Bacakta ve Ayakta Uyuşma Neden Olur, Nasıl Geçer?

Uyuşma, bir kişinin vücudunun herhangi bir bölgesi ile ilgili his kaybını ifade eden şikayettir. Bu belirti vücudun sadece tek bir noktasında ortaya çıkabileceği gibi çeşitli bölgeleri aynı anda da etkileyebilir. Bacaklarda uyuşma şikayeti oldukça sık karşılaşılan bir şikayet olup nörolojik hasar veya duyusal bozukluklar gibi birçok farklı durum sonucunda meydana gelebilir. Bazı uyuşma vakaları ise inme gibi acil tıbbi müdahale gerektiren durumların habercisi olabileceği için dikkatli olunmalıdır.

Bacak Uyuşması Neden Olur?

Bacak uyuşması genellikle kişinin uzun süreli aynı pozisyonda kalmasından kaynaklanan geçici bir durum olarak ortaya çıkar. Ancak uzun süreli devam eden ve geçmeyen bacak uyuşması şikayeti önemli bir sağlık sorunun belirtisi olabilir.

Bacak uyuşması sebepleri şu şekilde özetlenebilir:

Şeker Hastalığı
Şeker hastalığının seyri sırasında bireylerde diyabetik nöropati olarak adlandırılan bir durum ortaya çıkabilir. Sürekli yüksek düzeyde kalan kan şekeri zaman içerisinde sinir liflerine zarar vererek vücudun çeşitli bölgelerinde his kaybı ve uyuşma gibi şikayetlere neden olabilir. Şeker hastalığı ile oluşan bacakta his kaybı şikayeti genellikle bacak ve ayaklarda başlar ve ardından vücudun diğer bölgelerine de yayılabilir.
Bel Bölgesi Problemleri ve Siyatik
Fıtık gibi bel bölgesi problemleri omurilikten çıkan ve bacaklara giden sinirlerin sıkışmasına neden olarak duyusal problemlerin gelişimine neden olabilir. Siyatik siniri bel bölgesinden çıkarak bacak boyunca devam eden oldukça uzun bir sinirdir. Bu siniri ilgilendiren problemler omuriliğin hangi tarafının etkilendiğine göre sol veya sağ bacak uyuşması, karıncalanması ve kaslarda güçsüzlük gibi şikayetlere neden olabilir.
Tarsal Tünel Sendromu
Tarsal tünel, bilek bölgesinin iç kısmında yer alan dar bir kanal yapısıdır. Bu bölgeden geçen sinirin kanal içerisinde sıkışması, ezilmesi veya hasarlanması sonucu oluşan tarsal tünel sendromu kişilerde ayak uyuşması ve ağrısı, karıncalanması veya yanması gibi şikayetlere neden olabilir.
Periferik Arter Hastalığı
Periferik arter hastalıkları, vücutta ekstremite ve organların beslenmesinden sorumlu olan damarlarda daralma ile seyreden ve dolayısıyla kan akışının kesintiye uğramasına neden olan rahatsızlıklardır. Bacaklar, bu hastalıklar nedeniyle en sık etkilenen uzuvlar arasındadır.
Periferik arter hastalığı olan kişiler merdiven çıkma ya da yürüme gibi eylemler sırasında bacak ve kalça bölgelerinde ağrı ve kramp gelişimi gibi belirtilerden yakınırlar. Bazı kişilerde ise periferik arter hastalığı sonucunda bacaklarda uyuşma ve güçsüzlük gibi diğer belirtiler de oluşabilir. Tipik olarak bu rahatsızlığı olan kişilerde belirtilerin ortaya çıkması ile kişilerin dinlenmesi şikayetlerde hafifleme ile sonuçlanır.
Fibromiyalji
Fibromiyalji, vücut genelinde ağrı ve rahatsızlık hissi oluşması ile karakterize kronik bir durumdur. Bu rahatsızlığı bulunan bazı kişiler el ve bacaklarında uyuşukluk şikayetinden de yakınabilirler. Herhangi bir neden olmadan gündüzleri ve uyku sonrasında belirgin katılık gelişmesi, kronik yorgunluk, hafıza gibi bilişsel işlevlerdeki problemler ve huzursuz bacak sendromu, fibromiyalji rahatsızlığı bulunan bireylerde oluşabilecek belirtiler arasında yer alır.
Genel olarak fibromiyaljisi olan kişilerde oluşan şikayetler vücudun birçok bölgesinde ve en az 3 ay süredir devam eden belirtilerdir. Bacaklarda uyuşma şikayetine ek olarak vücudun diğer bölgelerinde uzun süredir devam eden ağrı şikayeti olan kişilerde olası tanılar arasında fibromiyaljinin de değerlendirilmesi önerilir.
Multiple Skleroz (MS)
Multiple skleroz hastası bireylerde duyusal sinirlerdeki hasardan kaynaklanan uyuşma şikayeti ortaya çıkabilir. MS hastalığı ile oluşan uyuşma şikayeti genellikle kısa süreli ortaya çıkan bir durum olsa da uzun sürmesi halinde kişiyi normal aktivitelerini yapmaktan geri koyabilir.
İnme
İnme gibi yaşamı tehdit edici durumlar beyin hasarına neden olarak sinir hücreleri arasındaki iletişimi bozucu etki gösterebilir. Bu durumun gelişmesini takiben geçici veya uzun süreli olarak bacakta uyuşma şikayeti meydana gelebilir.
Postür
Postural (duruş) kaynaklı oluşan bacak ağrısı sinir veya damarlar üzerinde baskı oluşmasından kaynaklanan geçici bir bacakta uyuşma nedenidir. Transient parestezi olarak isimlendirilen postüral kaynaklı üst bacak uyuşması aynı zamanda bu şikayetin oluşmasındaki en sık nedendir. Bacak bacak üstüne atma, uzun süreli oturma, ayağın üzerine oturma, oldukça dar pantolon, çorap veya ayakkabı giyme gibi alışkanlıklar sonucunda postüral kaynaklı bacak uyuşması meydana gelebilir. Uygun olmayan pozisyonlarda uyunması halinde uyurken bacak uyuşması şikayeti de ortaya çıkabilir.
Travma
Bel bölgesinden başlayarak kalça, bacak, ayak bileği ve ayak bölgesinde oluşan yaralanmalar sinir hasarına neden olarak bacakta uyuşma ile sonuçlanabilir. Egzersiz veya travma sırasında oluşan kas zorlanmaları ağrı şikayetine ek olarak etkilenen bölgeye göre değişmekle birlikte sağ veya sol bacak uyuşması şikayetine de neden olabilir.

Ayakta Uyuşma Neden Olur?

Ayakta uyuşma genellikle kan dolaşımının geçici olarak azalması, sinirlerin sıkışması veya uzun süre aynı pozisyonda kalma gibi durumlarla ilişkilidir. Özellikle ayakta uzun süre durmak veya bacakları çapraz şekilde tutmak sinirlerin baskıya uğramasına neden olabilir. Bunun dışında, diyabet, sinir hasarı, vitamin eksiklikleri, siyatik sinir sıkışması veya periferik nöropati gibi durumlar da ayak uyuşmasına yol açabilir. Ayrıca, anksiyete ve stres gibi psikolojik faktörler de geçici uyuşmalara neden olabilir.

Sağ Ayakta Uyuşma Neden Olur?

Sol Ayakta Uyuşma Neden Olur?

Sol ayakta uyuşma, tıpkı sağ ayakta olduğu gibi, sinir sıkışması, kan dolaşımı problemleri ve nörolojik bozukluklardan kaynaklanabilir. Siyatik sinir sıkışması, bel fıtığı ve damar sorunları gibi durumlar sol ayakta uyuşma yaratabilir. Ayrıca, nöropatik hastalıklar ve vitamin eksiklikleri sol bacakta uyuşmaya yol açabilir. Sol bacakta sürekli uyuşma durumunda daha ciddi sağlık sorunlarının belirtisi olabilir, bu yüzden dikkat edilmesi önemlidir.

Bacakta ve Ayakta Uyuşma Nasıl Geçer?

Bacak ve ayakta uyuşma genellikle pozisyon değiştirilerek ve kan dolaşımını artırarak geçebilir. Düzenli egzersiz yapmak, bacakların üzerinde baskıyı azaltmak ve kan dolaşımını artırmak uyuşmanın geçmesine yardımcı olabilir. Sıkışmış sinirleri rahatlatmak için masaj yapabilir, sıcak kompres uygulayabilirsiniz. Uyuşma uzun süre devam ediyorsa, bunun bir sağlık sorununun belirtisi olabileceği unutulmamalıdır ve doktora başvurulmalıdır.

Ayak Parmaklarında Uyuşma Neden Olur?

Ayak parmaklarında uyuşma genellikle sinir sıkışması, kan dolaşımının yavaşlaması, diyabet gibi hastalıklar veya vitamin eksikliklerinden kaynaklanır. Sinirlerin sıkışması sonucu sinir iletimi bozulabilir, bu da parmaklarda uyuşma hissine neden olur. Ayrıca, aşırı soğuk hava koşulları, aşırı ayakta durma veya kötü ayakkabı seçimi de parmaklarda uyuşma yaratabilir. B12 vitamini eksikliği veya diğer nörolojik hastalıklar da ayak parmaklarında uyuşmaya yol açabilir.

Ayakta ve Bacakta Uyuşma Varsa Ne Zaman Doktora Gidilmelidir?

Ayakta ve bacakta uyuşma uzun süre devam ediyorsa veya başka belirtilerle birlikte (örneğin, ağrı, güçsüzlük, denge kaybı, ciltte renk değişikliği) görülüyorsa, mutlaka doktora başvurulmalıdır. Ayrıca, uyuşma bir inme, sinir hasarı veya damar tıkanıklığı gibi ciddi bir duruma işaret ediyorsa hemen tıbbi yardım alınmalıdır. Uyuşma, diyabet gibi kronik hastalıkların belirtisi olabilir, bu yüzden düzenli kontrollerin yapılması önemlidir.

Ayakta ve Bacakta Uyuşma İçin Hangi Bölüme Gidilmelidir?

Ayakta ve bacakta uyuşma şikayeti ile ilgili olarak, öncelikle bir nörolog (sinir hastalıkları uzmanı) veya fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzmanına başvurulabilir. Sinir sıkışması, periferik nöropati, bel fıtığı gibi durumlar için bir nörolog değerlendirmesi gerekebilir. Ayrıca, damar tıkanıklığı gibi problemler şüpheleniliyorsa, bir damar cerrahisi uzmanı veya kardiyolog ile görüşülmesi gerekebilir. Uyuşma durumu daha karmaşık hale geldiyse, genel pratisyen doktor da yönlendirme yapabilir.