Yetişkinlerde Ateş Belirtileri Ve Nedenleri

Ateş mikrobik hastalıkların en önemli ve en büyük işaretidir. 36 ile 37,2 derece santigrat arasında değişen normal vücut ısısı, hipotalamus adı verilen beyindeki yapı tarafından belirlenir. Hipotalamusun içerisinde yer alan ısı düzenleme merkezi, vücutta normal olmayan bir değişiklik meydana geldiğinde ısı ayarını üst değerlere çekme işlevinden sorumludur. Böylelikle çeşitli rahatsızlıklar sonucu oluşan kimyasal değişiklikler vücut ısısının yükselmesine ve ateş oluşumuna neden olabilir.

Ateşin Vücut Üzerindeki Etkileri Nelerdir?

Canlılarda sağlığı olumsuz yönde etkileyecek olaylar gelişmeye başladığında bağışıklık sisteminin faaliyetlerinin bir sonucu olarak vücut ısısının yükselmesine ateş denir. Ateş oluşumuna neden olan faktörler ise pirojen olarak adlandırılır. Virüsler, bakteriler ya da mantarlara bağlı oluşan hastalıklar ve bazı ilaçlar pirojen etki gösterirler. 

Ateş oluşumu ile birlikte vücutta bazal metabolizma hızında yükselme, sıvı ihtiyacında artış, soluk alıp vermenin hızlanması gibi değişiklikler meydana gelebilir. Vücut ısısında meydana gelen her 1 santigrat derecelik artışa yanıt olarak kalp hızında dakikada 10-20 atım yükselme oluşur. Yaşın ilerlemesi ile birlikte ateş yanıtında bir azalma meydana gelir ve ciddi enfeksiyon rahatsızlıkları varlığında bile ateş yüksek olarak tespit edilemeyebileceği için dikkatli olunmalıdır.

Ateş genellikle birkaç gün içerisinde gerileme eğiliminde olan bir durumdur. Ateş ortaya çıktıktan bir süre sonra damarlarda genişleme ve terleme gibi değişiklikler ile vücut ısısın tekrar normal düzeylere indirilmesi sağlanır.

Yetişkinlerde Ateş Belirtileri Nelerdir?

• Grip ve zatürre gibi virüslere ya da bakterilere bağlı oluşan enfeksiyon hastalıkları
• Difteri ve tetanoz aşısı sonrası
• Romatoid Artrit ve Crohn hastalığı gibi iltihaplanma rahatsızlıkları
• Kanın damar içinde pıhtılaşması sonrasında
• Güneş ışınlarına aşırı maruziyet
• Besin zehirlenmeleri
• Kötü huylu tümör (kanser)
• Nöbet gelişimini engelleyen ilaçları, kan basıncı kontrolünü sağlayan ilaçlar ya da antibiyotiklerin kullanımı sonrasında.

Ateşlenmenin en sık nedenlerinden biri olan grip genellikle ekim ve şubat ayları arasında görülen bir hastalıktır.

• Gastroenterit
  Halk arasında mide üşütmesi olarak bilinen gastroenterit, çeşitli virüslere bağlı olarak meydana gelen sindirim sisteminin enfeksiyon hastalığıdır. Gastroenterit gelişimi sonrası ishal ve karın ağrısı ortaya çıkar. Bu belirtiler dışında baş ağrısı, ateş ve ağrı gibi belirtilerinin de olması nedeniyle yazın oluşabilecek ateş nedenleri arasında yer alır.
• Zatürre (Pnömoni)
  Akciğer dokusunun enfeksiyon hastalığına zatürre adı verilir. Virüsler, bakteriler, mantarlar ile birlikte çeşitli çevresel ve kimyasal maddeler zatürre nedeni olabilir. Koyu kıvamlı sarı-yeşil balgam çıkarma, nefes darlığı ile batıcı tarzda göğüs ağrısına ek olarak üşüme, ateş ve baş ağrısı gibi durumlar zatürre belirtileri içerisindedir.
• Bronşit
  Solunum sisteminde bulunan hava yollarının iltihaplanması bronşit olarak isimlendirilir. Bronşit nedenleri arasında zatüreye neden olan mikroorganizmalara ek olarak sigara kullanımı gibi çeşitli kimyasallara maruz kalmak da yer alır. Öksürük, balgam çıkarma, nefes darlığı gibi şikayetlere ek olarak ateş, üşüme, halsizlik gibi belirtiler de bronşit seyri esnasında ortaya çıkabilir. 
• Besin Zehirlenmeleri
  Hastalık oluşturma potansiyeline sahip bakteri, parazit ya da virüsleri içerisinde barındıran gıdaların tüketilmesi sonrasında besin zehirlenmeleri meydana gelebilir. Zehirlenme sonrasında ateş, bulantı, kusma, karın ağrısı ve ishal gibi semptomlar oluşur.

Yetişkinlerde Ateşin Belirtileri Nelerdir?

• Üşüme, titreme ve terleme
• Baş ağrısı
• Kas ağrıları
• İştah kaybı
• Halsizlik
• Sıvı ihtiyacında artış

Yetişkinler için ateşin 39,4 santigrat derecenin üzerinde olması tehlikeli bir durumdur. Yüksek ateş ile birlikte nöbet geçirme, ışığa karşı hassas olma, sersemlik, boyun ağrısı, tekrarlayan kusmalar, karın ağrısı, bayılma, ağır seyreden ateşlenme baş ağrısı, halüsinasyon görme, nefes darlığı ve deride döküntülerin meydana gelmesi gibi belirtilerin görülmesi halinde acil olarak en yakın sağlık kuruluşundan yardım alınması gereklidir. 

Geceleri ortaya çıkan ateş ve terleme dikkat edilmesi gereken belirtiler arasındadır. Uyunan odanın sıcaklığı ve aşırı düzeyde örtünme gibi durumlarda vücut ısısının yükselmesi ve gece terlemelerinin ortaya çıkması normal kabul edilebilir. Ancak bu durumlar olmadan gece çamaşırların ıslanmasına sebep olacak düzeyde bir terleme olması altta yatan bir rahatsızlığa işaret ediyor olabilir. 

Ateş Gelişimini Önlemek İçin Neler Yapılabilir?

Vücut ısısının yükselmesinin en başta gelen nedenleri arasında enfeksiyon hastalıklarının yer alması nedeniyle bu hastalıklardan korunmaya yönelik yapılacak uygulamalar ile ateş oluşumunun önlenmesi sağlanabilir:

Ellerin düzenli olarak yıkanması bulaşıcı hastalıklara bağlı ateş oluşumunu önlemek adına alınacak tedbirlerin başında gelir. Yemeklerden önce, kalabalık ortamlardan ayrıldıktan sonra veya çevrede hasta bireylerin varlığı halinde ellerin düzenli olarak yıkanması daha önemli hale gelir. El yıkamanın mümkün olmayacağı durumlarda kullanmak üzere dezenfektan bulundurulması alınabilecek bir diğer önlemdir.

Ellerin temizliği kadar virüs ve bakterilerin vücuda girmesini kolaylaştıracak davranışlardan kaçınılması da önem taşır. Özellikle ellerin burun, ağız ve gözler ile temas etmesinden uzak durulmalıdır. Bulaşıcı hastalıklara bağlı ateş oluşmasının önlenmesi adına kaçınılması gereken bir diğer durum da başka kişiler ile su şişesi veya bardak gibi mutfak eşyalarının ortak olarak kullanılmamasıdır.

Ateş Gelişimi Sonrasında Evde Yapılabilecek Rahatlatıcı Uygulamalar Nelerdir?

Vücut ısısının normal seviyelerinin üstüne çıktığı durumlarda tedavi altta yatan nedene bağlı olarak değişkenlik gösterir. Ateşin ağır seyretmeyen bir enfeksiyon hastalığına bağlı ortaya çıkması halinde savunma sisteminin hastalık oluşturan mikroorganizmaya karşı verdiği mücadeleyi kazanmasını takiben birkaç gün içerisinde normal seviyelere geri döner.

Grip gibi hafif sayılabilecek nedenler ile ateş meydana gelmesi halinde dinlenme, bol sıvı tüketme, ılık bir banyo yapma, kalın olmayan giysilerin tercih edilmesi ve oda ısısının daha düşük seviyelere getirilmesi gibi uygulamalar ateş belirtisinin kontrolüne yardımcı olabilir.