslenme bozuklukları da boy kısalığına neden olan ve boy uzatma ameliyatlarını gerekli kılabilen sağlık sorunları arasında yer alır. 

Bu tür hastalarda hekim tarafından yapılacak değerlendirmenin ardından operasyon için doğru zaman belirlenerek planlama yapılabilir. Boy uzatma ameliyatı yaş sınırı ise hastanın kemik yoğunluğuna göre değişmekle birlikte 45-50 yaş olarak belirtilebilir.

Boy Uzatma Ameliyatı Kaç Cm Uzatır?

Boy uzatma ameliyatlarının boyu ne kadar uzatabileceği bu operasyonu yaptırmayı planlayan hastalar tarafından sıklıkla merak edilen konulardan bir tanesidir. Operasyonun hangi teknikle uygulandığı, boyda ne kadar uzama sağlanacağı ile doğrudan ilişkilidir. İşlemin planlandığı hastalarda boyda hedeflenen uzama miktarı önceden belirlenir ve buna uygun bir operasyon tekniği belirlenir. 

Sıklıkla uygulanan boy uzatma teknikleri ile birlikte boyda 7-10 cm kadar uzama elde edilebilir. Bu uzama yaklaşık olarak iki ay içerisinde gerçekleşir. Uygun teknikler kullanılarak hem uyluk hem de kaval kemiğine operasyon yapılması ile birlikte hastalarda 15 santimetreye kadar boy uzaması sağlanabilir.

Boy Uzatma Ameliyatı Yöntemleri Nelerdir?

Boy uzatma ameliyatlarında geçmiş yıllarda eksternal fiksasyon veya ilizarov yöntemi olarak adlandırılan ve bacağa vücudun dışından yerleştirilen fiksatörlerle gerçekleştirilen operasyonlar tercih ediliyordu. Fakat bu yöntemde vücudun dışında uzun süre boyunca bir fiksatör bulunduğundan günlük yaşam olumsuz etkilenmekteydi ve büyük çaplı boy uzatma ameliyatı izleri söz konusuydu. Dolayısıyla gelişen tıp teknolojisi ile birlikte bu yöntem, yerini internal fiksasyon olarak adlandırılan ve küçük bir kesi içerisinden bacağın içerisine yerleştirilen fiksatörler ile boy uzatma ameliyatlarına bırakmıştır. 

İnternal fiksasyon yöntemi çok daha küçük kesiler gerektirdiğinden büyük yara izlerine neden olmaz. Çeşitli özelliklere sahip motorlu çivilerin yerleştirilmesi ve bunların uzaktan kumanda, Holyfix cihazı gibi kontrol mekanizmalarına bağlanması şeklinde farklı teknikler kullanılarak da internal operasyonlar gerçekleştirilebilir. 

Tüm bunların haricinde kombine teknik olarak adlandırılan operasyonlarla bacağa hem içten hem de dıştan fiksatör yerleştirilen boy uzatma ameliyatları da yapılır.

Boy Uzatma Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Boy uzatma ameliyatları, bu alanda deneyim sahibi ortopedi uzmanları tarafından gerçekleştirilir. Operasyonlar genellikle genel anestezi altında yapılsa da bazı durumlarda hastanın da isteğine göre epidural anestezi tekniği de tercih edilebilir. 

Öncelikle cerrahi kesilerle uzatma işleminin yapılması planlanan kemiğe ulaşılır ve osteotomi olarak adlandırılan işlemle kemik enine kesilir. Bacak sabitlenir ve kemiğe özel bir cihaz yerleştirilerek iki uç yavaş yavaş birbirinden uzaklaştırılır. Bu sayede osteotominin gerçekleştirildiği bölgede kemik yapımı sağlanır. Kemik büyümesinin sürekli olarak devam etmesi için yerleştirilen cihaz günde 1 mm genişletilir. Bu işlem hedeflenen boy uzunluğuna ulaşılana dek devam ettirilir. Bacaklarında travmalara bağlı veya genetik bozukluklardan kaynaklı herhangi bir açısal bozukluk bulunan hastalarda bunları gidermeye yönelik bazı müdahaleler gerçekleştirilebilir. 

Hedeflenen boy uzunluğuna ulaşılana dek hastalar koltuk değnekleri yardımıyla yürüyebilirler. Kemik dokusu iyileştikçe ve sertleştikçe hastalar yavaş yavaş bacakları üzerine ağırlık verebilir, koltuk değnekleri olmadan yürümeye başlayabilir. Bu iyileşme tamamlandıktan sonra röntgen incelemesi yapılır ve fiksasyon cihazı kemikten çıkartılır. Fiksatörün yerleştirildiği ve çıkarıldığı cerrahi operasyonlar küçük kesiler kullanılarak yapılır ve ameliyatlar ortalama 2-2,5 saat sürer. 

Estetik boy uzatma ameliyatı sonrası hastalarda önemli ve belirgin yara izleri söz konusu olmaz. Boy uzatma ameliyatı olanlar ortalama iki günlük hastanede kalış süresinin ardından taburcu olup günlük yaşamlarına sağlıklı bir şekilde devam edebilir. Fiksasyon cihazının takılmasından sonra boy uzamasının tamamlanmasının beklendiği süre ise operasyonun tekniğine ve hedeflenen boy uzunluğuna göre değişkenlik gösterir. 

Boy uzatma ameliyatı sonrası iyileşme süresi ameliyat tipine göre değişir. Ortalama olarak 5 cm uzamanın elde edilmesi için 4-6 aylık bir süreç gereklidir. Bu sürecin sağlıklı bir şekilde tamamlanması için boy uzatması ameliyatı olanlara hekim fizik tedavi programı önerebilir. Kalsiyum ve bazı diğer mineral takviyeler kullanmaları istenebilir. 

Boy Uzatma Ameliyatı Riskleri Nelerdir?

Boy uzatma ameliyatı riskleri bu alanda ileri eğitimler almış deneyimli ortopedi uzmanları tarafından yapılan operasyonlar için diğer birçok ameliyat gibi minimal düzeydedir. Fakat uzman olmayan kişilerce yapılan boy uzatma işlemlerinde açısal bozukluklar, istenmeyen kozmetik görüntü ve izler, aksama sorunu gibi komplikasyonlar söz konusu olabilir.