Bebeklerde Kalça Çıkığı, Kırığı Belirtileri ve Tedavisi

Bebeklerde kalça çıkığı, bu bölgedeki eklem yapıları ile ilgili bir problemi tanımlar. Bu problemin kaynağı uyluk kemiğinin kalça ile eklem yaptığı top şeklindeki baş yapısı olabileceği gibi asetabulum adı verilen bu kemiğin yerleştiği yüzey de olabilir. Geçmişte konjenital (doğuştan gelen) kalça çıkığı olarak tanımlanan bu duruma artık günümüzde gelişimsel kalça displazisi adı verilir. Bebeklerde kalça çıkığı ile ilgili merak ettiğiniz diğer konular için yazımızın devamını okuyabilirsiniz.

Bebeklerde Kalça Çıkığı Nedir?

Kalça displazisi olarak isimlendirilen bebeklerde kalça çıkığı, uyluk kemiğinin üst kısmında yer alan yuvarlak bölümünün kalçadaki yuvası tarafından tam olarak çevrelenmediği durumları tanımlar. Eklem bölgesinin uyum içerisinde olmaması sonucunda kalçada kısmi ya da tam olarak bir çıkıklık meydana gelir. Kalça çıkığı olan bebeklerin büyük çoğunluğu bu rahatsızlığa sahip olarak dünyaya gelirler.

Hekimler bebeğin doğumundan kısa süre sonrasında ve devam eden süreçteki kontrol muayeneleri sırasında bebeğin kalça eklemini düzenli olarak kontrol ederler. Yenidoğan döneminde tespit edilen kalça çıkığı yumuşak breysler kullanılarak düzeltilebileceği için bu konuda bilinçli olmak oldukça önemlidir.

Bebeklerde Kalça Çıkığı Neden Olur?

Kalça çıkığı kız çocuklarda erkek çocuklara göre daha sık tespit edilen bir durum olsa da herhangi bir bebekte kalça çıkığı meydana gelebileceği unutulmamalıdır. Bu nedenle hekimler yenidoğan döneminden itibaren rutin olarak bebeklerin kalça eklemini çeşitli yöntemler ile muayene ederler. Kalça çıkığı gelişiminin altında yatan asıl nedenin tespit edilmesi kolayca konulan bir tanı olmasa da bu durumun ortaya çıkışında çeşitli faktörlerin etkili olabileceği düşünülür. Genel olarak ilk kız çocuk doğumlarında daha sık tespit edilen bu durum her bin yenidoğan çocuğun dördünde görülebilir.

• Ailede kalça çıkığı öyküsü olan diğer bireylerin bulunması
• Makat geliş ile doğan bebekler
• Anne karnında yerleşme ile ilgili problem tespit edilen bebekler
• Oligohidroamniyoz olarak isimlendirilen intrauterin sıvı eksikliği

Anne karnında yerleşme ile ilgili problemler çocukta yumru ayak veya çarpık boyun gibi durumlar nedeniyle oluşabilir. Genelde ilk doğan çocukta tespit edilen kalça displazisi yaklaşık olarak %80 oranında kız çocuklarda görülür ve problemin sol kalçada tespit edilme oranı ise yaklaşık %60’tır.

Bebeklerde Kalça Çıkığı Belirtileri Nelerdir?

Kalça çıkığı olan bebeklerin bazılarında herhangi bir şikayet meydana gelmeyebilir. 

• Pozisyonel olarak dışa dönük bacaklar
• Bacaklar arasında uzunluk farkı olması
• Eklem hareket genişliğinde azalma
• Bacaklar yukarıya doğru kaldırıldığında gözlenen katlantıların eşit olmaması
• Oturma, emekleme ve yürüme gibi motor becerilerde gerilik

Kalça Çıkığı Olan Bebek Ağlar mı?

Bebekler genel olarak tüm iletişimlerini ağlama ile sağlarlar. Bu nedenle ağlama ile kalça çıkığı arasında spesifik bir ilişki söz konusu değildir.

Kalça Çıkığı Olan Bebek Nasıl Yürür?

Kalça çıkığı olan bebeğin yürüyüşü kaç aylık olduğuna göre değişkenlik gösterebilir. Genel olarak yürüme çağına gelen bebekte ilk fark edilen bulgulardan biri bebeğin ayaktayken bir bacağının diğerinden daha uzun oluşudur. Kalça çıkığı olan bir bebek yürümeye başladığında genellikle bir topallama meydana gelir.

Bebeklerde Kalça Çıkığı Ağrı Yapar mı?

Kalça çıkığında oluşan ağrı özellikle bebeklik çağında kontrol altına alınmamış olması halinde ergenlik döneminde kendini gösteren bir şikayettir. Ergenlik ve genç erişkinlik çağına kadar kalça çıkığına müdahale edilmemiş olması halinde osteoartrit (kireçlenme) gibi oldukça ağrılı komplikasyonlar gelişebileceği için bilinçli olunmalıdır.

Bebeklerde Kalça Çıkığı Nasıl Anlaşılır?

Bebeklerde kalça çıkığı doğumdan itibaren düzenli olarak gerçekleştirilen kontroller sırasında tespit edilebilen bir durumdur. Özellikle ilk muayeneler sırasında kalçada “klik” şeklinde yorumlanan bulgunun varlığı hekimlere kalça ekleminin normal gelişip gelişmediği konusunda bilgi verebilir.

Bebeklerde kalça çıkığının anlaşılabilmesi için uygulanan temel 2 muayene tetkiki mevcuttur. Barlow ve Ortolani testleri olarak isimlendirilen bu tetkiklerde kalça ekleminin fonksiyonlarının değerlendirilmesi sağlanır. Kalça çıkığı olan bebeklerde bu bölgedeki eklem yapılarının gelişimi normal şekilde gerçekleşmediği için kalçanın hareket sırasında eklem bölgesinden içeri ve dışarı doğru rahatça hareket edebildiği tespit edilir. Barlow ve Ortolani testlerinde normal pozisyonun dışına çıkan kalçada klik şeklinde hissedilen bir anormallik tespit edilebilir. Ortolani testinin uygulanmasında hekimler bebeğin bacaklarına abdüksiyon adı verilen dışa doğru hareket manevrası uygularlar. Barlow testinde ise addüksiyon adı verilen bacakların vücuda doğru ittirilme manevrası uygulanır.

Bu testler sırasında kalça çıkığını düşündürecek bulgular elde edilmesi halinde hekimler ultrasonografi yöntemi ile kalça ekleminin incelemesini gerçekleştirirler. Ortolani ve Barlow testlerinin sadece 3 aydan daha küçük çocuklarda etkili olduğu unutulmamalıdır.

Kalça çıkığında diğer yaş gruplarında olduğu gibi kemik ve eklem problemlerinde ilk olarak X-RAY grafilerin tercih edilmemesinin sebebi 6 aydan küçük çocuklarda kemik mineralizasyonu ve gelişimi tam olarak gerçekleşmemesidir. Bu nedenle yenidoğan dönemindeki bireylerde çekilecek X-RAY grafilerde herhangi bir kemik anormalliğinin tespit edilmesini sağlayacak görüntünün elde edilmesi mümkün değildir. Bebeklerde kalça çıkığı ultrasyonu değerleri ile incelenen kalça ekleminde hekimler eklemin pozisyonu ve yüzeyi hakkında bilgi edinebilirler. İncelemeler sırasında kemiğin ekleme katılan yuvarlak yüzeyi normalden farklı olarak tespit edilebileceği gibi bu yapının oturduğu kalça kemiğindeki yüzeyin normalden daha sığ olduğu da tespit edilebilir. Ultrasonografi tanı dışında tedavi sürecinin nasıl ilerlediğini tespit etmede de kullanılması nedeniyle kalça çıkığı olgularında oldukça faydalı bir inceleme yöntemidir.

Bebeklerde Kalça Çıkığı Tedavisi Nasıldır?

Kalça çıkığının erken tespiti ve tedaviye kısa sürede başlanması oldukça önemli konulardır. Bebeklerde kalça çıkığı tedavisi bebeğin yaşına ve eklem bölgesindeki probleme göre değişkenlik gösterebilir. Yenidoğan kalça çıkığı genellikle Pavlik bez adı verilen yumuşak breysler kullanılır. Bu bezler birkaç aylık bir süre zarfı boyunca yuvarlak kemik yapısı ile eklem yuvasının sıkıca temas etmesini sağlar. Bu etkileşim sayesinde eklem yapılarının birbirine olan uyumu artırılabilir. 6 aydan daha büyük çocuklarda bu breysler fayda sağlamayabilir. Bebeklerde kalça çıkığı çift bez Pavlik bandaj uygulamaları yerine bu yaş grubunda tercih edilen bez tüm vücudu kapsayacak şekilde uygulanır. Problemin bandaj vasıtası ile çözülemeyeceği olgularda ise ameliyat ile düzeltme yöntemleri gündeme gelebilir. Pavlik bandaj uygulamalarından durumun ciddiyeti ve tedaviye ne kadar erken başlandığı gibi faktörlere göre %80-95 oranında bir verim alınabilir. Cerrahi tedavi girişimlerinin ise başarı oranları oldukça değişkendir. Bazı olgularda tek bir kalça çıkığı ameliyatı ile düzeltme sağlanabilirken bazı olgularda çok sayıda operasyon ve yıllarca gözlem gerekli olabilir. Erken dönemde tespit ve tedavi edilmeyen olgularda ise yaşamın ilerleyen bölümlerinde şiddetli ağrı ve eklem iltihabı gibi problemler oluşabileceği için dikkatli olunmalıdır.

Bebeklerde Kalça Çıkığına Hangi Bölüm Bakar?

Ortopedi kelimesinin latince kökenleri olan “orthos” ve “paedia” sırasıyla güzel (düzgün, düzeltilmiş) ve çocuk anlamına gelir. Dolayısıyla diğer kemik ve eklem patolojilerinde olduğu gibi bebeklerde kalça çıkığına da ortopedi bölümü bakmaktadır.

Bebeklerde kalça çıkığı sık görülen ve erken müdahalenin oldukça önemli olduğu bir rahatsızlıktır. Bu nedenle bebeğinizde veya çevrenizdeki çocuklarda bu duruma dair belirti ve bulguları gözlemlemeniz halinde sağlık kuruluşlarına başvurarak uzman hekimlerden destek almanız önerilir.