İnsan doğumundan sonra fiziksel ve biyolojik olarak birçok evreden geçer. Bu geçişler bazı zamanlarda yoğun psikolojik baskı oluşturur. Bu durum bebeklikle başlar ve belirli kritik dönemlerde kendini gösterir. Bebeklerin yaşadığı ve ailelerini zorlayıcı bir süreç olan 2 yaş sendromu da bunlardan biridir. Ebeveynlerin, bebeklerinin sağlıklı bir şekilde bu süreci atlatabilmesini sağlamaları için bilgi sahibi olmaları gerekir. Böylelikle bebeklerinin isteklerini ve düşüncelerini doğru yorumlayabilirler. Bebekler de sıkıntısız bir şekilde 2 yaş sendromunu atlatabilir.
2 Yaş Sendromu Nedir?
Ebeveynler tarafından sıklıkla merak edilen konulardan bir tanesi 2 yaş sendromu nedir sorusunun yanıtıdır. Yürümeye henüz başlamış bebeklerin geçirdiği bir süreç olan 2 yaş sendromu gelişim evresinin normal bir parçasıdır. Yürümeye başlayan bebekler özgür hissederler ve bebeklik döneminden çıkarak kendilerini bir birey olarak kabul ettirmeye çalışırlar.
Tabii ki bu süreçte ailelerine birtakım zorluklar yaşatırlar. Ergenlikte görülen davranışların bir benzeri bu dönemde kendini gösterir. Öfke nöbetleri, inatçılık, bağırma, istediğini elde etme isteğiyle ağlama, anne ve babasının sözünü dinlememe ve agresif tavırlar gibi belirtileri vardır. Bu nedenle “Terrible Twos” yani korkunç ikiler olarak da literatüre geçmiştir. Süreç boyunca aileler oldukça fazla zorlanırlar. Her ne kadar zorlayıcı olsa da endişe edilmemesi gerekir. Çünkü 2 yaş sendromu sağlıklı bir gelişimin olağan bir parçasıdır.
Yürümeden önce tamamen annesine bağlı olarak yaşayan bebeklerin yürümeye başlamalarıyla birlikte özgürlüğün tadına varmaları olağan bir durumdur. Bunun farkına varan bebekler kendilerini çevrelerine kanıtlamaya çalışırlar, ben de bir bireyim ve buradayım dercesine tavırlar takınırlar. Bu nedenle daha egosantrizm yani benmerkezci bir tavır alırlar. Bu tavırdan dolayı her şeyin kendi istedikleri şekilde olmasını isterler. Sonuç olarak ailelerinin isteklerine karşı sürekli olumsuz şekilde davranırlar.
2 Yaş Sendromu Belirtileri Nelerdir?
2 yaş sendromu belirtileri bebekten bebeğe farklılık göstermekle birlikte oldukça çeşitlidir. Ancak çok net olan birkaç davranış kalıbı vardır. Bu davranışlar sürecin başladığına ilişkin önemli işaretlerdir. Çocuklarda 2 yaş sendromu belirtileri arasında;
- Kardeşleri olan bebekler kardeşleriyle, olmayan bebekler ise oyun arkadaşlarıyla normalden daha fazla kavga ederler,
- Kızgınken etraflarına tekme savurabilirler,
- Ani ruh hali değişimleri olabilir (Oldukça mutlu bir halde gülerken bir anda hıçkıra hıçkıra ağlamak gibi),
- Normal konuşma esnasında iletişim kurduğu insanlara bağırabilirler,
- Öfke nöbetleri geçirebilirler (Oyuncaklarını ve nesneleri fırlatma, çevresindekilere veya kendisine vurma vs.).
Tüm bu belirtiler 18 ila 36 ay arasındaki bebeklerde ortaya çıkabilir. Süreç boyunca bebek anne ve babasının dediklerinin tam tersini yapmaya çok meyillidir. Birçok şeye “Hayır” diyerek karşılık verir. İnatlaşma esnasında yemek yemene, günlük yaşamda eğlendiği aktiviteleri yapmama veya oyun oynamama gibi durumlar da ortaya çıkabilir. Bunlar oldukça normaldir ve ebeveynlerin çocuklarını anlayarak buna göre davranış sergilemeleri gerekir.
2 yaş sendromu uyku düzenine ilişkin sorunları da beraberinde getirebilir. Çocuklar bu dönemde uyku saatlerine itiraz edebilir ve uyumak istemeyebilir. Merak edilen diğer konular ise 2 yaş sendromu gece ağlama, 2 yaş sendromu ağlama krizi gibi problemlerdir. Bunların da her bebekte olmasa bile 2 yaş sendromu süresince karşılaşılabilecek sorunlar olduğu bilinmelidir.
2 Yaş Sendromu Ne Zaman Başlar?
2 yaş sendromu ne zaman başlar sorusunun tam olarak bir cevabı yoktur. Genel olarak yürümeye başlayan çocukların ilk adımlarıyla birlikte bu döneme girdiği bilinir. Bu nedenle tam 2 yaşında sendrom başlamaz. 18 ay ila 36 aylar arasında ortaya çıkmaya başlar. Dil gelişiminin tamamlanmaması nedeniyle süreç daha da zor bir hal alır. Süreç boyunca kendini tam anlamıyla ifade edemeyen çocuklar ebeveynleriyle oldukça fazla zıtlaşır.
Yürümeyle birlikte bir anda sürecin başlaması söz konusu değildir. Bebeklerin ilk adımları yine yardıma muhtaçtır. Bunun farkında olan çocuk ebeveynini sürekli yanında ister. Çünkü hala düşme korkusu mevcuttur. Ancak başarılı olarak yürümeye başlayan çocuklarda özgürlük hissi ortaya çıkar. Bununla birlikte 2 yaş sendromu da kendini gösterir. Artık daha bencil ve daha özgür bir bebeği olan ebeveynlerin sürece alışması ve bebeklerini idare etmesi gerekir. Aksi takdirde sıkıntılı bir süreç bebeklerde psikolojik olarak birtakım sorunlara yol açabilir.
2 Yaş Sendromu Ne Kadar Sürer?
Ne yazık ki 2 yaş sendromu ne kadar sürer sorusunun da kesin bir cevabı yoktur. Her ne kadar aileler için sonsuza kadar sürecekmiş gibi gelse de çocuklar kuralları anlayıp, istediği şeyleri açıkça isteyip olduğunun farkına vardığında sendrom hafiflemeye başlar. Bebeklerin hepsi benzersizdir ve farklı kişilik özelliklerine sahiptir.
Bilimsel olarak 36 aya kadar sürecin devam edebileceği söylense de bebeklerini anlayıp buna göre davranış sergileyen ebeveynlerin süreci daha rahat atlatırlar. Böylece süreç onlar için çok kısa sürede tamamlanabilir. Bebeklerin olumsuz davranışlarına karşı nasıl başa çıkılacağını bilmek ve ona göre davranmak en etkili yöntemdir.
Bu nedenle bebekleri disipline ederken tutarlı ve kararlı olmak gerekir. Eğer tüm aile bireyleri (Varsa eğer bakıcılar dahil) bebeğe karşı tutarlı ve uzlaşmacı olursa, süreç çok daha rahat ilerler. Böylece psikolojik bir hasar oluşmadan süreç geçmiş olur. Ortalama olarak 3 yaş civarlarında süreç sonlanmış olur.
2 Yaş Sendromu Yaşayan Çocuğa Nasıl Davranılmalı?
2 yaş sendromu yaşayan çocuğa nasıl davranılmalı, 2 yaş sendromu ile baş etme yöntemleri nelerdir sorularının cevapları çocuk eğitimi açısından çok önemlidir. Her ebeveyn bu durumun farkına varmalı ve bilinçlenmelidir. Her ne kadar sendrom devam ederken bebeklerle baş etmek kolay olmasa da derin bir nefes alıp sakin kalmak gerekir.
Özellikle öfke nöbetleri hiçbir ebeveynin görmek istemediği bir durumdur. Çünkü anne babalar bebeklerini yerde yuvarlanırken veya etrafa tekmeler savururken görmek istemezler. Ancak öfke nöbeti geçiren çocuğa yaklaşım oldukça önemlidir. Böyle bir durumda ailelerin eğilimi çocuğun her istediğini yapıp hemen onların üstüne düşmek olur. Aksine öfke nöbeti geçiren çocuğun dikkat çekmeyi amaçladığı unutulmamalıdır.
Bir kenarda oturarak çocuğun sevdiği bir kitabı sessizce okumak, onun sevdiği bir oyunu oynamak dikkat çekici olur. Kendisiyle ilgilenilmeyen çocuk ebeveyninin ne yaptığını merak ederek yanına gelir. Böylece yapmayı sevdiği şeyi sizinle birlikte yapar ve öfke nöbeti son bulur. Toplum içinde öfke nöbeti geçiren bir çocuğun ise dikkatini dağıtmak gerekir. Sevdiği bir oyuncağı ona vermek ya da etrafta olan biten şeylere ilgisini çekmek oldukça etkili bir yöntemdir. Aileler “Hayır” sözcüğünü bu süreçte gerekli olarak kullanmalıdırlar.
Özellikle çocukların kabul görmeyen davranışlarını kesin bir dille reddetmeleri gerekir ve bu durum tutarlı olmalıdır. Çünkü bir kere de olsa geçiştirilen davranış pekişme eğilimi gösterir. Bu da olumsuz davranışın artacağı anlamına gelir. Olumsuz bazı davranışları görmezden gelmek de etkili bir yöntemdir. Çocuk bunun ilgi çekmediğinin farkına vardığında davranış son bulur. Yemek yerken besinleri yere atan birçok çocuk olabilir. Davranış ilk sergilendirğinde bunu yapmasının yanlış olduğu söylenebilir. Devam etmesi halinde ise elinden yemeği almak en etkili yöntemdir. Zamanla bu davranış da söner.
2 Yaş Sendromu Ne Zaman Biter?
2 yaş sendromu ne zaman biter sorusunun net cevabı olmamakla birlikte bilimsel olarak ortalama 36. aylarda ortadan kalkar. Ancak çocukla nasıl ilgilenildiği ile alakalı olarak bu süreç değişiklik gösterir. Çocuğuna nasıl davranmasını bilen ebeveynler bu süreci çocuklarıyla birlikte daha çabuk atlatır. Çünkü çocuklar hangi davranışın yanlış, hangisinin doğru olduğunun farkına daha çabuk varırlar.
Psikolojik gelişim ve ailenin davranış durumuna göre sürecin 4 yaşına kadar uzadığı görülebilir. Ancak sürecin uzaması aileleri endişelendirmemeli, tutarlı davranışlara devam edilmelidir. Çünkü bebeklerde 2 yaş sendromu her çocuğun yaşayacağı olağan bir süreçtir. Sağlıklı bir bireyde görülmesi oldukça doğaldır.
İki yaş sendromu yaşayan çocuklarıyla zorluk yaşayan aileler uzman bir hekimden vakit kaybetmeden yardım almalıdırlar. Böylece çocuklarının psikolojik gelişimlerine olumlu olarak katkıda bulunabilirler.
İki yaş sendromu ile ilgili merak ettiğiniz konuları Grup Florence Nightingale Hastaneleri’nin uzman ekibine sorabilir, sorunuzla ilgili öneriler isteyebilirsiniz. Bize ulaşmak için web sitemizde yer alan iletişim formunu kullanabilirsiniz.