Tetik Parmak Nedir? Tetik Parmak Hastalığı Tedavisi

Tetik parmak fizik tedavi, steroid enjeksiyonu ve açık cerrahi gibi farklı yöntemler kullanılarak başarılı bir şekilde tedavi edilebilir.

Tetik Parmak Nedir?

Tetik parmak sendromu, el parmaklarından bir veya birkaçında takılma ile karakterize bir rahatsızlıktır. El parmağının bu şekli, tetik çekerken parmağın aldığı şekle benzediğinden dolayı bu hastalığa tetik parmak adı verilmiştir. Stenosing tenosinovit olarak da bilinen tetik parmak, etkilenen parmağın etrafını saran kılıfın daralması sonucu gelişir. Bu daralma, diyabet gibi sistemik hastalıklara veya parmağın aşırı kullanımına bağlı olarak ortaya çıkabilir.Tetik parmak genellikle orta yaş grubu insanları etkiler. Bebeklerde tetik parmak sendromu gelişimi nadir de olsa görülebilir. Bebeklerde görülen hastalık genellikle 3 yaş civarında tedaviye gerek duyulmadan kendiliğinden geçebilir.

Tetik Parmak Neden Olur?

Tendon, kas ile kemiği birbirine bağlayan yapılardır. Her tendonun üzerinde koruyucu bir tabaka olan kılıf yer alır. Tetik parmak hastalığı, etkilenen parmağın tendon kılıfının irrite ve iltihaplı hale gelmesiyle oluşur. Bu durum tendonun normal hareketini kısıtlayarak ilgili parmağın hareket açıklığının azalmasına veya hiç hareket edememesine yol açar. Kılıftaki inflamasyonun (iltihaplanmanın) uzun sürmesi; tendonda yara izi, kalınlaşma ve nodül oluşumuna neden olarak hareketi iyice kısıtlayabilir.Tetik parmakta tendon kılıfının inflamasyonuna zemin hazırlayabilecek bazı risk faktörleri mevcuttur.

• Tekrarlayan Hareket: Sürekli el kullanımı ve tekrarlayan kavrama hareketi gerektiren meslekler veya hobiler, tetik parmağı gelişimine zemin hazırlayabilir.
• Bazı Hastalıklar: Diyabet, gut, romatoid artrit gibi bazı rahatsızlıklar tetik parmak hastalığı için risk oluşturabilir.
• Cinsiyet: Kadınlarda tetik parmak görülme ihtimali daha fazladır.
• Karpal Tünel Sendromu Ameliyatı: Karpal tünel sendromu rahatsızlığı için ameliyat olan kişilerde cerrahiye bağlı komplikasyon olarak tetik parmak gelişebilir. Bu durum özellikle ilk 6 ayda daha sık olarak görülür.

Tetik Parmak Belirtileri Nelerdir?

Tetik parmak sendromuna bağlı olarak hastalarda hafiften şiddetliye kadar uzanan semptomlar ortaya çıkabilir. 

• Özellikle sabahları daha şiddetli olan parmaklarda katılık, hareket kısıtlılığı
• Parmak hareket ettirilirken gıcırdama, ‘klik’ sesi
• Etkilenen parmağın kökünde hassasiyet, şişlik
• Parmağın bükülü şekilde kilitli kalıp aniden açılması
• Parmağın sürekli bükülü şekilde kalması, hiçbir şekilde açılmaması

Tetik parmak hastalığı, baş parmak dahil olmak üzere tüm parmakları etkileyebilir. Aynı anda birden fazla parmağın veya her iki elin etkilenmesi söz konusu olabilir. Tetik parmak hastalığının etkileri sabah saatlerinde veya kavrama hareketi yaparken gibi zamanlarda daha belirgin hale gelebilir.

Tetik Parmak Tedavisi

Tetik parmak teşhisi koymak için hastanın tıbbi hikayesi ve fizik muayene yeterli olabilir. Doktor, hastanın parmağındaki hareket kısıtlılığını inceleyerek varsa avuçtaki şişkinliğin hareketle ilişkisine bakarak tanıyı koyabilir. Tetik parmak sendromunun tedavisi hastalığın şiddetine ve süresine göre farklılık gösterebilir.Tetik parmak ameliyatsız tedavi planı medikal ilaçları ve egzersizleri kapsar. İbuprofen, naproksen grubu ilaçlar, tetik parmak tedavisinde kullanılabilir. Bu ilaçlar hastanın hareketle birlikte ağrısını kontrol etmek için faydalı olsa da tendondaki inflamasyonun gerilemesine çok fazla katkıda bulunmaz.Tetik parmak fizik tedavi egzersizleri ile başarılı bir şekilde tedavi edilebilen hastalıklardan biridir. Bu kapsamda hastaların etkilenen parmaklarının olduğu eli çok fazla kullanmamaları gerekir. Yine tekrarlayan biçimde kavrama hareketi yapmamaları, titreşimli aletleri uzun süre boyunca kullanmamaları tavsiye edilir. Bu hareketlerin mutlaka yapılması gerekiyor ise de koruyucu eldiven giyilerek yapılması faydalı olur. Fizik tedavi egzersizlerinde hastanın doktorunun önerdiği ölçüde etkilenen parmağını düz yani atılmış hale getirmesi gerekir. Bu hareketlerin parmağı çok da zorlamadan, parmağı yavaş yavaş açmak suretiyle yapılması daha uygun olacaktır.Tetik parmak atelleri, etkilenen parmağın koruma altına alınmasını sağlar. Bu atel hastanın etkilenen parmağına en az 6 hafta boyunca takılır. Parmağın bu süre zarfında uzatılmış halde kalması tendonun rahatlamasını sağlayarak tetik parmak belirtilerinin hafifletilmesine yardımcı olur.

Fizik tedavi ve ilaçlarla başarılı bir tedavinin yapılamadığı durumlarda ise daha invaziv yöntemlere başvurulabilir. 

• Steroid Enjeksiyonu: Steroid enjeksiyonu, tendon kılıfındaki iltihaplanmanın azaltılmasına ve böylelikle tendon hareketi üzerindeki kısıtın kalkmasına yarar. Tetik parmak tedavisinde steroid enjeksiyonu hastalarda yaklaşık 1 yıl etki göstermektedir. Ancak bazı hastalarda yıl içerisinde birden fazla kez enjeksiyon yapılması gerekebilir. Diyabeti bulunan hastalarda ise steroid enjeksiyonu, olmayan hastalara göre daha etkisiz kalmaktadır.
• Perkütan Gevşetme: Tetik parmak tedavisinde kullanılan bir diğer yöntem perkütan gevşetmedir. Bu yöntemde hastanın eli lokal anestezi ile uyuşturulur. Sonrasında ise bir iğne yardımıyla etkilenen parmağın tendonuna ilerlenir ve hareketi kısıtlayan yapılar gevşetilir. Perkütan gevşetme işlemi ultrason yardımıyla da yapılabilir. Ultrason altında yapılan işlemlerde iğnenin rotası daha doğru olarak belirlenebileceğinden çevre dokuların ve sinirlerin zarar görme ihtimali azalır.
• Tetik Parmak Ameliyatı: Tetik parmak sendromunun ilerlediği hastalarda diğer tedavi yöntemleri ile başarılı sonuç alınamazsa cerrahi işleme başvurulabilir. Ameliyatta etkilenen parmağın köküne küçük bir kesi atılır. Bu kesiden içeriye doğru girilip tendon kılıfı serbestlenir. Sonuç olarak da tendonun hareket kısıtlılığı ortadan kalkmış olur.