Histeroskopi, soğuk ışık kaynağı olan özel bir optik aletle rahim iç tabakasının gözlenmesi ve küçük el aletleri kullanılarak rahim içi girişimlerin yapılması işlemidir.
Histeroskopi nedir?
Genel anestezi ya da bölgesel (epidural/peridural) anestezi altında rahim ağzı genişletildikten sonra rahim içi sıvı ile doldurulur ve ince teleskop benzeri optik cihaz (histeroskop) rahim içine ilerletilir. Histeroskop ile rahim iç tabakasının görüntüsü ekrana iletilir. Bu sayede doktor döl yatağını (uterin kaviteyi) gözlemler. Histeroskopi tanı amaçlı kullanıldığı gibi tedavi amaçlıda uygulanabilmektedir.
Tanısal histeroskopi:
Tanısal histeroskopide ilk olarak rahim ağzı histeroskopun geçebileceği genişliğe kadar genişletilir. Sonra ışık kaynağına bağlı histeroskop servikal kanal yolu ile döl yatağının/rahim içi boşluğun (uterin kavite) içine ilerletilir. İşlem sırasında karbon dioksit gazı ya da özel sıvılar rahim içine zerk edilerek rahim (uterus) duvarlarının birbirinden ayrılması ve ortamdaki kan ve mukusun dışarı atılması sağlanır.
Tanısal histeroskopi ile submukoz myom, rahim içi zedelenmeler ve yapışıklıklar, polipler, septum vb. doğuştan var olan rahim anomalilerinin tanısı konabilir. İnfertilite (kısırlık) araştırmalarında, tekrarlayan gebelik kayıplarında ve anormal rahim kanaması olgularında oldukça önemli bir yöntemdir. Ayrıca histeroskopi ile rahim duvarı (endometrial) patolojilere tanı koymak için örnek alınabilir.
Operatif histeroskopi:
Gerekli görüldüğü durumlarda varsa rahim içi yapışıklıklara, myomlara ve anormal yapılara (polip gibi) histeroskopi ile müdahale etmek mümkündür.
Tedavi tanısal histeroskopi yapıldığı zaman uygulanabileceği gibi daha sonra planlanabilinir. Operatif histeroskopi de tanısal histeroskopiden farklı olarak histeroskop aracılığı ile içeriye makas, biyopsi forsepsi, koter veya tutucu aletler sevk edilir. Bu ameliyat aletleri sayesinde belirlenen patolojiler düzeltilebilmektedir.
Operatif histeroskopi ile myomlar ve polipler çıkarılabilir, rahim içi yapışıklıklar varsa bunlar kesilerek tedavi edilebilir. Histeroskopi ile rahim içine yerleştirilmiş ve diğer yöntemlerle çıkarılamayan rahim içi araçlar da rahatlıkla çıkarılabilmektedir.
Rahim içi boşluğa/döl yatağına (uterin kavite) yönelik düzeltici cerrahi girişimler sonrası rahim duvarlarının tekrar yapışmasını önlemek için rahim içine rahim içi araç (spiral) yada foley kateteri konabilir. Ayrıca işlem sonrası rahim içinin iyileşmesini desteklemek için hormonal tedavi uygulanabilmektedir.
Histeroskopi Ne Zaman Yapılır?
Histeroskopi işlemi günübirlik cerrahi bir girişim olup hastanede gece yatmayı gerektirmez. Genellikle adet kanamasının bitişini takip eden günlerde yapılmaktadır. Bu sayede hem rahim içi daha net görülebilmekte hem de olası bir gebeliğe zarar verme riski ortadan kalkmaktadır.
Histeroskopinin Avantajları Nelerdir?
Histeroskopi günübirlik bir cerrahi prosedür olduğu için hastanede yatmayı gerektirmez. İşlem sonrası hasta 1-2 saat dinlendikten sonra normal yaşantısına dönebilmektedir. Rahim içi boşluktaki (uterin kavite) içindeki olası sorunlar direkt olarak gözlenebildiğinden tanısal gücü diğer yöntemlerden daha fazladır. Endometrial polip, submukoz myom gibi olgularda da etkin tedavi sağlayabilmektedir.
Histeroskopi Yapılmaması Gereken Durumlar Nelerdir?
Hamilelik durumunda, vajinal veya idrar yolu enfeksiyonu varlığında veya bilinen rahim kanseri olgularında histeroskopi yapılmamalıdır.
Risk taşımayan hiçbir cerrahi işlem yoktur. Histeroskopiye özel birtakım cerrahi girişim riskleri olmasına karşın bunların görülme sıklığı oldukça az olup nadiren hayati tehlike oluşturmaktadır. Komplikasyon görülme sıklığı 100 operatif histeroskopide 1-2'dir.
En sık gözlenen komplikasyon rahmin histeroskop ile delinmesidir. Bu gibi bir durum genellikle ilave bir cerrahi girişim gerektirmeden kendi kendine iyileşmektedir. Bazı komplikasyonlar rahim içi boşluğunu genişletmek için kullanılan sıvılara bağlı olarak da ortaya çıkabilmektedir. Bunlar arasında; pulmoner ödem, solunumda zorluk, kan pıhtılaşma bozuklukları, vücut ısısının azalması ve alerjik reaksiyonlar sayılabilir.
Cerrahi işleme bağlı karın içi organ yaralanmaları, kanama ve enfeksiyon gibi komplikasyonların görülme sıklığı ise oldukça nadirdir.
İşlemden Sonra Nelere Dikkat Edilmelidir?
İşlem sonrası birkaç gün hafif kramplar olması ve az miktarda kanlı akıntınız olması normaldir. Kanamanız durduğunda ve kendinizi daha iyi hissettiğinizde olağan fiziksel etkinliklere ve cinsel hayatınıza geri dönebilirsiniz.