Yumurtlama Dönemi Nedir? Nasıl Hesaplanır?

Tıp dilinde ovulasyon olarak tanımlanan yumurtlama, ergenlik ile menopoz dönemleri arasında her sağlıklı kadında görülen doğal bir durumdur. Yumurtlama, yumurtalık rezervinde bulunan yumurtaların olgunlaşarak, rahim ile yumurtalıklar arasında bir tür kanal olan fallop tüplerine bırakılması olarak tanımlanabilir.

Yumurtlama Dönemi Nasıl Hesaplanır?

Her 28 günde bir gerçekleşen adet döngüsü içinde düzenli olarak gerçekleşen yumurtlama, gebelik planlayan çiftler için son derece önemlidir. Hormonların etkisiyle olgunlaşan ve fallop tüplerine bırakılan yumurta, bu noktada erkek üreme hücresi olan sperm ile bir araya gelerek döllenir. Embriyonun meydana gelmesiyle gebelik süreci başlar ve salgılanan hormonlar sayesinde kadın vücudu kendini hazırlamaya başlar.

Yumurtlama döneminde yumurtanın döllenmemesi durumunda ise adet kanaması gerçekleşir. Böylece yumurta ve rahim duvarının kalınlaşan kısmı, bir miktar kanla birlikte vajinadan vücut dışına atılır. Menstrüasyon döngüsünde olduğu gibi yumurtlama da her 28 günde bir gerçekleşir. Yumurtlama sırasında bazı kadınlarda farklı belirtiler oluşsa da ortaya çıkan bu belirtiler gebelik planlamayan kişiler tarafından çoğunlukla fark edilmez.

Gebelik planlayan kişiler ise yumurtlama dönemi hesaplama konusunda sıkı bir araştırmaya girer. Çünkü kısa bir dönem olan yumurtlamanın kaçırılması, kişinin gebe kalma şansını ortadan kaldırır. Sıklıkla merak edilen “Yumurtlama dönemi nasıl hesaplanır?” sorusundan önce “Yumurtlama dönemi nedir?” sorusunu yanıtlamak gerekir.

Yumurtlama Dönem Nedir?

Adet döngüsü ya da farklı bir deyişle menstrüasyon her 21 ila 35 günde bir gerçekleşir. Adet döngüsünün tam ortasında ise yumurtlama gerçekleşir. Yumurtlama döneminde pek çok farklı belirti ortaya çıksa da bu belirtiler, herkes tarafından her ay düzenli olarak hissedilmeyebilir. Ayrıca bu belirtiler, bazı kişilerde yoğun bir şekilde hissedilirken bazı kadınlar, vücutlarında hiçbir değişim hissetmeyebilir. Bu yüzden özellikle gebelik planlayanların yumurtlama dönemini, vücutlarında oluşan belirtilerle fark etmesi güçleşir.

Yumurtlama Dönemi ve Hormonlar

Yumurtlama döneminin ne zaman oluştuğunu anlamak için yumurtlama döneminin nasıl oluştuğunu anlamak gerekir. Yumurtlama, beyinde bulunan hipotalamus bölgesinin yine beyinde bulunan ve bir endokrin bezi olan hipofiz bezini uyarması ile başlayan bir süreçtir. Uyarılan hipofiz bezi, LH (Luteinleştirici Hormon) ve FSH (Folikül Uyarıcı Hormon) hormonlarını salgılar. Salgılanan hormonlar, kan dolaşımı aracılığıyla yumurtalıklara ulaşır. Böylece yumurtalıklarda bulunan kadın üreme hücresi olan yumurtaların bir kısmı olgunlaşma sürecine girer.

Yumurtaların olgunlaşma süreci, son görülen adet kanamasının ilk gününü takip eden 6. günde başlar ve 14. güne kadar devam eder. Bu dönem boyunca 3 ila 30 kadar yumurta oluşur. Olgunlaşan bu yumurtaların bir kısmı, içinde bulundukları kesecikleri yani foliküllerini çatlatır ve en sağlıklı olan yumurta döllenmenin gerçekleştiği fallop tüplerine atılır.
Yumurtaların olgunlaşmasının bu kadar zaman almasına rağmen yumurtanın salınması yaklaşık 24 saat sürer. Farklı bir deyişle fallop tüplerinde yumurtanın döllenebilmesi için 24 saat vakti bulunur.

Bu sürenin sonunda kadın yumurtası canlılığını yitirir ve döllenme gerçekleşmez. Ancak bu durum çiftlerin, gebelik sağlamak için her 28 günde yalnızca 24 saatleri olduğu anlamına gelmez. Erkeğe ait üreme hücresi olan sperm, yumurtanın aksine, kadın vücudunda 4-5 gün kadar yaşayabilir. Yani yumurtanın fallop tüplerine atılmasından önceki 5. günde korunmasız bir şekilde cinsel ilişkiye giren kişi gebe kalabilir.

Sıkça sorulan “Yumurtlama dönemi kaç gün sürer?” sorusu da bu şekilde yanıtlanabilir. Yumurtanın döllenmediği durumlarda yumurta, vücutta çözünür ve 14 gün sonra gerçekleşecek olarak adet kanaması ile birlikte vücuttan atılır. Kadınlarda yumurtlama dönemi sırasında bazı belirtiler görülebilir. “Yumurtlama dönemi nasıl anlaşılır?” sorusunun yanıtlarından biri de yumurtlama döneminde oluşan belirtilerdir.

Yumurtlama Dönemi Belirtileri Nelerdir?

Kişinin gebe kalmasını etkileyen süreçlerden biri olan yumurtlama döneminde kadın vücudunda bazı belirtiler ortaya çıkar. Ancak bu belirtiler her kişide aynı şekilde ve yoğunlukta olmayabilir. Farklı bir deyişle yumurtlama dönemi belirtileri bazı kişiler tarafından yoğun bir şekilde hissedilirken bazıları vücutlarında hiçbir değişim hissetmeyebilir. Fakat belirtilerin yoğun olması ya da kişide hiç belirti olmaması yumurtlama sürecini etkilemez.

• Yumurtlama döneminde kadınlar tarafından hissedilen belirtilerin başında karın ağrısı gerilir. Pek çok kadın bu dönemde karnın alt kısmında ağrı hisseder. Bu ağrı, yumurtanın fallop tüplerine atılmadan önce içinde bulunduğu folikül yüzeyinin gerilmesi ile oluşur. Yumurta fallop tüplerine atıldığında ise ağrı, yanma hissine dönüşebilir.
• Yumurtlama döneminde sık görülen belirtilerden bir diğeri de servikal mukus miktarındaki değişimdir. Vajinal akıntı olarak da tanımlanabilen servikal mukus miktarı, yumurtlama dönemine yaklaşıldığında bir miktar artar. Şeffaf, kaygan ve uzayan nitelikte olan servikal mukus, sperm hücrelerinin rahme ulaşmasını kolaylaştırır ve aynı zamanda spermin kadın vücudunda daha uzun süre canlı kalmasına yardımcı olur.
• Yumurtlama döneminde damlama ya da lekelenme şeklinde kanama olabilir. Genellikle iç çamaşırda kahverengi lekelenme ile fark edilir.
• Bu duruma ek olarak tat ve kokulara karşı hassasiyet, karın bölgesinde şişlik, memelerde hassasiyet, cinsel isteğin artması, rahim ağzı açıklığının artması gibi belirtiler de görülebilir.
• Yumurtlama döneminde kişinin bazal vücut sıcaklığı 0,5 santigrat derece artar. Bazal vücut sıcaklığındaki artış, sabah uyanır uyanmaz ayağa kalkmadan yapılması gereken ölçüm ile fark edilebilir. Bu belirti yalnızca yumurtanın döllenmeye hazır olduğu ve kişinin vücudunda canlı kaldığı 24 saat boyunca fark edilebilir. “Yumurtlama dönemi nasıl anlaşılır?” sorusu bu şekilde cevaplanabilir.

Nasıl Hesaplanır?

• Yumurtlama döneminin hesaplanabilmesi için iki adet döneminin başlangıçları arasındaki gün sayısının bilinmesi gerekir.
• Her 21 ila 35 günde bir gerçekleşen adet kanamasının kişiden kişiye farklı aralıklarda gerçekleşmesi normaldir.
• Yumurtlama, kişinin bir sonraki adet kanamasından 14 gün önce gerçekleşir. Farklı bir deyişle her 28 günde bir adet gören kişinin yumurtlaması 14. günde gerçekleşir. Her 23 günde bir adet gören kişinin yumurtlaması ise 9. günde oluşur. Dolayısıyla yumurtlama dönemi hesaplamasının doğru şekilde yapılabilmesi için her iki adet dönemi arasındaki gün sayısı doğru belirlenmeli ve bu sayıdan 14 çıkarılmalıdır. Örneğin iki adet kanaması arasında 35 gün bulunan kişinin yumurtlama döneminin hangi gün gerçekleşeceğini belirlemesi için yapması gereken işlem 35-14=21 şeklindedir. Bu örnek baz alındığında kişinin 21. günde cinsel ilişkiye girmesi önerilir. Ancak sperm hücresi, kadın vücudunda yaklaşık 5 gün kadar canlı kalabildiği için 21. günden önceki 5 gün ve yumurtlamayı takip eden 24 saat boyunca cinsel ilişkiye girilerek gebelik sağlanabilir. “Yumurtlama dönemi nasıl hesaplanır?” ve “Yumurtlama dönemi kaç gün sürer?” soruları bu şekilde yanıtlanabilir.

Yumurtlama Dönemi Dışında Hamile Kalınır mı?

Yumurtlama ile ilgili sıkça sorulardan bir diğeri de “Yumurtlama dönemi dışında hamile kalınır mı?” şeklindedir. Gebeliğin sağlanabilmesi için kadın üreme hücresi yumurta ile spermin fallop tüplerinde bir araya gelmesi gerekir. Bir sonraki adet kanamasından 14 gün önce gerçekleşen yumurtlama ile fallop tüplerine atılan ve yaşam süresi 24 saat ile sınırlı olan ile yumurtanın, sperm hücresi ile döllenmesi ile gebelik süreci başlar. Ancak hamilelik şansı, iki adet dönemi arasındaki 24 saat ile sınırlı değildir.

Sperm hücresi, servikal mukus miktarındaki artışın da yardımıyla, kadın vücudunda 4 ila 5 gün kadar canlı kalabilir. Bu durumda yumurtlama döneminden önceki 5. günde girilen cinsel ilişki ile de kişi gebe kalabilir. Bu tip vakalarda sperm hücresi fallop tüplerinde bekler. Olgunlaştıktan sonra fallop tüplerine henüz atılan yumurta, bu şekilde de döllenebilir.

Yumurtlama dönemi ile ilgili merak ettiğiniz konuları Grup Florence Nightingale Hastaneleri’nin uzman ekibine sorabilir, sorunuzla ilgili öneriler isteyebilirsiniz. Bize ulaşmak için web sitemizde yer alan iletişim formunu kullanabilirsiniz.